|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1098/2004)
21 Δεκεμβρίου, 2006
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΡΧΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Αιτητές
v.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ,
Καθ΄ων η αίτηση.
― ― ― ― ―
Κ. Χατζηιωάννου, για τους Αιτητές.
Β. Χριστοφόρου, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
― ― ― ― ―
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Στις 16.9.04 η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (στο εξής «η Αρχή»), απέστειλε γραπτή καταγγελία στην καθ' ης η αίτηση Επιτροπή Ανταγωνισμού Κύπρου (εφεξής «η Επιτροπή»),εναντίον της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (εφεξής «ΚΟΠ»), ότι παραβιάστηκαν οι διατάξεις των άρθρων 4 και 6 του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 1989 (Ν.207/89 όπως τροποποιήθηκε) (εφεξής «ο Νόμος»), λόγω του εξαναγκασμού που άσκησε στην ΑΕΚ Λάρνακας για να ακυρώσει τη συμφωνία ημερ. 18.8.04 (εφεξής «η συμφωνία»), που προέβλεπε την τηλεοπτική μετάδοση αγώνων της από την Αρχή αλλά και της αυθαίρετης και μέσω απειλών, απαγόρευσης που επέβαλε στα σωματεία - μέλη της να διαπραγματεύονται τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης των αγώνων στους οποίους συμμετέχουν. Η εν λόγω καταγγελία αφορούσε ακόμη και την απόφαση της ΚΟΠ να μεταφέρει τον αγώνα ΑΕΚ-ΟΜΟΝΟΙΑΣ από τις 19.9.04 ημέρα Κυριακή, που ήταν η καθορισθείσα ημερομηνία μετάδοσης, στις 18.9.04 ημέρα Σάββατο, για να μη μεταδοθεί από την Αρχή αλλά από την LTV, με την οποία η ΚΟΠ είχε έρθει σε συμφωνία.
Στις 20.9.04 ο δικηγόρος της Αρχής κατέθεσε στην Επιτροπή σειρά εγγράφων, που κατ΄ ισχυρισμό, επιβεβαίωναν την πιο πάνω καταγγελία, ώστε να χρησιμοποιηθούν στην ενώπιον της Επιτροπής ακροαματική διαδικασία. Θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ σε κάποια από αυτά συνοπτικά, επειδή άπτονται της στοιχειοθέτησης του εννόμου συμφέροντος της Αρχής, μείζον θέμα διαφωνίας των διαδίκων.
· Γραπτή δήλωση από τον πρόεδρο του σωματείου ΑΕΚ Λάρνακας που μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι,
«Ο υποφαινόμενος Θωμάς Κυριάκου, Πρόεδρος του Σωματείου ΑΕΚ, δηλώνω ότι κατά την Ατυπη Γενική Συνέλευση της ΚΟΠ πληροφορήσαμε ότι έχουμε ήδη υπογράψει συμφωνία με την ΑΤΗΚ για τη μετάδοση αγώνων της ΑΕΚ στα πλαίσια του Παγκύπριου Πρωταθλήματος.
Ο Πρόεδρος της ΚΟΠ, κατά τη συνεδρία ισχυρίστηκε ότι η υπογραφή της πιο πάνω συμφωνίας είναι αντικαταστατική και ότι με βάση το Καταστατικό η ΚΟΠ μπορεί να μας επιβάλει κυρώσεις.
Ως αποτέλεσμα του πιο πάνω ισχυρισμού, συμφωνήσαμε να προχωρήσει η ΚΟΠ σε προσφορά για τα τηλεοπτικά δικαιώματα των αγώνων που δεν έχουν διατεθεί και μελετούμε κατά πόσο θα προχωρήσουμε στην εφαρμογή της συμφωνίας με την ΑΤΗΚ ή θα ζητήσουμε ακύρωσή της.»
· Πρακτικά Ατυπης Γενικής Συνέλευσης της ΚΟΠ ημερ.18.8.04, όπου ο πρόεδρος της ΑΕΚ ανέφερε ότι «το σωματείο θα τερματίσει σε συνεννόηση με τους νομικούς του συμβούλους τη συμφωνία που υπέγραψε με την ΑΤΗΚ». Η Συνέλευση επιβεβαίωσε την καταστατική εξουσία της ΚΟΠ να διαχειρίζεται από κοινού τη διάθεση ραδιοτηλεοπτικών δικαιωμάτων που αφορούν στη μετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων και αποφάσισε μεταξύ άλλων «να αποφευχθεί οποιαδήποτε επαφή και /ή διαπραγμάτευση από τα Σωματεία για τη μεμονωμένη διάθεση Ραδιοτηλεοπτικών δικαιωμάτων παραπέμποντας τους ενδιαφερόμενους φορείς στην ΚΟΠ».
· Ανακοίνωση ημερ. 15.9.04 από την ΚΟΠ σχετικά με την απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής, ο αγώνας ΑΕΚ Λάρνακας -Ομόνοια να μεταφερθεί από την Κυριακή 19.09.04 το Σάββατο 18.9.04 και να μεταδοθεί ζωντανά από την LTV.
Η Επιτροπή, στη συνεδρία της ημερ. 28.9.04, αποφάσισε ομόφωνα να απορρίψει την καταγγελία αναφέροντας μόνο τα ακόλουθα:
«Σύμφωνα με το άρθρο 28(1) του Ν. 207/89 «Σε καταγγελία παραβάσεων των διατάξεων του άρθρου 4 ή του άρθρου 6 του παρόντος νόμου, δικαιούται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει έννομο προς τούτο συμφέρον. Στη συγκεκριμένη περίπτωση κανένα παράπονο ή καταγγελία έχει γίνει εκ μέρους της επιχείρησης ΑΕΚ η οποία έχει έννομο συμφέρον.»
Η Αρχή, αμφισβητεί τη νομιμότητα της εν λόγω απόφασης της Επιτροπής. Ισχυρίζεται ότιι η απόφαση λήφθηκε αυθαίρετα από την Επιτροπή, χωρίς να ακούσει τους καταγγέλλοντες είτε επί του ζητήματος του εννόμου συμφέροντος είτε επί της καταγγελίας, κατά παράβαση των άρθρων 14 και 28 του νόμου. Η δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση προκειμένου να τεκμηριώσει την έλλειψη εννόμου συμφέροντος των αιτητών πρόβαλε διάφορα γεγονότα και ισχυρισμούς στην αγόρευση της. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην απόφαση της Επιτροπής ημερ.12.8.04 με την οποία, μετά από καταγγελία του τηλεοπτικού σταθμού Αντέννα Λτδ, αποφασίστηκε ότι κάποιες από τις συμφωνίες μεταξύ ΚΟΠ και LTV για τη ζωντανή μετάδοση αγώνων πρωταθλήματος και κυπέλλου ήταν αντίθετες με τα άρθρα 4 και 6 του Νόμου και ότι τερματίζονται κατά τη λήξη της αγωνιστικής περιόδου 2004-2005. Ακολουθεί συνεπώς ότι η συμφωνία της ΑΕΚ με την Αρχή, που αφορούσε στην ίδια αγωνιστική περίοδο 2004-2005, ερχόταν σε σύγκρουση με το καταστατικό της ΚΟΠ, σύμφωνα με το οποίο, όλα τα σωματεία έχουν παραχωρήσει τον αποκλειστικό έλεγχο της οικονομικής εκμετάλλευσης των αγώνων ποδοσφαίρου στην ΚΟΠ, ήταν άκυρη.
Η δικηγόρος των καθ' ών η αίτηση, αναφέρθηκε και στην απόφαση της Επιτροπής ημερ. 28.9.04, με την οποία παραχωρήθηκε διάταγμα ατομικής εξαίρεσης ή αρνητικής πιστοποίησης (άρθρο 5 του Νόμου) στις επιχειρήσεις της ΚΟΠ και Lumiere T.V. Ltd σχετικά με τις συμφωνίες αποκλειστικής αναμετάδοσης των αγώνων Α΄ κατηγορίας του παγκύπριου πρωταθλήματος κυπέλλου ποδοσφαίρου από την LTV μέχρι και τη λήξη της περιόδου 2006-2007.
Η πιο πάνω απόφαση είναι μεταγενέστερη της υπογραφής της συμφωνίας και της καταγγελίας των αιτητών και λήφθηκε την ίδια ημέρα με την επίδικη απόφαση. Η εν λόγω απόφαση ημερ. 28.9.04 είναι το αντικείμενο συνεκδικαζόμενων προσφυγών που εκκρεμούν ενώπιον μου. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την ακροαματική διαδικασία ημερ. 7.9.04, συμμετείχε και η Αρχή, ως ενιστάμενη στην παραχώρηση των διαταγμάτων, και της παραχωρήθηκε το δικαίωμα συμμετοχής ως ενδιαφερόμενο μέρος. Ενόψει των πιο πάνω, δυσκολεύομαι να αντιληφθώ πως η εν λόγω απόφαση της Επιτροπής μπορεί να συνδέεται με την απόρριψη της καταγγελίας της Αρχής για έλλειψη εννόμου συμφέροντος.
Στο σύνολο τους τα πιο πάνω επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν από την δικηγόρο των καθ΄ ων η αίτηση δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά, υποκαθιστώντας την ελλείπουσα αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης. Πρόκειται για εκ των υστέρων σκέψεις και όψιμους ισχυρισμούς της δικηγόρου που δεν φαίνεται να απασχόλησαν τους καθ' ων η αίτηση. Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτοί και για το λόγο ότι άπτονται της ουσίας της καταγγελίας των αιτητών, παρά τη νομιμοποίηση τους για να την προωθήσουν. Η εξέταση των εν λόγω ισχυρισμών θα συνεπαγόταν υπό τις περιστάσεις, άσκηση πρωτογενούς κρίσης εκ μέρους του ακυρωτικού Δικαστηρίου.
Το άρθρο 28 του Νόμου προνοεί τα εξής:
«28.-(1) Σε καταγγελία παραβάσεων των διατάξεων του άρθρου 4 ή του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου δικαιούται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει έννομο προς τούτο συμφέρον.
(2) Εννομο συμφέρον έχει αυτός που δύναται να αποδείξει ότι υπέστη ή ότι υπάρχει σοβαρός ή πιθανός κίνδυνος να υποστεί αισθητή οικονομική βλάβη ή να τεθεί σε μειονεκτική στον ανταγωνισμό θέση, σαν άμεσο αποτέλεσμα της παράβασης.
(3) ....................................
(4) Η Επιτροπή έχει καθήκον να εξετάζει κάθε καταγγελία που της υποβάλλεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, εφόσο ύστερα από δέουσα προκαταρκτική έρευνα που διενεργείται από την Υπηρεσία, διαπιστώσει ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση για την παράβαση στην οποία αναφέρεται η καταγγελία.»
Η Επιτροπή απέρριψε την καταγγελία της Αρχής χωρίς να προβεί σε προκαταρκτική έρευνα όπως επιβάλλει το άρθρο 28(4) του Νόμου και χωρίς να εξειδικεύει τους λόγους για τους οποίους θεώρησε ότι η Αρχή στερείτο εννόμου συμφέροντος.
Οι αιτητές, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, πέραν του γεγονότος ότι συμμετείχαν στο ανταγωνιστικό περιβάλλον διεκδίκησης δικαιωμάτων τηλεοπτικής κάλυψης ποδοσφαιρικών αγώνων, είχαν συνομολογήσει συμφωνία μετάδοσης κάποιων αγώνων της ΑΕΚ Λάρνακας από την οποία αντλούσαν οικονομικό όφελος. Η εφαρμογή της συμφωνίας, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, φαίνεται να ματαιώθηκε λόγω ενεργειών της ΚΟΠ. Αντικείμενο της καταγγελίας ήταν η κατά τους αιτητές, «παράνομη» σύμπραξη της ΚΟΠ (ως σύμπραξης των επιχειρήσεων των σωματείων - μελών της) που εμπόδιζε την ελεύθερη διαπραγμάτευση των ραδιοτηλεοπτικών δικαιωμάτων μετάδοσης των αγώνων και κατ' επέκταση, εξανάγκαζε την ΑΕΚ Λάρνακας να ακυρώσει τη μεταξύ τους συμφωνία. Η Επιτροπή αναγνώρισε με την επίδικη απόφαση, έννομο συμφέρον στο σωματείο της ΑΕΚ Λάρνακας να καταγγείλει τα πιο πάνω, ενώ δεν αποδέχτηκε το ίδιο συμφέρον για την Αρχή, που ήταν ο αντισυμβαλλόμενος της ΑΕΚ και της οποίας το οικονομικό συμφέρον επίσης επηρεαζόταν από τη σύμπραξη της ΚΟΠ.
Παρά τα πιο πάνω, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι στοιχειοθετούν ενδείξεις για οικονομική βλάβη και εύλογα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος των αιτητών, στην έννοια του νόμου, εντούτοις, η Επιτροπή δεν έστρεψε την προσοχή της καθόλου προς αυτά.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 28(2), απαιτείται για τη στοιχειοθέτηση έννομου συμφέροντος, η ύπαρξη σοβαρού κινδύνου να υποστεί ο θιγόμενος «αισθητή οικονομική βλάβη ή να τεθεί σε μειονεκτική στον ανταγωνισμό θέση, σαν άμεσο αποτέλεσμα της παράβασης». Για το θέμα της άμεσης ζημίας, ως στοιχείο νομιμοποίησης, χρήσιμη αναφορά μπορεί να γίνει στον Ι. Γ. Σχινά "Προστασία του Ελεύθερου Ανταγωνισμού", που περιλαμβάνει τη μελέτη του Στ. Κουσούλη "Δικονομικά Ζητήματα ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού", σελ. 313 και επ.
Θεωρώ χρήσιμη και την περικοπή από το σύγγραμμα του Λ. Κοτσίρη «Δίκαιο Ανταγωνισμού» (1986) 2η έκδοση στις σελ.41-42:
«Υποκείμενο προστασίας, κατ' αρχήν, είναι οι ανταγωνιζόμενοι επιχειρηματίες. Την προστασία αυτών και μόνο δεχόταν αρχικά η θεωρία. Ωστόσο ο ανταγωνισμός, κοινωνιολογικά θεωμένος όχι ως κατάσταση αλλ' ως διαδικασία συμπεριφοράς, είναι τόσο παράλληλη διαδικασία ως προς τους ανταγωνιστές όσο και ανταγωνιστική διαδικασία ως προς το καταναλωτικό κοινό ..........
Διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες ατομιστικού ή κοινωνικού χαρακτήρος. Αντικείμενο προστασίας θεωρήθηκε:
αα) Το γενικό δικαίωμα επί της προσωπικότητας του ανταγωνιζομένου στην εκδήλωσή του για ανταγωνιστική δραστηριότητα (Gierke-Kohler).
ββ) Η επιχείρηση καθ΄ εαυτή (Baumbach).
γγ) Το δικαίωμα της θέσεως προς ανταγωνισμό (Kummer).
δδ) Η πελατεία στη δυναμική της κτητική και προωθητική μορφή (Rotondi).
ε) Η οικονομική ελευθερία του καθενός (Nerreter-Fikentscher).
στ) Ο θεμιτός και ελεύθερος ανταγωνισμός ως α υ τ ο τ ε λ ή ς α ρ χ ή τ ά ξ ε ω ς του οικονομικού και κοινωνικού βίου και θ ε σ μ ό ς τ ο υ δ ι κ α ί ο υ (Hefermehl).
Η τελευταία αυτή θεωρία, σ΄ αντίθεση με τις παραπάνω ατομιστικού χαρακτήρος θεωρίες, αρνείται την ύπαρξη συγκεκριμένου αγαθού ή προστατευόμενου δικαιώματος. Το χαρακτηριστικό του δικαίου του αντίθετου ανταγωνισμού δεν βρίσκεται στην παροχή προστασίας ιδιωτικού δικαιώματος ή έννομου αγαθού αλλά στην παρεμπόδιση αθέμιτης συμπεριφοράς, ακριβώς γιατί το δίκαιο αυτό λειτουργεί βασικώς κοινωνικά υπέρ των καταναλωτών και της ολότητος. Το χαρακτηριστικό λοιπόν του δικαίου τούτου βρίσκεται στην παρεμπόδιση των καταχρήσεων κατά τον ανταγωνισμό. Η θεωρία αυτή, λόγω του συνεχώς επιτεινόμενου κοινωνικού χαρακτήρος του δικαίου και ιδιαίτερα του δικαίου του ανταγωνισμού, μπορεί σήμερα να θεωρηθεί ως ορθότερη.»
Για τους πιο πάνω λόγους, θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη. Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται βάσει του άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος. Εξοδα υπέρ των αιτητών.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.