|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 4 ΑΑΔ 383
15 Ιουνίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΗΝΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 2290/2006)
Διοικητικό Δίκαιο ― Γενικές αρχές ― Άρθρα 10 και 11 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν.158(Ι)/99) ― Εξέταση αιτημάτων από τη διοίκηση εντός ευλόγου χρόνου ― Περιστάσεις υπέρβασης του εύλογου χρόνου στην κριθείσα περίπτωση.
Διοικητική Πράξη ― Αιτιολογία ― Όροι νομιμότητας ― Δεν επληρούντο στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της μη έγκρισης συγκεκριμένης άδειας ασθενείας που του είχε χορηγηθεί, με αποτέλεσμα να του αποκοπούν απολαβές ύψους Λ.Κ. 2.428,47.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Είναι γεγονός ότι δόθηκαν εν προκειμένω στον αιτητή διάφορες διαδοχικές άδειες ασθενείας. Η πρώτη ημέρα άδειας ήταν η 8.2.06 και η τελευταία η 10.8.06. Στις 15.3.06 δόθηκε πιστοποιητικό για την περίοδο 15.3.06 μέχρι 14.4.06. Στις 27.4.06 ο αιτητής συμπλήρωσε τις 42 ημέρες άδειας και η διοίκηση όφειλε να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο ώστε το ιατροσυμβούλιο να συνέλθει και αποφασίσει άμεσα κατα πόσον ο αιτητής δικαιούτο περαιτέρω άδεια. Το πιστοποιητικό εκδόθηκε στις 15.3.06 από ιατρούς κυβερνητικούς, και το ιατροσυμβούλιο συνήλθε στις 18.8.06. Το εύλογο του χρόνου για εξέταση αιτημάτων από τη διοίκηση είναι θεσμοθετημένο στα Άρθρα 10 και 11 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(1)/99) και είναι πάγια νομολογημένο.
2. Επίσης όπως είναι διατυπωμένη η επίδικη απόφαση, έστω και αν αυτή διαβαστεί σε συνδυασμό με το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, δε φαίνεται με σαφήνεια ο λόγος μη έγκρισης της επίδικης άδειας. Είναι θεμελιωμένο ότι η αιτιολογία πρέπει να παρέχει στον ακυρωτικό δικαστή τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της διοικητικής πράξης. Δεν πρέπει να είναι τόσο αόριστη και ασαφής, ώστε να καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο. Αποτελεί επίσης καθήκον του διοικητικού οργάνου να προβαίνει στην αναγκαία έρευνα για την εξακρίβωση των πραγματικών γεγονότων, υπό το πρίσμα των οποίων αποφασίζει. Στην προκείμενη περίπτωση το ιατροσυμβούλιο δεν συνέλεξε, ούτε διερεύνησε, τα ουσιώδη στοιχεία, τα οποία θα παρείχαν τη βάση για ασφαλή συμπεράσματα.
Η προσφυγή επέτυχε με έξοδα.
Προσφυγή.
Χρ. Ιωάννου, για τον Αιτητή.
Β. Χριστοφόρου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Ο αιτητής είναι λοχαγός στην Εθνική Φρουρά και κατά τον ουσιώδη χρόνο υπηρετούσε και συνεχίζει να υπηρετεί στο Στρατολογικό Γραφείο Λάρνακας. Τον Ιανουάριο του 2006 και ενώ παρακολουθούσε μαθήματα στη Σχολή Διευθυντών Στρατολογικού Σώματος στην Ελλάδα, υπέστη έμφραγμα και υποβλήθηκε σε εγχείρηση στεφανιαίας αγγειογραφίας και αγγειοπλαστικής. Στη συνέχεια στις αρχές Φεβρουαρίου 2006, επέστρεψε στην Κύπρο και εκάστοτε αρμόδιοι κυβερνητικοί ιατροί χορήγησαν στον αιτητή αναρρωτική άδεια, η τελευταία από τις οποίες είχε λήξει στις 9.8.06.
Στις 10.8.06 ο αιτητής έλαβε ειδοποίηση για να παρουσιαστεί ενώπιον του ιατροσυμβουλίου στις 18.8.06.
Η απόφαση του ιατροσυμβουλίου ημερομηνίας 18.8.2006 ανέφερε τα ακόλουθα:
«1. Εξετάσαμε τον πιο πάνω στις 18/8/06 και βρήκαμε αυτόν ότι υποφέρει από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου-αγγειοπλαστική.
2. Κατά την γνώμη μας αυτός είναι ανίκανος στο στάδιο αυτό να εκτελεί τα καθήκοντά του, αλλά υπάρχει δικαιολογημένη πιθανότητα ανάρρωσης. Γι' αυτό συστήνουμε όπως του παραχωρηθεί 90 ημέρες άδεια ασθενείας από 27/3/06-24/6/06.
3. Πρόσθετες συστάσεις: Οι ημέρες από 25/06/06-09/08/2006 δεν εγκρίνονται και δεν επικυρώνονται. »
Στις 26.9.06 κοινοποιήθηκε η απόφαση του ιατροσυμβουλίου (η προσβαλλόμενη απόφαση) στον αιτητή με την οποία δεν είχαν εγκριθεί και επικυρωθεί οι ημέρες από 25.6.06 - 9.8.06. Παραθέτω αυτούσιο το περιεχόμενο της κοινοποίησης:
«1. Σας γνωρίζουμε, ότι με το (α) σχετικό, ο Λγος (Σ) Βασιλειάδης Μηνάς (ΑΜ2935) παραπέμφθηκε σε ιατροσυμβούλιο για έγκριση παράτασης άδειας ασθενείας με πλήρεις απολαβές 136 ημερών από 27 Μαρτίου μέχρι 9 Αυγούστου 2006, λόγω πρόσφατου εμφράγματος μυοκαρδίου και αγγειοπλαστικής.
2. Με το (β) όμοιο το ΥΠΑΜ, μας πληροφόρησε ότι οι Ιατρικές Υπηρεσίες, κατόπιν εξέτασης της συγκεκριμένης περίπτωσης, αποφάνθηκαν ότι οι ημέρες από 25 Ιουνίου μέχρι 9 Αυγούστου 2006 δεν εγκρίνονται και δεν επικυρώνονται.
3. Με βάση την απόφαση αυτή πρέπει να αποκοπούν από τη μισθοδοσία του εν λόγω Αξκου 46 ημερομίσθια που αvτιστoιχούν στις μη δικαιολογημένες άδειες ασθενείας του.»
Στις 4.10.2006 κοινοποιήθηκε στον αιτητή η απόφαση αφαίρεσης των απολαβών του για την περίοδο των ημερών που δεν είχαν εγκριθεί ως δικαιολογημένη άδεια ασθενείας, ήτοι το ποσό των Λ.Κ.2.428,47 καθαρές απολαβές .
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά:
«Δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση του ιατροσυμβουλίου ημερομηνίας 18/8/06 δια της οποίας δεν εγκρίθηκαν και δεν επικυρώθηκαν από το ιατρoσυμβούλιο οι ημέρες αναρρωτικής άδειας από 25/6/06 μέχρι 9/8/2006 που είχαν ήδη δοθεί εις τον αιτητή από κυβερνητικούς ιατρούς είναι άκυρη, παράνομη και χωρίς οποιονδήποτε νομικό αποτέλεσμα.»
Ο αιτητής ισχυρίζεται πρωτίστως ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη, ότι λήφθηκε χωρίς δέουσα έρευνα και ότι παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης. Ειδικότερα διατείνεται ότι δεν αναφέρεται πουθενά βάσει ποιων κριτηρίων λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση με αποτέλεσμα να έχουν παραβιαστεί τα Άρθρα 7, 10, 50 και 51 του Νόμου 158(1)/99. Λέγει συναφώς ότι σύμφωνα με τις νομοθετικές πρόνοιες και νομολογιακές αρχές επιβάλλεται στα διοικητικά όργανα, κατά την άσκηση της διακριτικής τους εξουσίας, να ενεργούν σύμφωνα με το περί δικαίου αίσθημα και σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση να αποφεύγονται ανεπιεικείς και άδικες λύσεις. Περαιτέρω, επιχειρηματολογεί ο αιτητής, ότι βάσει της κειμένης νομοθεσίας οι προϊστάμενοι του όφειλαν να τον παραπέμψουν σε ιατροσυμβούλιο νωρίτερα και συγκεκριμένα αφού του είχαν χορηγηθεί οι πρώτες 42 μέρες ασθενείας. Κάνει αναφορά μεταξύ άλλων και στις πρόνοιες του Άρθρου 15(3) της Κ.Δ.Π. 101/95 σύμφωνα με τις οποίες «Δεν επιτρέπεται σε υπάλληλο να επανέλθει στα καθήκοντα του πριν λήξει η άδεια ασθενείας του ή οποιαδήποτε παράταση της άδειας ασθενείας του, εκτός εάν πιστοποιηθεί από αρμόδιο Ιατρικό Λειτουργό ή Ιατροσυμβούλιο, ανάλογα με την περίπτωση, ότι μπορεί να αναλάβει και πάλι τα καθήκοντά της θέσης του». Υποβάλλει συναφώς ότι εφόσον χορηγήθηκε από κυβερνητικό ιατρικό λειτουργό η άδεια ασθενείας του ήταν παράνομο στο πνεύμα της πιο πάνω κανονιστικής πρόνοιας και σύμφωνα πάντοτε με την εισήγησή του αιτητή, να επιστρέψει στα καθήκοντά του εκτός εάν το ιατροσυμβούλιο, έγκαιρα, πιστοποιούσε ότι μπορούσε να επανέλθει στα καθήκοντά του. Κατά την εισήγησή του αιτητή, όφειλε το ιατροσυμβούλιο να συνέλθει και να εξετάσει την κατάσταση υγείας του άμεσα και όχι μετά από την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος, όταν είχε ήδη παρέλθει η περίοδος της άδειας ασθενείας του και είχε ήδη επιστρέψει στην εργασία και τα καθήκοντά του, δημιουργώντας με αυτή τη στάση της η διοίκηση άδικες και ανεπιεικείς καταστάσεις για τον αιτητή. Επισημαίνει στο σημείο αυτό ο αιτητής, ότι είχε εξεταστεί από το Ιατροσυμβούλιο στις 18.8.2006 και διερωτάται πώς ήταν σε θέση το ιατροσυμβούλιο να κρίνει, την ημερομηνία εκείνη, κατά πόσον στις 25.6.2006 θα έπρεπε να ήταν με αναρρωτική άδεια ή όχι; Και πώς μπορούσε να εξεταστεί τέτοιου είδους θέμα εκ των υστέρων και όχι τη δεδομένη περίοδο που αφορούσε η απόφασή; Διερωτάται τέλος ο αιτητής πώς μπορούσε να ήταν εύλογο το συμπέρασμα του ιατροσυμβουλίου και μη αντιφατικό όταν, χωρίς καμιά αιτιολογία αποφάσισε το να μην του επικυρώσει την άδεια από 25.6.2006 μέχρι 9.8.2006, ενώ κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης στις 18.8.2006 καταγράφηκε στο σχετικό πρακτικό ότι κατά τη γνώμη του ιατροσυμβουλίου « ο αιτητής είναι ανίκανος στο στάδιο αυτό να εκτελεί τα καθήκοντα του»;
Τα πιο πάνω ερωτήματα του αιτητή είναι κατά την κρίση μου εύλογα.
Σύμφωνα με τους περί Αδειών και Μελών του Στρατού της Δημοκρατίας Κανονισμούς 2003 (Κ.Δ.Π. 922/2003), οι Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί του Στρατού δικαιούνται τις ίδιες άδειες και, τηρουμένων των αναλογιών υπό τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι, σύμφωνα με τους Περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμούς, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται και αντικαθίστανται.
Στο Άρθρο 11(1) των Περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών του 1995 (Κ.Δ.Π.101/95, όπως έχουν τροποποιηθεί) προβλέπεται ότι «Τηρουμένων των διατάξεων της παραγράφου (1) του Κανονισμού 15, άδεια ασθενείας με πλήρεις απολαβές δύναται να παραχωρείται, με βάση πιστοποιητικό από αρμόδιο ιατρικό Λειτουργό, μέχρι 42 ημέρες σε κάθε ημερολογιακό έτος.»
Στην παράγραφο (2) του ιδίου άρθρου της Κ.Δ.Π.101/95, προνοείται επίσης ότι «Αν ο υπάλληλος πάρει όλη την άδεια ασθενείας που δικαιούται μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος και χρειαστεί να απουσιάσει για πρόσθετη περίοδο λόγω ασθένειας, ο οικείος Προϊστάμενος Τμήματος ζητεί γραπτώς από το Διευθυντή του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας να ορίσει Ιατροσυμβούλιο από αρμόδιους Κυβερνητικούς Ιατρικούς Λειτουργούς για να εξετάσει τον υπάλληλο. Αν το Ιατροσυμβούλιο συστήσει τη χορήγηση και άλλης άδειας ασθενείας στον υπάλληλο, η απουσία τούτου για περαιτέρω περίοδο μέχρι 6 μήνες λογίζεται ως παράταση της άδειας ασθενείας με πλήρεις απολαβές.»
Είναι γεγονός ότι δόθηκαν στον αιτητή διάφορες διαδοχικές άδειες ασθενείας. Η πρώτη ημέρα άδειας ήταν η 8.2.06 και η τελευταία η 10.8.06. Στις 15.3.06 δόθηκε πιστοποιητικό για την περίοδο 15.3.06 μέχρι 14.4.06. Στις 27.4.06 ο αιτητής συμπλήρωσε τις 42 ημέρες άδειας και η διοίκηση όφειλε κατά την κρίση μου να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε το ιατροσυμβούλιο να συνέλθει και αποφασίσει άμεσα κατα πόσον ο αιτητής δικαιούτο περαιτέρω άδεια. Σημειώνω συναφώς ότι το πιστοποιητικό εκδόθηκε στις 15.3.06 από ιατρούς κυβερνητικούς, και το ιατροσυμβούλιο συνήλθε στις 18.8.06.
Το εύλογο του χρόνου για εξέταση αιτημάτων από τη διοίκηση είναι θεσμοθετημένο στα Άρθρα 10 και 11 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(1)/99), και είναι πάγια νομολογημένο.
Στο σύγγραμμα του Γ.Μ. Παπαχατζή - Σύστημα του Ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου, Τόμος Α και Β, Έκτη έκδοση, σελ. 645, αναφέρεται:�
«Η δημόσια διοίκηση πρέπει να δρα 'εντός χρόνου ευλόγου'. Η επιστήμη και οι θεωρητικοί δεν είναι σε θέση να διατυπώσουν κανόνες απόλυτους και με σαφή περιγράμματα, είτε ως προς την κάθε φορά διάρκεια του εύλογου χρόνου, είτε ως προς τις επί μέρους περιπτώσεις, που η παρέλευση μακροχρόνιου διαστήματος δημιουργεί δεσμεύσεις για τη δημόσια διοίκηση. Και τα δύο αυτά θέματα απόκεινται στην ουσιαστική κρίση του ακυρωτικού δικαστού. Αυτός είναι που εκτιμά 'όλες τις περιστάσεις' στην κάθε μια ένδικη περίπτωση. Τη νομολογία την κατευθύνει η κεντρική σκέψη, ότι μια δημόσια διοίκηση χρηστή και που λειτουργεί με εύρυθμες 'διαδικασίες' δεν είναι νόμιμο να 'αιφνιδιάζει' τους πολίτες, όταν οι τελευταίοι με καλή πίστη και με λογική στηρίχθηκαν - στη διάρκεια μεγάλων χρονικών διαστημάτων - στη σταθερότητα δημιουργημένων καταστάσεων»
Συμφωνώ επίσης με τη θέση του αιτητή ότι, όπως είναι διατυπωμένη η απόφαση, έστω και αν αυτή διαβαστεί σε συνδυασμό με το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου δε φαίνεται, με σαφήνεια, ο λόγος μη έγκρισης της επίδικης άδειας.
Είναι θεμελιωμένο ότι η αιτιολογία πρέπει να παρέχει στον ακυρωτικό δικαστή τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της διοικητικής πράξης. Δεν πρέπει να είναι τόσο αόριστη και ασαφής ώστε να καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο. Αποτελεί επίσης καθήκον του διοικητικού οργάνου να προβαίνει στην αναγκαία έρευνα για την εξακρίβωση των πραγματικών γεγονότων, υπό το πρίσμα των οποίων αποφασίζει.
Στην προκείμενη περίπτωση το ιατροσυμβούλιο δεν συνέλεξε ούτε διερεύνησε, κατά την κρίση μου, τα ουσιώδη στοιχεία τα οποία θα παρείχαν τη βάση για ασφαλή συμπεράσματα. Η έρευνα ήταν ανεπαρκής εφόσον δεν επεκτάθηκε στη διερεύνηση της έκτασης του προβλήματος της υγείας του αιτητή, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο και επομένως το ιατροσυμβούλιο δεν αιτιολόγησε την απόφασή του σε συνάρτηση με την κατάσταση της υγείας του αιτητή και το πιστοποιητικό που είχε εκδοθεί από κυβερνητικούς ιατρικούς λειτουργούς, τη συγκεκριμένη περίοδο, 25.6.2006-9.8.2006.
Κατά συνέπεια, η προσφυγή πετυχαίνει και εκδίδεται δηλωτική απόφαση του Δικαστηρίου, ως το αιτητικό της. Έξοδα €1.200, συν Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.