|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Προσφυγή Αρ. 642/2002
5 Aυγούστου, 2003
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.]
Αναφορικά με το αρθρο 146 του Συντάγματος
Α Α Α UNITED STOCKBROKERS LTD,
Αιτήτρια,
ν
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς,
Καθ΄ης η αίτηση.
_________________
Παναγιώτης Α. Κυπριανού, για την αιτήτρια.
Γεώργιος Κολοκασίδης & Σία, για τους καθ΄ων η αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή η A.A.A. United Stockbrokers Ltd (Αιτήτρια) προσβάλλει την ορθότητα της απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (καθ΄ης η αίτηση) με την οποία επιβλήθηκε στην αιτήτρια πρόστιμο ύψους £15.000 γιατί δεν διατηρούσε τα χρήματα των πελατών της σε ιδιαίτερο τραπεζικό λογαριασμό πελατών.
(α) Τα γεγονότα
Η αιτήτρια είναι εγγεγραμμένη εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και οι μετοχές της εισαγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Κατόπιν ελέγχου της κατάστασης του καθαρού κεφαλαίου της διαπιστώθηκε ότι τα χρήματα των πελατών της δεν είχαν κατατεθεί σε ιδιαίτερο τραπεζικό λογαριασμό. Υποβλήθηκε προς την αιτήτρια αίτημα συλλογής πληροφοριών σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 33 του περί της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Σύσταση και Αρμοδιότητες) Νόμου Αρ. 64(Ι)/2001, με το οποίο εζητείτο η παροχή πληροφοριών και η παρουσίαση γραπτών στοιχείων αναφορικά με τα πιστωτικά υπόλοιπα των πελατών της. Μετά τη συλλογή των σχετικών πληροφοριών επειδή φαινόταν ότι προέκυπτε ενδεχόμενη παραβίαση του άρθρου 21(2)(β) των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Κανονισμών του 1995 έως 2000 (σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να τηρούνται τραπεζικοί λογαριασμοί για χρήματα των εντολέων που καλούνται Λογαριασμοί Εντολέων) η καθ΄ης η αίτηση κάλεσε την αιτήτρια σε απολογία. Η αιτήτρια, με επιστολή της ημερομηνίας 24.4.2002 πρόβαλε τις θέσεις της υποστηρίζοντας ότι "η ολική διαφορά στις 28.2.2002 είναι £157.011 και το οποίο έχει καλυφθεί αρχές Απριλίου." Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αφού εξέτασε τους ισχυρισμούς τους αιτήτριας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση του Κανονισμού 21(2)(β) και υπέβαλε στην αιτήτρια πρόστιμο £15.000. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω το σχετικό πρακτικό της επίδικης απόφασης:
"
(ii) AAΑ United Stockbrokers LtdΗ Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη τις θέσεις του Μέλους όπως αυτές διατυπώθηκαν στην επιστολή ημερομηνίας 24 Απριλίου 2002, αποφάσισε ότι το Μέλος AAA United Stockbrokers Ltd έχει παραβεί τον Κανονισμό 21(2)(β) των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Κανονισμών του 1995 έως 2002.
Η Επιτροπή κατέληξε στην πιο πάνω απόφαση αφού, σύμφωνα με την κατάσταση καθαρού κεφαλαίου του εν λόγω Μέλους που υποβλήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2002, διαπιστώθηκε ότι τα χρήματα πελατών δεν τηρούνταν σε ιδιαίτερο τραπεζικό λογαριασμό (clients a/c) αφού τα πιστωτικά υπόλοιπα των πελατών δεν συμφωνούσαν με τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών των εντολέων, εμφανίζοντας έλλειμμα ύψους £186.598.
Ως εκ τούτου η Επιτροπή, με βάση την εξουσία που της παρέχει το Αρθρο 38 του περί της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Σύσταση και Αρμοδιότητες) Νόμου του 2001, και λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο δημιουργίας του ελλείμματος, τη σοβαρότητα του αδικήματος, την ανάγκη συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας και την σχετική Εγκύκλιο που έκδωσε για συμμόρφωση με τα χρήματα εντολέων, αποφάσισε όπως επιβάλει στο Μέλος διοικητικό πρόστιμο ύψους £15.000 για παράβαση του Κανονισμού 21(2)(β) του ΧΑΚ, ποσό το οποίο θα πρέπει να καταβληθεί μέχρι την 20η Ιουνίου 2002."
(β) Οι λόγοι ακύρωσης
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η πιο πάνω απόφαση πάσχει γιατί παρατηρείται
(i) παράνομη σύνθεση οργάνου,
(ii) νομική και πραγματική πλάνη και
(iii) παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας.
(i) Παράνομη σύνθεση οργάνου
Η σύνθεση του Συμβουλίου Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθορίζεται με τις πρόνοιες του άρθρου 12 του Νόμου 64(Ι)/2001 το οποίο προβλέπει ότι:
"12.-(1) Το Συμβούλιο είναι πενταμελές και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και τρία άλλα μέλη που διορίζονται κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του παρόντος Μέρους.
(2)
Ως μέλη του Συμβουλίου διορίζονται πρόσωπα ανωτάτου ηθικού επιπέδου, εγνωσμένου κύρους και εντιμότητας και εγνωσμένης πείρας και κατάρτισης στη χρηματαγορά και την κεφαλαιαγορά, τα οποία είναι ικανά να συμβάλουν στην πραγμάτωση των σκοπών του παρόντος Νόμου, στην ανάπτυξη της ομαλής και μεθοδικής αγοράς αξιών και στην προστασία των επενδυτών και του κοινού εν γένει.(3) Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου υποδεικνύει έναν εκπρόσωπό του, ο οποίος δύναται να μετέχει σε οποιαδήποτε συνεδρία του Συμβουλίου χωρίς δικαίωμα ψήφου, αλλά με το δικαίωμα να εγγράφει στην ημερήσια διάταξη θέματα, να μετέχει τις συζητήσεις και να εκφράζει απόψεις.
(4) Δεν επιτρέπεται ο διορισμός στο Συμβούλιο προσώπου, το οποίο έχει είτε το ίδιο, είτε τα συνδεδεμένα με αυτό πρόσωπα ουσιώδες συμφέρον σε οργανισμό που τελεί υπό τον έλεγχο της Επιτροπής ή το οποίο μετέχει στο διοικητικό όργανο τέτοιου οργανισμού και η απόκτηση τέτοιου συμφέροντος ή η συμμετοχή στο διοικητικό όργανο τέτοιου οργανισμού κατά τη διάρκεια της θητείας του συνεπάγεται την ανάκληση του διορισμού του.
(5) Δεν επιτρέπεται ο διορισμός στο Συμβούλιο προσώπου, το οποίο έχει καταδικαστεί για αδίκημα ενέχον έλλειψη τιμιότητας ή ηθικής αισχρότητα ή έχει πτωχεύσει σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πτωχεύσεως Νόμου."
Αναφορικά με τις συνεδρίες του Συμβουλίου, το άρθρο 19 προβλέπει ότι:
"................................. .................................................. .................................................. ....
(8) Ο Προεδρεύων της συνεδρίας και δύο άλλα μέλη παριστάμενα στη συνεδρία συνιστούν απαρτία, οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και σε περίπτωση ισοψηφίας επικρατεί η ψήφος του Προεδρεύσαντος της συνεδρίας.
(9) Χρέη γραμματέα του συμβουλίου ασκεί ένα μέλος του μόνιμου προσωπικού της Επιτροπής που ορίζεται προς τούτο από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, ο οποίος έχει την ευθύνη της τήρησης των πρακτικών."
Στα πρακτικά της επίδικης συνεδρίας του Συμβουλίου της 29.5.2002 σημειώθηκαν ως παριστάμενα πρόσωπα οι πιο κάτω:
Παρόντες
:κ. Μ. Κληρίδης Πρόεδρος Συμβουλίου Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς
κ. Α. Χατζηπιερής Αντιπρόεδρος Συμβουλίου Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς
κ. Μ. Νικολαΐδης Μέλος
κ. Σ.Π. Κόκκινος Μέλος
κ. Α. Αργυρίδης Μέλος
κ. Γ. Δημητρίου Εκπρόσωπος του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας
Πρακτικά: Ο Πρόεδρος αποφάσισε όπως στη συνεδρία παρίσταται με σκοπό την τήρηση πρακτικών η κα Εύα Ιωάννου, Λειτουργός της Επιτροπής.
Έχει υποβληθεί από τον ευπαίδευτο συνήγορο της αιτήτριας ότι η παρουσία τόσο του εκπροσώπου του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας όσο και της κας Εύας Ιωάννου που παρευρισκόταν για την τήρηση των πρακτικών είναι παράνομη αφού φαίνεται ότι παρευρίσκονταν και οι δύο μέχρι τη λήψη της σχετικής απόφασης.
Η εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η παρουσία του εκπροσώπου του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας προβλέπεται ρητά στο άρθρο 12(3) που παρέχει την ευχέρεια στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας να υποδεικνύει τον εκπρόσωπό του, ο οποίος μπορεί να συμμετέχει σε οποιαδήποτε συνεδρία του συμβουλίου με δικαίωμα να λαμβάνει μέρος στις συζητήσεις και να εκφράζει τις απόψεις του, χωρίς όμως να έχει δικαίωμα ψήφου.
Αναφορικά με την παρουσία της πρακτικογράφου, το άρθρου 19(9) του Νόμου 64(Ι)/2001 προβλέπει ότι το Συμβούλιο μπορεί να ορίσει ένα πρακτικογράφο για την τήρηση των πρακτικών και φαίνεται ότι είχε δοθεί σχετική εξουσιοδότηση στην κα Εύα Ιωάννου να τηρεί τα πρακτικά της επίδικης διαδικασίας. Επιπρόσθετα μπορεί να λεχθεί ότι το ζήτημα της παρουσίας πρακτικογράφου, εξετάζεται τώρα, ιδιαίτερα στην απουσία συγκεκριμένης νομοθετικής ρύθμισης,
σύμφωνα με τις πρόνοιες της γενικότερης νομοθετικής διάταξης που έχει εισαχθεί με το άρθρο 21(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου Αρ. 158(Ι)/99 που προβλέπει ότι:"Το συλλογικό διοικητικό όργανο πρέπει να συνεδριάζει με νόμιμη σύνθεση. Δεν είναι νόμιμα συντεθειμένο, αν στη συνεδρίασή του παρίσταται πρόσωπο που δεν είναι εξουσιοδοτημένο από το νόμο, έστω και αν δεν έλαβε μέρος στη ψηφοφορία, εκτός αν πρόκειται για υπάλληλο που είναι αρμόδιος για την τήρηση των πρακτικών."
Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι η παρουσία τόσο του εκπροσώπου του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας όσο και της πρακτικογράφου ήταν νόμιμη και η σχετική εισήγηση απορρίπτεται.
(ii) Πλάνη περί τα πράγματα και το νόμο
Ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας εισηγήθηκε ότι η επίδικη απόφαση ήταν αποτέλεσμα πλάνης περί το νόμο και περί τα πράγματα.
Ο Κανονισμός 21 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Κανονισμών του 1995-2000 επιβάλλει την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και λογαριασμών. Όπως προβλέπεται ρητά από το άρθρο 21(1) "τα μέλη οφείλουν να τηρούν και ενημερώνουν καθημερινών όλα τα λογιστικά τους αρχεία και τα στοιχεία αποθεμάτων χρηματιστηριακών αξιών που σχετίζονται με το διακανονισμό των συναλλαγών." Το εδάφιο 2(β) που αποτελεί το βάθρο της προσβαλλόμενης απόφασης προβλέπει ότι:
"21(2)- Τα μέλη οφείλουν να τηρούν τους απαιτούμενους από τους ελεγκτές και τους κατά καιρούς καθορισμένους με εγκύκλιο του Συμβουλίου λογαριασμούς ιδιαίτερα δε τους ακολούθους:
...............................
(β) Ιδιαίτερον τραπεζικό λογαριασμό ή λογαριασμούς για χρήματα εντολέων, που θα καλούνται λογαριασμοί εντολέων."
Σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση της αιτήτριας, η παράβαση που εντοπίστηκε και οδήγησε στην επιβολή του διοικητικού προστίμου, αφορούσε εγκύκλιο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και όχι του Συμβουλίου του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου και κατ΄επέκταση δεν υπήρξε παράβαση της πιο πάνω πρόνοιας. Υποβλήθηκε επίσης ότι η αιτήτρια ανέκαθεν τηρούσε ιδιαίτερο τραπεζικό λογαριασμό πελατών και ότι ο λόγος της ύπαρξης του σχετικού ελλείμματος, δεν είναι η μη κατάθεση των χρημάτων σε ξεχωριστό λογαριασμό, αλλά η ύπαρξη χρεωστικών υπολοίπων πελατών που αφορούσαν οφειλές πελατών που είχαν αφαιρεθεί από αυτό το λογαριασμό. Ο ισχυρισμός αυτός κρίνεται αβάσιμος. Όπως ορθά υποδεικνύεται από τον ευπαίδευτο συνήγορο της καθ΄ης η αίτηση, ο νόμος παρέχει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξουσία επιβολής διοικητικού προστίμου σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης οποιασδήποτε υποχρέωσης που επιβάλλουν οι διατάξεις του, οι κανονισμοί που εκδίδονται σύμφωνα με αυτό και η κείμενη νομοθεσία που αφορά την Κεφαλαιαγορά και την Επιτροπή. Όπως σημειώνεται στο άρθρο 38(1) του Νόμου 64(Ι)/2001,
"Η Επιτροπή έχει εξουσία προς επιβολή διοικητικού προστίμου ύψους μέχρι εκατόν χιλιάδων λιρών και σε περίπτωση επανάλειψης της παράβασης ύψους μέχρι διακοσίων χιλιάδων λιρών ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι φυσικό πρόσωπο ή οργανισμός παραβιάζει οποιαδήποτε από τις υποχρεώσεις που του επιβάλλουν οι διατάξεις του παρόντος Νόμου, οι δυνάμει αυτού εκδιδόμενοι Κανονισμοί, οι Αποφάσεις της Επιτροπής και η κειμένη νομοθεσία που αφορά την Κεφαλαιαγορά και την Επιτροπή."
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η βάση για τη λήψη της επίδικης απόφασης ήταν η διαπίστωση της παράβασης του Κανονισμού 21(2)(β) που εμπίπτει μέσα στα πλαίσια της "κείμενης νομοθεσίας που αφορά την Κεφαλαιαγορά και την Επιτροπή." Έπεται ότι δεν προκύπτει οποιοδήποτε θέμα νομικής πλάνης.
Η ύπαρξη πλάνης περί τα πράγματα προϋποθέτει την αντικειμενική ανυπαρξία των πραγματικών περιστατικών και γεγονότων πάνω στα οποία βασίζεται η πράξη. Στην παρούσα περίπτωση η παράλειψη τήρησης ιδιαίτερων λογαριασμών πελατών και το έλλειμμα που διαπιστώθηκε, ήταν αντικειμενικά υπαρκτά γεγονότα που οδήγησαν στην επιβολή του σχετικού προστίμου. Επεται ότι
δεν υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα.(iii) Παράβαση της αρχής της αναλογικότητας
Έχει υποβληθεί από τον ευπαίδευτο συνήγορο της αιτήτριας ότι το πρόστιμο των £15.000 που επιβλήθηκε είναι έκδηλα υπερβολικό και "βαρύτατα δυσανάλογο των δεδομένων της υπόθεσης". Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε στην συγκεκριμένη περίπτωση τη δυνατότητα να επιβάλει διοικητικό πρόστιμό ύψους μέχρι £100.000. Το δε ποσό των £15.000 που υπέβαλε, υπό τύπο προστίμου βρίσκει αντικειμενικό έρεισμα σε συσχετισμό με τα περιστατικά της υπόθεσης, ενώ θα μπορούσε ακόμα να θεωρηθεί χαμηλό σε αντιστοιχία με τη σοβαρότητα της παράβασης που διαπιστώθηκε και που αφορά τη διαχείριση χρημάτων επενδυτών και τη ανάγκη διασφάλισης της εμπιστοσύνης του κοινού στο θεσμό του Χρηματιστηρίου και της Κεφαλαιαγοράς. Η απόφαση για την επιβολή του προστίμου £15.000 ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος των αιτητών.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ
Δ.
/ΚΧ"Π