|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 4 ΑΑΔ 520
21 Ιουνίου, 2005
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 22, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΦΕΛΛΑ, ΩΣ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΑΝΗΛΙΚΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΦΕΛΛΑ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 111/2004)
Εξώγαμα Τέκνα ― Ο περί της Συμβάσεως επί της Νομικής Καταστάσεως Εξωγάμων Τέκνων Κυρωτικός Νόμος του 1979 (Ν. 50/79) ― Άρθρα 3 και 4 της Σύμβασης ― Ερμηνεία σε συνδυασμό και με την παράγραφο 22 της Επεξηγηματικής Έκθεσης της Σύμβασης ― Περιστάσεις της νομικά εσφαλμένης εφαρμογής της Σύμβασης από τον Λειτουργό Μετανάστευσης στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή την άρνηση εγγραφής της ανήλικης Κατερίνας Δαμίγου, ως πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Ως λόγος ακυρώσεως προβάλλεται, κυρίως, ότι η επίδικη απόφαση είναι προϊόν πραγματικής και ή νομικής πλάνης, καθότι ο Λειτουργός Μετανάστευσης πεπλανημένα αγνόησε και ή δεν έλαβε υπόψη την εκούσια αναγνώριση πατρότητας της ανήλικης Κατερίνας, η οποία έγινε από τον αιτητή στο Ληξιαρχείο της Τουλούζης, στη Γαλλία, στις 16.10.1995 και 27.11.1995, σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία, θεωρώντας, αντί τούτου, ως ορθή μια "διόρθωση" η οποία έγινε στην Ελλάδα. Και τούτο κατά παράβαση της Συμβάσεως επί της Νομικής Καταστάσεως Εξωγάμων Τέκνων την οποία υπέγραψε και κύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία με το Νόμο 50/1979.
Ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ευσταθεί.
Από τα άρθρα 3 και 4 της Σύμβασης συνάγεται ότι η εκούσια αναγνώριση της πατρότητας εξώγαμου τέκνου, η οποία έχει νόμιμα στοιχειοθετηθεί σε μια συμβαλλόμενη χώρα, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με βάση το εσωτερικό δίκαιο άλλης συμβαλλόμενης χώρας, παρά μόνο στην περίπτωση όπου ο εκουσίως αναγνωρίσας πατέρας δεν είναι ο βιολογικός πατέρας.
Ο Λειτουργός Μεταναστεύσεως είχε την υποχρέωση να αποδεχθεί την εκούσια αναγνώριση της Κατερίνας από τον αιτητή, που έγινε στην Τουλούζη, σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία, με τη συγκατάθεση της μητέρας της Σοφίας Δαμίγου, και, δεδομένου ότι δεν υπήρχε αμφισβήτηση ότι ο αιτητής ήταν ο βιολογικός πατέρας της Κατερίνας, να εγκρίνει την αίτηση και εγγράψει δικαιωματικά την Κατερίνα ως πολίτιδα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η θέση της δικηγόρου της Δημοκρατίας ότι η Σύμβαση ισχύει μόνο για τέκνα των οποίων η μητέρα δεν ήταν έγγαμη κατά τη γέννησή τους και, επομένως, δεν καλύπτει τέκνα τα οποία γεννήθηκαν κατόπιν μοιχείας, ερωτικής δηλαδή πράξης έγγαμης γυναίκας με άντρα άλλον από το νόμιμο σύζυγό της, γιατί τα τέκνα αυτά δεν είναι εξώγαμα, αλλά είναι τέκνα γεννηθέντα εντός γάμου, με βάση το άρθρο 6 του περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμου του 1991 (Νόμος 187/91), δεν είναι ορθός. Η Σύμβαση, αυξημένης ισχύος έναντι του ημεδαπού νόμου (Άρθρο 169.3 του Συντάγματος), δίδει προτεραιότητα στο βιολογικό πατέρα και καλύπτει και τέκνα τα οποία γεννήθηκαν κατόπιν μοιχείας. Τούτο προκύπτει και από τους όρους ερμηνείας της Σύμβασης, όπως αναγράφονται στην Επεξηγηματική Έκθεση (Explanatory Report), στην παράγραφο 22.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Π. Παπασάββας, για τον Αιτητή.
Δ. Παπαμιλτιάδους, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Στις 25.11.1995 η Σοφία Δαμίγου, Ελληνίδα υπήκοος, δημοσιογράφος, νόμιμη σύζυγος του Χαράλαμπου Τουμπεκτσή, γέννησε, στην Τουλούζη της Γαλλίας, τέκνο φύλου θηλυκού. Σαράντα μέρες προηγουμένως, στις 16.10.1995, ο Χριστάκης Φελλά, Κύπριος υπήκοος, μηχανικός, αναγνώρισε εκούσια, στο Δημαρχείο της Τουλούζης, το τέκνο της Σοφίας Δαμίγου, στο οποίο δόθηκε το όνομα Κατερίνα, ως δικό του. Η αναγνώριση έγινε με τη συγκατάθεση της Σοφίας Δαμίγου και σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία. Η σχετική ληξιαρχική πράξη συντάχθηκε στις 27.11.1995 στο Δημαρχείο της Τουλούζης (βλ. Παράρτημα 2 στην Αίτηση).
Στις 9.8.1996, στο "Ειδικό Ληξιαρχείο" Αθηνών, σε "ληξιαρχική πράξη αναγνωρίσεως", όπου ως πατέρας της Κατερίνας αναγράφεται ο Χριστάκης Φελλά και ως μητέρα η Σοφία Δαμίγου, αναφέρεται ότι "το παιδί αναγνωρίσθηκε από τον πατέρα 16-10-95 στο Δημαρχείο Τουλούζης" (βλ. Παράρτημα 1 στην Ένσταση).
Στις 3.9.2001, στο "Ειδικό Ληξιαρχείο" Αθηνών, σε "ληξιαρχική πράξη γέννησης", όπου ως πατέρας της Κατερίνας αναγράφεται ο Χαράλαμπος Τουμπεκτσής και ως μητέρα η Σοφία Δαμίγου, αναφέρεται ότι "διορθώθηκε η φυσική κατάσταση του παιδιού από αναγνωρισμένο παιδί του Χριστάκη Φελλά σε σωστό νόμιμο παιδί του Χαράλαμπου Τουμπεκτσή με επώνυμο Δαμίγου-Τουμπεκτσή" (βλ. Παράρτημα 3 στην Ένσταση).
Στις 29.4.2002 ο Χριστάκης Φελλά υπέβαλε αίτηση στο Λειτουργό Μετανάστευσης για εγγραφή της αναγνωρισθείσης ανήλικης κόρης του Κατερίνας Φελλά ως πολίτιδος της Κυπριακής Δημοκρατίας (βλ. Παράρτημα 3 στην Αίτηση). Επειδή, για ενάμιση περίπου χρόνο, δεν πήρε επίσημη απάντηση, ο αιτητής, στις 12.11.2003, έστειλε εκ νέου επιστολή στο Λειτουργό Μετανάστευσης (βλ. Παράρτημα 4 στην Αίτηση), επιμένοντας στο αίτημά του. Σχετική επιστολή έστειλε, επίσης, μέσω του δικηγόρου του, στις 20.11.2003 (βλ. Παράρτημα 5 στην Αίτηση). Και στις δύο επιστολές γινόταν εκτενής αναφορά στην European Convention on the Legal Status of the Children Born out of Wedlock (ETS085), η οποία - αφού υπογράφηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία - κυρώθηκε με το Νόμο 50 του 1979 (Ο περί της Συμβάσεως επί της Νομικής Καταστάσεως Εξώγαμων Τέκνων Κυρωτικός Νόμος του 1979). Ειδικότερα, στην επιστολή του δικηγόρου τονιζόταν ότι ". Σύμφωνα με το άρθρο 3 της European Convention on the Legal Status of the Children Born out of Wedlock, που υπέγραψε και η Κύπρος (κυρώθηκε με τον νόμο 50 του 1979), η εκούσια αναγνώριση που έγινε από τον πελάτη μου στο ληξιαρχείο της Τουλούζης στην Γαλλία, αρκεί για να θεωρηθεί ο κ. Χρ. Φελλάς ως ο βιολογικός πατέρας της μικρής Κατερίνας και κατ' επέκταση για να θεωρηθεί η ίδια ως Κύπρια υπήκοος. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της ίδιας συνθήκης, η εκούσια αναγνώριση της πατρότητας δεν μπορεί να αμφισβητείται βάσει του εσωτερικού μας δικαίου. Η αμφισβήτηση θα πρέπει να λάβει χώρα δια αποδείξεως ότι ο έχων προβεί σε αναγνώριση δεν είναι ο βιολογικός πατέρας του τέκνου, κάτι που δεν συντρέχει εν προκειμένω. ."
Στις 24.11. 2003 εστάλη προς το Χριστάκη Φελλά, από το τηλέτυπο του Τμήματος Μετανάστευσης, επιστολή με ημερομηνία 14.5.2002, η οποία έχει ως εξής:
"Κο Χριστάκη Φελλά
Σερρών 13, Διαμ. 3,
2040 Στρόβολος,
Λευκωσία
Κε Φελλά,
Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερ. 29.4.2002, για εγγραφή της ανήλικης Κατερίνας Δαμίγου ως Κυπρίας πολίτιδας, η οποία γεννήθηκε στη Γαλλία το 1995, με τον ισχυρισμό ότι είναι θυγατέρα σας και σας πληροφορώ ότι, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, η ανήλικη θεωρείται νόμιμο τέκνο της κας Κατερίνας Δαμίγου και του συζύγου της Χαράλαμπου Τουμπεκτσή, Ελλήνων υπηκόων.
2. Συναφώς αναφέρεται ότι, όπως φαίνεται, σύμφωνα με τη ληξιαρχική πράξη γέννησης ημερ. 3.9.2001 της Διεύθυνσης του Ειδικού Ληξιαρχείου και του Υπουργείου Εσωτερικών της Ελλάδας, διορθώθηκε η φυσική κατάσταση του παιδιού ως νόμιμο παιδί του κου Χαράλαμπου Τουμπεκτσή με το επώνυμο Δαμίγου-Τουμπεκτσή.
3. Σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο Αρ. 187/91, η πατρική αναγνώριση τέκνου που γεννήθηκε εκτός γάμου των γονέων του, επιτυγχάνεται με εκούσια ή δικαστική αναγνώριση. Στην περίπτωση της Κατερίνας Δαμίγου, όπως προκύπτει από τα πιο πάνω, δεν έγινε εκ μέρους σας η πρέπουσα αναγνώρισή της, ως ο φυσικός της πατέρας, όπως ισχυρίζεστε. Γι' αυτό, λυπούμαι να σας πληροφορήσω ότι το αίτημά σας δεν μπορεί, υπό τις περιστάσεις, να γίνει δεκτό για την εγγραφή της ανήλικης Κατερίνας Δαμίγου, ως Κυπρίας πολίτιδας.
.........................................................................................................
Με τιμή
(Γ. Θεοδώρου)
Αν. Λειτουργός Μετανάστευσης"
Με την προσφυγή ο αιτητής, Χριστάκης Φελλά, επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης του Λειτουργού Μετανάστευσης. Ως λόγος ακυρώσεως προβάλλεται, κυρίως, ότι η επίδικη απόφαση είναι προϊόν πραγματικής και ή νομικής πλάνης, καθότι ο Λειτουργός Μετανάστευσης πεπλανημένα αγνόησε και ή δεν έλαβε υπόψη την εκούσια αναγνώριση πατρότητας της ανήλικης Κατερίνας, η οποία έγινε από τον αιτητή στο Ληξιαρχείο της Τουλούζης, στη Γαλλία, στις 16.10.1995 και 27.11.1995, σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία, θεωρώντας, αντί τούτου, ως ορθή μια "διόρθωση" η οποία έγινε στην Ελλάδα. Και τούτο κατά παράβαση της Συμβάσεως επί της Νομικής Καταστάσεως Εξωγάμων Τέκνων την οποία υπέγραψε και κύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία με το Νόμο 50/1979 (η Σύμβαση).*
Ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ευσταθεί.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 της Σύμβασης:
"Η Ιατρική αναγνώρισις παντός εξωγάμου τέκνου δύναται να μαρτυρήται ή επιτυγχάνεται δι' εκουσίας αναγνωρίσεως ή δικαστικής αποφάσεως."
Σύμφωνα με το άρθρο 4 της ίδιας Σύμβασης:
"Η εκούσια αναγνώρισης της πατρότητος δεν δύναται να καταπολεμήται ή να αμφισβητήται καθ' ον τρόπον προβλέπει το εσωτερικόν δίκαιον διά τας τοιαύτας διαδικασίας, εκτός εάν το πρόσωπον το οποίον επιδιώκη να προβή εις την αναγνώρισην ή το οποίον έχει προβή εις την αναγνώρισιν του τέκνου δεν είναι ο βιολογικός τούτου πατήρ."
Από τα δύο αυτά άρθρα συνάγεται ότι η εκούσια αναγνώριση της πατρότητας εξώγαμου τέκνου η οποία έχει νόμιμα στοιχειοθετηθεί σε μια συμβαλλόμενη χώρα, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με βάση το εσωτερικό δίκαιο άλλης συμβαλλόμενης χώρας, παρά μόνο στην περίπτωση όπου ο εκουσίως αναγνωρίσας πατέρας δεν είναι ο βιολογικός πατέρας. Στην προκείμενη περίπτωση, η εκούσια αναγνώριση της ανήλικης Κατερίνας από τον αιτητή στο Ληξιαρχείο της Τουλούζης, σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία, είναι δεδομένη. Δεδομένη είναι, επίσης, η μη αμφισβήτηση ότι ο αιτητής είναι ο βιολογικός πατέρας της Κατερίνας. Το τελευταίο προκύπτει και από την "έκθεση ένορκης εξέτασης μάρτυρα" της Σοφίας Δαμίγου, μητέρας της Κατερίνας, η οποία έγινε στις 2.9.2001 (την προηγούμενη, δηλαδή, μέρα της "διόρθωσης" με τη "ληξιαρχική πράξη γέννησης" της 3.9.2001) στο Β΄ Αστυνομικό Σταθμό Άνω Γλυφάδας, και σύμφωνα με την οποία ο βιολογικός πατέρας της Κατερίνας είναι ο αιτητής (βλ. Ερυθρό 54 στο Τεκμήριο 1). Είχε, επομένως, ο Λειτουργός Μεταναστεύσεως την υποχρέωση να αποδεχθεί την εκούσια αναγνώριση της Κατερίνας από τον αιτητή, που έγινε στην Τουλούζη, σύμφωνα με τη Γαλλική νομοθεσία, με τη συγκατάθεση της μητέρας της Σοφίας Δαμίγου, και, δεδομένου ότι δεν υπήρχε αμφισβήτηση ότι ο αιτητής ήταν ο βιολογικός πατέρας της Κατερίνας, να εγκρίνει την αίτηση και εγγράψει δικαιωματικά την Κατερίνα ως πολίτιδα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η θέση της δικηγόρου της Δημοκρατίας ότι η Σύμβαση ισχύει μόνο για τέκνα των οποίων η μητέρα δεν ήταν έγγαμη κατά τη γέννησή τους και, επομένως, δεν καλύπτει τέκνα τα οποία γεννήθηκαν κατόπιν μοιχείας, ερωτικής δηλαδή πράξης έγγαμης γυναίκας με άντρα άλλον από το νόμιμο σύζυγό της, γιατί τα τέκνα αυτά δεν είναι εξώγαμα, αλλά είναι τέκνα γεννηθέντα εντός γάμου, με βάση το άρθρο 6 του περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμου του 1991 (Νόμος 187/91), δεν είναι ορθός. Η Σύμβαση, αυξημένης ισχύος έναντι του ημεδαπού νόμου (Άρθρο 169.3 του Συντάγματος), δίδει προτεραιότητα στο βιολογικό πατέρα και καλύπτει και τέκνα τα οποία γεννήθηκαν κατόπιν μοιχείας. Τούτο προκύπτει και από τους όρους ερμηνείας της Σύμβασης, όπως αναγράφονται στην Επεξηγηματική Έκθεση (Explanatory Report), όπου, στην παράγραφο 22, αναφέρεται ότι:
"22. In certain states the establishment of paternal affiliation of some children born as a result of an adulterous association in not allowed. These states may formulate a reservation if they consider that they are not in a position to repeal the prohibition immediately."
Η παράγραφος αυτή αναφέρεται στα τέκνα τα οποία γεννήθηκαν κατόπιν μοιχείας και ζητά από τα κράτη στα οποία η εγκαθίδρυση της πατρότητας δεν επιτρέπεται σε τέτοια περίπτωση, να διατυπώσουν επιφύλαξη (reservation) εάν δε θεωρούν ότι δεν είναι σε θέση να καταργήσουν την απαγόρευση αμέσως. Η Κυπριακή Δημοκρατία δε διατύπωσε τέτοια επιφύλαξη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ του αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
* Την ίδια Σύμβαση υπέγραψε και κύρωσε και η Ελληνική Δημοκρατία με το Νόμο 1702 της 4.6.1987 (Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τεύχος Πρώτο, Αρ. Φύλλου 86). Βάσει του Άρθρου 28§2 του Ελληνικού Συντάγματος η Σύμβαση έχει και εκεί αυξημένη ισχύ έναντι της εσωτερικής νομοθεσίας.