ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 168/2009)
18 Δεκεμβρίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στης]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 28, 29, 35 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ORLANDO DEVELOPMENTS LTD,
Αιτητές,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
____________________
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Κ. Σταυρινός, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
_____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Με την προσφυγή τους οι αιτητές ζητούν δήλωση του δικαστηρίου με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και χωρίς νομικό αποτέλεσμα η παράλειψη των καθ΄ ων η αίτηση να επιστρέψουν στους αιτητές την ακίνητη ιδιοκτησία τους με αρ. τεμαχίων 424 και 425 (όχι 429 και 425 όπως λανθασμένα αναγράφεται στο αιτητικό) με αρ. εγγραφής 11320 και 11321, αντίστοιχα, που ευρίσκεται στο χωριό Ορόκλινη και η οποία είχε απαλλοτριωθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία με το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης (Α.Δ.Π. 843/28.8.2003) αλλά δεν υπήρξε, παρά την πάροδο των χρόνων, πραγμάτωση του σκοπού για τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση. Ζητείται επίσης διάταγμα που να διατάσσει τους καθ΄ ων η αίτηση να πράξουν ότι παρέλειψαν να πράξουν. Επιπρόσθετα, με την παράγραφο Β του αιτητικού, ζητείται δήλωση του δικαστηρίου ότι η παράλειψη των καθ΄ ων η αίτηση να απαντήσουν στα νόμιμα διαβήματα και παραστάσεις των αιτητών είναι άκυρη, και επομένως πως ότι παραλήφθηκε να γίνει, θα πρέπει να διαταχθεί να γίνει.
Τα ουσιώδη γεγονότα δεν αμφισβητούνται ουσιαστικά από τους καθ΄ ων η αίτηση. Οι καθ΄ ων η αίτηση, στην ένσταση τους, παραδέχονται ότι τα προαναφερόμενα τεμάχια απαλλοτριώθηκαν με Διάταγμα Απαλλοτρίωσης ημερ. 12.9.2003, κατόπιν γνωστοποίησης απαλλοτρίωσης ημερ. 4.4.2003. Στη γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης αναγράφεται ως σκοπός δημόσιας ωφέλειας για τον οποίο τα δύο τεμάχια απαλλοτριώθηκαν, η εξυπηρέτηση των σκοπών της Αστυνομίας και ότι η απαλλοτρίωση των τεμαχίων «επιβάλλεται για τους πιο κάτω λόγους, δηλ. για την επέκταση του Αστυνομικού και Πυροσβεστικού Σταθμού στο χωριό Ορόκληνη της επαρχίας Λάρνακας».
Οι καθ΄ ων η αίτηση, στην ένσταση τους, παραδέχονται επίσης ότι από τον Οκτώβριο του 2003 άρχισε η διαδικασία για επιχωμάτωση, καθαριότητα και περίφραξη των απαλλοτριωθέντων τεμαχίων. Ακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ διαφόρων κυβερνητικών τμημάτων, σε σχέση με επιστολή ημερ. 23.5.2006 προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, από δικηγόρους οι οποίοι ενεργούσαν τότε για τους αιτητές και οι οποίοι ζήτησαν, εκ μέρους των πελατών τους, την ανάκληση της προαναφερόμενης γνωστοποίησης απαλλοτρίωσης. Το σημαντικό, κατά την κρίση μου, είναι ότι σε απαντητική επιστολή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, προς τους προαναφερόμενους δικηγόρους των αιτητών, ημερ. 7.8.2006, αναφορικά με τη ζητηθείσα ανάκληση της γνωστοποίησης απαλλοτρίωσης, «. διευκρινίστηκε ότι έχουν προωθηθεί διαδικασίες για την επιχωμάτωση, καθαριότητα και περίφραξη των υπό αναφορά απαλλοτριωθέντων τεμαχίων» (Δέστε: την παράγραφο 11 της ενστάσεως και το Παράρτημα 11 επί της ενστάσεως). Όπως αναγράφεται στις παραγράφους 17 και 18 της ένστασης, οι εργασίες για την περίφραξη, κατασκευή πεζοδρομίου και ασφαλτόστρωση στα απαλλοτριωθέντα τεμάχια ολοκληρώθηκαν κατά τον Δεκέμβριο του 2006, όπως αναφέρεται σε δύο επιστολές του Διευθυντή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Υπεύθυνου του Πυροσβεστικού Σταθμού Ορόκλινης, ημερ. 8.12.06 και 11.12.06, αντίστοιχα. Ακολούθησε και πάλι αλληλογραφία μεταξύ διαφόρων τμημάτων και, όπως αναγράφεται στην παράγραφο 22 της ένστασης, στις αρχές του 2008 άρχισαν οι διαδικασίες για επέκταση του αμαξοστασίου του Πυροσβεστικού Σταθμού Ορόκλινης. Στις παραγράφους 27 και 28 της ένστασης αναγράφεται ότι οι οικοδομικές εργασίες για την ανέγερση αμαξοστασίου στον Πυροσβεστικό Σταθμό Ορόκλινης άρχισαν τον Μάρτιο του 2009 και αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Μάρτιο του 2010.
Με τα προαναφερόμενα αδιαμφισβήτητα στοιχεία θεωρώ ότι το ζήτημα που εγείρεται με την παρούσα προσφυγή είναι απλό και διέπεται από την απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέιτς Λτδ ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 166. Στην Ευθυμιάδης (ανωτέρω), όπως ορθά παρατηρεί και ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση, η υποχρέωση της Απαλλοτριούσας Αρχής διατυπώνεται ως εξής: Η απαλλοτριούσα αρχή θα πρέπει μέσα στα τρία χρόνια που προβλέπονται από το Σύνταγμα, να λάβει ουσιαστικά μέτρα που να καθιστούν το σκοπό της απαλλοτρίωσης εφικτό, δηλαδή υλοποιήσιμο μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Το βάρος στον πρώην ιδιοκτήτη δεν είναι να αποδείξει ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης εγκαταλείφθηκε ή δεν κατέστη ανέφικτος, αλλά ότι η διοίκηση δεν προέβη στις ενέργειες εκείνες που, αναλόγως βεβαίως της περίπτωσης, θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου.
Το ερώτημα επομένως που τίθεται, στην προκείμενη περίπτωση, είναι εάν οι αιτητές απέδειξαν ότι η διοίκηση δεν προέβη στις ενέργειες εκείνες που θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου, δηλαδή προς υλοποίηση του σκοπού της απαλλοτρίωσης. Με βάση όλα τα ενώπιον μου στοιχεία κρίνω ότι οι αιτητές απέδειξαν πράγματι ότι οι καθ΄ ων η αίτηση δεν προέβησαν στις ενέργειες εκείνες που θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου. Δεν θεωρώ ότι μέσα στα τρία χρόνια που προβλέπονται από το Σύνταγμα, οι καθ΄ ων η αίτηση έλαβαν εκείνα τα ουσιαστικά μέτρα που θα καθιστούσαν το σκοπό της απαλλοτρίωσης εφικτό, δηλαδή υλοποιήσιμο μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα παρατηρώ ότι μέχρι το Δεκέμβριο του 2006, δηλαδή μετά την παρέλευση πέραν των τριών χρόνων από την ημερομηνία δημοσίευσης του διατάγματος απαλλοτρίωσης, στις 12.9.03, το μόνο που είχε γίνει σε σχέση με τα απαλλοτριωθέντα τεμάχια ήταν η περίφραξη, η κατασκευή πεζοδρομίου και η ασφαλτόστρωση τους. Από το Δεκέμβριο του 2006 πέρασαν περισσότερα από δύο χρόνια μέχρι τον Μάρτιο του 2009 για να αρχίσουν οι κατασκευαστικές εργασίες για τη δημιουργία «αμαξοστασίου» στον προαναφερόμενο Αστυνομικό και Πυροσβεστικό Σταθμό.
Το κατά πόσον η δημιουργία αμαξοστασίου εμπίπτει στο σκοπό της «επέκτασης» του Αστυνομικού και Πυροσβεστικού Σταθμού είναι, εν πάση περιπτώσει, αμφίβολο.
Οι καθ΄ ων η αίτηση δεν έδειξαν επίσης ότι υπήρχαν οποιαδήποτε ουσιαστικά εμπόδια που τους ανάγκασαν να καθυστερήσουν, πέραν των πέντε ετών, από την ημερομηνία δημοσίευσης του διατάγματος απαλλοτρίωσης, μέχρι την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών, την υλοποίηση του έργου, έστω και αν θεωρηθεί ότι η κατασκευή αμαξοστασίου συνιστά τέτοια υλοποίηση.
Επομένως δεν θεωρώ ότι οι καθ΄ ων η αίτηση ενήργησαν σύμφωνα με τις συνταγματικές τους υποχρεώσεις, όπως αυτές αναλύθηκαν και επεξηγήθηκαν στην Ευθυμιάδης (ανωτέρω). Αντίθετα κρίνω ότι οι αιτητές απέσεισαν το βάρος απόδειξης το οποίο είχαν στους ώμους τους με βάση την Ευθυμιάδης (ανωτέρω).
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω η προσφυγή επιτυγχάνει και εκδίδεται δηλωτική απόφαση του δικαστηρίου ως οι παράγραφοι Α και Β του αιτητικού. Έξοδα €1.200.-, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των αιτητών.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
/ΕΑΠ. Δ.