|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Aρ. Αιτ. 7/2011 και 8/2011)
28 Μαρτίου 2011
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής]
Αναφορικά με τον Περί Νομικής Αρωγής Νόμο του 2002 (Ν. 165(Ι)/2002)
(Αρ. Αίτ. 7/2011)
Αίτηση από
ΝΑCIRA BAGHOUR
-----------------
(Αρ. Αίτ. 8/2011)
Αίτηση από
MAGED AMIN ROUD GAD
-----------------
Οι αιτητές και στις δύο αιτήσεις παρόντες.
Β. Καρλετίδου (κα), δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
_________________
Παρών και ο κ. Θ. Ζάζα ο οποίος μεταφράζει από τα ελληνικά στα αραβικά και αντιστρόφως.
________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex Tempore)
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Ενώπιον μου έχω δύο αιτήσεις, η μια από Αιγύπτιο και η άλλη από Μαροκινή, τις οποίες άκουσα μαζί εφ΄όσον τα γεγονότα αλληλοσχετίζονται και αφορούν δύο ανθρώπους που έχουν τελέσει γάμο και αποκτήσει παιδί από το γάμο τους πρόσφατα, ζητούν δε νομική αρωγή ώστε να καταχωρήσουν προσφυγή εναντίον αντίστοιχων αποφάσεων της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων (ΑΑΠ), με τις οποίες απορρίπτετο διοικητική προσφυγή εναντίον απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία απερρίφθησαν αιτήματα τους για παραχώρηση του καθεστώτος του πρόσφυγα.
Στα πλαίσια των αιτήσεων αυτών, το εξεταζόμενο ερώτημα αφορά βεβαίως στην εφαρμογή του νόμου και των κανονισμών σε σχέση με την παραχώρηση νομικής αρωγής για σκοπούς καταχώρησης προσφυγής. Και βεβαίως είχα το όφελος των απόψεων και της Δημοκρατίας μέσω της ευπαίδευτης συνηγόρου η οποία έφερε ένσταση στην παροχή νομικής αρωγής για το σκοπό αυτό, υποδεικνύοντας ότι δεν ευσταθούν οι λόγοι πάνω στους οποίους βασίζονται οι αιτήσεις.
Ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος ορίζει στο άρθρο 6Β(2) ότι παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή κατά δυσμενούς απόφασης της ΑΑΠ υπό την προϋπόθεση ότι είναι πιθανό να εκδοθεί θετική δικαστική απόφαση στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας εκδίκασης της προσφυγής. Κριτήριο λοιπόν είναι η πιθανότητα έκδοσης θετικής δικαστικής απόφασης. Το Δικαστήριο κρίνοντας τούτο δεν αποφαίνεται βεβαίως για την οριστική τύχη της προσφυγής, ώστε να είναι δυνατό να δοθεί νομική αρωγή έστω και αν στο τέλος η προσφυγή δεν επιτύχει, αλλά και αντίστροφα να μην δοθεί νομική αρωγή και η υπόθεση στο τέλος να επιτύχει, εφ΄όσον δεν επηρεάζεται στο στάδιο αυτό η τελική έκβαση της υπόθεσης. Παραμένει όμως καθήκον του Δικαστηρίου να σταθμίσει τα ενώπιον του στοιχεία για να κρίνει κατά πόσο οι απαραίτητες προϋποθέσεις του νόμου ικανοποιούνται, εκτιμώντας κατά πόσο με τα ενώπιον του στοιχεία είναι πιθανό να εκδοθεί θετική δικαστική απόφαση στην προσφυγή που θα ασκηθεί.
Οι λόγοι για τους οποίους ζητείται η νομική αρωγή εκτίθενται στις αιτήσεις πανομοιότυπα. Αρχίζοντας από το δεύτερο λόγο, πρέπει να αναφέρω ότι ηγέρθη θέμα και κατά τη συζήτηση της υπόθεσης το οποίο ετέθη στους Αιτητές κατά πόσο ορθώς ή λανθασμένως περιέλαβαν στην αίτησή τους το λόγο ότι δεν εξετάστηκε το ενδεχόμενο παραχώρησης άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, εφ΄όσον το Δικαστήριο, παραπέμποντας στην απόφαση της ΑΑΠ, παρατήρησε ότι, παρά την απόρριψη της ιεραρχικικής προσφυγής ως προς την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, εντούτοις η ΑΑΠ έκρινε ότι η περίπτωση πληρεί τις προϋποθέσεις για παραχώρηση του καθεστώτος προσωρινής διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους μέχρι τις 31.7.2011. Ο λόγος αυτός λοιπόν είναι εντελώς ανυπόστατος και δεν θα μπορούσε να δοθεί νομική αρωγή για προσφυγή που αφορά τέτοιο λόγο. Την αντίδραση των αιτητών στις παρατηρήσεις του Δικαστηρίου σε σχέση με το θέμα αυτό, που ήταν εντελώς αρνητική, μπορώ να εξηγήσω μόνο με αναφορά στο ότι δεν έχουν πλήρη αντίληψη της σημασίας του γεγονότος αυτού.
Ο ουσιαστικός άλλος λόγος για τον οποίο ζητείται η νομική αρωγή είναι ότι δεν κατέστη δυνατό για το νομικό τους αντιπρόσωπο να επιθεωρήσει το φάκελο τους αφού δεν τους εδόθη πρόσβαση στο φάκελο της Υπηρεσίας Ασύλου και γενικότερα στα πρακτικά της συνέντευξης ώστε να διατυπωθούν εμπεριστατωμένα οι λόγοι της διοικητικής προσφυγής που άσκησαν ενώπιον της ΑΑΠ. Παραπέμπουν μάλιστα σε επιστολή του νομικού τους αντιπροσώπου προς την ΑΑΠ, ζητώντας, όπως λέγουν, να έχουν πρόσβαση στο φάκελο και ισχυριζόμενοι ότι απερρίφθη η διοικητική τους προσφυγή χωρίς να τους δοθεί η πρόσβαση στο φάκελο και στα πρακτικά της συνέντευξης. Με επέκταση βεβαίως στο δικαίωμα ακρόασης το οποίο είναι βασικό δικαίωμα οποιουδήποτε προσφεύγοντος στο Δικαστήριο και ευρύτερα.
Η διαδικασία η οποία έχει προβλεφθεί από το νομοθέτη περιέχει σαφείς πρόνοιες σε σχέση με την πρόσβαση στο διοικητικό φάκελο και παραπέμπω συγκεκριμένα στον περί Προσφύγων Νόμο όπου προνοείται στο άρθρο 18(2)(β)(α) ότι:
«Μετά την έκδοση απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης, η Υπηρεσία Ασύλου μεριμνά ώστε ο αιτητής να έχει πρόσβαση στην έκθεση για την προσωπική συνέντευξη, για να μπορέσει να προετοιμασθεί και να ασκηθεί σε εύθετο χρόνο, κατά της τυχόν απορριπτικής απόφασης του Προϊσταμένου, διοικητική προσφυγή ....»
Είναι σε εκείνο το στάδιο λοιπόν που έχει μεγάλη σημασία ο αιτητής να έχει πρόσβαση στο φάκελο με σκοπό την καταχώρηση ιεραρχικής προσφυγής. Εδώ όμως η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου που εξεδόθη στις 24.8.2010 καθόρισε και την κατάσταση πραγμάτων όσον αφορά την αναζήτηση πληροφοριών από το φάκελο. Δεν εζητήθη από τους Αιτητές τότε πρόσβαση στο φάκελο από την Υπηρεσία Ασύλου αλλά παρά ταύτα ασκήθηκε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της ΑΑΠ και μάλιστα μέσω δικηγόρου. Αν η προσφυγή είχε ασκηθεί από τους ιδίους τους αιτητές θα αντιλαμβανόμουν ότι δεν είχαν γνώση των νομικών διαδικασιών για την πρόσβαση στο φάκελο. Η άσκηση προσφυγής όμως μέσω δικηγόρου εξυπακούει γνώση των διαδικασιών. Πέραν τούτου όμως, η ίδια η άσκηση ιεραρχικής προσφυγής μέσω δικηγόρου εξυπακούει την πληροφόρηση των αιτητών για τη βάση πάνω στην οποία ασκείτο η προσφυγή και την αναφορά στα δεδομένα του φακέλου, αφού, όπως προκύπτει από την απόφαση της ΑΑΠ, υπήρξε παρουσίαση των επιχειρημάτων των Αιτητών που συσχετίζετο και με τις συνεντεύξεις τους και με έγγραφα. Μάλιστα παρουσιάστηκαν και περαιτέρω έγγραφα ενώπιον της ΑΑΠ αλλά και επιχειρήματα που εξετάσθησαν από την ΑΑΠ. Αυτό σίγουρα αντανακλά αρνητικά πάνω στη θέση των Αιτητών ότι δεν είχαν πρόσβαση στο φάκελο και ότι η ιεραρχική προσφυγή τους δεν μπορούσε να είχε προετοιμασθεί αποτελεσματικά.
Για τους λόγους αυτούς, δεν βλέπω πιθανότητα, όπως την αντιλαμβάνεται ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος, για την έκδοση θετικής δικαστικής απόφασης επ΄αυτού, εν πάση περιπτώσει, του λόγου, πάντοτε επαναλαμβάνοντας την επιφυλακτικότητα με την οποία το Δικαστήριο βλέπει το θέμα χωρίς να επηρεάζεται η τελική απόφαση του Δικαστηρίου αν αυτός ο λόγος ήθελε εγερθεί σε προσφυγή που θα κάμουν οι Αιτητές και αφού εξετασθούν όλα τα δεδομένα που τότε θα τεθούν ενώπιον του Δικαστηρίου για σκοπούς τελικής απόφασης. Στο στάδιο αυτό όμως, για σκοπούς απόφασης επί του ιδιαίτερου άρθρου του νόμου, το Δικαστήριο με όσα έχει ενώπιον του δεν βλέπει λόγο για παραχώρηση νομικής αρωγής.
Για το λόγο αυτό οι αιτήσεις απορρίπτονται χωρίς να εμποδίζονται βεβαίως οι Αιτητές να καταχωρήσουν προσφυγή χωρίς νομική αρωγή.
Δ. Χατζηχαμπής, Δ.
/ΚΧ"Π