|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 4 ΑΑΔ 165
3 Μαρτίου, 2009
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΡΟΛΕΜΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 2439/2006)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, σε συνδυασμό με παράλειψη επιλογής της ολιγότερο επαχθούς για τον διοικούμενο λύσης ― Περιστάσεις της ακυρότητας απόρριψης πολεοδομικής αίτησης στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής αξίωσε την ακύρωση της απόφασης απόρριψης της αίτησής του, για χορήγηση πολεοδομικής άδειας, η οποία επαναβεβαιώθηκε και μετά από άσκηση ιεραρχικής προσφυγής.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Η Υπουργική Επιτροπή απέρριψε εν προκειμένω την αίτηση για αλλαγή χρήσης λόγω «της εντατικοποίησης της χρήσης». Όμως στην παράγραφο 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας δεν τίθεται ένα τέτοιο κριτήριο. Εκείνο που θα έπρεπε να εξεταστεί, είναι κατά πόσο η αλλαγή ήταν περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη χρήση. Όμως, καμία εξήγηση δεν δίνεται, γιατί δεν είναι περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη, η μετατροπή σε καταστήματα μιας αποθήκης, η χρήση της οποίας μπορεί να θεωρηθεί εκ πρώτης όψεως πιο βεβαρημένη από αυτή ενός καταστήματος. Καμιά έρευνα δεν έγινε προς την κατεύθυνση των αυξημένων επιπτώσεων που ενέχει η συνέχιση της χρήσης του χώρου ως αποθήκη. Η διοίκηση όφειλε επίσης να εξετάσει, κατά πόσο η μετατροπή της αποθήκης είτε σε τρία καταστήματα, είτε ακόμη σε ένα κατάστημα, θα περιόριζε ή θα αύξανε τις επιπτώσεις στις ανέσεις της περιοχής και κατά πόσον και σε ποιό βαθμό θα επηρεάζονταν οι μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής. Αυτό δεν έγινε.
Πέραν των πιο πάνω, η διοίκηση όφειλε να εξετάσει, κατά πόσο υπήρχε λιγότερο επαχθής λύση και κατά πόσο με τη χορήγηση άδειας υπό όρους, θα μπορούσαν οι επιπτώσεις στις ανέσεις της περιοχής να περιοριστούν.
Η προσφυγή επέτυχε χωρίς έξοδα.
Προσφυγή.
Για τον Αιτητή εμφανίζεται ο πατέρας του, πληρεξούσιος αντιπρόσωπός του.
Μ. Στυλιανού (κα), για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Φαίνεται ότι έκταση γης που ανήκει στον Αιτητή και στην οικογένειά του, χρησιμοποιήθηκε από το 1973, μετά από διαδοχικές επιτάξεις και τελικά με απαλλοτρίωση, για τη δημιουργία και λειτουργία του στρατιωτικού αεροδρομίου Λακατάμιας. Φαίνεται επίσης, ότι λόγω των αναγκών του αεροδρομίου, ένα άλλο μέρος της ιδιοκτησίας της οικογένειας του Αιτητή, εντάχθηκαν στη ζώνη Δα3α στην οποία απαγορεύεται η ανέγερση οποιασδήποτε οικοδομής.
Tο τεμάχιο με αρ. 553, Φ/Σχ. ΧΧΧ/21WZ, στην Πάνω Λακατάμια, το οποίο επαφίεται του αεροδρομίου, είναι ένα από τα πιο πάνω κτήματα που εντάχθηκαν στη Ζώνη Δα3α. Από το 1971, δηλαδή πριν τη λειτουργία του αεροδρομίου, υπήρχε σ' αυτό αποθήκη, η οποία είχε ανεγερθεί νόμιμα.
Το 2002 κατά τη διαδικασία σχεδιασμού των απαλλοτριώσεων για σκοπούς του αεροδρομίου, ο Αιτητής μετά από αίτηση του στον Υπουργό Άμυνας, κατάφερε να μην απαλλοτριωθεί το κτήμα του και να μην υπάρξει ένσταση στη συνέχιση της χρήσης της αποθήκης, με βάση τους όρους της άδειας οικοδομής. Στη συνέχεια (29.4.2002), υπέβαλε αίτηση στην αρμόδια αρχή και εξασφάλισε τη σχετική άδεια για αλλαγή χρήσης της αποθήκης, ώστε μέρος της να χρησιμοποιείται ως περίπτερο.
Στις 12.3.2003 υπέβαλε στην Πολεοδομική Αρχή δύο αιτήσεις, με τις οποίες ζητούσε τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας για μετατροπή της υφιστάμενης αποθήκης και αλλαγή της χρήσης της σε τρία ακόμα καταστήματα.
Η Πολεοδομική Αρχή, αφού μελέτησε όλα τα στοιχεία που σχετίζονταν με τις δύο υποβληθείσες αιτήσεις, αποφάσισε στις 30.4.2003 να αρνηθεί τη χορήγηση της αιτούμενης πολεοδομικής άδειας για το λόγο ότι:-
«.... Το τεμάχιο βρίσκεται στη Ζώνη Προστασίας Δα3α, όπου απαγορεύεται η ανέγερση οποιασδήποτε οικοδομής. Παρά το γεγονός ότι η υφιστάμενη αποθήκη καλύπτεται με άδεια, εντούτοις το τεμάχιο περιστοιχίζεται από οικιστικές ζώνες στις οποίες επιτρέπεται η ανέγερση κατοικίας και κατά συνέπεια η αιτούμενη αλλαγή χρήσης, από αποθήκη σε κατάστημα (εμπορική χρήση), δεν μπορεί να θεωρηθεί ως περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη ανάπτυξη, γιατί θα προκαλεί οχληρία όσον αφορά την κατοικία, η οποία φαίνεται ότι αναπτύσσεται ραγδαία στην περιοχή (παράγραφος 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας).»
Εναντίον της πιο πάνω απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής, ο Αιτητής υπέβαλε εμπρόθεσμα, στις 29.5.2003, μέσω του πατέρα του κ. Γερόλεμου Στυλιανού, ο οποίος είναι πληρεξούσιος αντιπρόσωπός του, Ιεραρχική Προσφυγή με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, αφού ζήτησε και εξασφάλισε τις απόψεις της Πολεοδομικής Αρχής, η οποία σε σχετική έκθεση της, αιτιολογούσε την προσβαλλόμενη απόφασή της, ετοίμασε σχετικό Σημείωμα για την Υπουργική Επιτροπή με αρ. 54/2, το οποίο διαβίβασε για ενημέρωση των μελών της.
Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή, στη συνεδρία της ημερομηνίας 16.12.2004, μελέτησε την αναφερόμενη Ιεραρχική Προσφυγή και αφού εξέτασε τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονταν με την υποβληθείσα πολεοδομική αίτηση, την απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής, καθώς και τους λόγους που επικαλείτο ο Αιτητής, αποφάσισε να απορρίψει την Ιεραρχική Προσφυγή, κρίνοντας ότι η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής είναι μέσα στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας και των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας.
Ο Αιτητής, στη συνέχεια, με την Προσφυγή Αρ. 401/2005 προσέβαλε την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής να του απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή του. Το Ανώτατο Δικαστήριο δέχτηκε την προσφυγή και ακύρωσε την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής, για το λόγο ότι υπήρξε πλάνη ως προς το πραγματικό μέγεθος των καταστημάτων που ζητούσε ο Αιτητής να κατασκευάσει. Ως αποτέλεσμα η Ιεραρχική Προσφυγή θα έπρεπε να επανεξεταστεί από την Υπουργική Επιτροπή.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, διαβουλεύτηκε με την Πολεοδομική Αρχή προς διευκρίνιση της παρατήρησης σε ό,τι αφορά το πραγματικό μέγεθος των προτεινόμενων από τον Αιτητή πρόσθετων 3 καταστημάτων, το συνολικό εμβαδό των οποίων ανέρχεται στα 271 τ.μ. (80 τ.μ. τα καταστήματα 1 και 2 και 111 τ.μ. το κατάστημα 3) και όχι 200-300 τ.μ. το καθένα, όπως λανθασμένα αναφερόταν στην αρχική της έκθεση ημερομηνίας 28.6.2004. Πείστηκε ότι ο λόγος απόρριψης της αναφερόμενης αίτησης, δεν βασίστηκε στο θέμα του εμβαδού των καταστημάτων, αλλά στο γεγονός ότι η αιτούμενη ανάπτυξη εμπίπτει σε Ζώνη Δα3α προστασίας και ασφάλειας του στρατιωτικού αεροδρομίου Λακατάμιας, όπου δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε ανάπτυξη, και συνεπώς η αλλαγή χρήσης της αποθήκης σε καταστήματα δεν κρίθηκε ως πιο επιθυμητή χρήση (παράγραφος 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας). Με βάση τα πιο πάνω, ετοίμασε σχετικό Σημείωμα για την Υπουργική Επιτροπή, το οποίο διαβίβασε στα μέλη της για ενημέρωση.
Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή, στη συνεδρία της ημερομηνίας 12.9.2006, δεδομένης της πιο πάνω ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επανεξέτασε, όπως ήταν υποχρεωμένη, την υπό αναφορά Ιεραρχική Προσφυγή και αφού έλαβε υπόψη τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονταν με την υποβληθείσα πολεοδομική αίτηση, την απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής και ειδικότερα τον ουσιαστικό λόγο άρνησης χορήγησης της αιτούμενης άδειας, όπως αυτός διευκρινίστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών, καθώς και τους λόγους που επικαλείτο ο Αιτητής για υποστήριξη της προσφυγής του, αποφάσισε να απορρίψει εκ νέου την Ιεραρχική Προσφυγή και ταυτόχρονα να τροποποιήσει και το λόγο άρνησης.
Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει ως παράνομη την πιο πάνω απορριπτική απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής.
Επειδή εμφανιζόταν χωρίς τη βοήθεια δικηγόρου, οι λόγοι ακύρωσης δεν είναι ευκρινώς διατυπωμένοι. Φαίνεται όμως ότι το πρώτο νομικό σημείο που εγείρει για ακύρωση της πράξης είναι ότι η απόφαση είναι αναιτιολόγητη και ότι υπήρξε «εκ των υστέρων καθορισμός κριτηρίων» από μέρους των καθ'ων η αίτηση. Όπως εξήγησε ο Αιτητής στη γραπτή του αγόρευση, ο Επαρχιακός Λειτουργός Πολεοδομίας στην επιστολή του ημερ. 30.4.2003, απέρριψε την αίτηση για αλλαγή χρήσης, επικαλούμενος την παράγραφο 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, ότι «.... η αιτούμενη αλλαγή χρήσης από αποθήκη σε κατάστημα (εμπορική χρήση) δεν μπορεί να θεωρηθεί ως περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη ανάπτυξη γιατί προκαλεί οχληρία» στις κατοικίες που φαίνεται να αναπτύσσονται στην περιοχή.
Μετά την επανεξέταση, ο Επαρχιακός Λειτουργός Πολεοδομίας φαίνεται να εγκαταλείπει τη θέση για πρόκληση οχληρίας και να εισηγείται (βλ. επιστολή ημερ. 6.7.06) την απόρριψη της αίτησης, γιατί το τεμάχιο εμπίπτει σε Ζώνη Δα3α, η οποία δεν επιτρέπει την ανέγερση οποιασδήποτε οικοδομής για σκοπούς προστασίας και ασφάλειας του Στρατιωτικού Αεροδρομίου Λακατάμιας. Θεωρεί ότι η αλλαγή χρήσης από αποθήκη σε καταστήματα τα οποία «θα εντατικοποιούσαν την ανάπτυξη», δεν κρίνεται ως πιο επιθυμητή χρήση σύμφωνα με το Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας, παράγραφος 6. Η Υπουργική Επιτροπή δέχτηκε την εισήγηση, τροποποιώντας τον λόγο άρνησης, ως εξής:-
«Η αίτηση αφορά ιδιοκτησία η οποία εμπίπτει σε Ζώνη Προστασίας Δα3α στην οποία (σύμφωνα με τις πρόνοιες της υπό αναφορά Πολεοδομικής Ζώνης στο Σχέδιο αρ. 8 του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας) απαγορεύεται η ανέγερση οποιασδήποτε οικοδομής. Για το λόγο αυτό, η αλλαγή χρήσης της αδειούχας αποθήκης σε τρία καταστήματα θεωρείται ως εντατικοποίηση της χρήσης της οικοδομής και ανάπτυξη η οποία δεν μπορεί να επιτραπεί, με βάση τις πρόνοιες της παραγράφου 6.2 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας.».
Σύμφωνα με τον Αιτητή, η αιτιολογία πάσχει. Πουθενά στην παράγραφο 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας δεν αναφέρεται οτιδήποτε που αφορά είτε σε «οχληρία προς κατοικίες», είτε σε «εντατικοποίηση της ανάπτυξης». Αυτό, εισηγείται ο Αιτητής, αποτελεί «εκ των υστέρων καθορισμό κριτηρίων», με αποτέλεσμα να πάσχει η αιτιολογία.
Ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί.
Η παράγραφος 6 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, όπως ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο, προβλέπει ότι:-
«6. ΑΛΛΑΓΗ ΧΡΗΣΗΣ
6.1 Η Πολεοδομική Αρχή μπορεί να επιτρέψει αλλαγή χρήσης οποιασδήποτε οικοδομής ή άλλης ακίνητης ιδιοκτησίας, νοουμένου ότι:
(α) Η νέα χρήση επιτρέπεται από τις πρόνοιες του Σχεδίου και ικανοποιούνται οι απαιτήσεις για συντελεστή δόμησης και χώρους στάθμευσης για τη νέα χρήση, και
(β) τηρούνται οι πρόνοιες, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις της αντίστοιχης Πολιτικής του Σχεδίου για τη νέα χρήση, και την απόσταση της οικοδομής από τα σύνορα. Σε περίπτωση που αυτά δεν είναι δυνατό να τηρηθούν, η Πολεοδομική Αρχή θα εξετάζει γενικά κατά πόσο η νέα χρήση είναι πιο επιθυμητή από την προηγούμενη και δυνατό να τα αναπροσαρμόζει, λαμβάνοντας υπόψη τον επηρεασμό των ανέσεων της περιοχής και γενικά τις σχετικές επιπτώσεις στις προοπτικές μελλοντικής ανάπτυξης της περιοχής.
6.2 Σε περίπτωση όπου τόσο η υφιστάμενη, αλλά εγκεκριμένη (με βάση παλαιότερα δεδομένα) χρήση, όσο και η προτεινόμενη νέα χρήση δεν επιτρέπονται με βάση τις ισχύουσες πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου, η Πολεοδομική Αρχή είναι δυνατό να επιτρέψει τη νέα χρήση αν η τελευταία είναι περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη χρήση λόγω, μεταξύ άλλων, του περιορισμού των επιπτώσεων στις ανέσεις της περιοχής και νοουμένου ότι δεν επηρεάζονται οι προοπτικές μελλοντικής ανάπτυξης της περιοχής.»
Η Υπουργική Επιτροπή απορρίπτει την αίτηση για αλλαγή χρήσης λόγω «της εντατικοποίησης της χρήσης». Όμως στην παράγραφο 6 δεν τίθεται ένα τέτοιο κριτήριο. Εκείνο που θα έπρεπε να εξεταστεί είναι κατά πόσο η αλλαγή ήταν περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη χρήση. Όμως, καμία εξήγηση δεν δίνεται γιατί δεν είναι περισσότερο επιθυμητή από την υφιστάμενη, η μετατροπή σε καταστήματα μιας αποθήκης, η χρήση της οποίας μπορεί να θεωρηθεί εκ πρώτης όψεως πιο βεβαρημένη από αυτή ενός καταστήματος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η αποθήκη χρησιμοποιείται ως αποθήκη οικοδομικών υλικών. Όπως ορθά επισημαίνει ο Αιτητής, τέτοια χρήση επιτρέπεται σε Βιομηχανικές Ζώνες, σύμφωνα με την παράγραφο 9.2.6 του Παραρτήματος Β του Πολεοδομικού Σχεδίου Λευκωσίας. Καμιά έρευνα δεν έγινε προς την κατεύθυνση των αυξημένων επιπτώσεων που ενέχει η συνέχιση της χρήσης του χώρου ως αποθήκη. Στην παράγραφο 6.2.6.2 του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, αναφέρονται ορισμένες από τις επιπτώσεις που προκύπτουν από τη χρήση ενός χώρου ως αποθήκη: θόρυβος, σκόνη, οσμές, κραδασμός κ.ο.κ.. Η διοίκηση, κατά την άποψή μου, όφειλε επίσης να εξετάσει κατά πόσο η μετατροπή της αποθήκης είτε σε τρία καταστήματα είτε ακόμη σε ένα κατάστημα, θα περιόριζε ή θα αύξανε τις επιπτώσεις στις ανέσεις της περιοχής και κατά πόσον και σε ποιο βαθμό θα επηρεάζονταν οι μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής. Αυτό δεν έγινε. Ούτε φαίνεται να λήφθηκε υπόψη ότι σε παραπλήσιο χώρο που απέχει περί τα 400 μ. υπήρχαν σχέδια για δημιουργία εμπορικής ανάπτυξης σε Ζώνη Εβ6, ώστε να συνδυαστούν οι επιπτώσεις της μετατροπής της αποθήκης με αυτές της παραπλήσιας εμπορικής ανάπτυξης.
Τίποτε από όλα αυτά δεν ερευνήθηκε, με αποτέλεσμα η απόφαση της διοίκησης να πάσχει από έλλειψη έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας που είναι και ο πρώτος λόγος ακύρωσης, όπως αυτός εγείρεται στην παράγραφο 4 της αίτησης.
Πέραν των πιο πάνω, η διοίκηση όφειλε να εξετάσει κατά πόσο υπήρχε λιγότερο επαχθής λύση και κατά πόσο με τη χορήγηση άδειας υπό όρους, θα μπορούσαν οι επιπτώσεις στις ανέσεις της περιοχής να περιοριστούν. Και όλα αυτά με δεδομένο ότι οι ανέσεις της περιοχής, ήταν ήδη επηρεασμένες από τη λειτουργία του αεροδρομίου σε χώρο που γειτνιάζει κατοικημένης περιοχής. Επίσης, η Υπουργική Επιτροπή φαίνεται να θεωρεί ότι η αλλαγή χρήσης δεν επιτρέπεται για σκοπούς ασφάλειας του αεροδρομίου, χωρίς όμως να ερευνήσει τη θέση του Υπουργείου Άμυνας το οποίο, από τις δύο επιστολές που κατατέθηκαν, δεν φαίνεται να έχει σοβαρές ενστάσεις.
Με τον δεύτερο λόγο ακύρωσης, ο Αιτητής προβάλλει επίσης ότι υπήρξε σε βάρος του δυσμενής διάκριση, αφού όπως ισχυρίζεται, το ακίνητο του εσφαλμένα εντάσσεται στη ζώνη Δα3α που ανήκει στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Λακατάμιας, ενώ ακίνητα τα οποία γειτνιάζουν με το δικό του έχουν ενταχθεί στις οικιστικές ζώνες.
Ο λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί. Συμφωνώ με τη συνήγορο των καθ' ων η αίτηση, ότι η αιτούμενη θεραπεία, αντίστοιχα και οι νομικοί λόγοι, αφορούν στην απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής του Αιτητή για αλλαγή χρήσης του ακινήτου του και όχι οποιαδήποτε απόφαση για ένταξη του σε συγκεκριμένη πολεοδομική ζώνη. Έτσι το Δικαστήριο στην παρούσα προσφυγή, δεν θα μπορούσε να εξετάσει το συγκεκριμένο λόγο ακυρώσεως, σε περίπτωση που ήταν διαφορετική η κατάληξη της προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα, εφόσον ο Αιτητής δεν αντιπροσωπεύεται από δικηγόρο. Η προσβαλλόμενη απόφαση, λόγω έλλειψης επαρκούς αιτιολογίας ακυρώνεται, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.