ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 219/2001
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ.Αναφορικά με τα άρθρα 146, 12, 19, 24, 25, 26, 28, 35 του Συντάγματος.
MULTI KLIMA MALIOTIS ENG. LTD,
Αιτητές, P>
και
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
1. Γενικού Λογιστή,
2. Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
17.7.02Για τους αιτητές: κ. A.Σ. Αγγελίδης
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα Ε. Νικολαϊδου
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Mε την παρούσα προσφυγή οι αιτητές προσβάλλουν την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών με την οποία τους επιβλήθηκε στέρηση του δικαιώματος συμμετοχής σε μελλοντικούς διαγωνισμούς προσφορών του δημοσίου για περίοδο ενός χρόνου από 7.12.2000.
Στις 12.5.99 το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών κατακύρωσε την προσφορά για την προμήθεια 36.000 πετσέτων προσώπου για τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς στην αιτήτρια εταιρεία. Η τελευταία παρέλειψε να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και να παραδώσει την πιο πάνω ποσότητα μέχρι 30.12.99, και παράδωσε μόνο 12.990 πετσέτες στις 20.5.00.
Το Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών υπέβαλε στον Πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών έκθεση με ημερομηνία 30.8.00 με εισήγηση για στέρηση του δικαιώματος συμμετοχής της εν λόγω εταιρείας σε μελλοντικούς διαγωνισμούς του δημοσίου για περίοδο ενός τουλάχιστον χρόνου, με βάση τις πρόνοιες του Κανονισμού 42(2) των περί Προσφορών του Δημοσίου (Γενικοί) Κανονισμοί του 1999 (ΚΔΠ 104/99). Επίσης σ΄αυτή αναφέρθηκε ότι το Τμήμα προέβη και σε κατάσχεση της εγγύησης πιστής εκτέλεσης του συμβολαίου, ύψους £4.631.
Ο Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, αφού πήρε την έκθεση του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, γνωστοποίησε στην αιτήτρια εταιρεία τη σχετική πρόθεσή του και την κάλεσε να υποβάλει, αν το επιθυμούσε, γραπτή ένσταση μέσα σε 21 μέρες, με βάση τον Κανονισμό 42(3).
Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε, μέσω του δικηγόρου της, ένσταση στις 20.10.00. Ισχυρίστηκε ότι η μη εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων στο σύνολο της προσφοράς δεν οφειλόταν στην ίδια και επισύναψε επιστολή των προμηθευτών της, από την οποία προέκυπτε ότι η μη έγκαιρη παράδοση των πετσέτων οφειλόταν σε απεργία των υπαλλήλων του εργοστασίου τους το Νοέμβριο του 1999 και σε πυρκαγιά που προκλήθηκε στο εργοστάσιο. Ανέφερε ότι είχε ενημερώσει το Τμήμα Κρατικών αγορών και Προμηθειών με επιστολή ημερομηνίας 26.11.99 και ζήτησε παράταση του χρόνου παράδοσης των πετσέτων.
Το Κρατικό Συμβούλιο Προσφορών ζήτησε από το Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών την υποβολή τεκμηριωμένης έκθεσης αναφορικά με την ένσταση και το τελευταίο υπέβαλε στις 20.11.00 τις απόψεις του για τα θέματα που εγέρθηκαν στην ένσταση. Σε αυτή ανέφερε ότι η παράδοση έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στις 20.11.99 αλλά η εταιρεία επανειλημμένα ζήτησε, τόσο προφορικά όσο και γραπτώς, παράταση του χρόνου παράδοσης, η οποία και της δόθηκε μέχρι 30.12.99. Επίσης ανέφερε ότι ύστερα από πολλές πιέσεις η αιτήτρια παράδωσε στις 20.5.00 12.990 πετσέτες. Αναφέρθηκε περαιτέρω ότι τόσο η αιτήτρια όσο και η κατασκευάστρια εταιρεία διαβεβαίωναν ότι θα ήταν σε θέση να παραδώσουν κατά τις αρχές ή τα μέσα Ιανουαρίου 2000. Η αιτήτρια εταιρεία ακολούθως, απέφευγε να αναλάβει οποιαδήποτε δέσμευση για τον ακριβή χρόνο παράδοσης της υπόλοιπης ποσότητας που όφειλε.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών σε συνεδρία του ημερομηνίας 7.12.2000 ενέκρινε ομόφωνα την εισήγηση του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών και επέβαλε στην αιτήτρια εταιρεία προσωρινή στέρηση του δικαιώματος συμμετοχής της σε μελλοντικούς διαγωνισμούς του δημοσίου για περίοδο ενός έτους, απόφαση η οποία προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή.
Ήταν ο ισχυρισμός της αιτήτριας εταιρείας πως ο αποκλεισμός της αντίκειται προς τα άρθρα 25 και 26 του Συντάγματος που κατοχυρώνουν το δικαίωμα εργασίας και του συμβάλλεσθαι ελευθέρως. Έχοντας εξετάσει το θέμα καταλήγω στο συμπέρασμα ότι είναι ορθή η θέση της δικηγόρου της Δημοκρατίας, πως ο αποκλεισμός της αιτήτριας εταιρείας από τις προσφορές του Δημοσίου δεν την αποκλείει από τη δυνατότητα του συμβάλλεσθαι ελευθέρως, ούτε επηρεάζει οποιοδήποτε δικαίωμα για εργασία, αφού μπορεί να εργαστεί ελεύθερα και να συνεργαστεί με οποιοδήποτε κατά τη χρονική περίοδο κατά την οποία δεν
μπορεί να συμμετέχει σε διαγωνισμούς του δημοσίου. Σχετικό επί του προκειμένου είναι και το πιο κάτω απόσπασμα από τη σελ. 748 του Basu, Constitution of India, Part III, που παρατίθεται στη γραπτή αγόρευση των καθ΄ων η αίτηση."But the contitutional right does not include any right to hold employment under the Government or to carry on any business relations with the Government.
In Perkins v. Lukens, the Supreme Court observed -
"Like private individuals and businesses the Government enjoys the unrestricted power to produce its own suppliers, to determine those with whom it will deal, and to fix the terms and conditions upon which it will make needed purchases."
Οι σχετικές αρχές που αφορούν στο θέμα πολύ πρόσφατα αναλύθηκαν στη
Lapertas Fisheries Ltd v. Αστυνομίας, Ποινικές Εφέσεις 7279 και 7280, ημερομηνίας 9.7.02.Ισχυρίστηκαν επίσης οι αιτητές πως η έκθεση του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, ημερομηνίας 30.8.00, δεν ήταν εμπεριστατωμένη, όπως απαιτεί ο Κανονισμός 42(2) και δεν αποκάλυπτε τα γεγονότα που εμπόδισαν την εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων των αιτητών. Κάτι τέτοιο δεν διαπιστώνω, αφού συνημμένη στην έκθεση, μεταξύ άλλων, ήταν και η επιστολής της αιτήτριας εταιρείας ημερομηνίας 26.12.99, στην οποία γίνεται αναφορά στην πυρκαγιά στο εργοστάσιο της κατασκευάστριας εταιρείας. Περαιτέρω, τα γεγονότα αυτά αναφέρθηκαν στην ένσταση της αιτήτριας εταιρείας, όπου επισυνάφθηκε επιστολή της κατασκευάστριας εταιρείας ημερομηνίας 25.11.99, με την οποία πληροφορούσε την αιτήτρια για την απεργία των υπαλλήλων της και την πυρκαγιά στο εργοστάσιό της και ότι λόγω αυτών των γεγονότων θα της παρέδιδαν το εμπόρευμα αρχές ή μέσα Ιανουαρίου. Κατά συνέπεια τα γεγονότα αυτά ήταν ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών κατά το χρόνο λήψης της επίδικης απόφασης.
Ο δικηγόρος της αιτήτριας εταιρείας αναφέρθηκε στη συνέχεια στα πρακτικά της συνεδρίας του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ημερομηνίας 14.9.2000 στα οποία αναφέρεται ότι, μεταξύ άλλων, μελετήθηκε η επιστολή του Γενικού Λογιστηρίου ημερομηνίας 6.10.2000, με την οποία πληροφορείται το Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών για την κατακύρωση 30.000 πετσέτων στην εταιρεία Mineli Ltd και διερωτάται πως είναι δυνατόν να λήφθηκε υπόψη επιστολή ημερομηνίας 6 Οκτωβρίου στη συνεδρία που έγινε ενωρίτερα, δηλαδή στις 14 Σεπτεμβρίου. Είναι η άποψη μου πως προφανώς πρόκειται περί δακτυλογραφικού λάθους. Η επιστολή αυτή είναι ενώπιον του Δικαστηρίου και έχει ημερομηνία 6.10.99. Πέραν τούτου στα πρακτικά του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ημερομηνίας 7.12.2000 γίνεται αναφορά στην ίδια επιστολή με σωστή την ημερομηνία, 6.10.99.
Περαιτέρω, προβλήθηκε ο ισχυρισμός εκ μέρους της αιτήτριας εταιρείας ότι ο Κανονισμός 42(2), που προνοεί για την υποβολή εμπεριστατωμένης έκθεσης, δεν αφήνει περιθώριο, ούτε και κανένας άλλος από τους Κανονισμούς, για δεύτερη έκθεση του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών στο ενδιάμεσο στάδιο μετά την υποβολή της ένστασης και πριν τη λήψη της απόφασης. Είμαι της άποψης πως το Κεντρικό Συμβούλιο Προσωπικού δεν εμποδιζόταν στο πλαίσιο διεξαγωγής δέουσας έρευνας να ζητήσει τις απόψεις της ενδιαφερόμενης υπηρεσίας.
Ούτε ο ισχυρισμός των αιτητών, πως το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών όφειλε, αφού ζήτησε δεύτερη έκθεση, να τη θέση υπόψη της εταιρείας και να την καλέσει εκ νέου για ένσταση ή προφορική ακρόαση με βάση τον Κανονισμό 42(4), ευσταθεί. Ο Κανονισμός 42(4) καθιερώνει προφορική ακρόαση αν το κρίνει σκόπιμο και αυτή θα αφορά τους λόγους της ένστασης. Στην αιτήτρια εταιρεία δόθηκε δικαίωμα να ακουστεί με την καταχώρηση της ένστασης της.
Στο σύγγραμμα του Μ. Στασινόπουλου, Το Δικαίωμα της Υπερασπίσεως Ενώπιον των Διοικητικών Αρχών, (1974) σελ. 199 παρ. iv, στο οποίο παραπέμπει η δικηγόρος της Δημοκρατίας, αναφέρεται πως η διοίκηση οφείλει να καλέσει εκ νέου τον ενδιαφερόμενο, αν μετά την ακρόαση που έγινε, προκύψουν νέα ουσιώδη στοιχεία, για να εκθέσει τις απόψεις του επί τούτων. Στην υπό κρίση υπόθεση η δεύτερη ακρόαση της αιτήτριας εταιρείας δεν ήταν απαραίτητη, κατά την άποψη μου, γιατί δεν προέκυψαν νέα στοιχεία ώστε να κληθεί να τα σχολιάσει.
Προβάλλεται στη συνέχεια πως η εκπλήρωση της υποχρέωσης της αιτήτριας εταιρείας δεν ήταν κατορθωτή λόγω ανωτέρας βίας της κατασκευάστριας εταιρείας και όχι λόγω αμέλειας ή υπαιτιότητας της αιτήτριας.
Παρατηρώ πως τα κριτήρια «αμέλεια», «υπαιτιότητα», «ανωτέρα βία» δεν αναφέρονται στο Νόμο και τους Κανονισμούς. Ο Κανονισμός 41 απαιτεί απλά διαπίστωση για παράλειψη ή αποτυχία Συμβασιούχου να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Η μη εκπλήρωση της υποχρέωσης για παράδοση, που οφείλεται στους προμηθευτές, δεν απαλλάσσει τους αιτητές από την ευθύνη τους. Επισημαίνω περαιτέρω πως η κατασκευάστρια εταιρεία, όπως προκύπτει από την επιστολή της ημερομηνίας 25.11.99, ήταν έτοιμη να παραδώσει το εμπόρευμα κατά τις αρχές ή μέσα Ιανουαρίου, 2000. Ορθά παρατηρεί η δικηγόρος της Δημοκρατίας πως τα γεγονότα που συνέβηκαν το Νοέμβριο - Δεκέμβριο του 1999 δεν φαίνεται με πιο τρόπο επηρέασαν την κατάσταση μετά τον Ιανουάριο του 2000.
Παραπονείται τέλος η αιτήτρια εταιρεία ότι η κατάσχεση της εγγύησης που είχε δώσει η αιτήτρια εταιρεία με βάση τους όρους που περιέχονταν στα έγγραφα της προκήρυξης της προσφοράς ήταν παράνομη. Παρατηρώ πως το θέμα τούτο εμπίπτει στον τομέα του Ιδιωτικού Δικαίου και εν πάση περιπτώσει δεν είναι επίδικο στην παρούσα προσφυγή, γι΄αυτό περιττεύει κάθε σχόλιο επί τούτου.
Με βάση τα όσα προανέφερα, καταλήγω πως η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή και λήφθηκε αφού τηρήθηκε η διαδικασία που καθορίζουν οι Κανονισμοί. Η κατ΄ισχυρισμό αντισυνταγματικότητα δεν έχει αποδειχθεί. Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος των αιτητών.
FONT>Π. Αρτέμης,
Δ.
/Χ.Π.