|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 4 ΑΑΔ 393
20 Ιουνίου, 2007
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚA ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤAΓΜΑΤΟΣ
ΣΤΑΥΡΟΥΛΛΑ ΠΑΡΑΠΑΝΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 890/2006)
Συνταγματικό Δίκαιο ― Άρθρο 23.5 του Συντάγματος ― Κατά πόσο η προνοούμενη τριετής περίοδος μπορεί να ανασταλεί, εκ του γεγονότος ότι το απαλλοτριωθέν δεν έχει εγγραφεί επ' ονόματι της Δημοκρατίας.
Αναγκαστική Απαλλοτρίωση ― Η υποχρέωση επιστροφής του απαλλοτριωθέντος, αν αποβεί ανέφικτος ο σκοπός της απαλλοτρίωσης ― Άρθρο 23.5 του Συντάγματος ― Δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Η αιτήτρια αξίωσε την ακύρωση της άρνησης επιστροφής των ακινήτων της, που είχαν απαλλοτριωθεί προ δεκαετίας, χωρίς να έχει επακολουθήσει οποιαδήποτε διοικητική δράση επί των απαλλοτριωθέντων.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Το κυρίαρχο Άρθρο 23.5 δεν συσχετίζει τα τρία έτη προς την εγγραφή του κτήματος επ' ονόματι της Δημοκρατίας, αλλά προς την ίδια την απαλλοτρίωση και από τότε θα πρέπει να λογίζεται η τριετής περίοδος. Άλλως η διοίκηση θα μπορούσε να αποφεύγει τις συνέπειες του Άρθρου 23.5 με δική της υπαιτιότητα.
2. Επί της ουσίας όμως, η θέση της διοίκησης είναι ορθή. Η προσφυγή εξυπακούει, ότι απαιτούντο θετικές ενέργειες και εργασίες προς επίτευξη του σκοπού της απαλλοτρίωσης που δεν έγιναν. Τέτοιες όμως δεν προσδιορίζονται, ενώ από πλευράς της διοίκησης είναι σαφής η θέση ότι ο ίδιος ο σκοπός της απαλλοτρίωσης ήταν η ενσωμάτωση των κτημάτων στο δάσος, ως αναγκαίων για τη συντήρηση και ανάπτυξή του, με σκοπό την καλύτερη διατήρηση και προστασία του, ο οποίος και απετεύχθη με την ίδια την απαλλοτρίωση. Από το φάκελο της διοίκησης προκύπτει ότι η θέση αυτή έχει πλήρες αντίκρισμα. Δεν μπορεί λοιπόν να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 23.5.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Προσφυγή.
Σ. Δρυμιώτης, για την Αιτήτρια.
K. Σταυρινός, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Το 1997 κτήματα της Αιτήτριας στον Άγιο Θεόδωρο Σολέας απαλλοτριώθησαν, μαζί με άλλα κτήματα, ως αναγκαία «για την καλύτερη συντήρηση και ανάπτυξη του Δάσους Αδελφοί» και με σκοπό «την καλύτερη διαχείριση και προστασία» του εν λόγω δάσους. Το 2006 η Αιτήτρια ζήτησε την επιστροφή των κτημάτων στη βάση ότι «μέχρι σήμερα δεν χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό της Απαλλοτρίωσης», δυνάμει του Άρθρου 23.5 του Συντάγματος. Το αίτημα απορρίφθηκε για το λόγο ότι:
«με την απαλλοτρίωση και ενσωμάτωση των υπό αναφορά περίκλειστων στο δάσος τεμαχίων, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης για καλύτερη προστασία, διαχείριση, συντήρηση και ανάπτυξη του δάσους επιτυγχάνεται απόλυτα, χωρίς να χρειάζεται η διεξαγωγή οποιασδήποτε άλλης εργασίας εκ μέρους μας στα υπό αναφορά κτήματα.»
Με την προσφυγή προσβάλλεται η άρνηση ή παράλειψη επιστροφής του κτήματος. Εγείρονται δύο προδικαστικές ενστάσεις από τη Δημοκρατία. Η πρώτη, ότι η Αιτήτρια δεν έχει έννομο συμφέρον καθ' όσον δεν είχε ενστεί στην απαλλοτρίωση, είναι εντελώς αβάσιμη αφού παρανοεί το ότι το θέμα δεν αφορά τη νομιμότητα της απαλλοτρίωσης αλλά την υποχρέωση επιστροφής δυνάμει του Άρθρου 23.5. Η δεύτερη είναι ότι, καθ' όσον τα κτήματα δεν έχουν ακόμα εγγραφεί επ' ονόματι της Δημοκρατίας, δεν έχει αρχίσει να τρέχει η περίοδος των τριών ετών που προνοείται στο Άρθρο 23.5 εν όψει της πρόνοιας του Άρθρου 15(1) του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 (Ν. 15/62) ότι:
«Οσάκις ακίνητος ιδιοκτησία απηλλοτριώθη μετά την έναρξιν της ισχύος του Συντάγματος, και εντός τριών ετών, από της ημερομηνίας καθ' ην η ιδιοκτησία περιήλθεν εις την απαλλοτριούσαν αρχήν,..»
Σε συνδυασμό με το Άρθρο 13 το οποίο προνοεί ότι:
«Άμα τη καταβολή ή τη καταθέσει παρά τω Γενικώ Λογιστή του συμφωνηθέντος ή επιδικασθέντος, ως καταβλητέα αποζημίωσις δι' αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν, ποσού, η τοιαύτη ιδιοκτησία περιέρχεται εις την απαλλοτριούσαν αρχήν ελευθέρα παντός εμπράγματου βάρους, ..»
Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Το κυρίαρχο Άρθρο 23.5 δεν συσχετίζει τα τρία έτη προς την εγγραφή του κτήματος εν ονόματι της Δημοκρατίας αλλά προς την ίδια την απαλλοτρίωση και από τότε θα πρέπει να λογίζεται η τριετής περίοδος. Άλλως η διοίκηση θα μπορούσε να αποφεύγει τις συνέπειες του Άρθρου 23.5 με δική της υπαιτιότητα στην προώθηση του έργου, δεδομένης της ανάγκης ετοιμότητας της για πραγμάτωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης εντός τριών ετών από της απαλλοτρίωσης.
Επί της ουσίας όμως η θέση της διοίκησης είναι ορθή. Η προσφυγή εξυπακούει, και έτσι λέγει η Αιτήτρια, ότι απαιτούντο θετικές ενέργειες και εργασίες προς επίτευξη του σκοπού της απαλλοτρίωσης που δεν έγιναν. Τέτοιες όμως δεν προσδιορίζονται, ενώ από πλευράς της διοίκησης είναι σαφής η θέση ότι ο ίδιος ο σκοπός της απαλλοτρίωσης ήταν η ενσωμάτωση των κτημάτων στο εν λόγω δάσος, ως αναγκαίων για τη συντήρηση και ανάπτυξη του με σκοπό την καλύτερη διατήρηση και προστασία του, ο οποίος και απετεύχθη με την ίδια την απαλλοτρίωση. Από το φάκελο της διοίκησης προκύπτει ότι η θέση αυτή έχει πλήρες αντίκρισμα. Δεν μπορεί λοιπόν να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 23.5.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η Αιτήτρια θα καταβάλει £400 έξοδα στη Δημοκρατία.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.