|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Δεν έχει εντοπιστεί νομοθεσία ή απόφαση ή δικονομικός θεσμός στον οποίο να κάνει αναφορά η απόφαση αυτή
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 885/2003 και 1070/2003)
16 Ιουνίου, 2005
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡA 28 και 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 885/2003)
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΛΥΝΕΙΚΗΣ,
Αιτητής,
v.
1. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ,
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
(Υπόθεση Αρ. 1070/2003)
ΤΑΚΗ ΚΑΝΑΡΗΣ,
Αιτητής,
v.
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Α. Κωνσταντίνου, για τον Αιτητή στην 885/2003.
Α. Ευσταθίου (κα.) με Ε. Νικολαϊδου (κα.), για τον Αιτητή στην 1070/2003.
Α. Βασιλειάδης, για τους Καθ' ων η αίτηση (Κυπριακή Δημοκρατία).
Αλ. Μαρκίδης, για τους Καθ΄ ων η αίτηση (Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας).
Α. Κουντουρή (κα.), για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Οι αιτητές στις δύο προσφυγές και το Ε/Μ Ανδρέας Δημητριάδης ήταν υποψήφιοι για τη θέση του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (που στη συνέχεια θα αναφέρεται ως ο Οργανισμός), που είναι καθ΄ ου η αίτηση 1 στην Προσφυγή 885/2003 και καθ΄ ου η αίτηση 2 στην Προσφυγή 1070/2003.
Κατά τον ουσιώδη χρόνο προήδρευε του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού ο ορθοπεδικός γιατρός κ. Νίκος Ιωάννου, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος ιατρός που ασκεί το ιατρικό λειτούργημα και έχει και κλινική δική του.
Αφού δέχθηκε υποψηφιότητες για τη θέση του Γενικού Διευθυντή, ο Οργανισμός προχώρησε σε προφορικές εξετάσεις των υποψηφίων που είχαν υποβάλει έγκαιρα τις αιτήσεις τους και καθόρισε τη διαδικασία επιλογής του Γενικού Διευθυντή με βάση την απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή αν κάποιος υποψήφιος εξασφάλιζε από την αρχή απόλυτη πλειοψηφία θα εκλεγόταν ενώ σε περίπτωση μη εξασφάλισης απόλυτης πλειοψηφίας από οποιοδήποτε υποψήφιο, αποκλείονταν οι υποψήφιοι που εξασφάλιζαν τις λιγότερες ψήφους και ακολουθούσε νέα ψηφοφορία μεταξύ των δύο πλειοψηφούντων υποψηφίων μέχρι την εξασφάλιση της απόλυτης πλειοψηφίας, δηλαδή των μισών ψήφων συν μιας, από έναν υποψήφιο.
Στην προκείμενη περίπτωση, στην πρώτη ψηφοφορία που διενεργήθηκε, ο αιτητής Τάκης Κανάρης πήρε 4 ψήφους έναντι 3 του Ε/Μ Ανδρέα Δημητριάδη, δύο του αιτητή Α. Πολυνείκη και μιας υπέρ κάποιου άλλου υποψηφίου. Στη δεύτερη κατά σειρά ψηφοφορία που διεξήχθη την ίδια μέρα ο κ. Κανάρης έλαβε 4 ψήφους έναντι 3 του Ε/Μ κ. Δημητριάδη. Διεξήχθη και τρίτη ψηφοφορία η οποία περιορίστηκε μεταξύ των δύο επικρατεστέρων υποψηφίων, δηλαδή του κ. Κανάρη και του κ. Δημητριάδη. Στην τελευταία ψηφοφορία ο κ. Κανάρης έλαβε 5 ψήφους έναντι 4 του κ. Δημητριάδη και υπήρχε και μια αποχή εκ μέρους του μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού, κ. Σωτήρη Φελλά. Στη συνέχεια υπεδείχθη από το συμβούλιο του Οργανισμού στον κ. Φελλά ότι δεν ήταν δυνατό να απέχει της ψηφοφορίας και ότι ήταν υποχρέωσή του να ψηφίσει υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου. Υπό την πίεση αυτή, η οποία ασκήθηκε στον κ. Φελλά, ο κ. Φελλάς απεφάσισε να ψηφίσει τελικά υπέρ του Ε/Μ κ. Δημητριάδη, παρά το ότι η προτίμηση του ήταν ο κ. Πολυνείκης. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος κ. Νίκος Ιωάννου άσκησε το δικαίωμα του για δεύτερη ψήφο, εφόσον υπήρχε ισοψηφία μεταξύ των δύο υποψηφίων που υποστηρίζονταν από 5 ψήφους ο καθένας, υπέρ του Ε/Μ κ. Δημητριάδη, οπότε και επικράτησε ο κ. Δημητριάδης με 6 ψήφους έναντι 5 του κ. Κανάρη.
Στη συνέχεια ζητήθηκε η έγκριση και επικύρωση του διορισμού του Ε/Μ κ. Δημητριάδη στη θέση του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού, από το Υπουργικό Συμβούλιο, όπως προβλέπεται από το σχετικό Νόμο. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε και επεκύρωσε το διορισμό του Ε/Μ στη θέση του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού.
Τόσο η απόφαση του Οργανισμού όσο και η έγκριση και επικύρωση της απόφασης εκείνης εκ μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου, για διορισμό του Ε/Μ στη θέση του Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού, προσβάλλονται από τους αιτητές για διάφορους λόγους.
Μεταξύ των λόγων που επικαλείται ο αιτητής στην 885/2003 είναι ότι οι πράξεις ή αποφάσεις των καθ΄ ων η αίτηση είναι παράνομες και αντίθετες προς το Σύνταγμα, τον Νόμο και τους Κανονισμούς περί Γενικού Συστήματος Υγείας, Ν 89(Ι)/2001, όπως τροποποιήθηκε, ότι οι πράξεις ή αποφάσεις των καθ΄ ων η αίτηση λήφθηκαν με διαδικασία που πάσχει νομικά, ότι ο αιτητής υπερτερεί καταφανώς σε προσόντα, αξία και πείρα του Ε/Μ, ότι δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα στην προφορική εξέταση και ότι οι διαπιστώσεις του Οργανισμού έρχονται σε αντίθεση με τα ενώπιον του στοιχεία. Επίσης ο αιτητής υποβάλλει ότι το διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού ήταν παράνομα συγκροτημένο και/ή ότι η σύνθεση του έπασχε επειδή ο Πρόεδρος του κ. Νίκος Ιωάννου κωλύετο να προεδρεύει εφόσον είχε άμεσα συμφέροντα στην παροχή ιατρικής φροντίδας, ως ασκών το λειτούργημα του γιατρού και ως Διευθυντής ιατρικής κλινικής κατά παράβαση του άρθρου 5(4) και του άρθρου 28 του Ν 89(Ι)/2001. Ακόμα οι πράξεις και αποφάσεις των καθ΄ ων η αίτηση προσβάλλονται και επειδή ασκήθηκε πίεση στο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού κ. Φελλά, ο οποίος ουσιαστικά εξαναγκάστηκε να αλλάξει τη ψήφο του από ψήφο αποχής σε ψήφο υπέρ κάποιου υποψηφίου ενώ ήταν απόλυτο δικαίωμα του να τηρήσει αποχή.
Ο αιτητής στη 1070/2003 προσβάλλει τις πράξεις και αποφάσεις των καθ΄ ων η αίτηση για περίπου τους ίδιους λόγους που επικαλείται και ο αιτητής στην 885/2003. Τονίζει όμως πως η διαδικασία που ακολουθήθηκε κατά την επιλογή των υποψηφίων έπασχε νομικά και ήταν αντίθετη προς το Σύνταγμα και τους Κανόνες της χρηστής διοίκησης. Θα έπρεπε να είχε ακολουθηθεί η αρχή της απλής πλειοψηφίας και όχι της απόλυτης πλειοψηφίας και επομένως ο κ. Κανάρης θα έπρεπε να είχε επιλεγεί από την πρώτη ψηφοφορία εφόσον πλειοψήφισε των ανθυποψηφίων του σ΄ όλες τις ψηφοφορίες. Ακόμα ο κ. Κανάρης θα έπρεπε να είχε επιλεγεί και επειδή είχε τα καλύτερα προσόντα και διότι στην προφορική εξέταση κρίθηκε ως εξαίρετος ενώ το Ε/Μ είχε κριθεί ως σχεδόν εξαίρετος και ο κ. Πολυνείκης ως πάρα πολύ καλός. Η πράξη και η απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση προσβάλλεται και από τον κ. Κανάρη για το λόγο ότι του Οργανισμού προήδρευε ο γιατρός κ. Νίκος Ιωάννου και για το λόγο ότι το μέλος του Συμβουλίου κ. Σωτήρης Φελλάς πιέστηκε και εξαναγκάστηκε να αλλάξει τη ψήφο αποχής του και να ξαναψηφίσει υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου.
Μελέτησα με προσοχή όλα τα ενώπιον μου στοιχεία. Δεν επιθυμώ να επαναλάβω τις θεμελιωμένες αρχές του διοικητικού δικαίου που άπτονται των θεμάτων που εγείρονται στην παρούσα υπόθεση. Θεωρώ ορθό να επικεντρωθώ στα επίδικα σημεία που κατά την εκτίμηση μου κρίνουν το αποτέλεσμα των δύο αυτών προσφυγών. Συναφώς προβαίνω στις εξής παρατηρήσεις:
(1) Σύμφωνα με το άρθρο 12 των περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμων του 2001 και 2002 και το άρθρο 3 του περί Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Γενικών Διευθυντών) Νόμο του 1990 (Ν 115(Ι)/90) ο Γενικός Διευθυντής Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, όπως είναι η περίπτωση, διορίζεται από το οικείο Συμβούλιο του οποίου η απόφαση υποβάλλεται στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.
(2) Σύμφωνα με το άρθρο 25(1) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν 158(Ι)/99) αν δεν ορίζεται διαφορετικά από το Νόμο, οι αποφάσεις ενός συλλογικού οργάνου λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία και σε περίπτωση ισοψηφίας επικρατεί η ψήφος του Προέδρου. Η απλή πλειοψηφία σημαίνει την υποστήριξη από περισσότερα μέλη, σε σύγκριση με άλλους υποψηφίους, δεν σημαίνει όμως απόλυτη πλειοψηφία δηλαδή μια ψήφο πέραν του μισού. Στην προκείμενη περίπτωση αντί να ακολουθηθεί διαδικασία επιλογής με απλή πλειοψηφία, εφόσον δεν υπήρχε οποιαδήποτε πρόνοια, στο σχετικό νόμο, περί του αντιθέτου, ακολουθήθηκε διαδικασία απόλυτης πλειοψηφίας, που κατά την εκτίμηση μου ήταν λανθασμένη και αντίκειτο στις σχετικές διατάξεις του Ν 158(Ι)/99.
Ως αποτέλεσμα της λανθασμένης διαδικασίας που ακολούθησε το Συμβούλιο του Οργανισμού, υποχρεώθηκε στο τέλος να ασκήσει αθέμιτη πίεση επί του μέλους του Συμβουλίου κ. Φελλά για να αλλάξει τη ψήφο αποχής του σε ψήφο υπέρ του ενός ή του άλλου από τους δύο υποψηφίους που είχαν παραμείνει στην τελική ψηφοφορία. ΄Ηταν απόλυτο δικαίωμα του οποιουδήποτε μέλους του Συμβουλίου να τηρήσει αποχή αν επιθυμούσε. Η απλή πλειοψηφία σήμαινε απλά περισσότερες ψήφους υπέρ του ενός υποψηφίου, λαμβανομένων υπόψη μόνον των εγκύρων ψήφων και μη λαμβανομένων υπόψη των αποχών (Δέστε: Φώτος Φωτιάδης ν. Θ.Ο.Κ. κ.α. (1990) 3 Α.Α.Δ. σελ. 2079).
(3) Το Υπουργικό Συμβούλιο και η Κυπριακή Δημοκρατία είχαν ενεργόν ανάμειξη στη διαδικασία διορισμού Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού εφόσον η απόφαση του Οργανισμού, για να ήταν έγκυρη, χρειαζόταν, σύμφωνα με το Νόμο, την έγκριση και επικύρωσή της από το Υπουργικό Συμβούλιο. Επομένως αν η απόφαση του Οργανισμού είναι μεμπτή και η έγκριση και επικύρωση της απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο είναι, κατά την εκτίμηση μου, επίσης μεμπτή.
(4) Δεν προτίθεμαι να υπεισέλθω στον έλεγχο της ορθότητας των απαντήσεων των υποψηφίων κατά την προφορική εξέταση που τους έγινε. Αυτό είναι ζήτημα που εκφεύγει του δικαστικού ελέγχου παρά το ότι το ασυμβίβαστο μιας θέσης, για το λόγο ότι το πρόσωπο που την κατέχει έχει συγκρουόμενα συμφέροντα ή ιδιότητες, είναι τεχνικό-νομικό ζήτημα για το οποίο το Δικαστήριο μπορεί να έχει άποψη.
(5) Θεωρώ ότι η άσκηση της προεδρίας του Οργανισμού από τον κ. Νίκο Ιωάννου, γιατρό, ο οποίος ασκεί το ιατρικό λειτούργημα, είναι μεμπτή. Σύμφωνα με το άρθρο 5(4) του περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμου του 2001 (Ν 89(Ι)/2001), ο Πρόεδρος του Συμβουλίου είναι ανεξάρτητο πρόσωπο το οποίο δεν έχει άμεσα συμφέροντα στην παροχή ιατρικής φροντίδας. Κατά την κρίση μου, ένας ιατρός που ασκεί το λειτούργημά του έχει άμεσα συμφέροντα στην παροχή ιατρικής φροντίδας και επομένως δεν είναι ανεξάρτητο πρόσωπο και κατά συνέπεια δεν μπορεί να είναι Πρόεδρος του Συμβουλίου. Το γεγονός ότι το Γενικό Σύστημα Υγείας δεν έχει ακόμα τεθεί σε λειτουργία δεν επηρεάζει την προαναφερόμενη θέση εφόσον δυνητικά ένας γιατρός που ασκεί το λειτούργημα του μπορεί να τεθεί σε θέση αλληλοσυγκρουομένων συμφερόντων ασκώντας και την προεδρία του Οργανισμού. Η αναφορά, στον προαναφερόμενο Νόμο, στον όρο «παροχή υπηρεσιών και προμηθειών» δεν θεωρώ ότι επηρεάζει την προαναφερόμενη ερμηνεία του άρθρου 5(4). Κατά την εκτίμηση μου ο όρος «παροχή ιατρικής φροντίδας» έχει μια έννοια και ο όρος «παροχή υπηρεσιών και προμηθειών» έχε άλλη έννοια. Στην προκείμενη περίπτωση ο κ. Ιωάννου κωλύετο ένεκα της εκ μέρους του άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος από του να είναι Πρόεδρος και να προεδρεύει του Οργανισμού κατά τον ουσιώδη χρόνο. Αυτό ήταν ουσιώδες θέμα και επηρέασε τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού. Παρ΄ όλο που ο Οργανισμός μπορούσε να λειτουργεί και με Διοικητικό Συμβούλιο που είχε λανθασμένη σύνθεση, εν τούτοις για τους σκοπούς της παρούσας υπόθεσης θεωρώ ότι η λανθασμένη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού επηρέασε άμεσα τη λειτουργία του και κατ΄ επέκταση το διορισμό Γενικού Διευθυντή.
Εν όψει των προαναφερομένων δεν θεωρώ σκόπιμο να επεκταθώ σε άλλα θέματα που εγέρθησαν. ΄Εχω ικανοποιηθεί ότι και οι δύο προσφυγές θα πρέπει να επιτύχουν. Η 885/2003 πετυχαίνει λόγω της λανθασμένης σύνθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού κατά τον ουσιώδη χρόνο, εξαιτίας του Προέδρου του, που δεν ήταν ανεξάρτητος, και η 1070/2003 πετυχαίνει και για τον προαναφερόμενο λόγο και επειδή το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού ακολούθησε διαδικασία επιλογής που ήταν λανθασμένη και αντίκειτο στις σχετικές πρόνοιες του νόμου, με αποτέλεσμα να αδικηθεί ο αιτητής.
Κατά συνέπεια και οι δύο προσφυγές πετυχαίνουν και η προσβληθείσα πράξη και απόφαση του Οργανισμού καθώς και η έγκριση και επικύρωσή της από το Υπουργικό Συμβούλιο ακυρώνονται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ των αιτητών και εις βάρος των καθ΄ ων η αίτηση. Καμιά διαταγή για έξοδα για το ενδιαφερόμενο μέρος.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
/ΕΑΠ. Δ.