ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

                                                                   (Υπόθεση Αρ. 211/2008)

 

18 Ιανουαρίου, 2010

 

[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ,

                             Αιτητής,

ν.

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ

1.    ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,

2.    ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΡΙΣΕΩΝ,

                             Καθ΄ ων η αίτηση.

- - - - - -

Μ. Σταματάρης, για τον Αιτητή.

Γ. Σεραφείμ, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.

- - - - - -

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.:  O αιτητής είναι μόνιμος αξιωματικός του Δικαστικού σώματος του στρατού Ξηράς της Δημοκρατίας. Διορίστηκε στο Στρατό με απευθείας διορισμό ως Αξιωματικός με το βαθμό του Υπολοχαγού από 1.4.1979 και αποσπάστηκε για υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά. Ανελίχθηκε σε διάφορους βαθμούς της ιεραρχίας και από 31.12.01 κατείχε το βαθμό του Συνταγματάρχη.

 

Το έτος 2004 όταν ο αιτητής κατείχε το βαθμό του Συνταγματάρχη υποβλήθηκε σε κρίση από το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων σύμφωνα με τις διατάξεις των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Προαγωγαί, Ιεραρχία και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 μέχρι 2003 («οι Κανονισμοί»), στην τακτική σύνοδο του για το έτος αυτό .Με απόφαση ημερ. 9.3.04, κρίθηκε ως ευδοκίμως  τερματίσας  τη σταδιοδρομία του. Ακολούθως, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού 15 των τροποποιητικών Κανονισμών (ΚΔΠ 313/2002), αφυπηρέτησε από τις τάξεις του Στρατού.

Το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την εν λόγω απόφαση μεταξύ άλλων παρομοίων κρίσεων για ευδόκιμο τερματισμό κατά τα έτη 2002, 2003 και 2004 άλλων αξιωματικών μετά από τις προσφυγές που είχαν ασκήσει (βλ. Κωνσταντίνος Σαββουλίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 1051/02 κ.α., ημερ. 15.9.04). Η προσφυγή του αιτητή 580/04 ακολούθησε την πορεία των πιο πάνω υποθέσεων και εκδόθηκε ακυρωτική απόφαση.

 

Η κρίση του αιτητή  για το έτος 2004 επανεξετάστηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων, κατά τη σύνοδο του στις 19.9.05, όπου κρίθηκε εκ νέου ως ευδοκίμως τερματίσας τη σταδιοδρομία του. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσιο ένα μέρος της αιτιολογίας που εδόθη:

 

«Κύριο στοιχείο πάνω στο οποίο το Συμβούλιο βάσισε την αμέσως πιο πάνω αναφερόμενη διαπίστωσή του ήταν ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχονται στον ατομικό φάκελο του εν λόγω Αξιωματικού, αυτός διακατέχεται από ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης η οποία είναι ορατή στην εργασιακή του πορεία, επιφανειακή και χωρίς εμβάθυνση αντιμετώπιση των θεμάτων του αντικειμένου της εργασίας του καθώς και ότι δυσκολεύεται στη συνεργασία με τους υφισταμένους του.

 

Ενόψει τούτου, το Συμβούλιο, έκρινε πως στα αμέσως πιο πάνω αναφερόμενα μειονεκτήματα του θα πρέπει, υπό τις περιστάσεις, λαμβανομένου υπόψη του βαθμού και της θέσης του, να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα, αφού πρόκειται για Αξιωματικό του Δικαστικού Σώματος και είναι εύλογα αναμενόμενο πως με τέτοια μειονεκτήματα δεν μπορεί να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στα καθήκοντά του.»

 

Το Yπουργικό Συμβούλιο με την απόφαση του ημερ. 28.9.05, κύρωσε τους πίνακες που υποβλήθηκαν με τους Συνταγματάρχες του Στρατού Ξηράς που κρίθηκαν ως ευδοκίμως τερματίσαντες την υπηρεσία τους. Εναντίον αυτής της απόφασης που κοινοποιήθηκε στον αιτητή με διαταγή του Αρχηγού Εθνικής Φρουράς ημερ.24.10.05, ο αιτητής άσκησε την προσφυγή αρ. 1366/05. Κατά την εκδίκαση της οι καθ' ων η αίτηση, μετά από σχετική εισήγηση της Νομικής Υπηρεσίας, ανακάλεσαν την απόφαση τους στη συνεδρία τους ημερ. 28.11.07  και ακολούθως το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή ως στερούμενης αντικειμένου. Οι λόγοι, όπως  εκτίθενται στην επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας  ημερ. 8.11.06  είναι οι ακόλουθοι:

 

«. η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης στηρίζεται αποκλειστικά στα σχόλια που υπάρχουν στις Εκθέσεις Αξιολόγησης του αιτητή.

 

2. Η Νομολογία του  Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι ξεκάθαρη αναφορικά με το πιο πάνω θέμα. Απαγορεύεται να λαμβάνονται υπόψη τα σχόλια που υπάρχουν στις Εκθέσεις Αξιολόγησης.

 

Αρα είναι εισήγησή μας ότι η προσβαλλόμενη πράξη θα πρέπει να ανακληθεί. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα είμαστε σε θέση να υπερασπίσουμε τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης.»

 

 

 

Η κρίση του αιτητή για το 2004 επανεξετάστηκε στις  28.11.07. Το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων τον έκρινε και πάλι ως ευδοκίμως τερματίσαντα τη σταδιοδρομία του, παραθέτοντας την ακόλουθη αιτιολογία:

 

«α. Οι βαθμολογίες του Αξιωματικού αυτού στα ουσιαστικά προσόντα στις Εκθέσεις Ικανότητας στον κατεχόμενο βαθμό αλλά και στον αμέσως προηγούμενη βαθμό είναι «πολύ καλός» και «εξαίρετος». Παρά τις πολύ καλές και εξαίρετες αυτές βαθμολογίες που έχει ο υπόψη Αξιωματικός στα ουσιαστικά προσόντα στις Εκθέσεις Ικανότητας στον κατεχόμενο και στον αμέσως προηγούμενο βαθμό, το Συμβούλιο διαπίστωσε ότι ο Αξιωματικός που τον αξιολόγησε στον αμέσως προηγούμενο βαθμό (του Αντισυνταγματάρχη), αναφέρθηκε περιγραφικά σε σημαντικά ελαττώματα και αδυναμίες του. Συγκεκριμένα ανάφερε ότι «Πρόκειται περί Αξιωματικού, με περιορισμένες γνώσεις και δυνατότητες. Δεν δύναται να ολοκληρώσει μόνος του ένα κάπως δύσκολο νομικό θέμα. Δεν εμβαθύνει στην ουσία του, αλλά το χειρίζεται επιφανειακά. Δεν έχει τάξη, μέθοδο και οργάνωση στην εργασία του και επιδεικνύει μειωμένο ενδιαφέρον. Δεν έχει ενημερωμένους ή δεν έχει καν τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς και συνεχώς δανείζεται από άλλους συναδέλφους. Δεν διαθέτει στοιχειώδες προσωπικό αρχείο. Εκείνο που τον απασχολεί συνεχώς είναι πότε θα προαχθεί και θα αναλάβει τη θέση του Διευθυντή». Η αντίφαση αυτή προβλημάτισε πολύ το συμβούλιο που στο τέλος έκρινε ότι στην περιγραφική καταγραφή της όλης ικανότητας, συμπεριφοράς και αξίας του Αξιωματικού αυτού θα έπρεπε να δοθεί περισσότερη βαρύτητα από ότι στην αριθμητική διατύπωση της όλης ικανότητας, συμπεριφοράς και αξίας του.»

 

 

 

Στη συνέχεια το όνομα του αιτητή αναγράφηκε στους Πίνακες των Συνταγματαρχών που κρίθηκαν ως ευδοκίμως τερματίσαντες την υπηρεσία τους και υποβλήθηκαν με σχετική πρόταση του Υπουργείου Αμυνας ημερ. 4.1.08 στο Υπουργικό Συμβούλιο για κύρωση. Με την απόφαση  με αριθμό 66.712 ημερ. 17.1.08, κύρωσε τους εν λόγω πίνακες. Ο αιτητής ειδοποιήθηκε με σχετική διαταγή του αρχηγού Εθνικής Φρουράς ημερ. 25.1.08 για τον εκ νέου ευδόκιμο τερματισμό της σταδιοδρομίας του, απόφαση που προσβάλλει με την παρούσα προσφυγή.

 

Με τους λόγους ακύρωσης που προβάλλει ο αιτητής ουσιαστικά βάλλει εναντίον της αιτιολογίας που δόθηκε από τους καθ' ων η αίτηση. Είναι η θέση του ότι η απόφαση έχει παραβιάσει το δεδικασμένο στην προσφυγή Ιωάννης Χριστίδης ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ.53/96, ημερ. 6.10.97. Εκεί κρινόταν η απόφαση για την κρίση του αιτητή για το έτος 1995 που στηρίχθηκε σε δυσμενή σχόλια του ίδιου περιεχομένου με αυτά που λήφθηκαν υπόψη και για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης (σε μεταγενέστερη έκθεση ικανότητας του 1998-1999). Λέχθηκαν τα εξής:

 

«Είμαι της γνώμης ότι τα σχόλια στις εκθέσεις ικανότητας δεν αποτελούν ξεχωριστό στοιχείο κρίσης αλλά περιορίζονται στην αιτιολόγηση της αριθμητικής βαθμολογίας.

 

Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, θεωρώ πως η εισήγηση του δικηγόρου του αιτητή περί αντιφατικότητας των πιο πάνω σχολίων με την αριθμητική αξιολόγηση του είναι ορθή.

Ο αιτητής που με βάση τις βαθμολογίες του αξιολογήθηκε ως "πολύ καλός" στην υπευθυνότητα, αφοσίωση στο καθήκον, τα διοικητικά προσόντα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι δυνατότητες του στα πιο πάνω προσόντα υστερούν από την αριθμητική βαθμολογία που έδωσε στον κρινόμενο αξιωματικό. Σημειώνω επίσης ότι τα σχόλια για το χαρακτήρα του αιτητή όπως αναφέρονται στην έκθεση ικανότητας της περιόδου 19.12.1993 - 21.8.1994 έρχονται σε αντίθεση με τη βαθμολογία της ίδιας περιόδου στο στοιχείο του χαρακτήρα, που ανήρχετο στο 10, δηλαδή "εξαίρετος".

 

Ο αιτητής κρίθηκε ως προακτέος "κατ΄ αρχαιότητα" γιατί λήφθηκαν υπόψη τα πιο πάνω σχόλια στις εκθέσεις ικανότητας του αιτητή στα χρόνια 1990-1994, τα οποία πάσχουν για τους λόγους που εξήγησα πιο πάνω.

 

Είναι γεγονός ότι λήφθηκαν υπόψη και σχόλια στις εκθέσεις ικανότητας του αιτητή των προηγούμενων χρόνων μεραξύ 1979-1987. Τα σχόλια αυτά είναι παρόμοια με τα σχόλια της περιόδου 1990-1994 τα οποία θεωρώ ως αντιφατικά και για τους ίδιους λόγους διαβλητά.

 

Είναι πρόδηλο ότι το Συμβούλιο Επανακρίσεων έχει επηρεασθεί από τα σχόλια αυτά και αυτό φαίνεται από την αιτιολόγηση της απόφασης που έχει ως εξής:-

 

"Οι ισχυρισμοί του Αξιωματικού, ότι υπάρχει αντίφαση μεταξύ των σχολίων και της αξιολόγησής του για τις πιο πάνω περιόδους από τους αξιολογούντες, δε γίνονται αποδεκτοί, γιατί κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από τη μεταξύ τους σύγκριση. Άλλωστε σε μερικά από τα σχόλια, επεξηγείται από τον αξιολογούντα Αξιωματικό η βαθμολογία που του είχε δοθεί.".

 

Η αιτιολογία αυτή είναι εσφαλμένη. Η αντιφατικότητα των σχολίων προς την αριθμητική αξιολόγηση του αιτητή στις εκθέσεις ικανότητας είναι πρόδηλη, όπως λεπτομερώς διαπιστώνεται προηγούμενα στην απόφασή μου.»

 

 

Τα πιο πάνω, αποτελούν λειτουργικά ευρήματα ως μέρος του δεδικασμένου που παράγεται από την τελεσίδικη απόφαση η οποία δεν έχει εφεσιβληθεί. Πέραν όμως της δέσμευσης που προκύπτει για τους καθ' ων η αίτηση από το δεδικασμένο, ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση παραδέχεται ότι αυτή ακριβώς η νομολογία που αφορά το θέμα των σχολίων και παρατηρήσεων έναντι των βαθμολογήσεων στις αξιολογήσεις των αξιωματικών και η πιο πάνω απόφαση που προκρίνει την βαθμολογία, ήταν η αιτία που δεν υπερασπίστηκαν την προηγούμενη απόφαση για την κρίση του αιτητή και οδήγησε στην ανάκληση της. Συνεπώς οι καθ' ων η αίτηση δεσμεύονταν από το περιεχόμενο της.

 

 Η επίκληση τέτοιου είδους σχολίων που έρχονται σε αντίθεση ή δεν συνάδουν με την αντίστοιχη βαθμολογία των προσόντων του αιτητή στις εκθέσεις ικανότητας των αντίστοιχων ετών και μάλιστα χωρίς να στηρίζεται σε επίσημα έγγραφα ή στοιχεία, δεν μπορεί να συνιστά νόμιμη αιτιολογία για διαβάθμιση της κρίσης του ως ευδοκίμως τερματίσαντα τη σταδιοδρομία του. Στις ετήσιες εκθέσεις ικανότητας  του ως Συνταγματάρχη και Αντισυνταγματάρχη από το 1995 και μέχρι τον ουσιώδη χρόνο, τόσο η γενική του αξιολόγηση όσο και οι επιμέρους βαθμολογίες για τα ουσιαστικά του προσόντα κυμαίνονται μεταξύ «10» και «9», ενώ ορισμένες συνοδεύονται με ευνοϊκά και αρκούντως θετικά σχόλια για τον αιτητή. Σύμφωνα με τη διάταξη του Κ.41(6) των Κανονισμών κατά την κρίση αξιωματικού λαμβάνονται υπόψη και εκτιμώνται όλα τα κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του στοιχεία, ιδιαίτερη σημασία όμως δίνεται στον κατεχόμενο βαθμό.

 

Είναι αξιοσημείωτο ότι όλα τα προσόντα και οι ικανότητες των αξιωματικών βαθμολογούνται αναλυτικά και αξιολογούνται λεπτομερώς στις ετήσιες εκθέσεις, ώστε ο εκάστοτε αξιολογών να  μπορεί να αποδώσει μέσω της βαθμολογίας του μια αντικειμενική και ολοκληρωμένη εικόνα του αξιολογούμενου. Το ότι ο σχολιασμός θα πρέπει να ανταποκρίνεται στη βαθμολογία εξυπακούεται και από το ίδιο το θεωρητικό του πλαίσιο όπως διατυπώνεται στις εκθέσεις*. Ας σημειωθεί ότι τα επικαλούμενα αρνητικά σχόλια αφορούν στην έκθεση για την περίοδο 1998-1999 όπου ο αιτητής  δεν έλαβε βαθμολογία κάτω από 8.

 

Εύλογο βρίσκω επίσης το επιχείρημα του αιτητή ως προς το ότι ο ίδιος στερήθηκε της δυνατότητας να αμφισβητήσει μέσω αναφοράς την αξιολόγηση του τον κατάλληλο χρόνο αφού, παρά την συμπερίληψη αρνητικού σχολιασμού, δεν του κοινοποιήθηκε διότι η βαθμολογία του δεν ήταν από 8 και κάτω (καλός ή μέτριος ή απαράδεκτος) (βλ. Κ30(9)(β), (γ) και (δ) των ΚΔΠ 90/90). Συνεπώς δεν μπορεί το Συμβούλιο και μάλιστα κατ' επανάληψη να στηρίζεται σε αυτά ακριβώς τα σχόλια για τα οποία ο αιτητής δεν είχε λάβει καν γνώση προηγουμένως, προκειμένου να διαμορφώσει την κρίση του για το έτος 2004. Πρόκειται για σαφή παραβίαση της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης.

 

Ενόψει του γεγονότος ότι τα εν λόγω σχόλια αποτέλεσαν το κυρίαρχο στοιχείο κρίσης κατά την επανεξέταση, η επίδικη απόφαση πάσχει και θα πρέπει να ακυρωθεί.

 

Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται €1200 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ του αιτητή.

 

 

 

                                                               Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

ΣΦ.