|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1645/2006)
22 Ιουλίου, 2008
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 20 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΣΑΒΒΑΣ ΧΑΤΖΗΦΙΛΙΠΠΟΥ,
2. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΤΖΗΦΙΛΙΠΠΟΥ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Κ. Σταυρινός, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Ο αιτητής Σάββας Χατζηφιλίππου (ο αιτητής), ο οποίος είναι Βρετανός υπήκοος και κάτοχος βρετανικού διαβατηρίου, με την παρούσα προσφυγή ζητά από το Δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η αίτηση η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 5.7.2006 και με την οποίαν (α) απέρριψαν το αίτημα τους για χορήγηση στον αιτητή αρ. 1 αναστολής κατάταξης λόγω σπουδών και (β) κήρυξαν τον αιτητή αρ. 1 ως ανυπότακτο, είναι άκυρη, παράνομη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Σημειώνω ότι ο αιτητής αρ. 2, που είναι πατέρας του αιτητή αρ.1, έχει αποσύρει την προσφυγή του.
Ο αιτητής υπήρξε μαθητής της Αγγλικής Σχολής στην Κύπρο και τον lούνιο του 2005 αποφοίτησε.
Στις 12.12.2005 εξασφάλισε άδεια αναχώρησης από την Κύπρο και μετέβη στην Αγγλία. Σημειώνεται ότι η άδεια αναχώρησης ίσχυε για ένα μόνο ταξίδι μέσα σ΄ ένα μήνα από την ημερομηνία έκδοσης της, την 12.12.2005.
Στην Αγγλία ενεγράφη ως φοιτητής Ιατρικής στο King´s College London, University of London και άρχισε την παρακολούθηση των μαθημάτων στις 21.9.2005.
Στις 27.3.2006 υποβλήθηκε, με επιστολή του πατέρα του, αίτημα για χορήγηση στον αιτητή αναστολής κατάταξης του στο στρατό μέχρι αποπεράτωσης του πρώτου κύκλου των σπουδών του το 2010. Παραθέτω αυτούσιο το περιεχόμενο της επιστολής εκείνης, προς τους καθ΄ ων η αίτηση:
«Τον Ιούνιο του 2005 αναχωρήσαμε για την Αγγλία, η γυναίκα μου και τα παιδιά μας με σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση(εγώ είμαι αυτοεργαζόμενος και η γυναίκα, μου καθηγήτρια) . Σε πρώτο στάδιο θα παρέμενα εγώ με το Σάββα και εντός του χρόνου θα ακολουθούσε η γυναίκα μου με τα δύο μας παιδιά. Πήραμε αυτήν την απόφαση μετά από τις πολλές παροτρύνσεις και υποσχέσεις που μας εδίδόντων από τους συγγενείς . Στο Λονδίνο μένουν οι γονείς της γυναίκας μου, τα τρία μου αδέλφια και γύρω στους εκατό είκοσι συγγενείς μας. Όλοι στην οικογένεια μου έχουν Αγγλική υπηκοότητα γεννήμενοι στο Λονδίνο εκτός από εμένα που δεν την ήθελα . Στο διάστημα αυτό ο Σάββας είχε αρχίσει την φοίτηση του στο Kings´ College.
Δυστυχώς η όλη κατάσταση δεν εξελίχθηκε όπως υπολογίζαμε και επιστρέψαμε πίσω με το Σάββα να παραμένει εκεί.
Για τον Σάββα, θεωρώ ορθό να σας ενημερώσω και για τα ακόλουθα. Υπήρξε ένας άριστος μαθητής της Αγγλικής Σχολής με πολλά βραβεία στο ενεργητικό του, τόσο εντός και εκτός σχολείου. Ακόμη και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του απένειμε βραβείο. Κατά τη διάρκεια εξαετούς φοίτησης του εβραβεύετο κάθε χρόνο με διάφορα βραβεία. Εδιακρίνετο για το μουσικό του ταλέντο. Άρχισε πιάνο σε ηλικία των τεσσάρων χρονών. Σε ηλικία 13 χρονών πέρασε όλα τα στάδια μέχρι το grade 8 piano με διάκριση. Στην ηλικία των 16 χρόνων πέρασε piano performing του Royal School of Music (συνήθως αυτήν την εξέταση την περνούν στην ηλικια των 20 χρόνων).
Τον Ιούνιο του 2003, το Kingston University London του πρόσφερε θέση. Τον Γεννάρη του 2005, σε ειδική, συνεδρία, η σύγκλητος της Μουσικής Ακαδημίας της Σόφιας, κατόπιν επιτυχούς εξετάσεως με βαθμολογία 5 (πολύ σπάνιο) του πρόσφερε θέση για σολίστα.
Παρά το μουσικό ταλέντο του Σάββα και παρά του ότι οι δάσκαλοι του τον παρότρυναν να σπουδάσει μουσική, ο ίδιος ήθελε να ακολουθήσει το όνειρο του την ιατρική. Αμφιταλαντευόμενος περί του ότι ήταν το ορθό, ιατρική ή μουσική και βοηθούντος του γεγονότος ότι δεν επήρε ατομική πρόσκληση για κατάταξη στην Εθνική Φρουρά, αποφάσισε να δοκιμάσει τον πρώτο χρόνο στην ιατρική και όντως ήταν λάθος η επιλογή του, να επιστρέψει στην μουσική που ήταν το ταλέντο του υποβάλλοντας παράλληλα αίτηση αναστολής. Παρεμπιπτόντως είχε ρωτήσει στο Υπουργείο Παιδείας αν τα διπλώματά του ήταν αρκετά για να του δοθεί αναστολή και η απάντηση ήταν θετική.
Ο Σάββας είναι ένα παιδί που διακρίνεται για το ήθος, την ειλικρίνεια του και τις αρχές του . Όσοι τον γνωρίζουν, μόνο καλά λόγια έχουν να λένε. Είναι αυτές οι αρχές του που δεν του επέτρεψαν να υποβάλει αίτηση γιατί δεν ήθελε να πάρει αναστολή για μουσική και να ακολουθήσει ιατρική.
Με όλα αυτά τα βασανιστικά για όλη την οικογένειά μου, με τόσες αμφιταλαντεύσεις και προβληματισμούς περί του τι ήταν ορθό και τι λάθος φτάσαμε στο σήμερα. Σήμερα ο Σάββας είναι ένας ξεχωριστός μαθητής της ιατρικής, πιστεύοντας ο ίδιος ότι η επιλογή του ήταν σωστή.
Σας παρακαλώ όπως αφού λάβετε όλα υπόψη και επικαλούμενος τα ευγενή ανθρώπινα αισθήματα σας, του παραχωρήσετε προσωρινή αναστολή για κατάταξη στην Εθνική Φρουρά, μέχρι αποπερατώσεως του πρώτου κύκλου σπουδών του, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο του 2010.
Σας διαβεβαιώ ότι ο Σάββας θέλει και θα έρθει να υπηρετήσει τη θητεία του για αυτό άλλωστε υποβάλλουμε και την παρούσα αίτηση.
Πιστεύω θα ήταν άδικο για ένα δεκαεννιάχρονο για όλα τα προαναφερθέντα να τον τιμωρήσει η πατρίδα του αποξενώνοντας τον από αυτή και την οικογένειά του.
Ο Σάββας έχει εκλεγεί μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Φοιτητών Ιατρικής.»
Οι καθ' ων η αίτηση, με επιστολή τους ημερ. 5.7.06, απέρριψαν το αίτημα και παράλληλα πληροφόρησαν τον πατέρα του ότι ο αιτητής έχει ήδη κηρυχθεί ως ανυπότακτος. Παραθέτω αυτούσιο το περιεχόμενο της επιστολής το οποίο αποτελεί και το αντικείμενο της εξεταζόμενης προσφυγής:
«'Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην επιστολή σας ημερομηνίας 27.3.06 προς τον' Υπουργό Άμυνας και να σας πληροφορήσω πως το αίτημα σας για χορήγηση αναστολής κατάταξης λόγω σπουδών στο γιο σας Σάββα εξετάσθηκε με πολλή προσοχή, δυστυχώς όμως δεν μπορεί να ικανοποιηθεί.
2. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία όλοι οι Κύπριοι πολίτες καθώς και τα πρόσωπα κυπριακής καταγωγής από αρρενογονία έχουν υποχρέωση για υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά, από το 18o έτος μέχρι τη συμπλήρωση του 50oυ έτους της ηλικίας τους.
Συνεπώς ο γιος σας μετά την αποφοίτηση του από την Aγγλική Σχολή τον Ιούλιο 2005 είχε υποχρέωση να καταταγεί για εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων όπως έπραξαν και οι υπόλοιποι στρατεύσιμοι της ηλικίας του.
3. Το γεγoνός το οποίο επικαλείστε στην επιστολή σας ότι δεν είχε παραλάβει ατομική πρόσκληση για κατάταξη δεν τον απαλλάσσει από την υποχρέωση που είχε για στράτευση, δεδομένου ότι το διάταγμα πρόσκλησης των στρατεύσιμων της 2005Β ΕΣΣΟ όπως και κάθε ΕΣΣΟ το οποίο δημοσιεύται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και στον ημερήσιο τύπο καλεί όσους στρατεύσιμους γεννήθηκαν στο εξωτερικό και διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο να παρουσιαστούν στο πλησιέστερο τόπο διαμονής τους Στρατολογικό Γραφείο για να πάρουν οδηγίες όσον αφορά την κατάταξή τους. Επειδή ο γιος σας παρέλειψε να πράξει τούτο έχει ήδη κηρυχθεί και μηνυθεί ως ανυπότακτος.»
Ακολούθησε η αποστολή στον αιτητή, «Σημειώματος Πρόσκλησης για Κατάταξη στην Εθνική Φρουρά» με την οποία τον καλούσε όπως καταταγεί στο ΚΕΝ Λάρνακας στις 9.7.2006.
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο και εξεδόθη χωρίς επαρκή έρευνα των ειδικών περιστάσεών του.
Ειδικότερα κάνει αναφορά στο άρθρο 6Α του Νόμου 20/1964. Το εν λόγω άρθρο έχει ως εξής:
«6Α.-(1) Ανεξαρτήτως οιασδήποτε διατάξεως του παρόντος Νόμου στρατεύσιμοι διαμένοντες εις το εξωτερικόν δύνανται να κληθώσι προς υπηρεσίαv συμφώνως προς τα διατάξεις του παρόντος άρθρου.
(2) Η προς υπηρεσίαν κλήσις στρατευσίμων διαμενόντων εις το εξωτερικόν γίνεται δι' αποφάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιευομένης εις την επίσημον εφημερίδα της Δημοκρατίας και υπό τοιούτους όρους οίους ήθελε καθορίσει το Υπουργικόν Συμβούλιον εν τη αποφάσει.
(3) Η εις το εδάφιον (2) αναφερομένη απόφασις του Υπουργικού Συμβουλίου κοινοποιείται εις, τον προξενικόν υπάλληλον της Δημοκρατίας, τον επί τούτω υποδειχθέντα υπό του Υπουργικού Συμβουλίου, της χώρας εν τη οποία διαμένουσιν οι κληθέντες στρατεύσιμοι όστις άμα τη λήψει της τοιαύτης αποφάσεως κοινοποιεί περίληψιν ταύτης εις τους εν τη περιφερεία αυτού διαμένοντας στρατευσίμους διά παντός προσφορωτέρου μέσου και καλεί τούτους όπως προσέλθωσιν εις τον υποδειχθησόμενον τόπον και κατά τον υποδειχθησόμενον χρόνον και λάβωσι φύλλον πορείας.
(4) Οι ούτω καλούμενοι οφείλουσιν όπως εντός της εν τη κλήσει αναφερομένης προθεσμίας προσέλθωσι κατά τον υποδειχθησόμενον χρόνον εις τον υποδειχθησόμενον τόποv ένθα χορηγείται εις αυτούς υπό του προξενικού υπαλλήλου της Δημοκρατίας φύλλον πορείας όπως αναχωρήσωσι κατά τον εν αυτώ οριζόμενον τόπον και χρόνον και προσέλθωσιν εντός της εν τω φύλλω πορείας οριζομένης προθεσμίας εις την εν αυτώ καθοριζομένην μονάδα.
(5) Ο προξενικός υπάλληλος της Δημοκρατίας αποστέλλει το ταχύτερον προς τον Υπουργόν ονομαστικόν κατάλογον με πλήρη λεπτομερείας των λαβόντων φύλλον πορείας συμφώνως προς το εδάφιον (4).
(6) Οι μη παρουσιαζόμενοι εντός των κατά το εδάφιον (4) τασσομένων προθεσμιών θεωρούνται ως ανυπότακτοι και τιμωρούνται διά των δι' ανυποτάκτους προβλεπομένων ποινών υπό του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικος και Δικονομίας Νόμου του 1964».
Με βάση το πιο πάνω άρθρο, είναι η θέση του αιτητή ότι εφόσον είχε νόμιμη άδεια εξόδου και μετέβη δυνάμει αυτής στο εξωτερικό θα έπρεπε να ειδοποιηθεί με προσωπική κλήση για αναστολή ή ακύρωση της άδειας εξόδου του ή τουλάχιστον να είχε ειδοποιηθεί μέσω του προξενείου ότι έπαυσε να έχει άδεια εξόδου και ότι θα ακολουθείτο ενδεχομένως αυτό που επήλθε, δηλαδή να κηρυχθεί ανυπότακτος. Λέγει συναφώς ότι στη δική του περίπτωση παραβιάστηκαν οι κανόνες φυσικής δικαιοσύνης και το άρθρο άρθρο 43(1) (2) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Νόμος 158(Ι)/99) καθώς κηρύχθηκε ανυπότακτος χωρίς προηγουμένως να του δοθεί το δικαίωμα να ακουστεί και να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Ισχυρίζεται ότι ουδέποτε έλαβε γνώση του διατάγματος πρόσκλησης του Υπουργού Άμυνας για να καταταγεί στο στρατό, αφού απουσίαζε στο εξωτερικό κατόπιν εξασφάλισης αδείας εξόδου από 30.6.2005. Καταλήγει ότι η όλη στάση της Διοίκησης είναι αντίθετη προς τις αρχές της χρηστής διοίκησης και την οφειλόμενη εκ μέρους της διοίκησης καλή πίστη.
Έχω εξετάσει με μεγάλη προσοχή την εκατέρωθεν εκτενή επιχειρηματολογία ως προς τα επίδικα ζητήματα και με βάση τα ενώπιον μου στοιχεία και τη σχετική νομοθεσία έχω καταλήξει στα εξής συμπεράσματα:
1) Η άδεια που δόθηκε στον Αιτητή ήταν προσωρινής διάρκειας, και αυτό δεν μπορούσε να ερμηνευθεί ότι αποτελούσε αναστολή από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις. Απλά η εν λόγω άδεια, ήταν μια διευκόλυνση, προς τον Αιτητή προσωρινής φύσης που δεν θα μπορούσε να συσχετισθεί με αναστολή των στρατιωτικών του υποχρεώσεων.
2) Το άρθρο 6Α του Ν. 20/1964 το οποίο επικαλείται ο αιτητής προς υποστήριξη των θέσεων του ρυθμίζει τις κλήσεις στρατεύσιμων που διαμένουν στο εξωτερικό. Στην προκείμενη περίπτωση, ο αιτητής δεν μπορεί να θεωρηθεί ως διαμένων στο εξωτερικό, διότι κατά τον ουσιώδη χρόνο, δηλαδή όταν δημοσιεύτηκε το διάταγμα του Υπουργού για κατάταξη της κλάσης του στο στρατό, αυτός διέμενε στην Κύπρο.
Στο άρθρο 6(1) προνοείται ότι:
«Η προς υπηρεσίαv κλήσις των στρατευσίμων ενεργείται δι' αποφάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιευομένης εις την επίσημον εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Νοουμένου ότι το Υπουργικόν Συμβούλιον δύναται να εξαιρέσει εκ της τοιαύτης αποφάσεως οιονδήποτε πρόσωπον ή κατηγορίας ή τάξεις προσώπων ως ήθελε καθορισθεί εν τη αποφάσει, οσάκις λόγοι δημοσίου συμφέροντος καθιστούν την εξαίρεσιν απαραίτητον. »
Στο άρθρο 6(4) του ιδίου Νόμου αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Ο Υπουργός δια διατάγματος καθορίζει τας αναγκαίας λεπτομερείας επι της εφαρμογής της απόφασεως του Υπουργικού Συμβουλίου της αναφερομένης εις το εδάφιον (1)»
Επομένως, σύμφωνα με τις πρόνοιες του πιο πάνω άρθρου είναι με τη δημοσίευση του διατάγματος του Υπουργού (Άμυνας) που δημιουργούνται δικαιώματα και υποχρεώσεις σε ορισμένες κατηγορίες προσώπων και δεν τίθεται θέμα, κατά την κρίση μου, υποχρέωσης της Διοίκησης αποστολής προς τον κάθε στρατεύσιμο ατομικής κλήσης για στράτευση, εφόσον ο στρατεύσιμος διαμένει στην Κύπρο , κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του διατάγματος.
Στην προκείμενη περίπτωση ο Υπουργός Άμυνας με διάταγμά του ημερ. 17 Μαΐου 2005 που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 20 Μαïου 2005 (ΕΕ 3994) καλούσε για κατάταξη στην Εθνική Φρουρά τους στρατεύσιμους της κλάσης 2005 (γεννηθέντες το 1987) ήτοι την κατηγορία των προσώπων στην οποία περιλαμβάνεται και ο αιτητής, ο οποίος διέμενε τότε στην Κύπρο.
Σημειώνω επίσης ότι στην παράγραφο 14 του πιο πάνω διατάγματος καλούνταν οι στρατεύσιμοι που γεννήθηκαν εκτός Κύπρου και διέμεναν μόνιμα στην Κύπρο να παρουσιαστούν στο πλησιέστερο, στον τόπο διαμονής τους, στρατολογικό γραφείο για να πάρουν οδηγίες για τη κατάταξη τους, πράγμα που δεν φαίνεται να έχει πράξει ο αιτητής.
Ως προς τον ισχυρισμό του αιτητή ότι προτού κηρυχθεί ανυπότακτος θα έπρεπε να είχε λάβει γνώση ότι κλήθηκε στο στρατό, θεωρώ ότι, στην προκείμενη περίπτωση, που ο αιτητής διέμενε στην Κύπρο κατά τον ουσιώδη χρόνο, αυτός έλαβε επαρκή γνώση με τη δημοσίευση του σχετικού διατάγματος του Υπουργού Άμυνας, στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Εξάλλου η άσκηση ποινικής δίωξης για ανυποταξία συνδέεται με την άσκηση οιωνεί δικαστικής εξουσίας και δεν μπορεί να προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως (Δέστε στις υποθέσεις στις οποίες έγινε σχετική παραπομπή Charilaos Xenophontos ν. Republic 2 R.S.C.C 89 και John Moran ν. RepubIic 1 R.S.C.C. 10).
Ως προς τον ισχυρισμό ότι η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να είχε ληφθεί από τον Υπουργό Άμυνας, με βάση το τεκμήριο της κανονικότητας συμμερίζομαι την τοποθέτηση των καθ΄ ων η αίτηση ότι τεκμαίρεται πως η απόφαση λήφθηκε από τον Υπουργό Άμυνας και γνωστοποιήθηκε από το Γενικό Διευθυντή του εν λόγω Υπουργείου μέσω της Λοχαγού κα Ζησίμου. Αυτό το τεκμήριο δεν έχει ανατραπεί και συνεπώς ισχύει.
Εν όψει όλων των πιο πάνω συμπερασμάτων και διαπιστώσεων, κρίνω την προσφυγή αβάσιμη και την απορρίπτω με έξοδα €1000.- εναντίον του (πρώτου) αιτητή.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
/EAΠ. Δ.