|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 550/2001
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
VASILIKA PUBLISHING & MARKETING LTD
Ιδιοκτητών των εφημερίδων "MARKETING" και
"ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ"
Αιτητών
και
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω του
Υπουργείου Εσωτερικών και/ή του
Γενικού Εφόρου Εκλογών
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
24 Σεπτεμβρίου 2002
Για τους Αιτητές: κ. Φ. Βαλιαντής.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κα Γ. Κυριακίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η Αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει απόφαση του Γενικού Εφόρου Εκλογών να μην περιλάβει τις εφημερίδες της "Marketing" και "Ελεύθερη Αμμόχωστος" μεταξύ των εφημερίδων στις οποίες θα δημοσιεύοντο οι εκλογικές γνωστοποιήσεις των Βουλευτικών Εκλογών της 27.5.2001.
Τα κριτήρια για τη δημοσίευση σε εφημερίδες των εν λόγω εκλογικών γνωστοποιήσεων καθορίσθηκαν από τους Εφόρους Εκλογών δυνάμει του άρθρου 27(3) των περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμων. Πρωταρχικό κριτήριο ήταν ότι:
"Οι εκλογικές γνωστοποιήσεις να δοθούν για δημοσίευση σε όλες τις ημερήσιες και εβδομαδιαίες, πρωϊνές και απογευματινές, πολιτικού και ειδησεογραφικού περιεχομένου εφημερίδες, που, κατά το χρόνο της δημοσίευσης των γνωστοποιήσεων θα έχουν ήδη συμπληρώσει δωδεκάμηνη τουλάχιστον ανελλιπή, και αδιάκοπη έκδοση και κυκλοφορία. Στην κατηγορία αυτή δεν περιλαμβάνονται οι εφημερίδες επί ειδικών χρηματοοικονομικών, εμπορικών, αθλητικών, διαφημιστικών, συνδικαλιστικών και εργατικών θεμάτων ούτε και τα περιοδικά."
Εξειδικεύετο περαιτέρω ότι:
"Ως πολιτικές και ειδησεογραφικές εφημερίδες θεωρούνται τα έντυπα που εκδίδονται και κυκλοφορούν καθημερινά ή εβδομαδιαία, οι οποίες περιέχουν, κατά κύριο λόγο, ειδήσεις και σχόλια πολιτικού γενικού ενδιαφέροντος, αναφορικά με την τοπική, την παγκύπρια και την παγκόσμια επικαιρότητα. Οι εφημερίδες επί ειδικών θεμάτων χρηματοοικονομικής φύσεως, οι αθλητικές εφημερίδες, οι συνδικαλιστικές, οι εμπορικές, διαφημιστικές και εργατικές εφημερίδες και τα περιοδικά, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που καθορίστηκαν ανωτέρω."
Με βάση τα καθορισθέντα κριτήρια, στις 20.4.2001 οι Έφοροι Εκλογών επέλεξαν τις εφημερίδες στις οποίες θα εδημοσιεύοντο οι γνωστοποιήσεις, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνοντο η "Marketing" και η "Ελεύθερη Αμμόχωστος". Για να προβούν στην επιλογή τους βάσει των κριτηρίων, οι Έφοροι είχαν υπ΄ όψη τους επιστολή ημερομηνίας 25.1.2001 του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, στο οποίο τηρούνται τα στοιχεία όλων των εφημερίδων και προς το οποίο είχε αποταθεί το Υπουργείο Εσωτερικών ζητώντας να προμηθευθεί κατάλογο των εφημερίδων που πληρούσαν τα κριτήρια. Στον κατάλογο αυτό δεν περιλαμβάνοντο η "Marketing" και η "Ελεύθερη Αμμόχωστος". Στην εν λόγω επιστολή, πέραν της αναφοράς στις εφημερίδες που πληρούσαν τα κριτήρια, αναφέρετο επίσης ότι: "Για διευκόλυνση σας επισυνάπτουμε ενημερωμένο κατάλογο όλων των Εφημερίδων, με σημειώσεις για τους λόγους για τους οποίους δεν πληρούν τα κριτήρια που τέθηκαν". Στο κατάλογο αυτό αναφέρετο και η "Marketing" με τα εξής σχόλια:
"Marketing
(Δεκαπενθήμερη), ... Οικονομική και εμπορική όχι πολιτική."
Για την "Ελεύθερη Αμμόχωστο" δεν εγίνετο οποιαδήποτε μνεία. Παρουσιάσθηκε όμως ο φάκελος της που τηρείται στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών από τον οποίο προκύπτει, σύμφωνα με τη Δημοκρατία, ότι ούτε αυτή πληρούσε τα κριτήρια.
Είναι παραδεκτό στην αγόρευση του ευπαιδεύτου συνηγόρου για την Αιτήτρια ότι τόσο η "Marketing" όσο και η "Ελεύθερη Αμμόχωστος" είναι δεκαπενθήμερες εφημερίδες. Αυτό σημαίνει ότι δεν πληρούσαν το πρωταρχικό κριτήριο της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας εφημερίδας, ώστε να ελλείπει έννομο συμφέρον στην προσφυγή. Ο κ. Βαλιαντής ισχυρίζεται βέβαια ότι η απόφαση για αποκλεισμό της Marketi
ng και της "Ελεύθερη Αμμόχωστος" έγινε υπό πραγματική πλάνη, ήταν αποτέλεσμα έλλειψης δέουσας έρευνας και στερείτο αιτιολογίας, καθ΄όσον δεν εξετάσθηκαν οι εφημερίδες για να διαπιστωθεί κατά πόσον ήσαν πολιτικού και ειδησεογραφικού περιεχομένου. Συναφώς παρατηρεί μάλιστα ότι για την "Ελεύθερη Αμμόχωστος" δεν γίνεται καν μνεία στον κατάλογο που εστάλη από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. Αν το θέμα ήταν σχετικό, θα προέκυπτε όντως ενδεχόμενος λόγος ακύρωσης για τουλάχιστον πιθανότητα πλάνης και έλλειψης δέουσας έρευνας όσον αφορά την "Ελεύθερη Αμμόχωστος", αφού η μη περίληψη της στον εν λόγω κατάλογο θα έτεινε να καταδείξει ότι το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών δεν την είχε υπ΄όψη του, όχι όμως για τη "Marketing" αφού αυτή περιλήφθηκε στον εν λόγω κατάλογο με ανάλογες εξηγήσεις γιατί δεν πληρούσε τα κριτήρια. Το θέμα όμως δεν είναι σχετικό, δεδομένου ότι η "Ελεύθερη Αμμόχωστος", όπως και η "Marketing", όντας παραδεκτά δεκαπενθήμερες, δεν πληρούσαν εν πάση περιπτώσει το πρωταρχικό κριτήριο της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας εφημερίδας.Η βασική εισήγηση όμως του κ. Βαλιαντή είναι άλλη και ευρύτερη. Εισηγείται ο ευπαίδευτος συνήγορος ότι τα ίδια τα κριτήρια που ετέθησαν προσκρούουν στην αρχή της ισότητας που κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28 του Συντάγματος. Οι εφημερίδες, λέγει, ήσαν και οι δύο πολιτικού και ειδησεογραφικού περιεχομένου και όχι επί ειδικών θεμάτων, με ανελλιπή κυκλοφορία τους τελευταίους δώδεκα και πλέον μήνες. Είναι πρόδηλο από την εν λόγω εισήγηση ότι ο ισχυρισμός για άνιση μεταχείριση εδράζεται στο κριτήριο της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας εφημερίδας. Επί των ιδίων των όρων της εισήγησης βέβαια, αυτή δεν θα μπορούσε να ευσταθήσει ως προς τη "Marketing" αφού αυτή, σύμφωνα με την άποψη του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, που δεν ανατρέπεται, δεν πληρούσε ούτε το
κριτήριο της εφημερίδας πολιτικού και ειδησεογραφικού περιεχομένου καθ΄όσον εκρίθη ότι επρόκειτο για εφημερίδα επί ειδικών θεμάτων. Εν πάση περιπτώσει όμως, η εισήγηση δεν ευσταθεί. Η αρχή της ισότητας δεν είναι ισοπεδωτικής φύσης. Το κριτήριο της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας εφημερίδας είναι εύλογο ως προς το αντικείμενο, εφ΄όσον σκοπός της δημοσίευσης είναι η ευρύτερη δυνατή πληροφόρηση του κοινού, όπως υπεδείχθη από την Ολομέλεια στην υπόθεση Εφημερίδα "Επιλογές της Πάφου" κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2568, 9.4.2001. Ασκώντας την εξουσία που του παρέχεται από το άρθρο 27(3) να κρίνει σε ποιες εφημερίδες είναι εύλογο να γίνουν οι δημοσιεύσεις, ο Έφορος καθοδηγείται ακριβώς από το εύλογο της κρίσεως ως προς τα κριτήρια που θέτει. Κάπου πρέπει να υπάρξει ένα όριο, η δε κρίση του Εφόρου στη συγκεκριμένη περίπτωση να θέσει το όριο εκείνο στην ημερήσια ή εβδομαδιαία κυκλοφορία συνιστά εύλογη διαφοροποίηση και όχι άνιση μεταχείριση των εφημερίδων που κυκλοφορούν σε πιο αραιά χρονικά διαστήματα. Η συχνότητα κυκλοφορίας της εφημερίδας, προς την οποία συναρτήθηκε η διαφοροποίηση, είναι σημαντικός παράγοντας που εξ αντικειμένου διαφοροποιεί την κατάσταση πραγμάτων μεταξύ ημερήσιων και εβδομαδιαίων εφημερίδων αφ΄ενός και άλλων αφ΄ετέρου ως προς τη φύση και την επιδίωξη της δημοσίευσης.Η τελευταία εισήγηση του κ. Βαλιαντή είναι ότι κακώς ο Έφορος περιορίσθηκε στα καθορισθέντα κριτήρια και δεν άσκησε ευρύτερη διακριτική εξουσία του για να περιλάβει και τις εν λόγω δύο εφημερίδες σε εκείνες που θα δημοσιεύοντο οι γνωστοποιήσεις. Εφ΄ όσον, λέγει ο κ. Βαλιαντής, οι εν λόγω εφημερίδες είχαν παγκύπρια κυκλοφορία και ήσαν πολιτικού και ειδησεογραφικού ενδιαφέροντος και όχι επί ειδικών θεμάτων (τούτο δεν είναι ορθό, όπως ήδη παρατήρησα, όσον αφορά τη "Marketing"), ο Έφορος θα μπορούσε να αποφασίσει, παρά το ότι δεν ικανοποιούσαν το κριτήρια της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας εφημερίδας, ότι οι δημοσιεύσεις θα εγίνοντο και σε αυτές αφού θα εξυπηρετείτο και πάλι ο σκοπός τους. Η εισήγηση αυτή όμως, εκτός του ότι θα οδηγούσε σε ουσιαστική κατάργηση των κριτηρίων ως αντικειμενικής βάσης επιλογής και θα συνιστούσε ενδεχόμενη βάση για αντιφατική και άνιση μεταχείριση, παραβλέπει το ότι το ίδιο το κριτήριο της ημερήσιας ή εβδομαδιαίας κυκλοφορίας συνδέεται άρρηκτα προς τον επιδιωκόμενο σκοπό της κοινοποίησης των εκλογικών γνωστοποιήσεων προς το κατά το μέτρο του εύλογα δυνατού ευρύτερο μέρος του κοινού. Ο Έφορος έκρινε, και η κρίση του δεν ανατρέπεται ως μη εύλογα επιτρεπτή, ότι οι πέραν της εβδομαδιαίας κυκλοφορίας εφημερίδες δεν θα εξυπηρετούσαν τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Η προσφυγή λοιπόν αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η Αιτήτρια θα καταβάλει £500 έξοδα στη Δημοκρατία.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π