|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 293/2007)
27 Ιανουαρίου, 2009
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ANGELOS NICOLAIDES HOLDINGS LTD.,
Αιτητές,
ν.
1. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
Α. Ζαχαρίου, για τους Αιτητές.
Α. Πανταζή (κα), για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών, δημοσίευσε στις 16.12.2005, στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Πρόσκληση για την υποβολή Δήλωσης Ενδιαφέροντος για την προσφορά γραφείων και των συναφών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, για ενοικίαση, για τη στέγαση του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου Λάρνακας.
Υποβλήθηκαν τελικά, 8 Δηλώσεις Ενδιαφέροντος, περιλαμβανομένων των Δηλώσεων των Αιτητών και της εταιρείας Ίριδα Κτηματική Λτδ., Ενδιαφερόμενο Μέρος (ΕΜ).
Ορίστηκε Επιτροπή Αξιολόγησης η οποία συνήλθε σε τέσσερις συνεδρίες στα Κεντρικά Γραφεία του Τμήματος (στις 15.2.2006, 27.2.2006, 8.3.2006 και 16.3.2006). Κατά την πρώτη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε στις 15.2.2006, μετά από συζήτηση και πριν της δοθούν από εκπρόσωπο του Τμήματος οι φάκελοι των προσφορών/προτάσεων, καθόρισε τα κριτήρια βάσει των οποίων θα γινόταν η αξιολόγησή τους, καθώς επίσης και το ποσοστό βαθμολογίας για το κάθε κριτήριο ξεχωριστά. Επίσης, η Επιτροπή Αξιολόγησης, αποφάσισε ότι θα αξιολογήσει, μόνο εκείνες τις προσφορές που θα πληρούσαν και τους τέσσερις όρους της πρόσκλησης για δήλωση ενδιαφέροντος, δηλαδή τα προτεινόμενα κτίρια/τεμάχια:-
(α) να προσφέρουν το απαιτούμενο δομήσιμο εμβαδό (4100 τ.μ. περίπου, συμπεριλαμβανομένων των κοινόχρηστων χώρων),
(β) να έχουν, τουλάχιστον, εκατόν (100) χώρους στάθμευσης,
(γ) να βρίσκονται στους καθορισμένους άξονες ή πολύ πλησίον αυτών, και
(δ) στην περίπτωση κατά την οποία βρίσκονται σε περιοχές που δεν επιτρέπεται η ανέγερση γραφείων, να έχουν σε ισχύ πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής, για ανέγερση γραφείων.
Από την αξιολόγηση προέκυψε ότι η Δήλωση Ενδιαφέροντος του ΕΜ και αυτή των Αιτητών, πληρούσαν και τους τέσσερις όρους της πρόσκλησης, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες Δηλώσεις Ενδιαφέροντος οι οποίες αποκλείσθηκαν γι' αυτόν τον λόγο.
Για να έχει ολοκληρωμένη εικόνα και ιδίαν αντίληψη, η Επιτροπή Αξιολόγησης μετέβη στη Λάρνακα, στις 2.3.2006, για να δει επί τόπου τα προτεινόμενα τεμάχια του ΕΜ και των Αιτητών. Λαμβάνοντας υπόψη τα έγγραφα των προσφορών και τα κριτήρια με το ποσοστό βαθμολογίας του καθενός κριτηρίου ξεχωριστά που η ίδια καθόρισε, η Επιτροπή προχώρησε σε αξιολόγηση των προσφορών και κατέγραψε τις βαθμολογίες. Συγκεκριμένα, η πρόταση του ΕΜ, εξασφάλισε σε όλα τα κριτήρια βαθμολογία 50% και άνω και συνολική βαθμολογία που ανέρχεται στο 96.5% ενώ η πρόταση των Αιτητών, εξασφάλισε σε όλα τα κριτήρια βαθμολογία 50% και άνω και συνολική βαθμολογία που ανέρχεται στο 82%, γι' αυτό και κατατάγηκε δεύτερη.
Όπως ισχυρίζονται οι καθ'ων η αίτηση, η πρόταση των Αιτητών, υστερούσε σε ό,τι αφορά:- (1) τη δυνατότητα ικανοποίησης κτιριολογικού προγράμματος - κριτήριο 1.3, (2) την ασφάλεια κτιρίου/χώρου/λειτουργικότητα - κριτήριο 1.4, (3) το οδικό δίκτυο (κυκλοφοριακή συμφόρηση) - κριτήριο 1.6 και (4) την εξυπηρέτηση του πληθυσμού πόλης και Επαρχίας Λάρνακας - κριτήριο 1.7, ενώ υπερείχε έναντι της προσφοράς/πρότασης του ΕΜ, μόνο, στο κριτήριο 1.8, που αναφέρεται στη δυνατότητα χρονικής παράδοσης του κτιρίου.
Το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, με επιστολή του ημερ. 3.4.2006 προς τους Αιτητές, τους πληροφόρησε ότι η πρόταση τους είχε αξιολογηθεί από την Επιτροπή Αξιολόγησης που συστάθηκε για το σκοπό αυτό και παρά το γεγονός ότι αυτή πληρούσε τις προϋποθέσεις και κριτήρια που έχουν τεθεί, εντούτοις είχε καταταγεί δεύτερη, εξασφαλίζοντας συνολική βαθμολογία 82%.
Οι δικηγόροι κ.κ. Ανδρέας Ζαχαρίου & Σία, ενεργώντας εκ μέρους των Αιτητών, με επιστολή τους, ημερ. 13.4.2006, εισηγήθηκαν στο Τμήμα ότι δεν υφίσταται θέμα ούτε βαθμολογίας, ούτε σειράς επιτυχίας. Αντίθετα, αφού πληρούνται τα κριτήρια που τέθηκαν στην Πρόσκληση για Δήλωση Ενδιαφέροντος, το Τμήμα ήταν υποχρεωμένο να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση για το ενοίκιο και να κατακυρωθεί η παραχώρηση στον Προσφοροδότη που αποδέχετο το χαμηλότερο ενοίκιο.
Το Τμήμα, με την επιστολή του προς το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ημερ. 24.4.2006, ζήτησε να πληροφορηθεί: (α) κατά πόσο θα έπρεπε να διαπραγματευτεί ταυτόχρονα και με τις δύο εταιρείες (Αιτητές και ΕΜ), οι οποίες πληρούσαν και τους τέσσερις όρους της πρόσκλησης για δήλωση ενδιαφέροντος, ή (β) κατά πόσο θα έπρεπε να διαπραγματευτεί μόνο με το ΕΜ, το οποίο είχε καταταγεί πρώτο, εξασφαλίζοντας τη μεγαλύτερη βαθμολογία και σε περίπτωση αποτυχίας, να διαπραγματευθεί με τη δεύτερη στη βαθμολογία εταιρεία, που ήταν οι Αιτητές.
Η θέση της Νομικής Υπηρεσίας, ήταν ότι από τη στιγμή που ο σκοπός της πρόσκλησης ήταν η εξασφάλιση προσφορών μέσα από επιλογή, ώστε να αναδειχθεί η συμφερότερη προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, θα έπρεπε στη συνέχεια να γίνουν διαπραγματεύσεις με όλες τις εταιρείες που υπέβαλαν έγκυρη προσφορά για εξειδίκευση του ύψους του ενοικίου, και μετά την συμπλήρωση τους να ληφθεί απόφαση επιλογής του καταλληλότερου προσφοροδότη.
Στη συνέχεια, το Τμήμα, απέστειλε επιστολή, ημερ. 24.5.2006, προς το δικηγόρο των Αιτητών, με την οποία τον πληροφορούσε ότι το Τμήμα θα διαπραγματευόταν και με τους πελάτες του, τους όρους και τις προϋποθέσεις, βάσει των οποίων θα καθοριζόταν το ενοίκιο από την Επαρχιακή Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων Λάρνακας.
Το Τμήμα, με επιστολή του ημερ. 29.6.2006, προς την Επαρχιακή Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων Λάρνακας, την κάλεσε να καθορίσει το ενοίκιο, τόσο για το κτίριο που θα ανέγειρε το ΕΜ, όσο και για το υπό ανέγερση κτίριο των Αιτητών, λαμβάνοντας υπόψη: (α) το ποσοστό βαθμολογίας που εξασφάλισε η κάθε προσφορά/πρόταση στο κάθε κριτήριο ξεχωριστά, (β) τη συνολική βαθμολογία που εξασφάλισε η κάθε προσφορά/πρόταση και (γ) την επιθυμία του Τμήματος όπως, το Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λάρνακας, στεγαστεί σε ανεξάρτητο και αυτοτελές κτίριο στο οποίο να μη στεγάζονται άλλες υπηρεσίες, έτσι ώστε να παρέχεται πλήρης ασφάλεια στο κτίριο και κατ' επέκταση στα κτηματολογικά βιβλία και στον εξοπλισμό του Γραφείου. Επίσης, αναφερόταν ότι το υπό ενοικίαση κτίριο, θα έπρεπε να παρέχει εύκολη προσπέλαση από όλα τα μέρη/σημεία της πόλης και επαρχίας Λάρνακας, δεδομένου ότι καθημερινά θα προσέρχονται στο κτίριο αυτό για εξυπηρέτηση, εκατοντάδες πολίτες.
Στη συνεδρία της Επιτροπής Καθορισμού Ενοικίων Λάρνακας, που πραγματοποιήθηκε στις 4.8.2006, το ΕΜ ζήτησε ως ενοίκιο το ποσό των £7.25 ανά τετραγωνικό μέτρο μηνιαίως και οι Αιτητές, το ποσό των £5.50 ανά τετραγωνικό μέτρο μηνιαίως.
Ακολούθως, το ΕΜ με επιστολή του, με ημερ. 25.8.2006, στον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Λάρνακας και με κοινοποίηση στο Διευθυντή του Τμήματος, τους πληροφόρησε ότι «μετά από επισταμένη επανακοστολόγηση και με γνώμονα πάντοτε την προθυμία να συνεισφέρει στη στέγαση του Κτηματολογίου, σε κτίριο που θα πρέπει να είναι στολίδι της Πόλης Λάρνακας, επανακαθόρισε το Ενοίκιο το οποίο είχε αρχικά προσφερθεί στην Επιτροπή Ενοικίων στην τιμή £7.25 ανά τ.μ., στην τελική τιμή £6.65 ανά τ.μ. μηνιαίως.».
Η Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων Λάρνακας, μετά από σχετική εξέταση των δύο προτάσεων, καθόρισε ότι το ενοίκιο που θα πρέπει να καταβάλλεται για παρόμοια κτίρια, καθορίζεται για το κτίριο των Αιτητών, στις £5.50 ανά τ.μ. και για το κτίριο της εταιρείας Ίριδα Κτηματική Λτδ., στις £6.50 ανά τ.μ.. Ο καθορισμός των πιο πάνω ενοικίων έγινε λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη, εκτός από την έρευνα αγοράς και την έκθεση της Επιτροπής που συστάθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών για αξιολόγηση των κτιρίων.
Στηριζόμενο στον πιο πάνω καθορισμό, το Τμήμα υπέβαλε στις 14.9.2006 έκθεση γεγονότων στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, με την οποία εισηγείτο την ενοικίαση του κτιρίου που θα ανέγειρε το ΕΜ, παρόλο που το ενοίκιο που ζητούσε ήταν ψηλότερο κατά £1.15, από το ενοίκιο που ζητούσαν οι Αιτητές, για τους λόγους που επεξηγούνταν αναλυτικά στην έκθεση γεγονότων.
Ο Υπουργός Εσωτερικών, με πρόταση του προς το Υπουργικό Συμβούλιο, το κάλεσε όπως εγκρίνει την Πρόταση του ΕΜ, δηλαδή την ενοικίαση του κτιρίου για χρονική περίοδο όχι μικρότερη των έξι χρόνων, όπως αναφέρεται και στην πρόσκληση για δήλωση ενδιαφέροντος, με ενοίκιο £6.65 ανά τ.μ. μηνιαίως, με τον όρο, όπως, στην περίπτωση κατά την οποία αποφασιστεί και συμφωνηθεί, μεταγενέστερα, η ενοικιαγορά του κτιρίου, το ποσό του ενοικίου που θα καταβαλλόταν από την ημερομηνία της συμφωνίας ενοικιαγοράς να συνυπολογίζεται στο ποσό της ενοικιαγοράς.
Το Υπουργικό Συμβούλιο στις 29.11.2006 αποφάσισε να εγκρίνει την πρόταση του ΕΜ, με αποτέλεσμα να υπογράψει σχετική συμφωνία ενοικίασης του κτιρίου.
Το Τμήμα, με επιστολή του ημερ. 19.1.2007 ενημέρωσε τους δικηγόρους των Αιτητών για την ανάθεση της σύμβασης στο ΕΜ και τους λόγους της μη ανάθεσης της σύμβασης στου πελάτες τους.
Οι Αιτητές προσβάλλουν την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ως παράνομη και ζητούν την ακύρωση της.
Οι συνήγοροι των Αιτητών διατύπωσαν τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς κατά τρόπο ασαφή, οπότε και το Δικαστήριο κατά το στάδιο των διευκρινήσεων ζήτησε αποσαφήνιση τους. Από τα όσα διευκρίνισε ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Αιτητές, φαίνεται ότι τρία είναι τα κύρια παράπονα των πελατών του: (α) ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα κατάχρησης εξουσίας και παράβασης της σχετικής νομοθεσίας, (β) ότι είναι αναιτιολόγητη η απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης να καθορίσει το ενοίκιο σε £6.65 αντί £6.50, που όπως ισχυρίζονται, είχε καθοριστεί από την Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίου Λάρνακας και (γ) ότι δε δόθηκε το δικαίωμα στους Αιτητές για προηγούμενη ακρόαση.
Ο πρώτος λόγος ακύρωσης, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα κατάχρησης εξουσίας, αφού δεν επιλέγηκε η δική τους προσφορά που ήταν και η πιο χαμηλή, δεν ευσταθεί, αφού με βάση τους όρους της προσφοράς, οι οποίοι αποτελούν περιεχόμενο των εγγράφων του επίδικου διαγωνισμού και συγκεκριμένα του όρου 1.6 των εγγράφων, καθορίζεται ότι θα προτιμηθεί η «πιο συμφέρουσα προσφορά». Με τον όρο «πιο συμφέρουσα», βάσει του άρθρου 59 του Νόμου περί Δημόσιων Συμβάσεων Ν. 12(Ι)/2006, δεν εννοείται ότι θα προτιμηθεί η πιο χαμηλή προσφορά, αλλά αυτή που εκτός από την τιμή θα καλύπτει το αντικείμενο της συγκεκριμένης σύμβασης και συγκεκριμένα την ποιότητα, την τεχνική αξία, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, το κόστος λειτουργίας, την αποδοτικότητα, την εξυπηρέτηση μετά την πώληση, την τεχνική συνδρομή, την ημερομηνία παράδοσης και την προθεσμία παράδοσης ή εκτέλεσης. Ως προς τον καθορισμό των πιο πάνω κριτηρίων, θα ήθελα να επισημάνω ότι όπως ορίζει το άρθρο 15 του Ν. 12(Ι)/2006, η εν λόγω νομοθεσία δεν εφαρμόζεται όταν πρόκειται για δημόσιες συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο τη μίσθωση ακινήτου. Ως εκ τούτου, ο καθορισμός των πιο πάνω κριτηρίων από μέρους καθ'ων η αίτηση για προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, ήταν κατά τη γνώμη μου καθόλα νόμιμος.
Ως προς τον κυριότερο ισχυρισμό των Αιτητών, ότι είναι αναιτιολόγητη η απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης να καθορίσει το ενοίκιο σε £6.65 αντί £6.50, που όπως ισχυρίζονται, είχε καθοριστεί από την Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων Λάρνακας, η άποψή μου είναι ότι ούτε αυτός ο ισχυρισμός ευσταθεί, αφού όπως αναφέρεται στο ίδιο το Πιστοποιητικό της Επιτροπής Καθορισμού Ενοικίων, ο καθορισμός του ενοικίου για παρόμοια κτίρια, καθορίστηκε με βάση: (α) το ενοίκιο που ζήτησαν οι ενδιαφερόμενοι, (β) την έρευνα αγοράς της ίδιας της Επιτροπής, και (γ) την έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης για τα δύο κτίρια.
Κατά την άποψή μου, η αιτιολογία που δίδεται είναι επαρκής.
Το ότι κατά την διαδικασία διαπραγμάτευσης οι καθ'ων η αίτηση αύξησαν κατά £0.15 ανά τ.μ. το ενοίκιο που είχε εκτιμηθεί από την Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων, δεν επηρεάζει καθ' οιονδήποτε τρόπο τη νομιμότητα των διαδικασιών. Όπως αναφέρεται στη σχετική Πρόσκληση για Δήλωση Ενδιαφέροντος, οι καθ' ων η αίτηση, μετά την εκτίμηση του ενοικίου από την Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων, επιφύλαξαν στον εαυτό τους το δικαίωμα να διαπραγματευτούν με τους προσφοροδότες που πληρούσαν τα κριτήρια. Σύμφωνα με τον όρο 16 της «Πρόσκλησης για την υποβολή Δήλωση Ενδιαφέροντος» για τη συγκεκριμένη προσφορά, «ο εργοδότης έχει το αποκλειστικό δικαίωμα επιλογής της πιο συμφέρουσας προσφοράς .». Επομένως, κριτήριο ανάθεσης δεν αποτελεί μόνο η χαμηλότερη τιμή, αλλά αυτή συνεκτιμάται μαζί με άλλους παράγοντες για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς. Οι παράγοντες αυτοί απαριθμούνται στην τελική απόφαση της διοίκησης, η οποία είναι επαρκώς αιτιολογημένη και διαφωτιστική.
Τέλος, οι Αιτητές προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι δεν δόθηκε το δικαίωμα σ' αυτούς για προηγούμενη ακρόαση. Ούτε και αυτός ο λόγος ακύρωσης, κατά την άποψή μου, ευσταθεί. Η διοίκηση μπορεί στη συγκεκριμένη περίπτωση να μην δεσμεύεται από τις πρόνοιες του Νόμου 12(Ι)/2006, επειδή πρόκειται για δημόσια σύμβαση που έχει ως αντικείμενο τη μίσθωση ακινήτου (άρθρο 15), αλλά αναμφίβολα δεσμεύεται από τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου, όπως αυτές κωδικοποιούνται στο Νόμο 158(Ι)/99. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση οι Αιτητές με τη διαπραγμάτευση που ξεκίνησαν, είχαν την ευκαιρία και πράγματι διατύπωσαν την τελική τους εισήγηση αναφορικά με το ενοίκιο. Το ότι η διοίκηση έχοντας υπόψη πέραν του ενοικίου και τα υπόλοιπα κριτήρια για τον προσδιορισμό της πιο συμφέρουσας τιμής, συμφώνησε με το ΕΜ μια συγκεκριμένη τιμή, δεν σημαίνει ότι οι Αιτητές στερήθηκαν του δικαιώματος της προηγούμενης ακρόασης. Απεναντίας, τους δόθηκε το δικαίωμα το οποίο και άσκησαν.
Ενόψει όλων των πιο πάνω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Οι Αιτητές να καταβάλουν €1500 έξοδα στους καθ'ων η αίτηση.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠσ