|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 4 ΑΑΔ 855
2 Οκτωβρίου, 2002
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΖΩΟYΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΕΦOΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘEΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ,
ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 908/2001)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας ― Περιστάσεις απόρριψης των σχετικών ισχυρισμών στην κριθείσα περίπτωση, επί τη βάσει παραδοχών συναγομένων από τις ενέργειες της αιτήτριας.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ― Μηδενικός φορολογικός συντελεστής επί συγκεκριμένων αντικειμένων φορολογίας ― Η εξαίρεση της παραγράφου (viii)(β) του Παραρτήματος ΙΙ (Άρθρο 27) του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν.246/90) ― Ερμηνεία ― Η ερμηνεία που δόθηκε από τον Έφορο, εν αναφορά και προς σχετική του εγκύκλιο, κρίθηκε εσφαλμένη.
Λέξεις και Φράσεις ― Η φράση «στα υποστατικά όπου παραδίδονται.» στην παράγραφο (viii)(β) του Παραρτήματος ΙΙ (Άρθρο 27) του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν.246/90).
Η αιτήτρια προσέφυγε κατά της σε βάρος της επιβολής φορολογίας προστιθέμενης αξίας, ύψους Λ.Κ. 2.2221,11.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η Αιτήτρια εδέχθη ότι τα εν λόγω αγαθά ήσαν τρόφιμα εφ' όσον ήταν η ίδια που δεν επέβαλλε Φ.Π.Α. στις πωλήσεις τους, θεωρώντας τα ως τρόφιμα τα οποία επιβαρύνοντο με φορολογικό συντελεστή 0%. Αυτή ταύτη η επίκληση από την Αιτήτρια λοιπόν του ευεργετήματος του Παραρτήματος ΙΙ, δηλαδή του φορολογικού συντελεστή 0%, προϋποθέτει την αναγνώριση των αγαθών ως "τρόφιμα". Και είναι με βάση τις ίδιες τις δηλώσεις της Αιτήτριας που ο Έφορος βεβαίωσε την εν λόγω φορολογία. Η εισήγηση για έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας δεν μπορεί να ευσταθεί.
2. Το ουσιαστικό επίδικο θέμα είναι καθαρά νομικό και αφορά στην ερμηνεία του Παρατήματος ΙΙ (Άρθρο 27) του Ν.246/90.
Ο όρος "υποστατικά όπου παραδίδονται" τα τρόφιμα, σε συνάρτηση με την ύπαρξη σκοπού κατανάλωσής τους εκεί, πρέπει να ερμηνευθεί ως περιλαμβάνων την ίδια την καντίνα και μόνο, και όχι ευρύτερα την αυλή και τους άλλους χώρους του σχολείου. Αυτό θα ήταν σύμφωνο και με την ανάγκη ερμηνείας κατά τη συνήθη έννοια των όρων, αφού η πρόνοια αναφέρεται στα "υποστατικά όπου παραδίδονται" τα τρόφιμα και δεν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί ότι τα υποστατικά αυτά είναι άλλα από την καντίνα ή να ταυτισθεί η καντίνα με την αυλή και τους άλλους χώρους του σχολείου. Αυτό που κατείχε και διαχειρίζετο εξ άλλου η Αιτήτρια ήταν η καντίνα και όχι η αυλή και οι άλλοι χώροι του σχολείου που δεν μπορούν έτσι να θεωρηθούν ότι ήσαν δικά της υποστατικά. Προκειμένου μάλιστα περί φορολογικής νομοθεσίας, δεν πρέπει να δοθεί ερμηνεία ευρύτερη εκείνης που οι ίδιοι οι όροι της επιτρέπουν. Η σχετική εγκύκλιος του Εφόρου ουδεμία σημασία είχε, αφού εξέφραζε μόνο τη δική του αντίληψη της νομοθεσίας.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Ανδρέου, Ζαχαρίου & Σία, για την Αιτήτρια.
Ε. Αντωνίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Η Αιτήτρια κα Ελευθεριάδου ζητά με την προσφυγή της ακύρωση απόφασης του Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ο "Έφορος") με την οποία βεβαίωσε ως οφειλόμενο από αυτή Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) το ποσό των £2.221,11. Ο εν λόγω φόρος βεβαιώθηκε σε σχέση με παραδόσεις αγαθών στα πλαίσια λειτουργίας σχολικής καντίνας από την κα Ελευθεριάδου η οποία, έχοντας εγγραφεί στο μητρώο του ΦΠΑ, στις δηλώσεις της επέβαλλε φορολογικό συντελεστή 0% για τις εν λόγω παραδόσεις, εφ' όσον θεωρούσε ότι αυτές εξαιρούντο του ΦΠΑ ως παραδόσεις τροφίμων. Ο Έφορος όμως έκρινε ότι οι εν λόγω παραδόσεις δεν εξαιρούντο του ΦΠΑ αλλά υπόκειντο σε φορολογικό συντελεστή 8% εφ' όσον η λειτουργία της καντίνας συνιστούσε παράδοση τροφίμων στα πλαίσια επισιτισμού. Η ουσία της διαφοράς μεταξύ των μερών λοιπόν έγκειται στην ερμηνεία της σχετικής πρόνοιας του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν. 246/90), Παράρτημα ΙΙ (Άρθρο 27), που έχει ως εξής:
"Παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που επιβαρύνονται με φορολογικό συντελεστή μηδέν τοις εκατόν (0%)
..................................................................................................
(viii) παράδοση τροφίμων, εξαιρουμένης της παράδοσης τροφίμων που πραγματοποιείται μέσα στα πλαίσια δραστηριότητας επισιτισμού (in the course of catering).
Η παράδοση τροφίμων που πραγματοποιείται μέσα στα πλαίσια δραστηριότητας επισιτισμού περιλαμβάνει και-
(α) τρόφιμα που παραδίδονται σε σχέση και κατά τη διάρκεια αθλητικής, εμπορικής ή άλλης κοινωνικής εκδήλωσης·
(β) τρόφιμα που παραδίδονται με σκοπό να καταναλωθούν στα υποστατικά όπου παραδίδονται·
(γ) τρόφιμα που παραδίδονται ζεστά με σκοπό να καταναλωθούν εκτός των υποστατικών όπου παραδίδονται (take-away food).
Για τους σκοπούς της παραγράφου αυτής ο όρος «ζεστά τρόφιμα» σημαίνει τρόφιμα ή μέρος αυτών που:
(i) Έχουν ζεσταθεί με σκοπό να καταστούν ικανά για κατανάλωση σε θερμοκρασία ψηλότερη εκείνης του περιβάλλοντος· και
(ii) κατά το χρόνο της παράδοσης η θερμοκρασία τους είναι ψηλότερη εκείνης του περιβάλλοντος."
Ιδιαίτερη σημασία έχει στην προκειμένη περίπτωση η αναφορά στην παράγραφο (β) σε "τρόφιμα που παραδίδονται με σκοπό να καταναλωθούν στα υποστατικά όπου παραδίδονται", στην οποία ο Έφορος λέγει ότι στήριξε την απόφασή του.
Είναι η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου για την κα Ελευθεριάδου ότι οι πωλήσεις τροφίμων που γίνονται σε σχολικές καντίνες δε πραγματοποιούνται "στα πλαίσια δραστηριότητας επισιτισμού (in the course of catering)". Παραπέμπει προς τούτο στον ορισμό του "caterer" στο Oxford Dictionary and Thesaurus, έκδ. 1999:
"a person who supplies food for social events, exp. professionally."
Και στον ορισμό του "catering" στο World Book Dictionary, έκδ. 1982:
"the providing and serving of food and refreshment for parties, entertainments, and other social functions."
Στην προκειμένη υπόθεση, λέγει ο κ. Ζαχαρίου, ελλείπει το στοιχείο της κοινωνικής εκδήλωσης που διέπει τους πιο πάνω ορισμούς.
Εισηγείται περαιτέρω ο κ. Ζαχαρίου ότι εν πάση περιπτώσει ελλείπει και το στοιχείο της κατανάλωσης των τροφίμων "στα υποστατικά όπου παραδίδονται", εφ' όσον τα πωλούμενα προς τους μαθητές τρόφιμα δεν καταναλώνονται στην ίδια την καντίνα αλλά εκτός αυτής, στην αυλή του σχολείου και αλλού. Ούτε δε οι πρόνοιες της παραγράφου viii(γ), που αφορά τρόφιμα που παραδίδονται ζεστά με σκοπό να καταναλωθούν εκτός των υποστατικών όπου παραδίδονται, μπορούν να ισχύουν καθ' όσον δεν υπήρξε διερεύνηση για να διαπιστωθεί αν τα πωλούμενα τρόφιμα ήσαν "ζεστά τρόφιμα" όπως ορίζεται στις παραγράφους viii(γ)(i)(ii).
Η δεύτερη εισήγηση του κ. Ζαχαρίου είναι ότι δεν υπήρξε δέουσα έρευνα για να διαπιστωθεί κατά πόσο όλα τα πωληθέντα στην καντίνα της κας Ελευθεριάδου ήσαν "τρόφιμα", όπως αυτά ορίζονται στο Νόμο, με συνέπεια η απόφαση να πάσχει και από έλλειψη δέουσας αιτιολογίας.
Η απάντηση της ευπαιδεύτου συνηγόρου για τη Δημοκρατία στα πιο πάνω είναι, με παραπομπή σε σχετική νομολογία, ότι η ορθή ερμηνεία της παραγράφου viii(β) είναι όπως την αντιλήφθηκε ο Έφορος. Παρατηρεί μάλιστα ότι ο Έφορος εξέδωσε και σχετική εγκύκλιο προς τους λειτουργούς του στην οποία αναφέρεται ότι τα πωλούμενα σε σχολικές καντίνες τρόφιμα εμπίπτουν στην παράγραφο viii(β) καθ' όσον τα υποστατικά στα οποία παραδίδονται με σκοπό να καταναλωθούν εκεί περιλαμβάνουν τον ευρύτερο χώρο του σχολείου.
Ως προς την άλλη εισήγηση για έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, η κα Αντωνίου εισηγείται ότι η έρευνα ήταν πλήρης, και ότι η απόφαση του Εφόρου συνήδε με τις νομολογιακές αρχές.
Αρχίζοντας από το δεύτερο θέμα που αφορά την εισήγηση για έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, θα παρατηρούσα ότι η κα Ελευθεριάδου εδέχθη ότι τα εν λόγω αγαθά ήσαν τρόφιμα εφ' όσον ήταν η ίδια που δεν επέβαλλε ΦΠΑ στις πωλήσεις τους θεωρώντας τα ως τρόφιμα τα οποία επιβαρύνοντο με φορολογικό συντελεστή 0%. Αυτή ταύτη η επίκληση από την κα Ελευθεριάδου λοιπόν του ευεργετήματος του Παραρτήματος ΙΙ, δηλαδή του φορολογικού συντελεστή 0%, προϋποθέτει την αναγνώριση των αγαθών ως "τρόφιμα". Και είναι με βάση τις ίδιες τις δηλώσεις της κας Ελευθεριάδου που ο Έφορος βεβαίωσε την εν λόγω φορολογία. Η εισήγηση για έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας δεν μπορεί να ευσταθεί.
Το ουσιαστικό επίδικο θέμα είναι καθαρά νομικό και αφορά στην ερμηνεία του Παρατήματος ΙΙ. Δεν θα με απασχολήσει ιδιαίτερα η πτυχή της εισήγησης του κ. Ζαχαρίου που αφορά το γενικό περιεχόμενο του όρου "δραστηριότητα επισιτισμού". Όποια και να είναι η εμβέλεια του όρου αυτού ως γενικής βάσης για την εξαίρεση τροφίμων από το μηδενικό φορολογικό συντελεστή, η παράγραφος viii εξειδικεύει στις υποπαραγράφους (α), (β), (γ) συγκεκριμένες παραδόσεις τροφίμων που εν πάση περιπτώσει θεωρείται ότι πραγματοποιούνται στα πλαίσια δραστηριότητας επισιτισμού. Και είναι τη συγκεκριμένη πρόνοια της υποπαραγράφου (β) που ο Έφορος ομολογουμένως επικαλέσθηκε για να επιβάλει την προσβαλλόμενη φορολογία. Ως εκ τούτου, δεν θα με απασχολήσουν ούτε οι υποπαράγραφοι (α), που εξάλλου σαφέστατα, δεν θα είχε εφαρμογή, και (γ). Η διαφορά δε των μερών στα πλαίσια της υποπαραγράφου (β) εντοπίζεται στο περιορισμένο μέρος της ερμηνείας του όρου "υποστατικά όπου παραδίδονται".
Έχω την άποψη ότι ο όρος "υποστατικά όπου παραδίδονται" τα τρόφιμα, σε συνάρτηση με την ύπαρξη σκοπού κατανάλωσης τους εκεί, πρέπει να ερμηνευθεί όπως εισηγείται ο κ. Ζαχαρίου, δηλαδή ως περιλαμβάνων την ίδια την καντίνα και μόνο, και όχι ευρύτερα την αυλή και τους άλλους χώρους του σχολείου. Αυτό θα ήταν σύμφωνο και με την ανάγκη ερμηνείας κατά τη συνήθη έννοια των όρων, αφού η πρόνοια αναφέρεται στα "υποστατικά όπου παραδίδονται" τα τρόφιμα και δεν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί ότι τα υποστατικά αυτά είναι άλλα από την καντίνα ή να ταυτισθεί η καντίνα με την αυλή και τους άλλους χώρους του σχολείου. Αυτό που κατείχε και διαχειρίζετο εξ άλλου η κα Ελευθεριάδου ήταν η καντίνα και όχι η αυλή και οι άλλοι χώροι του σχολείου που δεν μπορούν έτσι να θεωρηθούν ότι ήσαν δικά της υποστατικά. Ούτε βλέπω γιατί, προκειμένου μάλιστα περί φορολογικής νομοθεσίας, να πρέπει να δοθεί ερμηνεία ευρύτερη εκείνης που οι ίδιοι οι όροι της επιτρέπουν. Απλώς να αναφέρω περαιτέρω ότι η εγκύκλιος του Εφόρου ουδεμία σημασία είχε, αφού εξέφραζε μόνο τη δική του αντίληψη της νομοθεσίας.
Η προσφυγή λοιπόν επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει £500 έξοδα στην κα Ελευθεριάδου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.