|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1191/2007)
17 Δεκεμβρίου 2008
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΝΤΕΛΙΤΣΑ Χ»ΚΑΚΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄Ου η αίτηση
_________
Α. Παπαχαραλάμπους, για την Αιτήτρια.
Λ. Ουστά, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τον Καθ΄Ου η Αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Η Αιτήτρια, καταγόμενη και εκτοπισθείσα από το κατεχόμενο χωριό Πηγή της επαρχίας Αμμοχώστου, υπέβαλε αίτηση για να της παραχωρηθεί τουρκοκυπριακή περιουσία στα Κελλιά ή στη Λάρνακα όπου και διαμένει. Το αίτημα εξετάσθηκε από την Ειδική Επιτροπή για τη διάθεση και αξιοποίηση γεωργικής γης της Επαρχίας Λάρνακας η οποία εισηγήθηκε απόρριψη για τον ακόλουθο λόγο:
«. δεν πληροί τα νομικά κριτήρια για παραχώρηση τ/κ περιουσίας δηλαδή δεν εξασκεί αποκλειστικά το επάγγελμα της γεωργοκτηνοτρόφου ή της εργατοαγρότισσας.»
Ο Κηδεμόνας Τουρκοκυπριακών Περιουσιών συμφώνησε με την εισήγηση της Ειδικής Επιτροπής και απέρριψε το αίτημα της Αιτήτριας για τον ίδιο λόγο. Η προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης του Κηδεμόνα.
Βασική εισήγηση της Αιτήτριας είναι ότι η απόφαση ελήφθη χωρίς δέουσα έρευνα και υπό καθεστώς πλάνης. Τα κριτήρια για παραχώρηση Τουρκοκυπριακής γης προβλέπονται στους περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Κανονισμούς του 1992 (ΚΔΠ 68/92), του 1999 (ΚΔΠ 155/99) και του 2003 (ΚΔΠ 547/2003). Στο Παράρτημα, που αφορά τον Κανονισμό 5, προνοείται:
««Β. Κριτήρια για διάθεση γεωργικής γης:
(α) Γεωργική γη παραχωρείται σε πρόσφυγες που ασκούν το επάγγελμα του γεωργοκτηνοτρόφου ή του εργατοαγρότη, με προτεραιότητα σε πρόσφυγες που ασκούν αποκλειστικά το επάγγελμα του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου. Προτεραιότητα δίνεται επίσης σε πρόσφυγες που κατοικούν στην περιοχή που βρίσκεται η γεωργική γη.
(β) Κατά τη διάθεση γεωργικής γης λαμβάνονται υπόψη-
(i)(α) Το επάγγελμα που ασκούν οι αιτητές και ιδιαίτερα του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου·
(β) το επάγγελμα που ασκούσαν οι αιτητές πριν από την τουρκική εισβολή και ιδιαίτερα του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου.
(ii) Η γεωργική γη που είχαν οι αιτητές στα κατεχόμενα.
(iii) Η διαθέσιμη τουρκοκυπριακή γη σε συσχετισμό με τη ζήτηση που υπάρχει στην περιοχή.
(iv) Οι οικονομικές ανάγκες και το μέγεθος της οικογένειας των αιτητών.
(v) Ο βαθμός εξωγεωργικής απασχόλησης των αιτητών.»· και
(γ) Κατά την εκμίσθωση επαγγελματικής στέγης λαμβάνονται υπόψη -
(i) Η οικονομική κατάσταση ή/και η ανάγκη οικονομικής στήριξης της επαγγελματικής δραστηριότητας των αιτητών.
(ii) Η περιουσία των αιτητών στα κατεχόμενα.
(iii) Η βοήθεια για επαγγελματική δραστηριοποίηση που έτυχαν οι αιτητές από άλλα κυβερνητικά προσφυγικά προγράμματα..»
Είναι ορθή η εισήγηση της Αιτήτριας. Η απόρριψη του αιτήματος της εβασίσθη στο ότι αυτή δεν ασκούσε αποκλειστικά το επάγγελμα της γεωργοκτηνοτρόφου ή της εργατοαγρότισσας. Αυτό όμως δεν είναι το κριτήριο των κανονισμών. Προβλέπει μεν το Παράρτημα Β(α) ότι γεωργική γη παραχωρείται σε πρόσφυγες που ασκούν το επάγγελμα του γεωργοκτηνοτρόφου ή του εργατοαγρότη, με προτεραιότητα σε εκείνους που ασκούν αποκλειστικά το επάγγελμα του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου. Το Παράρτημα Β(β) όμως εξειδικεύει περαιτέρω το κριτήρια τόσο με αναφορά στο βαθμό άσκησης του επαγγέλματος του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου όσο και με αναφορά στο επάγγελμα που ασκούσε ο αιτητής πριν από τον εκτοπισμό του, και δη τα πιο πάνω, τη γεωργική γη που έχει στα κατεχόμενα και τις οικονομικές ανάγκες της οικογένειάς του. Και αυτό είναι λογικό αφού η παραχώρηση τουρκοκυπριακής γεωργικής γης, την οποία ο Κηδεμόνας διαχειρίζεται ως εκ της κατοχής, αποσκοπεί βασικά στην απάμβλυνση των προβλημάτων των προσφύγων τα οποία προκύπτουν λόγω του εκτοπισμού τους και της στέρησης χρήσης των περιουσιών τους.
Εδώ η Ειδική Επιτροπή είτε δεν διερεύνησε επαρκώς τα θέματα που θέτουν τα κριτήρια είτε δεν τα έλαβε δεόντως υπ΄όψη, εφ΄όσον η αιτιολογία της εισήγησης της ουδεμία αναφορά κάνει σε αυτά. Συγκεκριμένα, στο σχετικό έντυπο που συμπλήρωσε κατά τη συνεδρία της, ενώ αναφέρεται ότι η Αιτήτρια και η οικογένειά της έχουν γεωργική γη στα κατεχόμενα, όχι μόνο δεν προσδιορίζεται η έκταση και η αξία της (που η Αιτήτρια λέγει ότι είναι μεγάλη) αλλά και το γεγονός τούτο ουδόλως αντανακλάται στην αιτιολογία που δίδεται και η οποία αναφέρεται μόνο στην αποκλειστική άσκηση του επαγγέλματος. Στο ίδιο έντυπο μάλιστα αναφέρεται ότι η Αιτήτρια δεν είναι κάτοχος άλλης Τουρκοκυπριακής γης. Περαιτέρω, στη στήλη «οικονομικές ανάγκες αιτητή», σημειώνεται απλώς «όχι», χωρίς να υπάρχουν στοιχεία που να αιτιολογούν την κρίση αυτή, ενώ παράλληλα στη στήλη «επάγγελμα αιτητή και συζύγου (απολαβές)» δεν υπάρχει καταχώριση απολαβών. Όχι μόνο λοιπόν η αποκλειστική άσκηση του επαγγέλματος του γεωργοκτηνοτρόφου ή του εργατοαγρότη δεν συνιστά το μόνο κριτήριο των κανονισμών, αλλά και η απόφαση δεν διερευνά και δεν λαμβάνει υπ΄όψη τα υπόλοιπα στοιχεία της Αιτήτριας που συναρτώνται προς τα πλήρη κριτήρια.
Δεν χρειάζεται να με απασχολήσουν οι λοιπές εισηγήσεις της Αιτήτριας που αφορούν είτε γενικώτερα θέματα είτε άνιση μεταχείριση της Αιτήτριας ως προς άλλους αιτητές, παρά μόνο για να παρατηρήσω, ως προς τα λεγόμενα περί άνισης μεταχείρισης, ότι ο Κηδεμόνας δεν φαίνεται να ενδιέτριψε στην περίπτωση της Αιτήτριας στα ιδιαίτερα οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα της όπως έπραξε σε περιπτώσεις άλλων αιτητών.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει €800 έξοδα στην Αιτήτρια.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ»Π