|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1635/2007)
11 Σεπτεμβρίου 2009
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΑΔΑΜΟΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ,
ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΩΣ Ο ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ,
Αιτητές,
ν.
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ,
3. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
_________
Σιακαλλής για Καραπατάκης, Παυλίδης, για τον Αιτητή.
Α. Μαππουρίδης, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ΄Ων η Αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Με διάταγμα απαλλοτρίωσης ημερομηνίας 7.9.2007, έκταση 1.565.679 τ.μ. στο Πεντάκωμο απαλλοτριώθηκε με σκοπό τη δημιουργία Επιστημονικού Τεχνολογικού Πάρκου. Το διάταγμα εκδόθηκε αφού οι συμφώνως της προηγηθείσας γνωστοποίησης απαλλοτρίωσης ημερομηνίας 15.9.2006 ενστάσεις απερρίφθησαν. Η προσφυγή, με Αιτητές ιδιοκτήτες απαλλοτριωθέντων κτημάτων, προσβάλλει τη νομιμότητα του διατάγματος απαλλοτρίωσης.
Προκύπτει ότι η διοίκηση είχε υπ΄όψη της ένα τεράστιο και φιλόδοξο έργο, βασιζόμενο σε γαλλικό πρότυπο. Οι επαφές άρχισαν το 2003, οπότε και διατυπώθηκε σχετική γαλλική πρόταση. Βάσει αυτής, τον Ιούνιο του 2005, προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός για την ετοιμασία μελέτης βιωσιμότητας του σχεδίου. Παράλληλα, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως αξιολόγησε εννέα περιοχές που είχαν επισημανθεί από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας ως κατάλληλες για το έργο και κατέληξε στην επιλογή των δύο πιο πρόσφορων περιοχών, που ήσαν το Πεντάκωμο και ο Κόρνος. Η τελική επιλογή του Παντακώμου έγινε στη βάση της δεδομένης κυβερνητικής απόφασης ότι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), εργαστήρια του οποίου θα αποτελούσαν μέρος του Πάρκου, θα ήταν στη Λεμεσό. Η πλήρης ανάπτυξη του έργου υπολογίζεται 20-30 χρόνια. Πέραν της απαλλοτριωθείσας έκτασης, σκοπεύεται να χρησιμοποιηθεί και κρατική έκταση 421.975 τ.μ. Το Φεβρουάριο του 2007 εξεδόθη διάταγμα επίταξης πέντε εκ των απαλλοτριωθέντων κτημάτων για ανέγερση των πρώτων κτιριακών εγκαταστάσεων του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για το Περιβάλλον και τη Δημόσια Υγεία, τον δε Ιούλιο του 2007 απεφασίσθη ότι όλα τα ερευνητικά και εργαστηριακά κέντρα στην Κύπρο θα ανεγείρονται στο Πάρκο. Το Νοέμβριο του 2007 δημοσιεύθηκε γνωστοποίηση διατάγματος απαλλοτρίωσης κτημάτων για κατασκευή των δρόμων προσπέλασης στο Πάρκο στη βάση σχεδίων που ετοίμασε το Τμήμα Δημοσίων Έργων σε συνεργασία με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Οι εισηγήσεις των αιτητών έχουν ως άξονα τη μη διεξαγωγή δέουσας έρευνας. Επισημαίνουν την έλλειψη αρχιτεκτονικής μελέτης, περιλαμβανομένων σχεδίων εσωτερικού δικτύου, περιβαλλοντικής μελέτης, τεχνοοικονομικής μελέτης βιωσιμότητας, μελέτης υδροδότησης, καθώς και μελέτης που να αποκαλύπτει και να δικαιολογεί την απαιτούμενη έκταση ως άμεσα αναγκαία. Ούτε, παρατηρούν, έγιναν οποιεσδήποτε αλλαγές στην Πολεοδομική Ζώνη στην οποία εμπίπτουν τα κτήματα, που είναι Γεωργική, ώστε να καθίσταται δυνατή η σκοπούμενη ανάπτυξη. Περαιτέρω, παρατηρούν ότι στην περιοχή υπάρχει και άλλη κατάλληλη κρατική γη που θα μπορούσε να χρησιμοποιείτο.
Η Δημοκρατία δέχεται ότι της απαλλοτρίωσης δεν προηγήθηκε αρχιτεκτονική μελέτη, ούτε τεχνοοικονομική μελέτη και περιβαλλοντική μελέτη, λέγει όμως ότι έγινε σχεδιασμός του προτεινόμενου περιμετρικού οδικού δικτύου, ότι υπεδείχθη επί χάρτου η πορεία της βραχυπρόθεσμης υδατοπρομήθειας αν και για τη μακροπρόθεσμη υδροδότηση θα γίνει αναβάθμιση του συστήματος και ένταξη του στο σύστημα υδροδότησης της όλης περιοχής, και ότι η απαλλοτριωθείσα έκταση εκρίθη αναγκαία για την κάλυψη των συνολικών αναγκών σε βάθος χρόνου, τόσο των άμεσων όσο και των μελλοντικών, περιλαμβανομένης της δυνατότητας περαιτέρω ανάπτυξης. Η επένδυση που θα γίνει στο έργο, λέγεται, είναι τέτοια ώστε να μην μπορεί να αφεθεί στο χρόνο και στην τύχη η δυνατότητα επέκτασης του, προκειμένου για ένα διαχρονικό έργο με ευέλικτη αντίληψη πολλαπλής ανάπτυξης, ώστε να αρκούσε η περιγραμματική μελέτη του έργου ως προς την απαιτούμενη έκταση και να μπορούσαν να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες μελέτες ως προς τη μορφή και την έκταση του. Εξ άλλου, παρατηρεί, μετά από την απαλλοτρίωση έγινε αναθεώρηση του έργου και, αφού ελήφθησαν υπ΄όψη όλα τα δεδομένα ως προς το μέγεθος, το κόστος και την προοπτική του έργου στα πλαίσια της εθνικής οικονομίας, απεφασίσθη η μείωση της απαλλοτριωθείσας έκτασης, χωρίς όμως η απόφαση αυτή να έχει δημοσιευθεί. Ως προς την Πολεοδομική Ζώνη, η Δημοκρατία δέχεται ότι η ζώνη εξακολουθεί να είναι Γεωργική, λέγει όμως ότι προγραμματίζεται η αναθεώρηση της και σχετική πρόταση θα υποβληθεί αφού ολοκληρωθεί και η μελέτη βιωσιμότητας του έργου.
Φρονώ ότι η τύχη της προσφυγής προκύπτει από την ίδια την έκθεση των θέσεων των διαδίκων. Δηλαδή ότι η προσφυγή δεν μπορεί παρά να επιτύχει. Ο προγραμματισμός του έργου δεν επεκτάθηκε πέραν ενός, για να χρησιμοποιήσω και την έκφραση της Δημοκρατίας, περιγραμματικού σχεδιασμού του επιδιωκόμενου έργου. Ουσιαστικά η διοίκηση, στη βάση της πολιτικής απόφασης για δημιουργία Επιστημονικού/Τεχνολογικού Πάρκου, αφού επέλεξε την περιοχή του έργου, προχώρησε στην απαλλοτρίωση μιας τεράστιας έκτασης την οποία έκρινε αναγκαία για κάλυψη των διαχρονικών αναγκών ενός ευέλικτου και πολλαπλής φύσης έργου, η συγκεκριμένη έκταση και μορφή του οποίου θα καθορίζετο αναλόγως της εξέλιξης του σε μεγάλο βάθος χρόνου, με μόνη δεδομένη παράμετρο ότι όλα τα ερευνητικά και εργαστηριακά κέντρα στην Κύπρο θα ανεγείροντο στο μέλλον στα πλαίσια του έργου αυτού. Κανένα συγκεκριμένο έργο δεν προγραμματίσθηκε, πλην του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για το περιβάλλον και τη Δημόσια Υγεία, και δεν υπήρξε οποιαδήποτε, έστω και περιγραμματική, αρχιτεκτονική και χωροταξική μελέτη των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων. Αλλά ούτε και περιβαλλοντική μελέτη και τεχνοοικονομική μελέτη βιωσιμότητας υπήρξε, ενώ και η ίδια η Πολεοδομική Ζώνη δεν επέτρεπε τη σκοπούμενη ανάπτυξη. Οι όποιοι σχεδιασμοί του περιμετρικού οδικού δικτύου ασφαλώς δεν πληρώνουν το κενό, ενώ η πρόχειρη υπόδειξη της βραχυπρόθεσμης υδροδότησης δείχνει ακριβώς ότι υπολείπονται πάρα πολλά για να καθιστούν τον όλο προγραμματισμό επαρκή. Αλλά και η απόφαση για μείωση της απαλλοτριωθείσας έκτασης είναι αποκαλυπτική της αβεβαιότητας που περιβάλλει τη μορφή και την έκταση του έργου. Δεν μπορεί λοιπόν να λεχθεί ότι υπήρξε επαρκής και βέβαιος προγραμματισμός απαλλοτρίωσης. Άλλως, θα επιτρέπετο στη διοίκηση να προβαίνει σε απαλλοτριώσεις, τεραστίων μάλιστα εκτάσεων, στη βάση πολιτικών αποφάσεων για έργα τα οποία θα συγκεκριμενοποιούντο και θα εγίνοντο σε μεγάλο βάθος χρόνου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει €1000 έξοδα στους Αιτητές.
Δ. Χατζηχαμπής,
Δ.
/ΚΧ"Π
Επισυνημμένος Κατάλογος Αιτητών
2. Χριστάκης Αδαμίδης,
3. Μιχάλης Γ. Σταυρίδης,
4. Όμηρος Διαμαντής,
5. Σταύρος Σταυρίδης,
6. Άννα Χρίστου Σάββα,
7. Μαριάννα Χαραλάμπους,
8. Κωνσταντίνος Αριστείδης,
9. Δέσποινα Παναγιώτου,
10. Ελένη Κυριάκου,
11. Κωστάκης Χ»Κωνστάντας,
12. Κώστας Παναγιώτου,
13. Παναγιώτης Κωνσταντίνου,
14. Θεόδωρος Χριστοφή,
15. Στέλλα Χ. Μιχαήλ,
16. Ανδρέας Γρηγορίου,
17. Χρύσανθος Χαραλάμπους,
18. Ελπίδα Νίκου Βόλου,
19. Χαράλαμπος Π. Χαραλάμπους,
20. Αθηνά Brown,
21. Θεοδώρα Πρωτοπαπά,
22. Βασίλης Οικονόμου,
23. Παύλος Κυριάκου Κουννής,
24. Ελένη Ρένου Δημοσθένους,
25. Χαράλαμπος Χριστοφόρου,
26. Μαρούλλα Ανδρέα Φιλιππίδου,
27. Γιόλα Κορέλλη