|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 4 ΑΑΔ 763
11 Σεπτεμβρίου, 2008
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ «ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ» ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 362/2007)
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ― Η εξαίρεση από τη φορολογία Φ.Π.Α. που προνοείται στην παράγραφο 14 του Πίνακα Α του Έβδομου Παραρτήματος του Ν.95(Ι)/2000 ― Ερμηνεία ― Περιστάσεις της πεπλανημένης εφαρμογής της νομοθεσίας από την Έφορο Φ.Π.Α., στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές αξίωσαν την ακύρωση της απόρριψης της ένστασής τους κατά της απόφασης, με βάση την οποία υποχρεούντο να εγγραφούν στο Μητρώο Φ.Π.Α..
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Στο επίκεντρο του εγειρόμενου ζητήματος, είναι η σχετική παράγραφος 14 του Πίνακα Α του Έβδομου Παραρτήματος του Ν.95(Ι)/2000, βάσει της οποίας θα μπορούσε να δοθεί εξαίρεση.
Ότι οι κινηματογραφικές παραστάσεις είναι «υπηρεσίες πολιτιστικού χαρακτήρα» για σκοπούς της παραγράφου 14, προκύπτει από τις ίδιες τις πρόνοιές της. Περαιτέρω, δεδομένο φαίνεται να ήταν εν προκειμένω και το ότι ο Όμιλος είναι πολιτιστικός οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως διαπιστώνεται και στο σημείωμα που υπεβλήθη στον Υπουργό προς λήψη απόφασης επί της ένστασης. Ο Υπουργός στη δική του απόφαση δεν εξηγεί, πού βασίσθηκε για να απορρίψει την ένσταση. Αυτό δεν θα συνιστούσε δέουσα αιτιολογία, αφού δεν αποκαλύπτεται η νομική διεργασία που οδηγεί στην αιτιολόγηση της απόφασης σε συνάρτηση με το ζητούμενο, δηλαδή τον κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού. Η Δημοκρατία παραπέμπει στο σημείωμα που ετέθη ενώπιον του Υπουργού, ως αποκαλυπτικό της αιτιολογίας. Το σημείωμα αυτό όμως, κάθε άλλο παρά σώζει την κατάσταση.
Προκύπτει σαφώς θέμα και πάσχουσας αιτιολογίας και πλάνης. Το ζητούμενο ήταν η ορθότητα της απόφασης της Εφόρου, ότι υπήρχε κίνδυνος στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού, και επ' αυτού το σημείωμα του λειτουργού σαφώς αναφέρει τη διαφωνία του με την Έφορο (η άποψη της οποίας ήταν εν πάση περιπτώσει ατεκμηρίωτη και ως εκ τούτου πάσχουσα), καθ' όσον, όπως αναφέρει, οι ταινίες που πρόβαλλε ο Όμιλος δεν ήσαν εμπορικές ταινίες, όπως στην περίπτωση των εμπορικών κινηματογράφων. Η δε άποψη αυτή δικαιολογούσε και την εξαίρεση του Ομίλου, ώστε πεπλανημένα και αναιτιολόγητα να απερρίφθη η ένστασή του. Άλλη κατάληξη θα ήταν μάλιστα και ανακόλουθη, αφού, όπως αναφέρει και ο Πρώτος Λειτουργός στο σημείωμά του, ήδη είχαν εξαιρεθεί στην ίδια βάση θεατρικοί οργανισμοί.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Μ. Καμπέρης, για τον Αιτητή.
Λ. Χριστοδουλίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Το 2004 ο Όμιλος Φίλων Κινηματογράφου (ο Όμιλος), ο οποίος είναι εγγεγραμμένος ως σωματείο, απηύθυνε επιστολή στην Έφορο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) με την οποία παρέθετε τους σκοπούς και τις δραστηριότητές του και ζητούσε να πληροφορηθεί κατά πόσο είχε υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο Φ.Π.Α. Στη συνέχεια, ο Όμιλος προμήθευσε την Έφορο, κατόπιν παράκλησής της, με το καταστατικό του και κατάσταση των ταινιών που είχε προβάλει τα έτη 2003 και 2004, περιλαμβανομένων των εσόδων προβολών. Ακολούθως, λειτουργός της Εφόρου του τομέα Ε.Ε. ετοίμασε σχετικό σημείωμα, εισηγούμενη την εξαίρεση του Ομίλου από την υποχρέωση εγγραφής. Στο σημείωμα αναφέροντο συγκεκριμένα τα ακόλουθα:
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση προβολών για τα έτη 2003 και 2004, φαίνεται ότι οι ταινίες που προβάλλονται από τον Όμιλο Φίλων Κινηματογράφου στις κινηματογραφικές παραστάσεις, δεν είναι πρώτης προβολής ούτε εμπορικές, αλλά μάλλον προβάλλουν την τέχνη του κινηματογράφου σε επιλεκτικούς θεατές και συνεπώς η προβολή του δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα δημιουργούσε θεατές και συνεπώς η προβολή του δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα δημιουργούσε κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού σε βάρος άλλων υποκειμένων στο φόρο προσώπων.
Σημειώνεται επίσης ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις εισιτηρίων (£15.545,50 και £10.324,00 για τα έτη 2003 και 2004, αντίστοιχα) δεν είναι τέτοια ώστε να θεωρηθούν σημαντικά και να δημιουργούσαν κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού σε βάρος άλλων υποκειμένων στο φόρο προσώπων.
Συνεπώς η προβολή τέτοιου είδους κινηματογραφικών παραστάσεων από τον Όμιλο Φίλων Κινηματογράφου μπορεί να θεωρηθεί ως εξαιρούμενη παροχή υπηρεσιών πολιτιστικού χαρακτήρα από πολιτιστικό οργανισμό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 14 του Έβδομου Παραρτήματος του Ν. 95(Ι)/2000 μέχρι 2004, διότι η εξαίρεση αυτή λαμβάνοντας υπόψη το είδος των ταινιών που προβάλλονται κατά τις εν λόγω κινηματογραφικές παραστάσεις, δεν δημιουγεί κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού σε βάρος άλλων υποκείμενων στο φόρο προσώπων.
4. Επιπρόσθετα οι συνδρομές που λαμβάνει ο Όμιλος Φίλων Κινηματογραφου από τα μέλη του εφόσον συνδέονται με οποιεσδήποτε διευκολύνσεις ή ωφελήματα, όπως η καταβολή χαμηλότερης τιμής στα εισητήρια εισόδου στις κινηματογραφικές παραστάσεις που διοργανώνει ο Όμιλος, αφορούν τις εξαιρούμενες συναλλαγές που πραγματιοποιεί ο Όμιλος.»
Την ίδια εισήγηση έκανε σε σημείωμά του και ο πρώτος λειτουργός Φ.Π.Α. αναφέροντας τα ακόλουθα:
«Στην προκειμένη περίπτωση οι απόψεις του Τομέα Ε.Ε. και Φορολογικής Μεταχείρισης είναι ότι δεν στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός και υπεβλήθη εισήγηση να μην εγγραφεί ο Όμιλος Φίλων Κινηματογράφου στο Μητρώο Φ.Π.Α. καθότι οι υπηρεσίες που παρέχει είναι εξαιρούμενες.
Μελετώντας την όλη υπόθεση (απόψεις της Ελλάδος, Καταστατικό του Ομίλου Φίλων Κινηματογράφου, κατάλογος ταινιών που προβάλλονται) έχω την άποψη ότι οι υπηρεσίες του Ομίλου δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και αν εφαρμόσουμε τον κανόνα από το μείζον στο έλασσον, δεδομένου ότι απαλλάξαμε θεατρικούς οργανισμούς, πιστεύω ότι οι υπηρεσίες είναι εξαιρούμενες και συμφωνώ με τις απόψεις του Τομέα Ε.Ε. και Φορολογικής Μεταχείρισης».
Η Έφορος όμως, σε σημείωμά της, διαφώνησε με τις εισηγήσεις αυτές αναφέροντας τα ακόλουθα:
«Δεν συμφωνώ με τις θέσεις που έχουν εκφρασθεί. Το βασικό στοιχείο είναι αν η εξαίρεση δύναται να δημιουργήσει κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού σε βάρος άλλων υποκείμενων στο φόρο προσώπων. Άρα το όλο θέμα θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με βάση τον κίνδυνο που εμπεριέχει η απόφαση εξαίρεσης στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού. Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός ανεξάρτητα με το αν τα έσοδα είναι υψηλά ή χαμηλά εφ' όσον δεν γίνεται καμία σύγκριση με άλλους κινηματογράφους. Το ότι οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει μέλος και συνδρομητής δημιουργεί αντικειμενικό θέμα στρέβλωσης του ανταγωνισμού.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους ασκώντας τις εξουσίες που μου παρέχει ο σχετικός Νόμος κρίνω ότι ο Όμιλος πρέπει να εγγραφεί στο Μητρώο Φ.Π.Α. από τη λήψη της σχετικής μας απάντησης.»
Η Έφορος πληροφόρησε ακολούθως τον Όμιλο ότι είχε υποχρέωση εγγραφής. Ο Όμιλος υπέβαλε τότε αίτηση για εγγραφή στο Μητρώο Φ.Π.Α. και η εγγραφή έγινε. Αμέσως μετά όμως ο Όμιλος απέστειλε επιστολή στην Έφορο ενιστάμενος για την απόφασή της για υποχρέωση εγγραφής του και υποβάλλοντας τους λόγους για την ένστασή του. Η Έφορος απάντησε, επιβεβαιώνοντας απλώς το περιεχόμενο της προηγούμενης επιστολής της. Ο Όμιλος υπέβαλε τότε ένσταση στον Υπουργό Οικονομικών η οποία απερρίφθη, οπότε και κατεχωρήθη η προσφυγή κατά της απόφασης εκείνης.
Προέχει να εξετασθεί η εισήγηση ότι η απόφαση ελήφθη αναρμοδίως καθ' όσον η επιστολή που εστάλη στον Όμιλο υπογράφεται από λειτουργό για «Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Οικονομικών» αντί για τον Υπουργό ο οποίος και είχε την αρμοδιότητα. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι. Πρόδηλο είναι από το περιεχόμενο της επιστολής ότι την αρμοδιότητα για εξέταση της ένστασης άσκησε ο ίδιος ο Υπουργός και όχι ο Γενικός Διευθυντής και ότι η υπογραφή της επιστολής από την εν λόγω λειτουργό για το Γενικό Διευθυντή αφορά μόνο τη διαδικασία πληροφόρησης του Ομίλου μέσω του Γενικού Διευθυντή για την απόφαση του Υπουργού, όπως μαρτυρείται και από τα σχετικά υπηρεσιακά σημειώματα στα οποία παραπέμπει η Δημοκρατία.
Στο επίκεντρο των επόμενων εισηγήσεων του Ομίλου είναι η σχετική παράγραφος 14 του Πίνακα Α του Έβδομου Παραρτήματος του Ν. 95(Ι)/2000 βάσει της οποίας θα μπορούσε να δοθεί εξαίρεση και η οποία προνοεί ότι εξαιρείται του Φ.Π.Α. η:
«Παροχή υπηρεσιών πολιτιστικού χαρακτήρα και η στενά συνδεόμενη με αυτές παράδοση αγαθών από-
(α) Οργανισμούς δημόσιου δικαίου·
(β) άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, των οποίων η διοίκηση και η διαχείριση ασκείται ουσιαστικά χωρίς μισθό από πρόσωπα που δεν έχουν άμεσο ή έμμεσο συμφέρον από τις δραστηριότητές τους,
νοουμένου ότι η εξαίρεση αυτή δε δημιουργεί κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού σε βάρος άλλων υποκείμενων στο φόρο προσώπων.
Για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου οι «υπηρεσίες πολιτιστικού χαρακτήρα» περιλαμβανομένων -
(α) Τις υπηρεσίες που παρέχονται στο κοινό από βιβλιοθήκες, αρχεία και κέντρα φύλαξης εγγράφων·
(β) την είσοδο σε μουσεία, πινακοθήκες, μνημεία, ιστορικούς χώρους, βοτανικούς και ζωολογικούς κήπους·
(γ) τις θεατρικές, μουσικές, χορογραφικές και κινηματογραφικές παραστάσεις· και
(δ) την οργάνωση εκθέσεων και διαλέξεων.»
Εισηγείται ο Όμιλος ότι είναι αναιτιολόγητη, πεπλανημένη και μη βασιζόμενη σε δέουσα έρευνα η απόφαση του Υπουργού σε συνάρτηση με την παράγραφο 14, καθ' όσον δεν αναφέρεται καθόλου στο ουσιαστικό θέμα που αφορούσε η ένσταση, δηλαδή τη διαπίστωση της Εφόρου για στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού στη βάση της οποίας και είχε λάβει την απόφασή της για μη εξαίρεση.
Η Δημοκρατία εισηγείται ότι η αιτιολογία προκύπτει από το φάκελο και δη το υπηρεσιακό σημείωμα το οποίο ετέθη ενώπιον του Υπουργού προς λήψη απόφασης επί της ένστασης.
Ότι οι κινηματογραφικές παραστάσεις είναι «υπηρεσίες πολιτιστικού χαρακτήρα» για σκοπούς της παραγράφου 14 προκύπτει από τις ίδιες τις πρόνοιες της. Περαιτέρω, δεδομένο φαίνεται να ήταν και το ότι ο Όμιλος είναι πολιτιστικός οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως διαπιστώνεται και στο σημείωμα που υπεβλήθη στον Υπουργό προς λήψη απόφασης επί της ένστασης. Η βάση και η μόνη βάση την οποία η Έφορος είχε αποφασίσει ότι ο Όμιλος δεν εδικαιούτο εξαίρεσης ήταν ότι υπήρχε κίνδυνος στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού καθ΄όσον:
«Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός ανεξάρτητα με το αν τα έσοδα είναι υψηλά ή χαμηλά εφ' όσον δεν γίνεται καμία σύγκριση με άλλους κινηματογράφους. Το ότι οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει μέλος και συνδρομητής δημιουργεί αντικειμενικό θέμα στρέβλωσης του ανταγωνισμού.»
Ο Υπουργός στη δική του απόφαση δεν εξηγεί πού βασίσθηκε για να απορρίψει την ένσταση. Κάνει απλώς αναφορά στο τι έλαβε υπ' όψη, και δη τις πρόνοιες του νόμου και:
«Ε. Το γεγονός ότι ο Όμιλος Φίλων Κινηματογράφου λαμβάνει συνδρομές ή άλλες χορηγίες από τα μέλη του, τα οποία απολαμβάνουν ως αντάλλαγμα κάποια ωφελήματα, π.χ. την δωρεάν είσοδο στις κινηματογραφικές παραστάσεις που οργανώνει ο Όμιλος, ή την καταβολή χαμηλότερης τιμής στα εισιτήρια εισόδου. Επιπλέον, το γεγονός ότι μόνο τα μέλη του δικαιούνται να παρακολουθούν τις προβολές ταινιών που οργανώνονται από τον Όμιλο, και όχι το ευρύτερο κοινό, και συνεπώς οι λαμβανόμενες συνδρομές/χορηγίες συνιστούν την αντιπαροχή για την παροχή υπηρεσιών, και επιβαρύνονται με τον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α. (15%).
Στ. Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως παρουσιάζονται τόσο από την πλευρά του Ομίλου Φίλων Κινηματογράφου όσο και από την πλευρά της υπηρεσίας Φ.Π.Α.»
Και καταλήγει ότι ορθά η Έφορος απέρριψε το αίτημα για εξαίρεση.
Αυτό δεν θα συνιστούσε δέουσα αιτιολογία αφού δεν αποκαλύπτεται η νομική διεργασία που οδηγεί στην αιτιολόγηση της απόφασης σε συνάρτηση με το ζητούμενο, δηλαδή τον κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού. Η Δημοκρατία βεβαίως, όπως ελέχθη, παραπέμπει στο σημείωμα που ετέθη ενώπιον του Υπουργού ως αποκαλυπτικό της αιτιολογίας. Το σημείωμα αυτό όμως κάθε άλλο παρά σώζει την κατάσταση. Ο λειτουργός που το υπέβαλε αναφέρει ότι συμφωνεί με τη θέση του Ομίλου ότι δεν υφίσταται θέμα ανταγωνισμού καθ' όσον:
«(α) ο Όμιλος δεν προβάλλει εμπορικές ταινίες που προβάλλουν οι εμπορικοί κινηματογράφοι, και
(β) από εξέταση του καταστατικού του Ομίλου αλλά και των οικονομικών του λογαριασμών για το έτος που έληξε στις 13.7.2005, φαίνεται ότι ο Όμιλος δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, ενώ η διοίκηση και η διαχείριση του ασκείται αφιλοκερδώς από πρόσωπα που δεν έχουν οποιοδήποτε συμφέρον από τις δραστηριότητες του.»
Ο λειτουργός προχωρεί όμως να παρατηρήσει ότι συμφωνεί με την Έφορο διότι, εφ' όσον:
«(α) ο Όμιλος λαμβάνει συνδρομές ή άλλες χορηγίες από τα μέλη του, τα οποία απολαμβάνουν ως αντάλλαγμα κάποια ωφελήματα π.χ. την δωρεάν είσοδο στις κινηματογραφικές παραστάσεις που οργανώνει ο Όμιλος, ή την καταβολή χαμηλότερης τιμής στα εισιτήρια εισόδου, και
(β) μόνο τα μέλη του δικαιούνται να παρακολουθούν τις προβολές ταινιών που οργανώνονται από τον Όμιλο, και όχι το ευρύτερο κοινό, τότε οι λαμβανόμενες συνδρομές/χορηγίες συνιστούν την αντιπαροχή για την παροχή υπηρεσιών και συνεπώς πρέπει να επιβαρύνονται με τον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α. (15%)».
Από τα πιο πάνω προκύπτει σαφώς θέμα και πάσχουσας αιτιολογίας και πλάνης. Η εισήγηση του λειτουργού ότι συμφωνεί με τη θέση της Εφόρου καθ' όσον οι συνδρομές και χορηγίες του Ομίλου από τα μέλη του συνιστούν αντιπαροχή και συνεπώς είναι φορολογητέες, αναφέρεται ως εάν το ζητούμενο να ήταν η ύπαρξη αντιπαροχής. Δεν ήταν αυτό το ζητούμενο όμως. Ασφαλώς οι εν λόγω συνδρομές και χορηγίες συνιστούσαν αντιπαροχή, άλλως δεν θα υπήρχε θέμα εξαίρεσης δυνάμει της παραγράφου 14. Το ζητούμενο ήταν η ορθότητα της απόφασης της Εφόρου ότι υπήρχε κίνδυνος στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού, και επ' αυτού το σημείωμα του εν λόγω λειτουργού σαφώς αναφέρει τη διαφωνία του με την Έφορο (η άποψη της οποία ήταν εν πάση περιπτώσει ατεκμηρίωτη και ως εκ τούτου πάσχουσα), καθ' όσον, όπως αναφέρει, οι ταινίες που πρόβαλλε ο Όμιλος δεν ήσαν εμπορικές ταινίες όπως στην περίπτωση των εμπορικών κινηματογράφων. Η δε άποψη αυτή δικαιολογούσε και την εξαίρεση του Ομίλου, ώστε πεπλανημένα και αναιτιολόγητα να απερρίφθη η ένσταση του. Άλλη κατάληξη θα ήταν μάλιστα και ανακόλουθη αφού, όπως αναφέρει και ο Πρώτος Λειτουργός στο σημείωμά του, ήδη είχαν εξαιρεθεί στην ίδια βάση θεατρικοί οργανισμοί.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει €1.000 έξοδα στον Όμιλο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.