|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2007) 4 ΑΑΔ 634
14 Σεπτεμβρίου, 2007
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Α. Ζ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΛΤΔ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 411/2006)
Προσφορές ― Όροι ― Ερμηνεία ουσιώδους όρου ― Περιστάσεις υπό τις οποίες κρίθηκε ότι η παράβαση του όρου σε χρόνο επόμενο της κατακύρωσης, ανέτρεχε σε αυτήν και την καθιστούσε άκυρη.
Οι αιτητές αξίωσαν με την προσφυγή τους την ακύρωση της κατακύρωσης του επίδικου διαγωνισμού στους ενδιαφερόμενους, αντί στους ιδίους.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Ο όρος 9, εν προκειμένω, απλώς μεταθέτει το χρόνο προσκόμισης εκείνου που σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο, για νόμιμη κατακύρωση. Ή του υποκατάστατού του, της βεβαίωσης δηλαδή, νοουμένου ότι αυτή θα έχει το σαφές και δεσμευτικό, πως σε εύλογο χρόνο πράγματι θα εκδοθεί η απαραίτητη άδεια, ώστε η εν τέλει παροχή των υπηρεσιών να είναι ή έστω να καθίσταται νόμιμη. Άλλη προσέγγιση θα σήμαινε αναγνώριση πως διαγωνισμός του δημοσίου, ως εκ των επιλογών αναφορικά με τους όρους, παρέχει τη δυνατότητα κατακύρωσης που δυνητικά θα απέληγε σε παράνομη προσφορά των υπηρεσιών. Ο όρος, υπό τη θεμελιώδη αρχή της νομιμότητας, συνιστούσε είδος αναβλητικής αίρεσης, το αποτέλεσμα της μη επέλευσης της οποίας ανέτρεχε στην ίδια την κατακύρωση, που δεν νοείται να αποβαίνει υπέρ προσφοροδότη, ο οποίος κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν δικαιούται κατά νόμο να προσφέρει την υπηρεσία.
Αφού οι ενδιαφερόμενοι δεν είχαν την αναγκαία άδεια και δεν προσκόμισαν το υποκατάστατό της ως την ημέρα της υπογραφής του συμβολαίου, η υπέρ τους κατακύρωση ήταν άκυρη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Νικολάκη ν. Συμβ. Βελτιώσεως Επισκοπής Λεμεσού (2002) 3 Α.Α.Δ. 762.
Προσφυγή.
Μ. Χρυσοστόμου, για την Aιτήτρια.
Ά. Πανταζή-Λάμπρου, Νομικός Λειτουργός, για τους Kαθ' ων η αίτηση.
Α. Ευσταθίου-Νικολετοπούλου, για το E/M.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Προσβάλλεται η απόφαση της Επαρχιακής Διοίκησης Λευκωσίας που γνωστοποιήθηκε στους αιτητές με την επιστολή ημερομηνίας 12.12.05, με την οποία η προσφορά για συλλογή και μεταφορά σκυβάλων του Συμπλέγματος Σκυβάλων Πάνω Σολέας κατακυρώθηκε στους ενδιαφερομένους Κώστα Σκουφάρη και Χαράλαμπο Ιακώβου. Το θέτω με αυτό τον τρόπο παρά το ότι στη θεραπεία αναφέρεται η μη κατακύρωση στους αιτητές, γιατί είναι σαφές από τα συνακόλουθα στην προσφυγή πως πραγματικό αντικείμενο είναι η κατακύρωση στους ενδιαφερόμενους. Στους οποίους, ακριβώς, επιδόθηκε η προσφυγή και οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν στη διαδικασία χωρίς και να είχε εγερθεί είτε από αυτούς είτε από τους καθ' ων η αίτηση οποιοδήποτε θέμα συναφές. (Βλ. την απόφαση της Ολομέλειας στην Νικολάκη ν. Συμβ. Βελτιώσεως Επισκοπής Λεμεσού (2002) 3 Α.Α.Δ. 762).
Οι λόγοι ακυρότητας που προτείνονται περιστρέφονται γύρω από την παράγραφο 9 της προκήρυξης. Την παραθέτω:
«Ο προσφοροδότης που θα πετύχει, θα πρέπει να παρουσιάσει κατά την υπογραφή των συμβολαίων, Άδεια Διαχείρισης Αποβλήτων από την Αρμόδια Αρχή, όπως προβλέπεται στο έκτο παράρτημα του Περί Στερεών και Επικίνδυνων Αποβλήτων Νόμου του 2002, ή να κατέχει γενική άδεια συλλογής και μεταφοράς σκυβάλων, ή βεβαίωση από το Υπουργείο Εσωτερικών ότι μπορεί να εξασφαλίσει την απαιτούμενη άδεια σε σύντομο χρονικό διάστημα και έχει υποβάλει σχετική αίτηση στην αρμόδια αρχή».
Συζητήθηκε η νομική σημασία αυτής της παραγράφου αλλά πρέπει, κατ' αρχάς, να διευκρινιστούν τα γεγονότα. Θα τίθεται θέμα επιπτώσεων, μόνο στην περίπτωση διαπίστωσης πως το συμβόλαιο υπογράφηκε χωρίς να πληρούνταν οι όροι της.
Οι ενδιαφερόμενοι δεν κατείχαν άδεια διαχείρισης αποβλήτων ή γενικά άδεια συλλογής και μεταφοράς σκυβάλων και προσκόμισαν βεβαίωση από το Υπουργείο Εσωτερικών. Στην οποία, όμως, κάθε άλλο παρά αναφερόταν ότι «μπορεί να εξασφαλίσει την απαιτούμενη άδεια σε σύντομο χρονικό διάστημα». Είχαν υποβάλει αίτηση γι' αυτό, από τις 5.10.05, αλλά με τη βεβαίωση γινόταν ξεκάθαρο πως δεν ήταν δεδομένη η έγκρισή της. Παραθέτω τη βεβαίωση:
«Βεβαιούται ότι ο κ. Κώστας Σκουφάρη και κ. Π. Ιακώβου από Σινά Όρος της Επαρχίας Λευκωσίας έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας Διαχείρισης Απορριμάτων και εξετάζεται από την αρμόδια αρχή.
2. Η βεβαίωση αυτή δεν σημαίνει ότι η εξασφάλιση της υπό αναφορά άδειας θα είναι δεδομένη».
Οι καθ' ων η αίτηση θεωρούν πως αυτή η βεβαίωση πληρούσε τον όρο αφού, όπως σημειώνουν, το έντυπό της ήταν τυπωμένο και δεν εναπόκειτο στους ίδιους τους ενδιαφερόμενους να διαμορφώσουν το περιεχόμενό της. Παράλληλα πως, εν πάση περιπτώσει, είναι αρκετές οι πρόνοιες του Άρθρου 11(4) του περί Στερεών και Επικίνδυνων Αποβλήτων Νόμου του 2002 (Ν. 215(Ι)/2002) σύμφωνα με τις οποίες, όπως το θέτουν, «το Υπουργείο υποχρεούται να χορηγήσει την αιτούμενη άδεια εντός τριών μηνών από την υποβολή του συνόλου των στοιχείων που απαιτείται να συνοδεύουν την αίτηση, δυνάμει του Άρθρου 11(2) του ίδιου Νόμου». Δηλαδή, μέχρι τις 5.1.06, που ήταν μόλις 4 μέρες μετά την 1.1.06, ημερομηνία έναρξης παροχής των υπηρεσιών στις οποίες αφορούσε ο διαγωνισμός. Δεν χορηγήθηκε, όμως, άδεια μέχρι τις 5.1.06. Χορηγήθηκε στις 11.4.06 και είναι επ' αυτού η εισήγηση των ενδιαφερομένων πως και αυτό το χρονικό διάστημα των τριών μηνών και πλέον μετά την έναρξη της παροχής των υπηρεσιών, εννοείται χωρίς άδεια, για διαγωνισμό που κάλυπτε μόνο ένα έτος, είναι επίσης εύλογο. Για να υποστηρίξουν όμως στη συνέχεια, ενόψει της ορθής επισήμανσης των αιτητών πως άδεια εκδόθηκε όχι υπέρ των ίδιων των ενδιαφερόμενων αλλά υπέρ της εταιρείας που προφανώς εκείνοι ίδρυσαν, πως αυτά, ως μεταγενέστερα, δεν πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο.
Ο όρος 9 είναι σαφής. Χρειαζόταν θετική βεβαίωση με ορισμένο περιεχόμενο και δεν υπήρχε τέτοια. Δεν ήταν υποχρεωτική η έκδοση άδειας, η χρονική περίοδος που τίθεται, και αυτή ενδεικτική όπως θα μπορούσε να λεχθεί, δεν προδίκαζε οτιδήποτε επί της ουσίας και, όπως το κατέστησε καθαρό και η αρμόδια αρχή, δεν ήταν δεδομένη η έκδοσή της. Επομένως, το συμβόλαιο υπεγράφη χωρίς να πληρούται ο όρος 9.
Είναι η εισήγηση των καθ' ων η αίτηση και των ενδιαφερομένων πως και σε τέτοια περίπτωση δεν προκύπτει μη συμμόρφωση προς όρο του ίδιου του διαγωνισμού, ώστε να στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας. Υποστηρίζουν πως ο όρος 9 δεν συνιστούσε όρο για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό ή κριτήριο για την κατακύρωση. Η υποχρέωση που επέβαλε αναφερόταν σε χρόνο μετά την κατακύρωση. Αφορούσε στον ήδη επιτυχόντα προσφοροδότη και δεν ήταν θέμα που θα ήταν δυνατό να επιδράσει στη νομιμότητα της κατακύρωσης.
Δεν μπορώ να συμμεριστώ αυτή την προσέγγιση. Για τις υπηρεσίες που κάλυπτε ο διαγωνισμός, το Άρθρο 11 του Νόμου απαιτεί άδεια. Χωρίς τέτοια άδεια είναι παράνομη, μάλιστα, όπως όλοι δέχονται, ποινικό αδίκημα. Χωρίς όρο όπως ο συζητούμενος, κατ' ανάγκην μου φαίνεται, θα ήταν υποχρεωτικό οι προσφοροδότες να είναι εφοδιασμένοι με την απαραίτητη άδεια εξ αρχής. Θα ήταν αδιανόητο σε τέτοια περίπτωση να ετίθετο θέμα κατακύρωσης υπέρ προσφοροδοτών που δεν κατείχαν τέτοια άδεια όταν δεν θα ήταν δυνατό νομίμως να προσφέρουν τις υπηρεσίες. Κάτω από το πρίσμα αυτού του βασικού, ο όρος 9 απλώς μεταθέτει το χρόνο προσκόμισης εκείνου που σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο, για νόμιμη κατακύρωση. Ή του υποκατάστατού του, της βεβαίωσης δηλαδή, νοουμένου ότι αυτή θα έχει το σαφές και δεσμευτικό πως σε εύλογο χρόνο πράγματι θα εκδοθεί η απαραίτητη άδεια ώστε, όπως κατανοώ το θέμα, η εν τέλει παροχή των υπηρεσιών να είναι ή έστω να καθίσταται νόμιμη. Άλλη προσέγγιση θα σήμαινε αναγνώριση πως διαγωνισμός του δημοσίου, ως εκ των επιλογών αναφορικά με τους όρους, παρέχει τη δυνατότητα κατακύρωσης που δυνητικά θα απέληγε σε παράνομη προσφορά των υπηρεσιών. Ο όρος, υπό τη θεμελιώδη αρχή της νομιμότητας, συνιστούσε είδος αναβλητικής αίρεσης, το αποτέλεσμα της μη επέλευσης της οποίας ανέτρεχε στην ίδια την κατακύρωση, που δεν νοείται να αποβαίνει υπέρ προσφοροδότη ο οποίος, κατά τον ουσιώδη χρόνο, δεν δικαιούται κατά νόμο να προσφέρει την υπηρεσία.
Καταλήγω πως αφού οι ενδιαφερόμενοι δεν είχαν την αναγκαία άδεια και δεν προσκόμισαν το υποκατάστατό της ως την ημέρα της υπογραφής του συμβολαίου, η υπέρ τους κατακύρωση ήταν άκυρη. Η προσφυγή επιτυγχάνει, με £800 έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.