|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 4 ΑΑΔ 585
21 Ιουλίου, 2008
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΛΕΝΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,
2. ΑΙΜΙΛΙΑ ΒΑΡΝΑΒΑ,
3. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΠΑΝΤΟΥΡΗ,
4. ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ,
5. ΓΙΩΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,
6. ΧΡΥΣΩ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 873/2005)
Διοικητική Πράξη ― Εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς κατά την έκδοσή της ― Άρθρο 9 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου αρ. 158(Ι)/99 ― Πάσχουσα η επίκληση και η εφαρμογή του στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Αίτηση για πολεοδομική άδεια ― Κατά πόσο ήταν επιτρεπτό στην κριθείσα περίπτωση, να εκδοθεί η αιτηθείσα πολεοδομική άδεια, χωρίς να ενεργοποιηθούν οι πρόνοιες που επέβαλαν την κατά παρέκκλιση των προνοιών Τοπικού Σχεδίου έγκρισή της.
Οι αιτητές αξίωσαν την ακύρωση της επίδικης πολεοδομικής άδειας, που εκδόθηκε υπέρ της εκκλησίας του Τιμίου Προδρόμου Μέσα Γειτονιάς, για ανέγερση Υπεραγοράς/Εμπορικού Κέντρου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η αίτηση για την πολεοδομική άδεια εν προκειμένω, υποβλήθηκε στις 8.2.02. Το Τοπικό Σχέδιο του 2003 δημοσιεύθηκε 13 μήνες αργότερα στις 21.3.03. Κατά τις πάγιες αρχές, όπως τις κωδικοποίησε το Άρθρο 9 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99), μόνο κατ' εξαίρεση μπορούσε να εφαρμοστεί το παλαιό νομοθετικό καθεστώς.
Συζητήθηκε η αιτιολογία της κρίσης της διοίκησης πως εδώ, ως τότε, παρήλθε εύλογος χρόνος, ώστε να ήταν επιτρεπτή η εξέταση της αίτησης κάτω από το καθεστώς του χρόνου υποβολής της. Οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι παραπέμπουν συναφώς στην επιστολή εκ μέρους της Πολεοδομικής Αρχής προς τους μελετητές του έργου ημερομηνίας 1.12.03. Η προτεινόμενη όμως ως αιτιολογία αυτής της πολύ σημαντικής κρίσης, είναι γενική, αόριστη και δεν επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο.
2. Εν πάση περιπτώσει και με βάση το Τοπικό Σχέδιο του 2000, ήταν ανεπίτρεπτη η χορήγηση της επίδικης άδειας.
Εν τούτοις ακολούθησε η έγκριση της αίτησης χωρίς την υποβολή αίτησης για παρέκκλιση η οποία, βεβαίως, θα ενέπλεκε το Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων. Προς αιτιολόγηση αυτής της δεύτερης επίσης πολύ σημαντικής απόφασης, οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι, παρέπεμψαν στο γενικό χειρισμό, χωρίς όμως οποιασδήποτε μορφής εξειδίκευση. Θα στοιχειοθετείτο, συνεπώς, λόγος ακυρότητας και στην περίπτωση που θα κρινόταν ότι νομίμως εφαρμόστηκε το Τοπικό Σχέδιο του 2000, αφού και σ' αυτή την περίπτωση η άδεια εκδόθηκε κατά παράβαση των προνοιών του.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Χρ. Χριστοδούλου για Κ. Χρυσοστομίδη και Σία, για τους Αιτητές.
Ελ. Παπαγεωργίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Μ. Αντωνίου για Π. Πολυβίου, για το Ενδιαφερόμενο Πρόσωπο.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Προσβάλλεται η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής, ημερομηνίας 25.5.05, με την οποία εγκρίθηκε η αίτηση αρ. ΛΕΜ/0166/2002 της εκκλησίας Τιμίου Προδρόμου Μέσα Γειτονιάς για πολεοδομική άδεια προς ανέγερση/δημιουργία Υπεραγοράς/Εμπορικού Κέντρου Ειδών Κατοικίας και Κήπου (τύπου D.I.Y.) στο Τεμάχιο αρ. 170 του Φ/Σχ. 54/42.6.3&4, 54/50.3.1&2 στα δημοτικά όρια Μέσα Γειτονιάς, στη Λεμεσό. Οι αιτητές είναι περίοικοι επηρεαζόμενοι από το έργο και, στη βάση των δεδομένων όπως αυτά θεμελιώθηκαν, προδικαστική ένσταση ως προς τη νομιμοποίησή τους για άσκηση της προσφυγής εγκαταλείφθηκε.
Όταν εκδόθηκε η πολεοδομική άδεια ίσχυε το Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού του 2003 και είναι παραδεκτό και από τους καθ' ων η αίτηση και τους ενδιαφερόμενους πως, στη βάση των προνοιών του, ήταν ανεπίτρεπτη η έγκριση της αίτησης. Είχε ληφθεί, όμως, προκαταρκτική απόφαση για εφαρμογή στην περίπτωση του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού του 2000 και εγείρεται, ως πρώτο θέμα, η νομιμότητα αυτής της επιλογής. Το δεύτερο θέμα αφορά στο ίδιο το Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού του 2000. Ήταν και στο πλαίσιό του ανεπίτρεπτη η έγκριση της αίτησης αφού, ανεξάρτητα και από άλλους ισχυρισμούς, κατά τις πρόνοιές του, ο χώρος ήταν δεσμευμένος για την ανέγερση σχολείου. Τίθεται προς συζήτηση η απόφαση για τη χορήγηση της άδειας, χωρίς τη διαδικασία παρέκκλισης, στο πλαίσιο της οποίας θα εξετάζονταν και οι νομοθετικές απαιτήσεις για τέτοια πορεία. Οι υπόλοιποι λόγοι ακυρότητας αφορούν στο παράνομο, κατά τους αιτητές, της έκδοσης της άδειας ακόμα και παρακαμπτομένων των θεμελιωδών κωλυμάτων που προέκυπταν από τα Τοπικά Σχέδια.
Η μη εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου του 2003
Η αίτηση για την πολεοδομική άδεια υποβλήθηκε στις 8.2.02. Το Τοπικό Σχέδιο του 2003 δημοσιεύθηκε 13 μήνες αργότερα στις 21.3.03. Κατά τις πάγιες αρχές, όπως τις κωδικοποίησε το Άρθρο 9 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99) «όταν το διοικητικό όργανο πρόκειται να εκδώσει μια πράξη, ύστερα από αίτηση, θα βασιστεί στο νομοθετικό καθεστώς που ισχύει κατά το χρόνο της έκδοσης της πράξης, ανεξάρτητα αν αυτό ήταν διαφορετικό κατά το χρόνο της υποβολής της σχετικής αίτησης». Εκτός αν η διοίκηση «έπειτα από πάροδο εύλογου χρόνου, παραλείπει να προβεί στην εξέταση της αίτησης», οπότε «λαμβάνεται υπόψη το καθεστώς που ίσχυε κατά το τέλος της εκπνοής του εύλογου χρόνου».
Ότι η μη συμπλήρωση της εξέτασης της αίτησης μέχρι το Μάρτιο του 2003, όπως τονίζουν οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι, δεν οφειλόταν σε υπαιτιότητα των τελευταίων, δεν αμφισβητείται. Δεν εξαντλούνται όμως με αναφορά σ' αυτή την παράμετρο οι ειδικές συνθήκες που κατά περίπτωση προσδιορίζουν το εύλογο και συζητήθηκε η αιτιολογία της κρίσης της διοίκησης πως, ως τότε, παρήλθε εύλογος χρόνος ώστε να ήταν επιτρεπτή η εξέταση της αίτησης κάτω από το καθεστώς του χρόνου υποβολής της. Οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι παραπέμπουν συναφώς στην επιστολή εκ μέρους της Πολεοδομικής Αρχής προς τους μελετητές του έργου ημερομηνίας 1.12.03. (Βλ. συναφώς και το «Έντυπο Μελέτης Πολεοδομικής Αίτησης και Πρακτικά Απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής»). Παραθέτω τις πρώτες παραγράφους της πιο πάνω επιστολής που είναι σχετικές:
«2. Όπως γνωρίζετε η πιο πάνω αίτηση σας, υποβλήθηκε στις 8.2.2002 όταν ήταν σε ισχύ το Εγκριμένο Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού, 2000. Στις 21.3.2003 έχει τεθεί σε ισχύ το Τροποποιημένο Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού, 2003, που διαφοροποιεί σε μεγάλο βαθμό τις πρόνοιες που αφορούν την χωροθέτηση Υπεραγορών και άλλων παρόμοιων χρήσεων.
3. Στα πλαίσια της μελέτης της πιο πάνω αίτησης, έχουν ζητηθεί οι απόψεις διαφόρων Τμημάτων και Υπηρεσιών και της Τοπικής Αρχής, της οποίας οι απόψεις διαβιβάστηκαν στην Πολεοδομική Αρχή στις 3.6.2003.
4. Είναι γεγονός ότι η αίτηση αυτή υποβλήθηκε ένα χρόνο περίπου πριν την δημοσίευση του Τροποποιημένου Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού, 2003, οπόταν μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν δυνατόν, υπό κανονικές συνθήκες να είχε συμπληρωθεί η μελέτη της, εάν και εφόσον οι απαντήσεις στις διάφορες διαβουλεύσεις είχαν ληφθεί έγκαιρα».
Έχουμε δει πως, εν τέλει, χρειάστηκε η περαιτέρω σημαντική περίοδος μέχρι την 25.5.05 για να συμπληρωθεί η εξέταση της αίτησης και να εκδοθεί η τελική απόφαση. Ούτως ή άλλως, όμως, η προτεινόμενη ως αιτιολογία αυτής της πολύ σημαντικής κρίσης, είναι γενική, αόριστη και δεν επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. Έχει εξαντληθεί ουσιαστικά σε συμπέρασμα ασύνδετο προς οποιαδήποτε στοιχεία συναφή προς το θέμα. Αυτή καθ' εαυτή η ημερομηνία λήψης απόψεων που ζητήθηκαν, χωρίς αναφορά στο μέγεθος του έργου, την ενδεχόμενη πολυπλοκότητα των ζητημάτων που θα έπρεπε κατά περίπτωση να εξεταστούν αλλά και χωρίς αναζήτηση εξήγησης από εκείνους που διατύπωσαν τις απόψεις αναφορικά με τον εν τέλει χρόνο υποβολής τους, είναι εντελώς ανεπαρκής. Καταλήγω, επομένως, πως στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας.
Η εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου του 2000
Είχε επισημανθεί από την Πολεοδομική Αρχή, ήδη με την επιστολή ημερομηνίας 1.12.03, πως και με βάση το Τοπικό Σχέδιο του 2000 ήταν ανεπίτρεπτη η χορήγηση της άδειας. Παραθέτω τη σχετική παράγραφο:
«5. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η χορήγηση της άδειας με βάση το προηγούμενο νομικό καθεστώς δεν θα μπορούσε να γίνει, εκτός και εάν εξασφαλιζόταν παρέκκλιση, λαμβανόμενου υπόψη ότι, με βάση τον Χάρτη «Χρήση Γης» του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού, το προς ανάπτυξη τεμάχιο ήταν δεσμευμένο, μαζί με άλλα τεμάχια, για την ανέγερση γυμνασίου.»
Εν τούτοις ακολούθησε η έγκριση της αίτησης χωρίς την υποβολή αίτησης για παρέκκλιση η οποία, βεβαίως, θα ενέπλεκε το Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων και όσων αφορούσαν στις νομοθετικές διατάξεις σε σχέση με τη λειτουργία του και την εν τέλει λήψη απόφασης. Οι αιτητές αποδίδουν αυτή την αλλαγή σε εξωθεσμική παρέμβαση του Υπουργού Εσωτερικών. Και παραπέμπουν σε συνάντησή του με τον κ. Ν. Σιακόλα ο οποίος εκπροσωπεί τον Όμιλο Εταιρειών που θα πραγματοποιούσε την ανάπτυξη. Δεν μπορούμε, βεβαίως, να προχωρήσουμε σε υποθέσεις αναφορικά με το περιεχόμενο αυτής της συνάντησης αλλά έχουμε την επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς την Πολεοδομική Αρχή ημερομηνίας 4.3.04 με την οποία ακριβώς καλείται, ενόψει των στοιχείων που είχαν παρατεθεί κατά τη συνάντηση, να εξετάσει την αίτηση χωρίς τη διαδικασία των παρεκκλίσεων. Παραθέτω την επιστολή:
«Αναφέρομαι στη σημερινή συνάντηση του Υπουργού Εσωτερικών με τον κ. Ν. Σιακόλα, σε σχέση με θέματα που καταγράφονται στην επιστολή τελευταίου με ημερομηνία 26/01/2004, και παρακαλώ όπως προχωρήσετε στην ολοκλήρωση της εξέτασης των δύο αιτήσεων για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για τα καταστήματα DIY στην περιοχή των Δήμων Στροβόλου και Μέσα Γειτονιάς, σύμφωνα με τη συνήθη διαδικασία, δεδομένου ότι, με βάση τα στοιχεία που έχετε παραθέσει κατά την εν λόγω συνάντηση, κρίνεται δικαιολογημένη η μη εξέταση τους μέσω της διαδικασίας των παρεκκλίσεων».
Ζήτησα την υπόδειξη απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής στην οποία θα φαινόταν και η αιτιολογία της γι' αυτή τη δεύτερη επίσης πολύ σημαντική απόφαση, πολύ περισσότερο αφού θα επρόκειτο, πλέον, και για διαφοροποίηση ήδη εκφρασθείσας τοποθέτησης. Οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι παρέπεμψαν στο γενικό χειρισμό χωρίς όμως οποιασδήποτε μορφής εξειδίκευση. Και, εν πάση περιπτώσει, επικαλέστηκαν επιστολή του Υπουργείου Παιδείας ημερομηνίας 10.1.01 και απόφαση του Πολεοδομικού Συμβουλίου ημερομηνίας 29.10.02, στις οποίες, ας σημειωθεί, αναφέρεται και το έντυπο στο οποίο έχω αναφερθεί, και ας μη μας απασχολήσει πως αυτό φέρεται να έχει υπογραφεί στις 26.5.05, δηλαδή μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από το έντυπο:
«Η προτεινόμενη ανάπτυξη μπορεί να αντιμετωπιστεί θετικά, χωρίς να απαιτείται παρέκκλιση από τις πρόνοιες του εφαρμοστέου Σχεδίου Ανάπτυξης, στην προκειμένη περίπτωση του Εγκριμένου Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού, 2000, λαμβάνοντας υπόψη ως ουσιώδη παράγοντα, με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 26 του Νόμου, κατά αρχή την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και του Πολεοδομικού Συμβουλίου να εισηγηθούν τον αποχαρακτηρισμό του χώρου, στον οποίο προτείνεται η ανάπτυξη, από σχολικό χώρο (βλέπε § 2.2(δ) πιο πάνω) και στην συνέχεια την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να αποδεχθεί την εισήγηση αυτή και να την οριστικοποιήσει, στη Δημοσίευση του Τροποποιημένου Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού, 2003 που έγινε στις 21.3.2003. Με βάση τα πιο πάνω, η υποβολή αίτησης για παρέκκλιση είναι ουσιαστικά χωρίς αντικείμενο».
Όμως, ούτε με το ένα ούτε με το άλλο έγγραφο πράγματι αποδεσμευόταν το τεμάχιο, ως χώρος προορισμένος για σχολείο και, από αυτή την άποψη, το Τοπικό Σχέδιο του 2000 παρέμεινε άθικτο. Εν πάση περιπτώσει, η επιστολή του Υπουργού Παιδείας περιλαμβάνει απλώς την τοποθέτησή του υπέρ της αποδέσμευσης και το Πολεοδομικό Συμβούλιο μόνο «κατ' αρχή» αποφάσισε προς εκείνη την κατεύθυνση. Η οριστικοποίηση θα επερχόταν με την αναμενόμενη, όπως γίνεται αντιληπτό, τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου που πραγματοποιήθηκε το 2003. Με αποτέλεσμα να έχουμε από τη μια, ως ουσιώδη παράγοντα που επέτρεπε τη χορήγηση της άδειας χωρίς τη διαδικασία κατά παρέκκλιση, την ευνοϊκή από αυτή την άποψη προοπτική του Νέου Σχεδίου και να μην έχουμε, επίσης ως ουσιώδη παράγοντα, το ότι με βάση το Τοπικό Σχέδιο του 2003 αποκλειόταν η συγκεκριμένη ανάπτυξη για άλλους πολύ σημαντικούς, βεβαίως, λόγους. Θα σημείωνα συναφώς και το εξής: Αναζητούμε την αιτιολόγηση αλλαγής πλεύσης της διοίκησης και οι καθ' ων η αίτηση και οι ενδιαφερόμενοι παραπέμπουν σε στοιχεία που ήδη υπήρχαν την 1.12.03 όταν, σύμφωνα με τη δική τους εισήγηση, καθορίστηκε η πρώτη τους θέση για την ανάγκη υποβολής αίτησης στο πλαίσιο της διαδικασίας των παρεκκλίσεων.
Θα στοιχειοθετείτο, συνεπώς, λόγος ακυρότητας και στην περίπτωση που θα κρινόταν ότι νομίμως εφαρμόστηκε το Τοπικό Σχέδιο του 2000, αφού και σ' αυτή την περίπτωση η άδεια εκδόθηκε κατά παράβαση των προνοιών του. Δεν απομένει υπόβαθρο για την εξέταση άλλου θέματος και η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται €1.700 έξοδα περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α. υπέρ των αιτητών και εναντίον των καθ' ων η αίτηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.