|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ.1202/2007)
16 Ιουνίου, 2009
[Κ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. CYPRUS COMMERCIAL CO LTD,
2. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
Αιτήτριες,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - - -
Δ. Στεφανίδης, για Τ. Παπαδόπουλο και Συνεργάτες, για τις Αιτήτριες.
Λ. Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία υπήρξε ιδιοκτήτρια του τεμαχίου αρ. 1727 στο Στρόβολο, Λευκωσία, το οποίο μεταβιβάστηκε αργότερα δυνάμει πώλησης στην αιτήτρια αρ. 2. Στις 13.2.2007 η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία υπέβαλε την Πολεοδομική Αίτηση αρ. ΛΕΥ/0367/2007 για άδεια ανέγερσης επί του ΒΔ συνόρου του τεμαχίου, τοίχου αντιστήριξης ύψους 2.66μ. Η αίτηση, αφού εξετάστηκε, απορρίφθηκε δι΄ο και οι αιτήτριες καταχώρησαν την παρούσα προσφυγή με την οποία προσβάλλουν τη νομιμότητα και/ή ορθότητα της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση, η οποία λήφθηκε στις 29.5.2007.
Βρισκόμενος στο προκαταρκτικό αυτό σημείο, θα πρέπει να παρατηρήσω τα εξής:
Σύμφωνα με τα γεγονότα τα οποία παρατίθενται στην Αίτηση, η μεταβίβαση του τεμαχίου στο οποίο αφορούσε η αίτηση από την αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία προς την αιτήτρια αρ. 2, είχε γίνει κατά το Μάρτιο του 2007. Με αυτό ως δεδομένο, η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία, είχε απολέσει την ιδιοκτησία του τεμαχίου, πριν από τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης η οποία λήφθηκε κατά το Μάιο του 2007. Επομένως, κατά τον ουσιώδη χρόνο κατά τον οποίο λήφθηκε η απόφαση και κατά τον οποίο αυτή κατέστη προσβλητέα με προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία δεν είχε δικαιώματα επί του τεμαχίου. Σύμφωνα δε με καλά καθιερωμένες αρχές του Διοικητικού Δικαίου, η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία εστερείτο ενεστώτος εννόμου συμφέροντος να προσβάλει τη νομιμότητα της επίδικης απόφασης και ασφαλώς η στέρηση αυτή συνεχίζει να υφίσταται. Αν και το θέμα τούτο δεν ηγέρθη και δεν απασχόλησε κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, εν τούτοις το Δικαστήριο μπορεί και πρέπει να του επιληφθεί αυτεπάγγελτα.
Όπως είχε επιβεβαιωθεί, μεταξύ άλλων και στην υπόθεση Σεργίδου ν. Δήμου Λευκωσίας (1998) 3 ΑΑΔ 189:
"Στην παρούσα υπόθεση πριν την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης η εφεσείουσα είχε μεταβιβάσει το ακίνητο σε άλλα πρόσωπα. Συνεπώς απώλεσε τη βάση του εννόμου συμφέροντος της που θιγόταν από την προσβαλλόμενη πράξη. Το συμφέρον της εφεσείουσας επί του ακινήτου προκύπτει από την ιδιοκτησία του επηρεαζόμενου τεμαχίου και η μεταβίβαση του αντίστοιχου τίτλου αναπόφευκτα την αποκόπτει από οποιαδήποτε σχέση που είχε με αυτό. Δεν μπορούμε να δεχθούμε τη θέση ότι η εφεσείουσα παρέμεινε ως ιδεατή ενδιαφερόμενη ή ότι συνέχισε να έχει, παρά τη μεταβίβαση του υπόλοιπου ακινήτου, μία μορφή λανθάνουσας κυριότητας στη λωρίδα που είχε αφαιρεθεί από τον τίτλο της και γράφτηκε ως δημόσιος δρόμος.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους θεωρούμε ότι η εφεσείουσα με τη μεταβίβαση του ακίνητου πριν την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης απώλεσε το έννομο της συμφέρον και συνεπώς δεν εδικαιούτο καν σε οποιανδήποτε θεραπεία πρωτόδικα."
Υπ΄ αυτές τις περιστάσεις, η παρούσα προσφυγή θα πρέπει να εξεταστεί μόνο σε σχέση με την αιτήτρια αρ. 2 η οποία είχε και διατηρεί ενεστώς έννομο συμφέρον.
Της υποβολής της αίτησης ακολούθησε μελέτη με την οποία ο μελετητής, παραθέτοντας τη Συνοπτική Αναφορά και τις Συστάσεις του προς την Πολεοδομική Αρχή, είχε αναφέρει τα εξής:
"Παρόλο που ο προτεινόμενος τοίχος αντιστήριξης είναι πολύ μεγάλου ύψους, που συγκρούεται με τις πρόνοιες της παρα. 5.2.1 του Παρ. Ε που αναφέρεται στην κατασκευή τοίχων αντιστήριξης κλιμακωτής μορφής με μέγιστο ύψος 2μ. ανά βαθμίδα εν τούτοις λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εφαπτομένων τεμαχίων (επί κορυφογραμμής) και της απόφασης του Επ. Δικαστηρίου Λευκωσίας, εισηγούμαι τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας νοουμένου ότι θα υποβληθούν τροποποιημένα σχέδια σχετικά με τα οποία ο τοίχος αντιστήριξης θα εδράζεται εξ΄ ολοκλήρου στο τεμάχιο των αιτητών."
Ας σημειωθεί εδώ, ότι η αναφορά σε απόφαση του Ε.Δ. Λευκωσίας αφορούσε σε αγωγή την οποία είχε καταχωρήσει η αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία ως ενάγουσα εναντίον των ιδιοκτητών συνορεύοντος τεμαχίου, στην οποία είχε δηλωθεί ότι οι εκεί εναγόμενοι επέτρεπαν στην αιτήτρια αρ. 1 εταιρεία να εισέρχεται στο ακίνητο τους με σκοπό την επαναφορά του ακινήτου της αιτήτριας αρ. 1 εταιρείας στην αρχική του κατάσταση με την επιχωμάτωσή του και την ανέγερση τοίχου αντιστήριξης. Ας σημειωθεί επίσης, ότι ο μελετητής στην ίδια μελέτη του εντόπιζε προηγουμένως το γεγονός ότι ο προτεινόμενος τοίχος αντιστήριξης θα έκειτο στο κοινό σύνορο με το συνορεύον τεμάχιο "και εντός του παραχωρηθέντος δημόσιου χώρου πρασίνου". Τελικά, η Πολεοδομική Αρχή αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης, επειδή:
". με βάση τα σχέδια που υποβλήθηκαν:
(α) προβλέπεται η ανέγερσις του τοίχου αντιστήριξης με επέμβαση στο δημόσιο χώρο πρασίνου κατά μήκος της κορυφογραμμής.
(β) δεν τηρούνται οι πρόνοιες της παρα. 5.2.1. του Παραρτήματος Ε (ύψος τοίχου αντιστήριξης πολύ πέραν των 2.00μ. και της παρα. 10.11 του Παραρτήματος Β (ύψος δαπέδου αυλής από το συνεχόμενο φυσικό έδαφος σ΄ απόσταση μέχρι 3.00μ. από το πισινό (δυτικό σύνορο του τεμαχίου, πέραν του 1.20μ.)."
Τα βασικά σημεία της απορριπτικής απόφασης κοινοποιήθηκαν στις αιτήτριες με τη σχετική Γνωστοποίηση Αρνήσεως Χορηγήσεως Πολεοδομικής Άδειας. Η αιτήτρια αρ. 2 (η αιτήτρια) πρόβαλε δύο βασικούς λόγους οι οποίοι συνηγορούν, κατά την εισήγησή της, υπέρ της ακύρωσης της επίδικης απόφασης. Θα τους εξετάσω με τη σειρά.
α. Έλλειψη δέουσας έρευνας, πλάνη περί τα πράγματα και πάσχουσα αιτιολογία της επίδικης απόφασης.
Η βασική επιχειρηματολογία της αιτήτριας σε σχέση με την τρίπτυχη αυτή εισήγηση περιστρέφεται γύρω από τον κεντρικό της ισχυρισμό σύμφωνα με τον οποίο οι καθ΄ων η αίτηση είχαν καταλήξει στη διαπίστωση ότι τα υποβληθέντα σχέδια δεν συμφωνούν με την επί τόπου κατάσταση, ιδιαίτερα όσον αφορούσε τη γραμμή του συνεχόμενου εδάφους στο υπό ανάπτυξη τεμάχιο, χωρίς να προβούν προηγουμένως σε επισταμένη αυτοψία αναφορικά με τη γραμμή εδάφους. Αν διενεργούσαν μια τέτοια αυτοψία θα φανερωνόταν έκδηλα και εξόφθαλμα ότι το φυσικό έδαφος ήταν πιο πάνω από τη γραμμή που παρουσιαζόταν να είναι.
Σε σχέση με τούτο, θα πρέπει να παρατηρηθεί κατ΄ αρχήν πως η μη διενέργεια αυτοψίας δεν καθιστά από μόνη της τρωτή μια απόφαση η οποία μπορεί να είναι αποτέλεσμα δέουσας διερεύνησης, έστω και χωρίς αυτοψία. Όμως, ακόμα και αν διενεργείτο επιτόπια εξέταση και αν αυτή οδηγούσε στις διαφορετικές διαπιστώσεις τις οποίες ισχυρίζεται η αιτήτρια, το γεγονός παραμένει ότι η όλη κατάσταση δεν θα εδιαφοροποιείτο καθότι οι λόγοι απόρριψης της αίτησης αναφέρονταν και σε άλλα, ανυπέρβλητα εκ της φύσεως τους εμπόδια. Το ένα απ΄ αυτά τα εμπόδια ήταν η διαπίστωση του μελετητή και της Αρχής, ότι ο τοίχος αντιστήριξης επροτείνετο να κατασκευαστεί εντός εφαπτομένου δημόσιου χώρου πρασίνου αντί εντός του προς ανάπτυξη τεμαχίου. Επομένως, σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να εγκριθεί η αίτηση με βάση τα υποβληθέντα σχέδια, ενώ τροποποιημένα σχέδια δεν φαίνεται να είχαν υποβληθεί. Το άλλο εμπόδιο ήταν βέβαια η επισήμανση ότι ο προτεινόμενος τοίχος δεν ήταν κλιμακωτής μορφής με μέγιστο ύψος 2.00μ. ανά βαθμίδα, όπως προνοούν οι προαναφερθέντες κανονισμοί.
Τα πιο πάνω δύο εμπόδια τα οποία αφορούσαν σε σύγκρουση με υφιστάμενες νομοθετικές διατάξεις δεν φαίνεται να τα είχε υπερβεί η αιτήτρια, ούτε και φαίνεται να προσβάλλει την εγκυρότητα αυτών των συγκεκριμένων λόγων οι οποίοι μπορούν αυτοτελώς να στηρίξουν την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης. Συνακόλουθα, ακόμα και αν ευσταθούσε η εισήγηση περί μη διενέργειας πλήρους έρευνας και μη απόδοσης επαρκούς αιτιολογίας, η προσβαλλόμενη απόφαση θα παρέμενε ισχυρή.
β. Λήψη της επίδικης απόφασης από κατ΄ ισχυρισμό αναρμόδιο πρόσωπο.
Σύμφωνα με αυτό το λόγο ακύρωσης τον οποίο πρόβαλε η αιτήτρια, η επίδικη απόφαση πάσχει επειδή φαίνεται να είχε ληφθεί για την Πολεοδομική Αρχή από κάποια κα Κούρου, αντίθετα προς τον τρόπο που επιβάλλεται από το άρθρο 4 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 και το περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Εκχώρηση Εξουσιών) Διάταγμα του 1998.
Όμως αυτός ο λόγος ακύρωσης τελικά αποσύρθηκε μέσω σχετικής δήλωσης η οποία έγινε από πλευράς της αιτήτριας στην απαντητική της αγόρευση και επομένως δεν συντρέχει λόγος εξέτασής του.
Προτού τελειώσω, θα αναφερθώ σε πρόσφατη απόφαση μονομελούς σύνθεσης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία τέθηκε υπόψη μου από την πλευρά της αιτήτριας στο πλαίσιο επανανοίγματος της παρούσας υπόθεσης, με την εισήγηση όπως ακολουθήσω το σκεπτικό και το αποτέλεσμά της. Πρόκειται για απόφαση αδελφού Δικαστή η οποία εκδόθηκε πρόσφατα κατά την 6.5.2009 στην Cyprus Commercial Co. Ltd κ.ά. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Εσωτερικών, Υπόθεση αρ. 1201/2007. Εκείνη την προσφυγή, την είχε καταχωρήσει η ίδια εταιρεία η οποία εμφανίζεται εδώ ως αιτήτρια αρ. 1 μαζί με άλλα δύο φυσικά πρόσωπα και αναφέρεται σε πολύ παρόμοια γεγονότα με αυτά της παρούσας προσφυγής, αφού αφορούν απορριφθείσα αίτηση για πολεοδομική άδεια ανέγερσης τοίχου αντιστήριξης σε άλλο τεμάχιο των αιτητών πολύ κοντά στο εδώ επίδικο. Σε εκείνη την προσφυγή το Δικαστήριο έκρινε πως δεν αποκλείεται να είχε εμφιλοχωρήσει πλάνη στη διαδικασία λήψης της απόφασης, επειδή η Πολεοδομική Αρχή έπρεπε να διενεργήσει ενδελεχέστερη έρευνα για να κρίνει κατά πόσο θα έπρεπε να ζητηθεί η συμβουλή της Ειδικής Επιτροπής Άσκησης Αισθητικού Ελέγχου πριν από τη λήψη της απόφασης και παραγνώρισε η Αρχή την επισήμανση της υπεύθυνης Λειτουργού αναφορικά με το υψόμετρο του τεμαχίου, γι΄ αυτό και δεν εξέτασε το θέμα με αναφορά και υπό το φως της τελευταίας παραγράφου της παρα. 5.1.4 του Παραρτήματος Ε. Ανεξάρτητα των όσων έχω προαναφέρει ως προς το θέμα της μη διενέργειας αυτοψίας, εδώ, η όλη κατάσταση πραγμάτων σίγουρα διαφοροποιείται λόγω της προτεινόμενης ανέγερσης τοίχου αντιστήριξης εκτός του ιδιόκτητου τεμαχίου της αιτήτριας και εντός δημοσίου χώρου πρασίνου. Ούτε και τέθηκε εδώ ισχυρισμός από την αιτήτρια ότι η περίπτωση, λόγω ειδικών συνθηκών θα μπορούσε να είχε θεωρηθεί ως "εξαιρετική περίπτωση", όπως προβλέπεται στην προαναφερθείσα παράγραφο του Παραρτήματος του Τοπικού Σχεδίου, για να παραπεμπόταν ενδεχόμενα το θέμα στην Ειδική Επιτροπή Άσκησης Αισθητικού Ελέγχου. Σχετική με ακριβώς το ίδιο τούτο θέμα είναι και η απόφαση άλλου αδελφού Δικαστή που αφορούσε τρίτο τεμάχιο της ίδιας με εδώ αιτήτριας εταιρείας πλησίον του επίδικου. Με την απόφαση εκείνη ημερομηνίας 12.2.2009, με την οποία και συμφωνώ, απορρίφθηκε η προσφυγή εναντίον της μη χορήγησης πολεοδομικής άδειας γι΄ ανέγερση τοίχου αντιστήριξης με σκεπτικό παρόμοιο όπως αυτό στην παρούσα προσφυγή. (Βλ. Cyprus Commercial Co. Ltd κ.ά. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Εσωτερικών, Υπόθεση αρ. 1200/2007, ημερομηνίας 12.2.2009).
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή αναπόφευκτα απορρίπτεται με €1.200 έξοδα σε βάρος των αιτητριών.
Κ. Κληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ