|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 991/2004)
8 Ιουνίου, 2006
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΘΩΜΑΣ Λ. ΧΑΤΖΗΦΟΡΑΔΟΣ,
2. ΜΑΡΚΟΣ Λ. ΧΑΤΖΗΦΟΡΑΔΟΣ,
Αιτητές,
ν.
1. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ,
Καθ΄Ων η Αίτηση.
_________
Α. Ζαχαρίου, για τους Αιτητές.
Ρ. Βραχίμη-Πετρίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας,εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα για τους Καθ΄Ων η Αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οικοδομή των Αιτητών στη Λάρνακα περιλήφθηκε σε Διάταγμα Διατήρησης εκδοθέν στις 15.3.2002 σύμφωνα με το άρθρο 28(1) των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων. Το διάταγμα εξεδόθη αφού προηγήθηκε έρευνα και μελέτη του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως για εντοπισμό και αξιολόγηση ιστορικών και παραδοσιακών οικοδομών στη Λάρνακα που θα έπρεπε να κηρυχθούν διατηρητέες. Οι Αιτητές, όπως και άλλοι επηρεαζόμενοι από το διάταγμα ιδιοκτήτες, υπέβαλαν ένσταση κατά της περίληψης της οικοδομής τους στο διάταγμα. Οι ενστάσεις εξετάσθησαν από το Υπουργείο Εσωτερικών το οποίο έλαβε τις επ΄αυτών απόψεις του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Δήμου Λάρνακας. Η ένσταση των Αιτητών, όπως και άλλες ενστάσεις, απερρίφθησαν από το Υπουργικό Συμβούλιο, στη βάση της ενώπιον του πρότασης του Υπουργείου Εσωτερικών, και το διάταγμα διατήρησης επικυρώθηκε με τις ανάλογες τροποποιήσεις που δεν αφορούσαν την οικοδομή των Αιτητών. Η προσφυγή προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Εισηγούνται οι Αιτητές ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ελήφθη κατά παράβαση της διαδικασίας που το Υπουργείο Εσωτερικών είχε καθορίσει για την κήρυξη διατηρητέων οικοδομών. Η αναφορά είναι σε πρακτικό σύσκεψης στο Υπουργείο Εσωτερικών ημερομηνίας 22.6.1994 και ιδιαίτερα στην παράγραφο 1Α(δ) που προνοεί ότι:
"1.Α.(δ) Οι περιπτώσεις για τις οποίες διαπιστώνεται διαφωνία, να εξετάζονται από Συμβουλευτική Επιτροπή Διατήρησης, προτού υποβληθεί το θέμα στον Υπουργό Εσωτερικών για απόφαση. (Για την Επιτροπή αυτή γίνεται αναφορά στην παρ. 2(γ) πιο κάτω)."
Στην παράγραφο 2(γ) εξειδικεύονται τα της σύνθεσης και λειτουργίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διατήρησης, γίνεται δε περαιτέρω αναφορά στη δυνατότητα του Υπουργού να συμβουλεύεται τη Συμβουλευτική Επιτροπή Διατήρησης στα πλαίσια εξέτασης ένστασης κατά Διατάγματος Διατήρησης "στις περιπτώσεις που κρίνεται αναγκαίο".
Στην προκειμένη περίπτωση, εισηγείται ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Αιτητές, υπήρχε τέτοια διαφωνία αφού το μεν Τμήμα είχε εισηγηθεί απόρριψη της ένστασης ο δε Δήμος Λάρνακος είχε εισηγηθεί αποδοχή της, ώστε να υπήρχε υποχρέωση εξέτασης του θέματος από την προβλεπόμενη Συμβουλευτική Επιτροπή Διατήρησης πριν το θέμα υποβληθεί στον Υπουργό Εσωτερικών για απόφαση, πράγμα που δεν έγινε, με αποτέλεσμα να παραβιασθεί τόσο η παράγραφος 2(γ) όσο και η παράγραφος 1Α(δ).
Η απάντηση της Δημοκρατίας επί της εισήγησης αυτής είναι με παραπομπή σε επιστολή ημερομηνίας 18.3.2004 στην οποία γίνεται αναφορά σε απόφαση του Υπουργού να τροποποιήσει επί το απλούστερο τη διαδικασία, αντικαθιστώντας την αποφασισθείσα το 1994, ώστε οι ενστάσεις να εξετάζονται από τον Υπουργό ο οποίος, αφού λάβει τις απόψεις του Τμήματος και της αρμόδιας τοπικής αρχής, να υποβάλλει πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο, χωρίς δηλαδή να γίνεται πλέον αναφορά σε Συμβουλευτική Επιτροπή Διατήρησης σε περίπτωση διαφωνίας.
Αντικρίζω το θέμα με μια πιο εξειδικευμένη άποψη. Η αποφασισθείσα το 1994 διαδικασία κάλυπτε όλο το φάσμα του καθορισμού διατηρητέων οικοδομών. Η παράγραφος 1Α(δ), όπως και η όλη παράγραφος 1(Α και Β), αφορούν το πρώτο στάδιο της κήρυξης οικοδομής ως διατηρητέας, πριν δηλαδή από την έκδοση του Διατάγματος Διατήρησης, η μεν παράγραφος Α με εισήγηση του Τμήματος η δε παράγραφος Β με εισήγηση του ιδιοκτήτη. Και οι περιπτώσεις διαφωνίας που αναφέρονται στην παράγραφο 1Α(δ) είναι την κήρυξη οικοδομής ως διατηρητέας μετά από εισήγηση του Τμήματος που αφορούν. Αυτή δεν είναι όμως η προκειμένη περίπτωση, αφού εδώ δεν προσβάλλεται η αρχική κήρυξη της οικοδομής ως διατηρητέας αλλά η επικύρωση του Διατάγματος Διατήρησης της και το παράπονο των Αιτητών συναρτάται όχι προς την αρχική διαδικασία κήρυξης της οικοδομής ως διατηρητέας αλλά προς τη διαδικασία εξέτασης της ένστασης τους. Δεν είναι λοιπόν σχετική η οποιαδήποτε αναφορά στην παράγραφο 1Α(δ).
Η διαδικασία που ρυθμίζει τη φάση που μας ενδιαφέρει εδώ προβλέπεται στην παράγραφο 2 που αφορά την εξέταση των ενστάσεων εναντίον Διατάγματος Διατήρησης. Και είναι ακριβώς ως προς αυτή τη φάση που φαίνεται να τροποποιήθηκε η διαδικασία, αφού αναφέρεται στην επιστολή της 18.3.2004 ότι η τροποποίηση της διαδικασίας αποφασίσθηκε ως προς την εξέταση των ενστάσεων. Είναι λοιπόν γεγονός ότι με την τροποποιηθείσα διαδικασία δεν υπήρχε πλέον εμπλοκή, σε περίπτωση διαφωνίας, της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διατήρησης. Πέραν όμως τούτου, οφείλω να τονίσω ότι η οποιαδήποτε εμπλοκή της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διατήρησης στο στάδιο των ενστάσεων δεν ήταν, ακόμα και πριν την τροποποίηση, υποχρεωτική. Η παράγραφος 2(γ) ορίζει σαφώς ότι είναι "Στις περιπτώσεις που κρίνεται αναγκαίο" που ο Υπουργός συμβουλεύεται τη Συμβουλευτική Επιτροπή Διατήρησης. Δεν υπήρξε λοιπόν παράβαση της παραγράφου 2(γ).
Οι Αιτητές ισχυρίζονται περαιτέρω ότι υπήρξε παράβαση της παραγράφου 2(β) η οποία προνοεί ότι, μετά από την υποβολή των ενστάσεων:
"2.(β) Το όλο θέμα να υποβάλλεται στο Υπουργικό Συμβούλιο για επικύρωση του Διατάγματος, αφού προηγηθεί γνωμοδότηση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας σε σχέση με τις υποβληθείσες ενστάσεις."
Δεν τηρήθηκε, εισηγούνται, η διαδικασία αυτή, αφού, αν και το Υπουργείο απετάθη στο Γενικό Εισαγγελέα, η γνωμοδότηση που ζητήθηκε ήταν μόνο ως προς 23 ενστάσεις που είχαν εισηγηθεί όπως απορριφθούν τόσο το Τμήμα όσο και ο Δήμος, με αποτέλεσμα να μην ζητηθεί και δοθεί γνωμοδότηση για την ένσταση των Αιτητών που το μεν Τμήμα εισηγήθηκε να απορριφθεί ο δε Δήμος εισηγήθηκε να γίνει δεκτή.
Η εισήγηση βασίζεται σε ατυχή παρερμηνεία της επιστολής ημερομηνίας 22.3.2004 με την οποία ζητήθηκε η γνωμοδότηση. Στην επιστολή αναφέρεται ότι υπεβλήθησαν 27 ενστάσεις και ότι για 4 από αυτές το ίδιο το Τμήμα εισηγείτο αποδοχή τους καθ΄ότι εκ παραδρομής είχαν περιληφθεί στο Διάταγμα Διατήρησης οι οικοδομές που αφορούσαν. Η ένσταση των Αιτητών δεν ήταν βεβαίως μέσα σε αυτές τις 4, οι οποίες και τελικά έγιναν αποδεκτές από το Υπουργικό Συμβούλιο και το Διάταγμα περιορίσθηκε ανάλογα. Στην επιστολή όμως αναφέρεται περαιτέρω ότι ο Δήμος εισηγείτο αποδοχή 4 ενστάσεων, που όπως προκύπτει από το φάκελο αφορούσαν οικοδομές άλλες από εκείνες που αφορούσαν οι προαναφερθείσες 4 ενστάσεις, στις οποίες περιλαμβάνετο και εκείνη των Αιτητών και οι οποίες περιλαμβάνοντο στις 23 για τις οποίες εζητείτο η γνωμάτευση. Όχι μόνο λοιπόν η γνωμάτευση ζητήθηκε και για την οικοδομή των Αιτητών αλλά και έγινε ειδική αναφορά στην ένσταση τους σε συνάρτηση με το ότι ο Δήμος διαφωνούσε για την απόρριψη της Προφανώς εκ παραδρομής, οφειλόμενης στο ότι και στις δύο περιπτώσεις οι ενστάσεις ήσαν 4, ο ευπαίδευτος συνήγορος των Αιτητών εξέλαβε την αναφορά ως κοινή. Δεν υπήρξε λοιπόν παράβαση της παραγράφου 2(β).
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Οι Αιτητές θα καταβάλουν £400 έξοδα στη Δημοκρατία.
Δ. Χατζηχαμπής,
Δ.
/ΚΧ"Π