|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 591/2004)
31 Οκτωβρίου, 2005
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 28, 25 ΚΑΙ 26 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΤΕΛΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗ ΒΑΣΙΛΟΚΩΣΤΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ΄Ου η Αίτηση.
_________
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Δ. Μέρτακα, για την Καθ΄ Ης η Αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση προς το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) για εγγραφή του στο μητρώο μελών στον κλάδο της Πολιτικής Μηχανικής περιλαμβανομένης της Μηχανικής Τοπίου. Τόσο η Υποεπιτροπή όσο και η Επιτροπή Εγγραφής Μελών του ΕΤΕΚ εισηγήθησαν απόρριψη της αίτησης και η αίτηση απερρίφθη από τη Διοικούσα Επιτροπή του ΕΤΕΚ. Όπως αναφέρεται στη σχετική επιστολή που εστάλη στον Αιτητή:
"Αναφέρομαι στο αίτημα σας για εξέταση ημερομηνίας 05/01/2004 για να εγγραφείτε ως μέλος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ) στον κλάδο της Πολιτικής Μηχανικής, περιλαμβανομένης ης Μηχανικής Τοπίου και λυπούμαι να σας πληροφορήσω ότι η διοικούσα Επιτροπή, μετά από εξέταση της αίτησης σας, αποφάσισε ότι δεν δικαιούσθε να εγγραφείτε στο Μητρώο Μελών του επιμελητηρίου στον πιο πάνω κλάδο γιατί δεν κατέχετε τα υπό του Νόμου απαιτούμενα ακαδημαϊκά προσόντα.
Ειδικότερα πληροφορείσθε ότι, τα ακαδημαϊκά προσόντα του "Diploma of Technician Engineer in Civil Engineering" από το "HIGHER INSTITUTE OF TECHNOLOGY", "Bachelor of Science in Civil Engineering" από το "FREDERICK INSTITUTE OF TECHNOLOGY", που κατέχετε δεν έχουν τύχει αναγνώρισης από το Υπουργικό Συμβούλιο (αρμόδιο σώμα αναγνώρισης τίτλων σπουδών, δυνάμει του Άρθρου 7 του Ν. 224/90) για σκοπούς του Νόμου του ΕΤΕΚ. Επιπρόσθετα το Επιμελητήριο δεν προτίθεται να εισηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την αναγνώριση των προσόντων σας, επειδή δεν τα θεωρεί ότι συνιστούν πανεπιστημιακό δίπλωμα ή πτυχίο ή ισότιμο προσόν σύμφωνα με το Άρθρο 7 του Νόμου του επιμελητηρίου. Σημειώνεται ότι δυνάμει των προνοιών του αναφερόμενου Άρθρου σας παρέχεται το δικαίωμα να ζητήσετε αναγνώριση του προσόντος σας από το Υπουργικό Συμβούλιο."
Με την προσφυγή του ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση αυτή, ισχυριζόμενος ότι, αν και κατέχει όλα τα υπό του νόμου απαιτούμενα προσόντα, πεπλανημένα και χωρίς δέουσα έρευνα και αιτιολογία το ΕΤΕΚ αρνήθηκε να εισηγηθεί προς το Υπουργικό Συμβούλιο την αναγνώριση των προσόντων του.
Είναι προδικαστική ένσταση του ΕΤΕΚ ότι ο Αιτητής στερείται εννόμου συμφέροντος καθ΄όσον δεν διαθέτει τα υπό του νόμου απαιτούμενα προσόντα. Η προδικαστική ένσταση θα είχε έρεισμα, με αναφορά και στη νομολογία που παρατίθεται από τον ευπαίδευτο συνήγορο για τον Αιτητή, αν η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν, όπως εκλαμβάνεται στην αγόρευσή του, η απόρριψη του αιτήματος για εγγραφή στο μητρώο, όπως βεβαίως ήταν και το αίτημα του Αιτητή, αφού τότε η προηγούμενη αναγνώριση από το Υπουργικό Συμβούλιο των ακαδημαϊκών προσόντων που διέθετε και ο Αιτητής θα ήταν προϋπόθεση για την εγγραφή του στο μητρώο. Η προσφυγή όμως δεν είναι αυτή τη πτυχή της απόφασης του ΕΤΕΚ που προσβάλλει αλλά την άλλη και περαιτέρω, ότι δηλαδή το ΕΤΕΚ δεν θα εισηγείτο προς το Υπουργικό Συμβούλιο την αναγνώριση των προσόντων του Αιτητή. Τούτου δοθέντος, το πράγμα διαφοροποιείται αφού το ζητούμενο δεν είναι πλέον κατά πόσο ο Αιτητής εδικαιούτο να εγγραφεί στο μητρώο αλλά κατά πόσο μπορούσε να υπάρξει αναγνώριση των προσόντων του ώστε να δικαιούται στη συνέχεια να εγγραφεί στο μητρώο. Σύμφωνα με το τότε ισχύον στην περίπτωση άρθρο 7(1)(α) του περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Νόμου του 1990 (Ν. 224/90):
"7.-(1) Κάθε πρόσωπο δικαιούται να εγγραφεί στο Μητρώο Μελών Επιμελητηρίου και να είναι μέλος του επιμελητηρίου αν -
(α) Έχει πτυχίο ή δίπλωμα Πανεπιστημίου ή άλλο ισοδύναμο προσόν, αναγνωριζόμενο για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου από το Υπουργικό Συμβούλιο ύστερα από εισήγηση του Επιμελητηρίου, σε οποιοδήποτε κλάδο μηχανικής επιστήμης·"
Το ΕΤΕΚ, επιλαμβανόμενο της αίτησης του Αιτητή, δεν περιορίσθηκε να απορρίψει την αίτηση για εγγραφή στο μητρώο ως εκ του ότι τα προσόντα του αιτητή δεν είχαν αναγνωρισθεί, που αν περιορίζετο θα ήταν όντως το τέλος του πράγματος, αλλά προχώρησε να αποφασίσει ότι ούτε αναγνώριση των προσόντων του θα εισηγείτο προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Αυτή η πτυχή της απόφασης είναι που προσβάλλεται και ως προς αυτή δεν ισχύει η εισήγηση για έλλειψη εννόμου συμφέροντος.
Ήγειρε όμως το ΕΤΕΚ κατά το επανάνοιγμα της υπόθεσης και θέμα εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης απόφασης. Η εισήγηση, λέγεται, στην οποία προβαίνει το ΕΤΕΚ προς το Υπουργικό Συμβούλιο στα πλαίσια του άρθρου 7(1)(α) δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά μόνο ακριβώς εισήγηση ως μέρος μιας διαδικασίας η οποία απολήγει στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ως μόνου έχοντος αποφασιστική αρμοδιότητα επί του θέματος της αναγνώρισης. Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Αιτητή αντιτείνει ότι η άρνηση του ΕΤΕΚ να προβεί σε εισήγηση συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.
Η εισήγηση με βρίσκει σύμφωνο, έχοντας το ωφέλημα και των αποφάσεων αδελφών μου Δικαστών στις οποίες με παρέπεμψε η ευπαίδευτη συνήγορος για το ΕΤΕΚ. Στην υπόθεση Δαυίδ ν. ΕΤΕΚ, 784/97, 20.5.1999, ο Αρτέμης, Δ., είπε τα ακόλουθα (σελίδες 4-5):
"Η δεύτερη προδικαστική ένσταση αφορά τα αιτήματα θεραπείας Α.2 και Α.3, που στην ουσία είναι αλληλένδετα και αφορούν την άρνηση ή παράλειψη του Επιμελητηρίου να υποβάλει εισήγηση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για αναγνώριση των προσόντων του αιτητή. Υποβάλλεται ότι τέτοια θεραπεία δεν μπορεί να δοθεί, γιατί οι πιο πάνω πράξεις δεν αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, ούτε διοικητικές παραλείψεις οφειλόμενης ενέργειας, που μπορεί να προσβληθούν με ακύρωση. Η δυνάμει του άρθρου 7(1)(α) αρμοδιότητα του Επιμελητηρίου να υποβάλει εισηγήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο δεν εντάσσεται στα πλαίσια της εκτελεστικής/διοικητικής αρμοδιότητας του. Το Υπουργικό Συμβούλιο εκδίδει δυνάμει του άρθρου αυτού αποφάσεις κανονιστικού χαρακτήρα, οι οποίες δημιουργούν καταστάσεις γενικές και απρόσωπες και άρα οι συνέπειες των προσβαλλομένων αιτήσεων ή παραλείψεων του Επιμελητηρίου είναι απρόσωπες και γενικής εφαρμογής εφόσον αφορούν ευρύτερη και απροσδιόριστη ομάδα καταχώρισης προσόντων ομοίων προς αυτών του αιτητή. Η άρνηση ή παράλειψη υποβολής τέτοιας εισήγησης δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως άρνηση του Επιμελητηρίου να ικανοποιήσει σχετικό ατομικό αίτημα.
Προκύπτει έτσι ότι ο ρόλος του Επιμελητηρίου περιορίζεται στην υποβολή εισήγησης στο Υπουργικό Συμβούλιο για αναγνώριση του διπλώματος του αιτητή και την έκδοση κανονιστικής διοικητικής πράξης, τη δε αποφασιστική αρμοδιότητα έχει το Υπουργικό Συμβούλιο. Η αρμοδιότητα του Επιμελητηρίου, όπως καθορίζεται στο πιο πάνω άρθρο, είναι να προβαίνει σε εισήγηση προς το Υπουργικό Συμβούλιο (δέστε και Γεωργίου ν. ΕΤΕΚ, αρ. 747/94, ημερομηνίας 20.12.95, σελ. 6 και 7).
Ο ισχυρισμός του αιτητή ότι η υπό κρίση ενέργεια είναι αρνητική σύμφωνη γνώμη, ουδόλως ευσταθεί. Όπως αναφέρεται στο σύγγραμμα του Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 3η έκδοση, παράγρ. 135 "Η 'γνωμοδότησις' ή 'γνώμη' διατυπώνεται κατόπιν ερωτήματος του αποφασίζοντος οργάνου ..." και στην παρούσα περίπτωση κανένα ερώτημα δεν υπεβλήθη από το αποφασίζον όργανο.
Στο στάδιο των διευκρινίσεων ο αιτητής αναφέρθηκε στην έννοια της "πρότασης" που σύμφωνα με το Σπηλιωτόπουλο (ανωτέρω παράγραφος 137) "έχει την αυτήν φύσιν με την σύμφωνον γνώμην, διαφέρει εξ αυτής διότι υποβάλλεται εξ ιδίας πρωτοβουλίας του έχοντος την γνωμοδοτικήν αρμοδιότητα (προτείνοντος οργάνου ενώ η γνώμη διατυπούται κατόπιν ερωτήματος του αποφασίζοντος οργάνου". Παρόλον ότι η πρόταση είναι προπαρασκευαστική πράξη εντούτοις θεωρείται εκτελεστή όταν η πρόταση είναι αρνητική. Στην παρούσα περίπτωση δεν εγείρεται τέτοιο θέμα γιατί ουδέποτε υπεβλήθη πρόταση από το Επιμελητήριο και η μη υποβολή πρότασης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αρνητική πρόταση που να δημιουργεί εκτελεστή πράξη.
Η αρμοδιότητα του Επιμελητηρίου δυνάμει του άρθρου 7(1)(α) να υποβάλει εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο για αναγνώριση των ακαδημαϊκών προσόντων του αιτητή και έκδοση κανονιστικής διοικητικής πράξης, είναι σύμπραξη στην άσκηση εκ μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου κανονιστικής αρμοδιότητας. Ως εκ τούτου η πράξη αυτή δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη ή παράλειψη. Ούτε μπορεί η παράλειψη αυτή να θεωρηθεί ως παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας, γιατί με το άρθρο 7(1)(α) δεν επιβάλλεται υποχρέωση στο Επιμελητήριο να υποβάλλει στο Υπουργικό Συμβούλιο για απόφαση κάθε αίτημα για αναγνώριση προσόντος. μόνο όταν αυτό εισηγείται την αναγνώριση του προσόντος υποβάλλει τη σχετική εισήγηση στο Συμβούλιο για απόφαση."
Εις δε τις υποθέσεις Κοννίδης ν. ΕΤΕΚ, 339/2001, 12.9.2003 και Νικολάου ν. ΕΤΕΚ, 311/2002, 23.9.2003, ο Δικαστής Κραμβής, στη βάση της ίδιας προσέγγισης, είπε (σελίδες 2-3):
"Κρίνω σκόπιμο να ασχοληθώ με τον ισχυρισμό του αιτητή που άπτεται άμεσα του αιτήματος που προβάλλει ως αξιούμενη θεραπεία. Ο αιτητής επιδιώκει με τα νομικά σημεία που εγείρει στην αίτηση καθώς και με την αγόρευση του να συμπροσβάλει την αδικαιολόγητη άρνηση - κατά τους ισχυρισμούς του - του ΕΤΕΚ να υποβάλει στο Υπουργικό Συμβούλιο εισήγηση για αναγνώριση του προσόντος του.
Τέτοια θεραπεία δεν μπορεί να δοθεί, γιατί η πιο πάνω πράξη δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη ούτε διοικητική παράλειψη οφειλομένης ενέργειας, ώστε να υπόκειται σε ακυρωτικό έλεγχο. Η δυνάμει του άρθρου 7(1)(α) του Νόμου αρμοδιότητα του Επιμελητηρίου να υποβάλει εισηγήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο, δεν εντάσσεται στα πλαίσια της εκτελεστικής/διοικητικής αρμοδιότητας του. Ο ρόλος του περιορίζεται στην υποβολή εισήγησης στο Υπουργικό Συμβούλιο, τη δε αποφασιστική αρμοδιότητα την έχει το Υπουργικό Συμβούλιο.
Εξάλλου το Υπουργικό Συμβούλιο εκδίδει δυνάμει του εν λόγω άρθρου αποφάσεις κανονιστικού χαρακτήρα, οι οποίες δημιουργούν γενικές και απρόσωπες καταστάσεις και άρα οι συνέπειες των ενδεχόμενων εισηγήσεων ή παραλείψεων του ΕΤΕΚ είναι απρόσωπες και γενικής εφαρμογής, εφόσον αφορούν ευρύτερη και απροσδιόριστη ομάδα καταχώρισης προσόντων. Η άρνηση ή παράλειψη υποβολής τέτοιας εισήγησης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως άρνηση του Επιμελητηρίου να ικανοποιήσει σχετικό ατομικό αίτημα. (Γεωργίου Δαυίδ ν. ΕΤΕΚ, Υπόθεση αρ. 784/97, ημερ. 20.5.99)."
Υιοθετώ το σκεπτικό αυτό και καταλήγω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη. Δεν είναι αναγκαίο, για σκοπούς της παρούσας προσφυγής, να αποφασίσω αν υπάρχει δυνατότητα προσβολής της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου σε περίπτωση που θα απορρίπτετο αίτημα του Αιτητή προς αυτό για αναγνώριση προσόντων. Θα έλεγα όμως ότι το γεγονός ότι η αρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου χαρακτηρίζεται κανονιστικής φύσεως δεν θα εμπόδιζε τον Αιτητή, που άλλως δεν θα είχε δυνατότητα θεραπείας, να προσβάλει τέτοια απόφαση ως εκτελεστή διοικητική πράξη. Όπως ενδεχομένως να μην εμποδίζετο και οποιοσδήποτε τρίτος, επαρκώς ενδιαφερόμενος, να προσβάλει με προσφυγή την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου σε περίπτωση απόφασης για αναγνώριση προσόντων.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Εν όψει όμως του ότι το εν λόγω θέμα δεν ηγέρθη παρά μόνο κατά το επανάνοιγμα της υπόθεσης, με αποτέλεσμα τα προηγηθέντα δικόγραφα να κατέστησαν ουσιαστικά αχρείαστα (και εν πάση περιπτώσει απερρίφθη η εκεί εγερθείσα προδικαστική ένσταση του ΕΤΕΚ ως προς το έννομο συμφέρον), κρίνω ορθό όπως μη υπάρξει διαταγή για έξοδα.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π