|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 4 ΑΑΔ 764
17 Σεπτεμβρίου, 2002
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στήΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΥΨΟΥ ΚΑΙ ΓΥΨΟΣΑΝΙΔΩΝ ΛΤΔ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 328/2001)
Φορολογία εισοδήματος ― Άρθρο 47(Α) των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων ― Η λέξη «μέτοχος» περιλαμβάνει τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα ― Η φράση «ή σε συγγενείς τους» δεν αποκλείει τέτοια ερμηνεία, αφού αφορά στους συγγενείς των φυσικών προσώπων.
Φορολογία εισοδήματος ― Ορισμός της λέξης «πρόσωπο» στο Άρθρο 2 του Νόμου δεν επιτρέπει την εισήγηση πως η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρόσωπο για τις ανάγκες του Νόμου.
Με την προσφυγή της η αιτήτρια εταιρεία προσέβαλε τις τελικές φορολογίες εισοδήματος που της επιβλήθηκαν για τα έτη 1995 και 1996, αμφισβητώντας την νομιμότητα της εφαρμογής του Άρθρου 47(Α) του Νόμου για χρηματικές διευκολύνσεις ή δάνεια σε μετόχους εταιρείας, που είναι νομικά πρόσωπα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Η εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας ότι, το γεγονός ότι ο όρος «πρόσωπο» στο Άρθρο 2 του Κεφ. 1 και στο Άρθρο 2(α) του Νόμου καλύπτει, τόσο φυσικά, όσο και νομικά πρόσωπα, δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να αντληθεί επιχείρημα ότι η λέξη «μέτοχος» στο Άρθρο 47(Α) περιλαμβάνει τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα, βρίσκει το Δικαστήριο απόλυτα σύμφωνο. Δεν βρίσκει, όμως, σύμφωνο το Δικαστήριο η εισήγησή ότι, επειδή στο Άρθρο 47(Α), μετά τις λέξεις «μετόχους της», γίνεται αναφορά «ή σε συγγενείς τους.», τούτο σημαίνει ότι η αναφορά σε «μετόχους» περιορίζεται σε μετόχους-φυσικά πρόσωπα και δεν καλύπτει και μετόχους-νομικά πρόσωπα. Η διάζευξη «ή σε συγγενείς τους.» αναφέρεται απλώς στην περίπτωση όπου οι μέτοχοι τυγχάνει να είναι φυσικά πρόσωπα. Δεν υπονοεί ότι, στην περίπτωση όπου οι μέτοχοι είναι νομικά πρόσωπα, το Άρθρο 47(Α) δεν εφαρμόζεται.
2. Όσον αφορά την εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου δεν μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα και μόνο πρόσωπο για τους σκοπούς του Άρθρου 47(Α), ούτε και αυτή είναι ορθή. Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Ηλιάδη, Δ. στην Εταιρεία Γύψου και Γυψοσανίδων Λτδ v. Δημοκρατίας, Συν. Υπoθ. Αρ. 44/2000, 45/2000, ημερ. 9/8/2002, βρίσκει το Δικαστήριο απόλυτα σύμφωνο:
«Ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος αφού η ερμηνεία του όρου σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ν.58/61 δεν επιτρέπει μια τέτοια προσέγγιση. Πιο συγκεκριμένα καθορίζονται σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 2 του πιο πάνω νόμου ότι:
«'πρόσωπον' περιλαμβάνει οργανισμόν προσώπων» και επίσης ότι, «'οργανισμός προσώπων' σημαίνει οιονδήποτε σώμα - μετά ή άνευ νομικής προσωπικότητας - ως και πάσαν εταιρείαν, αδελφότητα ή άλλην ένωσιν προσώπων, κεκτημένην νομικήν προσωπικότητα ή μη».
Η πιο πάνω ερμηνευτική διάταξη δεν επιτρέπει την αποδοχή της εισήγησης ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή αποτελούμενη από μεγάλο αριθμό ατόμων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρόσωπο για τις ανάγκες του Νόμου. Η ιδιομορφία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής «ως ανέκαθεν αντιπροσώπου και εντολοδόχου της Ελληνορθόδοξου κοινότητας» δεν εμποδίζει το νομοθέτη να την εκλάβει ως ένα πρόσωπο για τους σκοπούς της επίμαχης πρόνοιας του Άρθρου 47Α εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση και με δεδομένο ότι κύριοι μέτοχοι της εταιρείας είναι η ΕΜΕ Λτδ και η Ιερά Αρχιεπισκοπή, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η αιτήτρια "ελέγχεται από όχι περισσότερα από πέντε πρόσωπα" που είναι η προϋπόθεση που τίθεται για ενεργοποίηση των προνοιών του Άρθρου 47Α του Νόμου.»
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Εταιρεία Γύψου και Γυψοσανίδων Λτδ v. Δημοκρατίας, Συνεκδ. Υποθ. Αρ. 44/2000, 45/2000, ημερ. 9.8.2002,
Α/φοί Συκοπετρίτη Λτδ v. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2098.
Προσφυγή.
Π. Πολυβίου και Γ. Τριανταφυλλίδης, για την Αιτήτρια.
Λ. Χριστοδουλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Κυριότερος μέτοχός της είναι η Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία Λτδ (ΕΜΕ). Επί συνόλου 157.672 μετοχών της αιτήτριας, η ΕΜΕ κατέχει τις 157.342. Στην αιτήτρια ανήκουν 2.752.244 μετοχές της εταιρείας Τσιμεντοποιεία Βασιλικού Λτδ από τις οποίες πληρώνεται μέρισμα. Το μέρισμα το οποίο πληρώνεται από την εταιρεία Τσιμεντοποιεία Βασιλικού Λτδ στην αιτήτρια εισπράττεται από την ΕΜΕ με αντίστοιχη χρέωση του λογαριασμού της ΕΜΕ στα βιβλία της αιτήτριας.
Στα πλαίσια βεβαίωσης των φορολογικών υποχρεώσεων της αιτήτριας, για τα έτη 1995 και 1996, οι καθ' ων η αίτηση, στηριζόμενοι στο άρθρο 47 (Α) των περί Φορολoγίας του Εισοδήματος Νόμων (ο Νόμος), της επέβαλαν αρχική φορολογία με νοητό τόκο προς 9% ετησίως επί του ποσού το οποίο της οφείλεται από την ΕΜΕ. Η αιτήτρια υπέβαλε ένσταση η οποία, όμως, απορρίφθηκε. Οι τελικές φορολογίες, οι οποίες κοινοποιήθηκαν στην αιτήτρια με επιστολή του Εφόρου Φόρου Εισοδήματος, ημερομηνίας 6.2.2001, είναι το αντικείμενο της προσφυγής.
Εγείρεται ένα και μοναδικό ζήτημα, καθαρά νομικής φύσεως: Κατά πόσο, στην περίπτωση της αιτήτριας, το άρθρο 47 (Α) του Νόμου ερμηνεύθηκε και εφαρμόσθηκε ορθά ή όχι.
Το άρθρο 47(Α) έχει ως εξής:
«47(Α). Οποτεδήποτε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, η οποία ελέγχεται από όχι περισσότερα από πέντε πρόσωπα, παραχωρεί δάνειο ή οποιαδήποτε άλλη χρηματική διευκόλυνση σε διευθυντές ή μετόχους της ή σε συγγενείς τους μέχρι και του δευτέρου βαθμού συγγενείας, ο Έφορος δύναται να θεωρήσει ότι καταβάλλεται στην εταιρεία τόκος προς εννέα τοις εκατόν (9%) ετήσια επί του ποσού του δανείου.»
Σύμφωνα με το δικηγόρο της αιτήτριας, η αναφορά στο άρθρο 47(Α) σε «μετόχους» της εταιρείας αφορά αποκλειστικά και μόνο φυσικά πρόσωπα και δεν περιλαμβάνει νομικά πρόσωπα, όπως είναι η αιτήτρια, και τούτο διότι, από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 47(Α) και, συγκεκριμένα, από τη φράση «Οποτεδήποτε εταιρεία .. παραχωρεί δάνειο ή οποιαδήποτε άλλη χρηματική διευκόλυνση σε διευθυντές της ή μετόχους της ή σε συγγενείς τους .» είναι σαφές ότι, εφόσον γίνεται λόγος για συγγενείς διευθυντών ή μετόχων, οι μέτοχοι πρέπει απαραιτήτως να είναι φυσικά πρόσωπα αφού, εξ ορισμού (by definition), τα νομικά πρόσωπα δεν μπορούν να έχουν συγγενείς. Σχετικά με το ίδιο ακριβώς ζήτημα ο δικηγόρος της αιτήτριας, αφού με παρέπεμψε στην πρόσφατη απόφαση του συναδέλφου Ηλιάδη Δ. στην Εταιρεία Γύψου και Γυψοσανίδων Λτδ ν. Δημοκρατίας, Συνεκδ. Υποθ. Αρ. 44/2000, 45/2000, ημερ. 9.8.2002, με την οποία ο συνάδελφος Δικαστής, υιοθετώντας προηγούμενη απόφαση του συναδέλφου Νικήτα, Δ. στην Α/φοί Συκοπετρίτη Λτδ ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2098, απέρριψε την εισήγησή του με αναφορά στην ερμηνεία της λέξης «πρόσωπο» στο άρθρο 2 του Κεφ. 1 και στο άρθρο 2(α) του Νόμου, εισηγήθηκε ότι δεν θάπρεπε να την ακολουθήσω για το λόγο ότι τα εκεί λεχθέντα δεν έχουν σχέση με την εισήγησή του, εφόσον το άρθρο 47(Α) δεν κάμνει καμιά αναφορά σε «πρόσωπο».
Περαιτέρω, ο δικηγόρος της αιτήτριας εισηγήθηκε ότι, δεδομένου ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του άρθρου 47(Α) είναι η εταιρεία να μην ελέγχεται από περισσότερα από πέντε πρόσωπα, το άρθρο 47(Α) δεν ήταν εφαρμοστέο στην περίπτωση της αιτήτριας για το λόγο ότι, κατά τον ουσιώδη χρόνο, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, ως αντιπρόσωπος της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Κύπρου, δεν μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα και μόνο πρόσωπο για τους σκοπούς του άρθρου 47(Α) και, επομένως, η αιτήτρια ελεγχόταν από περισσότερα από πέντε άτομα.
Διαφορετική ήταν η θέση της δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση η οποία, αφού υιοθέτησε το σκεπτικό των υποθέσεων Γύψου και Α/φοί Συκοπετρίτη Λτδ, εισηγήθηκε ότι η λέξη «μέτοχος» στο άρθρο 47(Α) καλύπτει τόσο μετόχους-φυσικά πρόσωπα όσο και μετόχους-νομικά πρόσωπα. Όσον αφορά το θέμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, υιοθετώντας και πάλι τη Γύψου, εισηγήθηκε ότι αυτή είναι ένα και μόνο πρόσωπο.
Η εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας ότι, το γεγονός ότι ο όρος «πρόσωπο» στο άρθρο 2 του Κεφ. 1 και στο άρθρο 2(α) του Νόμου καλύπτει τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να αντληθεί επιχείρημα ότι η λέξη «μέτοχος» στο άρθρο 47(Α) περιλαμβάνει τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Δεν με βρίσκει, όμως, σύμφωνο η εισήγησή του ότι, επειδή στο άρθρο 47(Α), μετά τις λέξεις «μετόχους της», γίνεται αναφορά «ή σε συγγενείς τους.», τούτο σημαίνει ότι η αναφορά σε «μετόχους» περιορίζεται σε μετόχους-φυσικά πρόσωπα και δεν καλύπτει και μετόχους-νομικά πρόσωπα. Κατά την άποψή μου, η διάζευξη «ή σε συγγενείς τους.» αναφέρεται απλώς στην περίπτωση όπου οι μέτοχοι τυγχάνει να είναι φυσικά πρόσωπα. Δεν υπονοεί ότι, στην περίπτωση όπου οι μέτοχοι είναι νομικά πρόσωπα, το άρθρο 47(Α) δεν εφαρμόζεται.
Όσον αφορά την εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου δεν μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα και μόνο πρόσωπο για τους σκοπούς του άρθρου 47(Α), έχω την άποψη ότι ούτε και αυτή είναι ορθή. Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Ηλιάδη, Δ. στη Γύψου με βρίσκεται απόλυτα σύμφωνο:
«Στην παρούσα περίπτωση, η μετοχική δομή της εταιρείας δείχνει ότι αυτή ελεγχόταν κατά πρώτο λόγο από την ΕΜΕ Λτδ που κατέχει 122.339 μετοχές επί συνόλου 157.672 και κατά δεύτερο λόγο από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου που κατέχει 35.003 μετοχές. Έχει υποβληθεί εκ μέρους της αιτήτριας ότι η ιδιομορφία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου ως «ανέκαθεν αντιπρόσωπος και εντολοδόχος της Ελληνορθόδοξου κοινότητας» δεν επιτρέπει την θεώρηση της ως ένα πρόσωπο. Ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος αφού η ερμηνεία του όρου σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ν.58/61 δεν επιτρέπει μια τέτοια προσέγγιση. Πιο συγκεκριμένα καθορίζονται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 2 του πιο πάνω νόμου ότι:
«'πρόσωπον' περιλαμβάνει οργανισμόν προσώπων» και επίσης ότι, «"οργανισμός προσώπων" σημαίνει οιονδήποτε σώμα - μετά ή άνευ νομικής προσωπικότητας - ως και πάσαν εταιρείαν, αδελφότητα ή άλλην ένωσιν προσώπων, κεκτημένην νομικήν προσωπικότητα ή μη».
Η πιο πάνω ερμηνευτική διάταξη δεν επιτρέπει την αποδοχή της εισήγησης ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή αποτελούμενη από μεγάλο αριθμό ατόμων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρόσωπο για τις ανάγκες του Νόμου. Η ιδιομορφία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής «ως ανέκαθεν αντιπροσώπου και εντολοδόχου της Ελληνορθόδοξου κοινότητας» δεν εμποδίζει το νομοθέτη να την εκλάβει ως ένα πρόσωπο για τους σκοπούς της επίμαχης πρόνοιας του άρθρου 47Α εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση και με δεδομένο ότι κύριοι μέτοχοι της εταιρείας είναι η ΕΜΕ Λτδ και η Ιερά Αρχιεπισκοπή, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η αιτήτρια "ελέγχεται από όχι περισσότερα από πέντε πρόσωπα" που είναι η προϋπόθεση που τίθεται για ενεργοποίηση των προνοιών του άρθρου 47Α του Νόμου.»
Ακολουθεί ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε κατ' ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 47(Α) του Νόμου.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος της αιτήτριας.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.