ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

                                                                   (Υπόθεση Αρ.  1727/2008)

27 Απριλίου, 2010

[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ABED H. MASHY,

                             Αιτητής,

ν.

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΩΝ

1.    ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

2.    ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,

                             Καθ΄ ων η αίτηση.

- - - - - -

Χρ. Χριστούδιας, για τον Αιτητή.

Κ. Σταυρινός, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.

- - - - - -

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.:  Ο αιτητής, 41 περίπου ετών, είναι υπήκοος του Ιράκ.  Αφίχθηκε στην Κύπρο με πλοιάριο το 1996  και στη συνέχεια αποτάθηκε στα Ηνωμένα Έθνη για να αναγνωρισθεί ως πολιτικός πρόσφυγας.  Έτσι, εκκρεμούσης της εξέτασης του αιτήματος του, παραχωρήθηκαν στον αιτητή άδειες προσωρινής παραμονής ως επισκέπτη μέχρι και τις 30.5.99. Η αίτηση του για πολιτικό άσυλο απορρίφθηκε δυο φορές από την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών.  Ενώ ήταν στην Κύπρο γνωρίστηκε και τέλεσε πολιτικό γάμο στις 26.2.99 με την αλλοδαπή Aysha Al AlQuqa από την Παλαιστίνη, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά. Έκτοτε του παραχωρείτο άδεια προσωρινής παραμονής για να είναι μαζί με τη σύζυγο του που κατόπιν γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα παρατάθηκε μέχρι και τις 30.11.00. Οταν στις 4.9.00 η σύζυγος του αναγνωρίστηκε ως πολιτικός πρόσφυγας, παραχωρήθηκε στον αιτητή περαιτέρω άδεια παραμονής  μέχρι 15.3.04.

 

  Εν τω μεταξύ στις 6.10.03 υπέβαλε αίτηση για απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας αλλά δεν πληρούσε τα τυπικά προσόντα και έτσι υπέβαλε νέα αίτηση στις 18.11.05.  Ο Υπουργός Εσωτερικών στις 11.3.06 απέρριψε την αίτηση, υιοθετώντας σχετικό σημείωμα της Διευθύντριας του Αρχείου Πληθυσμού ημερ. 13.2.06, επειδή θεώρησε ότι ο αιτητής δεν ικανοποιούσε την προϋπόθεση (γ) του Τρίτου Πίνακα του Νόμου 141(1)/02 σε σχέση με το χαρακτήρα καθότι πρόκειται για άτομο που εξαπάτησε τις αρχές δηλαδή εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και κατάφερε να παραμείνει στη Δημοκρατία για ανθρωπιστικούς λόγους αφού δεν κατέστη δυνατή η απέλαση του. Η προσφυγή αρ. 917/2006 που καταχώρησε ο αιτητής εναντίον αυτής της απόφασης πέτυχε και εκδόθηκε ακυρωτική απόφαση στις 8.5.07 λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και /ή εσφαλμένης αιτιολογίας.

 

Στις 20.7.08 η αίτηση του επανεξετάστηκε από τον καθ' ου η αίτηση1 και απορρίφθηκε και πάλι με την ακόλουθη αιτιολογία:

 

«2. Η Κυπριακή Δημοκρατία ασκώντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα και λαμβάνοντας υπόψη ότι:

 

α)    εισήλθατε παράνομα στη Δημοκρατία έχοντας εγκαταλείψει την πρώτη χώρα Ασύλου  σας, παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο τόσο τους Νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και τους Διεθνείς Νόμους που διέπουν το καθεστώς των Πολιτικών Προσφύγων

 

β)    καταδικαστήκατε σε ποινή φυλάκισης και

 

γ)    παραμείνατε παράνομα στο έδαφος της Δημοκρατίας

 

αποφάσισε ότι δεν υφίσταται οποιοσδήποτε ουσιαστικός λόγος που να δικαιολογεί την Πολιτογράφησή σας ως Κύπριο πολίτη.»

 

 

 

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πιο πάνω απόφαση των καθ' ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε σ' αυτόν με επιστολή της Διευθύντριας Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ημερ. 7.8.08 είναι άκυρη, αντισυνταγματική και παράνομη.

 

Οι καθ' ων η αίτηση εγείρουν θέμα εκπροθέσμου της προσφυγής αφού η προσβαλλόμενη απόφαση φέρει ημερομηνία 7.8.08 ενώ η καταχώρηση της προσφυγής έγινε στις 11.11.08, μετά την παρέλευση της προθεσμίας των 75 ημερών. Οι καθ' ων η αίτηση δεν απέσεισαν το βάρος απόδειξης του εκπροθέσμου, αποδεικνύοντας την ημερομηνία αποστολής, αφού η επιστολή δεν φαίνεται να στάληκε με ασφαλισμένο ταχυδρομείο. Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι την παρέλαβε και έλαβε γνώση μόλις στις 1.9.08, διότι έλειπε σε θερινές διακοπές ενώ επίσης λόγω Αυγούστου καθυστέρησε η διαβίβαση της επιστολής μέσω του απλού ταχυδρομείου. Σε περίπτωση αμφιβολίας για το εμπρόθεσμο ή μη της προσφυγής, αυτή λύεται υπερ του διοικούμενου. (Πατάτας ν. Δημοκρατίας (1990) 3 ΑΑΔ, 248). Θεωρώ λοιπόν ότι η προσφυγή ασκήθηκε εμπρόθεσμα.

 

Τέθηκε και δεύτερη προδικαστική ένσταση με την οποία οι καθ' ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι ο αιτητής επειδή δεν είναι καλού χαρακτήρα δηλαδή δεν πληροί απαραίτητο προσόν του άρθρου 111 του Ν.141(Ι)/02(Τρίτος Πίνακας), δεν έχει έννομο συμφέρον. Ο ισχυρισμός τίθεται επιγενόμενα από τον δικηγόρο των καθ΄ ων η αίτηση αφού δεν γίνεται επίκληση του χαρακτήρα του αιτητή στη δεύτερη αυτή απόφαση. Επίσης πουθενά στην αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης δεν υπεισέρχεται το συμπέρασμα για το χαρακτήρα του αιτητή ή οποιαδήποτε έλλειψη τυπικού προσόντος για πολιτογράφηση. Αντιθέτως στο Παράρτημα 18 της ένστασης (παρ.16) οι καθ' ων η αίτηση αναγνωρίζουν ότι ο αιτητής κατέχει όλα τα τυπικά προσόντα που απαιτούνται από το Νόμο. Συνεπώς η προδικαστική ένσταση δεν ευσταθεί και απορρίπτεται.

 

Ο Αιτήτης ισχυρίζεται ότι η απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση του δεδικασμένου. Η ακυρωτική απόφαση επέβαλλε στους καθ' ων η αίτηση κατά την επανεξέταση του αιτήματος του αιτητή να διεξάγουν περαιτέρω έρευνα και να παρέχουν επαρκέστερη αιτιολογία, αναφορικά κυρίως με την προϋπόθεση (γ) του Τρίτου Πίνακα του Νόμου, δηλ. την τεκμηρίωση του συμπεράσματος ως προς τον χαρακτήρα του αιτητή.

 

Ζητήθηκε η άποψη της Διευθύντριας του Τμήματος Μετανάστευσης και Αλλοδαπών, η οποία συνόψισε τις θέσεις του Επάρχου Λευκωσίας, του Αρχηγού της Αστυνομίας και του Διοικητή της ΚΥΠ. Ήταν απόψεις που προϋπήρχαν βέβαια κατά την πρώτη εξέταση της αίτησης του. Ο Έπαρχος στη δική του έκθεση ημερ. 14/4/04 αναφέρει ότι ο αιτητής είναι πρόσωπο καλού χαρακτήρα,  μιλά ελάχιστα την ελληνική γλώσσα και δείχνει να προσαρμόζεται με τα ήθη και έθιμα του τόπου.  Ο Υπεύθυνος Κλιμακίου Αλλοδαπών Λευκωσίας στη δική του έκθεση ημερ. 26/11/04 δε σύστηνε την αίτηση επειδή, παρόλο που ο αιτητής φαίνεται να είναι πρόσωπο καλού χαρακτήρα, εντούτοις μιλά ελάχιστα την ελληνική γλώσσα και δεν είχε προσαρμοστεί με τα ήθη και έθιμα του τόπου και ούτε έχει οποιαδήποτε γενεαλογικό δεσμό με την Κύπρο.  Με την άποψη του Υπεύθυνου Κλιμακίου Αλλοδαπών συμφώνησε και ο Αρχηγός Αστυνομίας και δε σύστησε την αίτηση του αιτητή.  Ο Διοικητής της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών στο δικό του σημείωμα ανάφερε ότι δεν εντοπίστηκε οτιδήποτε σε βάρος του αιτητή από πλευράς ασφάλειας του κράτους.

 

Με βάση το προαναφερθέν υλικό που υπήρχε βέβαια στο φάκελο, εκτιμήθηκε και κατά την επανεξέταση ο χαρακτήρας του αιτητή χωρίς περαιτέρω έρευνα. Ωστόσο οι καθ' ων η αίτηση δεν φαίνεται να εμμένουν στο συμπέρασμα τους που εξήγαγαν κατά την ακυρωθείσα απόφαση τους ότι ο αιτητής στερείται καλού χαρακτήρος. Ούτε αναφέρθηκαν στο χαρακτήρα του κατά την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, ώστε να προκύπτει θέμα παραβίασης δεδικασμένου.  

 

Η εισήγηση του Τμήματος Μετανάστευσης επεκτείνεται και εστιάζει  σε άλλα δεδομένα του αιτητή, τα οποία αφορούν στο παράνομο καθεστώς εισόδου και αρχικής παραμονής του στην Κύπρο, την παράνομη  εγκατάλειψη του Λιβάνου ως πρώτης χώρας ασύλου, την κράτηση του στις κεντρικές φυλακές. Οι εν λόγω παράγοντες σε συνάρτηση με την άσκηση των κυριαρχικών  δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος (και όχι ο χαρακτήρας του) προτάσσονται ως η μοναδική αιτιολογία της άρνησης πολιτογράφησης του αιτητή αυτή τη φορά.

 

Δεν συμφωνώ με τον αιτητή ότι με τους  λόγους που επικαλούνται οι καθ' ων η αίτηση, παρέκλιναν από ό,τι τους επέβαλε το ακυρωτικό δεδικασμένο. Οι καθ' ων η αίτηση συμμορφώθηκαν με την ακυρωτική απόφαση, δεν επανέλαβαν την αιτιολογία της πρώτης άρνησης ως προς το χαρακτήρα του αιτητή αλλά τοποθέτησαν την απόφαση τους σε διαφορετική αιτιολογική βάση που βεβαίως υποστηριζόταν πλήρως από τα στοιχεία του φακέλου. Το ότι στηριζόταν σε γεγονότα που προϋπήρχαν του ουσιώδους χρόνου, εφόσον δεν εκτιμήθηκαν ως μείζων λόγος της ακυρωθείσας απόφασης, δεν συνεπάγεται ότι καλύπτονταν από το δεδικασμένο.

 

Ο αιτητής ισχυρίζεται περαιτέρω ότι ο παράνομος τρόπος εισόδου του στην Κύπρο, που εν πάση περίπτωση θεραπεύτηκε με την εκ των υστέρων πολυετή νόμιμη διαμονή του, είναι εξωγενές κριτήριο ως προς τις πρόνοιες του Νόμου. Θεωρεί ότι η απόφαση είναι πεπλανημένη και λήφθηκε καταχρηστικά.

 

Ο Υπουργός Εσωτερικών έλαβε την απόφαση του στηριζόμενος στην εισήγηση της Διευθύντριας και τις απόψεις των εμπλεκομένων φορέων. Θεωρώ ότι η έρευνα που διεξήχθη αποκάλυπτε πλήρως τα περιστατικά της υπόθεσης του αιτητή και ορθά κατέληξε στο συμπέρασμα ως προς την κατοχή των τυπικών προϋποθέσεων του Νόμου για πολιτογράφηση.

 

Ωστόσο αυτό που εξετάζει ο Υπουργός Εσωτερικών κατά κύριο λόγο πέραν των προϋποθέσεων που θέτει ο Νόμος είναι και το δημόσιο συμφέρον  και εκτιμά επίσης αν εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της πολιτείας. (Βλ. «Δίκαιο Ιθαγένειας», Ζωή Παπασιώπη-Πασιά, σελ.132-133).

 

Η παράνομη είσοδος του αιτητή και το ότι εξέτισε ποινή φυλάκισης γι' αυτό, δεν θα μπορούσε να συνδεθεί από μόνο του και ως ένα απομακρυσμένο γεγονός με την εκτίμηση του δημοσίου συμφέροντος. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του αιτητή που κατά τη μακρόχρονη νόμιμη εκ των υστέρων διαμονής του δημιούργησε οικογένεια στην Κύπρο, εργάζεται αδιάλειπτα και πληρούσε τον όρο του καλού χαρακτήρα, το γεγονός της παράνομης εισόδου του στη Δημοκρατία χωρίς περαιτέρω αιτιολογία δεν θα μπορούσε εύλογα να συνδεθεί με το δημόσιο συμφέρον. Εξάλλου όπου ο νομοθέτης θέλησε να θεσπίσει το γεγονός της παράνομης εισόδου ως αρνητικό παράγοντα άσκησης της  διακριτικής ευχέρειας του Υπουργού, το έκανε ρητά όπως στην περίπτωση της δεύτερης επιφύλαξης του άρθρου 110 παρ.(2)[1] που αφορά αιτήσεις πολιτογράφησης συζύγων πολιτών της Δημοκρατίας.

 

Για τους πιο πάνω λόγους η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει ως ληφθείσα υπό καθεστώς πλάνης και χωρίς την δέουσα αιτιολογία.

 

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται €1000 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ του αιτητή.

                                                                               Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.

ΣΦ.