|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1086/2005)
3 Σεπτεμβρίου 2007
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ORAD CONTROL SYSTEMS LTD,
Αιτητές,
- ν. -
ΑΤΗΚ,
Καθ΄ ης η αίτηση.
---------------------------
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Κ. Χατζηϊωάννου, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Η ΑΤΗΚ προκήρυξε, στις 30 Μαρτίου 2004, διαγωνισμό για την προμήθεια και εγκατάσταση παγκύπριου συστήματος πυρασφάλειας. Επρόκειτο για τον Διαγωνισμό ΑΤ 56/2003 με τίτλο «Integrated Fire, Detection, Fire Alarm and Fire Extinguishing System».
Όρος επέβαλλε στους προσφοροδότες την υποχρέωση να διατηρήσουν σε ισχύ την προσφορά τους για 189 ημέρες από την τελευταία ημερομηνία υποβολής προσφορών, η οποία ήταν η 18 Ιουνίου 2004. Υποβλήθηκαν δέκα προσφορές μεταξύ των οποίων και η προσφορά των αιτητών. Δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθεί η μελέτη των προσφορών εντός της προβλεφθείσας προθεσμίας. Ζητήθηκε από τους προσφοροδότες να συναινέσουν σε παρατάσεις και αυτοί, ανταποκρινόμενοι, παρέτειναν αναλόγως την ισχύ των προσφορών τους.
Κατά την πορεία της διαδικασίας το διοικητικό συμβούλιο της ΑΤΗΚ προβληματίστηκε αναφορικά με το «(1) κατά πόσο κρίνεται λογικό και δικαιολογημένο το επιπρόσθετο κόστος που πιθανόν να προκύπτει από την απαίτηση των προδιαγραφών για δικτύωση των επιμέρους συστημάτων με κεντρικό σύστημα διαχείρισης• (2) κατά πόσο η επιλογή των πυροσβεστικών αερίων που καθορίστηκαν στις προδιαγραφές εξακολουθεί να είναι ορθή με βάση νεώτερες εξελίξεις (διεθνή συνέδρια/συμβάσεις) που μεσολάβησαν από την προκήρυξη του διαγωνισμού μέχρι σήμερα• και (3) κατά πόσο τίθενται θέματα ασφάλειας της ΑΤΗΚ σε σχέση με τον τρόπο εκτέλεσης ή/και λειτουργίας του έργου».
Ενόψει αυτών των προβληματισμών, και κατόπιν μελέτης των εκθέσεων τεχνικής αξιολόγησης, το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε, αντί να ακυρώσει τον διαγωνισμό, να καλέσει τους προσφοροδότες να αποδεχθούν διαδικασία «προσφοράς εντός προσφοράς», ώστε να αντιμετωπιστούν με αυτό τον τρόπο οι αδυναμίες που προέκυψαν. Τέτοια διαδικασία θα ήταν βέβαια εφικτή μόνο αν την αποδέχονταν όλοι οι προσφοροδότες. Το σχετικό πρακτικό, ημερ. 17 Μαΐου 2005, έχει ως εξής:
«1. Να εφαρμοστεί διαδικασία προσφοράς εντός προσφοράς, με την οποία όλοι οι προσφοροδότες του διαγωνισμού ΑΤ.56/2003 να κληθούν να δώσουν αναθεωρημένη προσφορά (τεχνική και οικονομική πρόταση με τη μέθοδο των δύο φακέλων) στη βάση διαφοροποιημένων προδιαγραφών στις οποίες θα διορθωθούν αδυναμίες που εντοπίστηκαν εκ των υστέρων. Η διαδικασία αυτή να εφαρμοστεί εφόσον ο Νομικός Σύμβουλος την θεωρήσει νομικά ασφαλή και υποδείξει την ορθή διατύπωση της πρόσκλησης που θα σταλεί στους προσφοροδότες.
2. Οι οικονομικές προτάσεις των αρχικών προσφορών να επιστραφούν στους προσφοροδότες χωρίς να ανοιχτούν μετά τη συμπλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης.
3. Να μειωθεί το ποσό της εγγύησης συμμετοχής από ΛΚ300.000 σε ΛΚ100.000 για διευκόλυνση των προσφοροδοτών.
4. Να ελεγχθεί η επάρκεια των υφιστάμενων μέτρων πυροπροστασίας και ασφαλιστικής κάλυψης πυρός για την περίοδο μέχρι την υλοποίηση του έργου και εν ανάγκη να ληφθούν επιπρόσθετα ενδιάμεσα μέτρα για λογική κάλυψη της ΑΤΗΚ έναντι του κινδύνου πυρκαγιάς.»
Οι αιτητές εξέφρασαν διαμαρτυρία, τόσο με δική τους επιστολή όσο και με επιστολή του δικηγόρου τους. Εν συνεχεία, στις 7 Ιουνίου 2005, λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση για την ακύρωση του διαγωνισμού και, στις 11 Ιουλίου 2005, γνωστοποιήθηκε στους αιτητές. Η αιτιολογία ήταν η ακόλουθη:
«(α) Διαφοροποίηση των αναγκών της ΑΤΗΚ σε υπηρεσίες συντήρησης από 15 χρόνια που ζητείτο σε 18 μήνες με συνέπεια τη σημαντική μείωση του κόστους.
(β) Διαφοροποίηση του τρόπου υλοποίησης του έργου σε δύο φάσεις. Η πρώτη από τον προσφοροδότη που θα επιτύχει και που θα περιλαμβάνει 5-6 μη σημαντικά κτίρια και η δεύτερη από την ίδια την ΑΤΗΚ με εξοπλισμό που θα προμηεθέυει ο προσφοροδότης. Τούτο προς συμμόρφωση με συστάσεις υπηρεσιών ασφαλείας του κράτους που σύστησαν αποφυγή παραχώρησης σχεδίων νευραλγικών εγκαταστάσεων της ΑΤΗΚ σε προσφοροδότες (όπως απαιτούσαν οι ακυρωθείσες προδιαγραφές) για λόγους ασφαλείας. Η διαφοροποίηση του τρόπου υλοποίησης εκτιμάται ότι θα καταλήξει και σε εξοικονόμηση χρόνου και δαπάνης.
(γ) Αναθεώρηση των επιλογών πυροσβεστικών αερίων (που έχουν περιληφθεί στην προδιαγραφή) ανάλογα με το αν τα κτίρια είναι επανδρωμένα ή όχι και λόγω αλλαγών στους αποδεκτούς τύπους των αερίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και/ή άλλους Διεθνείς Οργανισμούς. Αυτό πρόσθετα εκτιμάται ότι θα μειώσει περαιτέρω τη δαπάνη.
(δ) Η εκτιμώμενη μείωση των τιμών διεθνώς.»
Με την προσφυγή τους οι αιτητές ζητούν:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του καθ΄ ου η αίτηση ημερομηνίας 11.7.2005 με την οποία γνωστοποίησε στους αιτητές ότι αποφασίστηκε η ακύρωση του διαγωνισμού ΑΤ.56/2003, είναι άκυρη, παράνομη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Εξειδικεύεται μεγάλος αριθμός νομικών σημείων, η θέση όμως των αιτητών συνοψίζεται στα εξής:
«Είναι ισχυρισμός των αιτητών ότι η απόφαση του καθ΄ ου η αίτηση δεν είναι νόμιμη και/ή είναι αυθαίρετη και παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης και της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τη συνέπεια του Κράτους Δικαίου. Είναι δε προϊόν πλάνης και/ή αναρμόδιων και πεπλανημένων γνωματεύσεων τρίτων προσώπων, αναιτιολόγητη και χωρίς δέουσα έρευνα και γι΄ αυτό ισχυρίζονται ότι δικαιούνται να επιτύχουν στην προσφυγή τους.»
Αναπτύσσοντας αυτές τις θέσεις, ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών τόνισε ιδιαίτερα ότι ο διαγωνισμός, όταν ακυρώθηκε, δεν υπήρχε πια:
«Δηλαδή ακύρωσαν ανύπαρκτο σε ισχύ διαγωνισμό υπό πλάνη, ή για να "συγκαλυφθεί" η ΕΥΘΥΝΗ τους για τη μη έγκαιρη εξέταση και απόφαση.
...................................
Έτσι η ισχύς της προσφοράς (α) ή έπαυσε να υπάρχει πριν το Παράρτημα 2 (αφού παρατάθηκε την 22.2.05 δηλαδή μετά την ταχθείσα ημέρα λήξης 19.2.05) ή και (β) οπωσδήποτε έπαυσε στις 21.4.05 όταν έληξε και η νέα παράταση ΔΥΟ μηνών που όρισε το Παράρτημα 3.
Άρα ότι επακολούθησε (που πάσχει πάλιν εν πάση περιπτώσει και για άλλους λόγους) γίνεται υπό την πλάνη ότι ίσχυε η προσφορά. Όμως όσα έγιναν μετά την εκπνοή των παρατάσεων μέχρι και την απόφαση (Παράρτημα 6) για ανάκληση και ακύρωση, αφορούν σε ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ή μη ισχύουσα προσφορά.»
Καταλήγοντας, ο συνήγορος εξέφρασε την άποψη ότι ο «πραγματικός στόχος» ακύρωσης του διαγωνισμού
«. ήταν να μην αποκαλυφθεί ότι χάθηκε η ισχύς της προσφοράς από ευθύνη τους και να μην κατακυρωθεί η προσφορά στους αιτητές που υπερείχαν απόλυτα έναντι όλων των άλλων.»
Αν όμως ορθά θεωρούν οι αιτητές πως κατά τον χρόνο λήψης της προσβαλλόμενης απόφασης είχε ήδη παύσει να ισχύει ο διαγωνισμός, δεν θα μπορούσε να τίθεται θέμα κατακύρωσης του διαγωνισμού σε οποιονδήποτε, ούτε θα είχε νόημα το παράπονο ακύρωσης ανυπάρκτου διαγωνισμού. Γι΄ αυτό, ο ευπαίδευτος συνήγορος της ΑΤΗΚ εισηγείται ότι «αν η θέση των αιτητών είναι ότι έληξε η ισχύς της προσφοράς τους τότε δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την επίδικη απόφαση». Μου φαίνεται άσκοπη η συζήτηση σ΄ αυτή τη γραμμή. Η ΑΤΗΚ, όταν έλαβε την απόφαση ακύρωσης, θεώρησε ότι ο διαγωνισμός συνέχιζε να βρίσκεται σε ισχύ και, σε αυτή τη βάση, η προσφυγή των αιτητών μπορεί να εξεταστεί.
Μελέτησα τον φάκελο της υπόθεσης υπό το φως των αγορεύσεων των συνηγόρων. Δεν διέκρινα οποιαδήποτε πλημμέλεια. Με τα δεδομένα, όπως εν τέλει αποκρυσταλλώθηκαν, η ΑΤΗΚ νόμιμα αποφάσισε, προς διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος, να ακυρώσει τον διαγωνισμό ώστε να μην προβεί «σε κατακύρωση και αγορά ενός συστήματος και συντήρησης που δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες της και να υποστεί σημαντική και αχρείαστη δαπάνη».
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με £700 έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ