|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 4 ΑΑΔ 125
9 Μαρτίου, 2007
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚA ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤAΓΜΑΤΟΣ
1. ΠΑΝΤΕΛΗΣ Π. ΠΠΟΥΡΗΣ,
2. ΕΥΦΗΜΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΠΟΥΡΗ,
Αιτητές,
v.
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
2. ΕΦΟΡΟY ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ.1431/2005)
Διοικητική Πράξη ― Εκτελεστή, σε αντιδιαστολή προς πράξη πληροφοριακού χαρακτήρα ― Περιστάσεις του εκτελεστού χαρακτήρα φορολογικής απόφασης στην κριθείσα περίπτωση.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ― Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμος του 2000 (Ν.95(Ι)/00), όπως τροποποιήθηκε ειδικά με τον Ν.95(Ι)/2004 ― Ερμηνεία ― Κατά πόσο το ευεργέτημα του Νόμου για την υπαγωγή της παράδοσης ακίνητης ιδιοκτησίας, στο μειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α. 5%, εξαρτάται από την έκδοση της σχετικής Κανονιστικής διοικητικής πράξης ― Το δικαίωμα αποκρυσταλλώνεται στο Νόμο ― Δεν εξαρτάται από την έκδοση Κανονισμών.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της άρνησης των καθ' ων η αίτηση, να επιτρέψουν την υπαγωγή της πράξης αγοράς της κατοικίας τους, στον μειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α. 5%.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η Δημοκρατία εγείρει προδικαστική ένσταση στη βάση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη, παρά μόνο είναι πληροφοριακού χαρακτήρα. Η επιστολή όμως του Εφόρου, βασιζόμενη μεν στην πληροφόρηση και εξήγηση που παρείχε στους Αιτητές αναφορικά με το Νόμο, περιείχε σαφή τοποθέτηση της διοίκησης προς το αίτημα των Αιτητών, το οποίο εστιάζετο στην υποχρέωσή τους να καταβάλουν ΦΠΑ στο ποσοστό 15% του κανονικού συντελεστή και όχι στο ποσοστό 5% του μειωμένου.
2. Επί της ουσίας, το θέμα αφορά ουσιαστικά την εφαρμογή της αρχής της υπόθεσης Δημοκρατία ν. Εταιρεία Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ (1994) 3 Α.Α.Δ. 553, με το ερώτημα που τίθεται να αφορά κατά πόσο ο Νόμος 95(Ι)/2004 δημιουργεί συγκεκριμένο δικαίωμα, ώστε η έκδοση κανονισμών να μην είναι αναγκαία για την ύπαρξή του, ή όχι, ώστε ουσιώδη ζητήματα που επηρεάζουν την ίδια την τελείωση του δικαιώματος να παραμένουν προς ρύθμιση με τους Κανονισμούς.
Η προκείμενη είναι περίπτωση που ο Νόμος ο ίδιος αποκρυστάλλωσε το δικαίωμα. Κατ' αρχή, είναι η ίδια η ρητή και συγκεκριμένη περίληψη της περίπτωσης στο Παράρτημα 5 που καλύπτει τις περιπτώσεις του μειωμένου συντελεστή. Έπειτα, η υπαγωγή του εν λόγω δικαιώματος στο Πέμπτο Παράρτημα έγινε με μεγάλη εξειδίκευση στην ανάλογη τροποποίηση του Πέμπτου όπως και του Όγδοου Παραρτήματος από το Ν.95(1)/2004. Η τροποποίηση αναφέρεται ρητά σε κτίριο που χρησιμοποιείται ως πρώτη κατοικία και μάλιστα εξειδικεύει ότι καλύπτει τόσο την ίδια τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του κτιρίου όσο και τη μεταβίβαση και κατοχή του σε περίπτωση που η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας θα γίνει, δυνάμει συμφωνίας πώλησης ή συμφωνίας μίσθωσης με δικαίωμα εξαγοράς, σε μελλοντική ημερομηνία. Και δεν είναι μόνο αυτά. Τίθεται ως όρος ότι η μεταβίβαση καλύπτεται εφόσον πραγματοποιείται πριν από την πρώτη εγκατάσταση. Καθορίζεται ρητά τι περιλαμβάνει ο όρος κτίριο. Και ορίζεται η έννοια της πρώτης εγκατάστασης ως η πρώτη χρησιμοποίηση του κτιρίου μετά την ανέγερσή του, «περιλαμβανομένης και ιδιοκατοίκησης, ιδιόχρησης, μίσθωσης ή οποιασδήποτε άλλης χρήσης». Ακόμα, καθορίζεται «έναρξη ισχύος» του ευεργετήματος του μειωμένου συντελεστή με κριτήριο την υποβολή αίτησης για πολεοδομική άδεια μετά την 1.5.2004. Με όλα αυτά τα δεδομένα, η μη έκδοση Κανονισμών, ουδόλως επηρέαζε την οριστικότητα του δικαιώματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δημοκρατία ν. Εταιρεία Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ (1994) 3 Α.Α.Δ. 553,
Ακίνητα Χρήστος Χατζηκυριάκος Λτδ ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 901.
Προσφυγή.
Κ. Χατζηϊωάννου, για τους Αιτητές.
Ε. Παπαγεωργίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Με πωλητήριο έγγραφο ημερομηνίας 1.7.2004 η εταιρεία Karyatides Developments Ltd πώλησε στους Αιτητές μια οικία σε συγκρότημα οικιών υπό ανέγερση για £230.000, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 5%. Το τίμημα πληρώθηκε σε τρεις δόσεις, ως η συμφωνία, £10.000 την 1.7.2004, £70.000 την 31.1.2005 και £150.000 την 30.6.2005, εδόθησαν δε αντίστοιχες αποδείξεις. Στην κάθε απόδειξη αναγράφετο ότι το πληρωθέν ποσό περιλάμβανε και το 5% του ΦΠΑ, ώστε συνολικά η αξία της οικίας να ήταν £219.847 και ο ΦΠΑ £10.952. Την 30.6.2005 επληρώθη και άλλο ποσό £21.904 ως πρόσθετο 10% ΦΠΑ στην αξία των £219.847 της οικίας.
Τα πράγματα συναρτώντο προς τις πρόνοιες του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 2000 (Ν.95(1)/2000). Σύμφωνα με την παράγραφο β του Όγδοου Παραρτήματος, η παράδοση ακίνητης ιδιοκτησίας, περιλαμβανομένων κτιρίων, ήταν εξαιρουμένη του ΦΠΑ συναλλαγή. Τα πράγματα άλλαξαν πολύ με τον τροποποιητικό Ν.95(1)/2004. Η παράδοση ακίνητης ιδιοκτησίας χωρίς κτίρια συνέχισε να είναι εξαιρουμένη του ΦΠΑ συναλλαγή, η παράδοση ακίνητης ιδιοκτησίας που περιλαμβάνει κτίρια όμως, εφόσον γίνεται πριν από την πρώτη εγκατάσταση σε αυτά, υπήχθη στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ του 15% (ως προς οικοδομές για τις οποίες η αίτηση για πολεοδομική άδεια υπεβλήθη μετά την 1.5.2004). Συγχρόνως, όμως, τροποποιήθηκε και το Πέμπτο Παράρτημα, το οποίο περιλαμβάνει τις υποκείμενες στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ του 5% συναλλαγές σύμφωνα με το Άρθρο 18(1), ώστε η παράδοση ακίνητης ιδιοκτησίας που περιλαμβάνει κτίρια και άλλως θα ενέπιπτε στο Όγδοο Παράρτημα να εμπίπτει στο Πέμπτο Παράρτημα εφόσον τα κτίρια θα χρησιμοποιηθούν ως πρώτη κατοικία (ως προς οικοδομές για τις οποίες η αίτηση για πολεοδομική άδεια υπεβλήθη μετά από την 1.5.2004). Ο πωλητής στην προκείμενη περίπτωση, που ας σημειωθεί ότι η αίτηση για πολεοδομική άδεια υπεβλήθη στις 15.6.2004, θεώρησε προφανώς ότι θα έπρεπε να εισπράξει το ΦΠΑ στη βάση του κανονικού συντελεστή 15% και όχι του μειωμένου 5%.
Οι Αιτητές, αν και κατέβαλαν στον πωλητή το πρόσθετο 10% που ζητήθηκε για να συμπληρωθεί η μεταβίβαση, έκαμαν τούτο υπό διαμαρτυρία και με επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους. Απευθύνθησαν με επιστολή τους ημερομηνίας 10.8.2005 προς τον Έφορο ΦΠΑ ενιστάμενοι στην επιβολή του κανονικού αντί του μειωμένου συντελεστή και ζητώντας επιστροφή του πρόσθετα καταβληθέντος 10%. Ο Έφορος απάντησε με επιστολή ημερομηνίας 23.8.2005. Παραπέμποντας στις προαναφερθείσες πρόνοιες του Νόμου, παρατήρησε ότι (όπως προνοείται στο τροποποιηθέν Πέμπτο Παράρτημα), οι όροι, προϋποθέσεις και κριτήρια εφαρμογής της σχετικής πρόνοιας για την πρώτη κατοικία θα καθορίζονται με Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Εφόσον, σημείωσε, τέτοιοι Κανονισμοί δεν είχαν ακόμα εκδοθεί, οι πρόνοιες του Πέμπτου Παραρτήματος δεν μπορούσαν να ευεργετήσουν τους Αιτητές και ίσχυε ο κανονικός συντελεστής 15%.
Οι Αιτητές προσβάλλουν την απόφαση του Εφόρου. Η Δημοκρατία εγείρει προδικαστική ένσταση στη βάση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη, παρά μόνο είναι πληροφοριακού χαρακτήρα. Δεν συμμερίζομαι τη θέση αυτή. Η επιστολή του Εφόρου, βασιζόμενη μεν στην πληροφόρηση και εξήγηση που παρείχε στους Αιτητές αναφορικά με το Νόμο, περιείχε σαφή τοποθέτηση της διοίκησης προς το αίτημα των Αιτητών το οποίο εστιάζετο στην υποχρέωσή τους να καταβάλουν ΦΠΑ στο ποσοστό 15% του κανονικού συντελεστή και όχι στο ποσοστό 5% του μειωμένου. Και η τοποθέτηση αυτή συναρτάτο ευθέως προς την αντίληψη του Εφόρου ως προς το Νόμο, που επηρέαζε του Αιτητές ως τους τελικά βαρυνόμενους με το ΦΠΑ.
Επί της ουσίας, οι Αιτητές εισηγούνται ότι είναι εσφαλμένη η θέση του Εφόρου ότι μέχρις ότου εκδοθούν οι αναφερόμενοι Κανονισμοί οι πρόνοιες του Νόμου για την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή για την πρώτη κατοικία δεν εφαρμόζονται. Δεδομένου, λέγουν, ότι στο Νόμο δεν περιέχεται πρόνοια για τέτοια αναστολή της ισχύος του, η μόνη συνέπεια της μη έκδοσης Κανονισμών είναι η εφαρμογή των όποιων όρων, προϋποθέσεων και κριτηρίων που ο ίδιος ο Νόμος ορίζει.
Η Δημοκρατία εμμένει στη θέση της ότι, ελλείψει Κανονισμών, η σχετική πρόνοια του Νόμου καθίσταται ανενεργός.
Το θέμα αφορά ουσιαστικά την εφαρμογή της αρχής της υπόθεσης Δημοκρατία ν. Εταιρεία Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ (1994) 3 Α.Α.Δ. 553, με το ερώτημα που τίθεται να αφορά κατά πόσο ο Νόμος δημιουργεί συγκεκριμένο δικαίωμα, ώστε η έκδοση κανονισμών να μην είναι αναγκαία για την ύπαρξή του, ή όχι, ώστε ουσιώδη ζητήματα που επηρεάζουν την ίδια την τελείωση του δικαιώματος να παραμένουν προς ρύθμιση με τους Κανονισμούς. Βεβαίωση της αρχής έγινε από την Πλήρη Ολομέλεια στην ακόλουθη υπόθεση Ακίνητα Χρήστος Χατζηκυριάκος Λτδ ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 901.
Θεωρώ την προκείμενη ως περίπτωση που ο Νόμος ο ίδιος αποκρυστάλλωσε το δικαίωμα. Κατ' αρχή, είναι η ίδια η ρητή και συγκεκριμένη περίληψη της περίπτωσης στο Παράρτημα 5 που καλύπτει τις περιπτώσεις του μειωμένου συντελεστή. Έπειτα, η υπαγωγή του εν λόγω δικαιώματος στο Πέμπτο Παράρτημα έγινε με μεγάλη εξειδίκευση στην ανάλογη τροποποίηση του Πέμπτου όπως και του Όγδοου Παραρτήματος από το Ν.95(1)/2004. Η τροποποίηση αναφέρεται ρητά σε κτίριο που χρησιμοποιείται ως πρώτη κατοικία και μάλιστα εξειδικεύει ότι καλύπτει τόσο την ίδια τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του κτιρίου όσο και τη μεταβίβαση και κατοχή του σε περίπτωση που η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας θα γίνει, δυνάμει συμφωνίας πώλησης ή συμφωνίας μίσθωσης με δικαίωμα εξαγοράς, σε μελλοντική ημερομηνία. Και δεν είναι μόνο αυτά. Τίθεται ως όρος ότι η μεταβίβαση καλύπτεται εφόσον πραγματοποιείται πριν από την πρώτη εγκατάσταση. Καθορίζεται ρητά τι περιλαμβάνει ο όρος κτίριο. Και ορίζεται η έννοια της πρώτης εγκατάστασης ως η πρώτη χρησιμοποίηση του κτιρίου μετά την ανέγερσή του, «περιλαμβανομένης και ιδιοκατοίκησης, ιδιόχρησης, μίσθωσης ή οποιασδήποτε άλλης χρήσης». Ακόμα, καθορίζεται «έναρξη ισχύος» του ευεργετήματος του μειωμένου συντελεστή με κριτήριο την υποβολή αίτησης για πολεοδομική άδεια μετά την 1.5.2004. Με όλα αυτά τα δεδομένα, φρονώ ότι η μη έκδοση Κανονισμών ουδόλως επηρέαζε την οριστικότητα του δικαιώματος.
Η προσφυγή λοιπόν επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει £500 έξοδα στους Αιτητές.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.