|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1451/2000
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Αδάμος Αριστείδης (Βιομήχανοι) Λτδ
Αιτητών
και
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
Εφόρου Εμπορικών Σημάτων
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
9 Νοεμβρίου 2001
Για τους Αιτητές: κ. Τ. Χριστοδουλίδης.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κα Στ. Χριστοδουλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος: κ. Θ. Μόντης.
-----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η Αγγλική εταιρεία Adams Childrenwear Ltd υπέβαλε αίτηση για εγγραφή στο Μέρος "Α" του Μητρώου εμπορικού σήματος στην Κλάση 25 που απεικονίζει τη λέξη ADAMS μέσα σε δύο οριζόντιες γραμμές και από πάνω ένα μήλο. Η Έφορος Εμπορικών Σημάτων, αν και κατ΄αρχή αρνήθηκε να εγγράψει το εν λόγω εμπορικό σήμα λόγω ομοιότητας του με άλλα εμπορικά σήματα (τα Β25762, Β31801, Β31941, 36539), τελικά συμφώνησε και το σήμα έγινε δεκτό στο Μέρος Β με αριθμό 40524 υπό τον όρο ότι δεν παρεχωρείτο δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης της λέξης ADAMS και άλλων εμπορικών σημάτων. Κατόπιν τούτων, η Αιτήτρια εταιρεία Αδάμος Αριστείδης (Βιομήχανοι) Λτδ, υπέβαλε ένσταση κατά της εγγραφής στην οποία αναφέρεται ότι:
"1. Οι ενιστάμενοι είναι εγγεγραμένοι ιδιοκτήτες στη Κύπρο των ακολούθων εμπορικών σημάτων σχετικά με τις αντίστοιχες κλάσεις σημάτων:-
Β 25762 κλ. 25 διάφορα είδη ενδύσεως για τη λέξη ADAMS και σχεδιάγραμμα.
Β 31941 κλ. 25, είδη ενδύσεως σχετικά με την έκφραση ADAM'S TEMPTATION
Β 31942 κλ. 25 σχετικά με άπαντα τα εμπορεύματα της κλάσης 26 για την έκφραση ADAMS TEMPTATION.
2. Οι ενιστάμενοι χρησιμοποιούν τα ως άνω εμπορικά σήματα στη Κύπρο από 30 και πλέον ετών και έχουν αποκτήσει τεράστια φήμη και εμπορική εύνοια.
3. Λόγω της χρήσης των ενισταμένων και της εγγραφής των πιο πάνω εμπορικών σημάτων είναι πιθανόν να προκληθεί σύγχυση εντός της εννοίας των άρθρων 13 και 14 του περί Εμπορικών Σημάτων Νόμου Κεφ. 268.
4. Το αιτούμενον εμπορικό σήμα των αιτητών και τα εμπορεύματα που το αποτελούν είναι της ίδιας περιγραφής με εκείνα των ενισταμένων και στον ίδιο τομέα δραστηριότητος (IN THE SAME LINE OF BUSINESS).
5. Το αιτούμενο εμπορικό σήμα δεν είναι εγγράψιμο με βάση το άρθρο 11 του Κεφ. 268."
Η Adams Childrenwear Ltd υπέβαλε αντένσταση στην οποία αναφέρεται ότι:
"α) Η λέξη ADAMS είναι κοινό όνομα.
β) Είναι μεν η λέξη ADAMS κοινό όνομα όμως το σήμα μας αποτελείται και από σχέδιο που προβάλλεται ως κύριο έμβλημα και προσδίδει διακριτικότητα.
γ) Στο Μητρώο συνυπάρχουν σήματα φέροντα τη λέξη ADAM και η συνύπαρξη αυτή έγινε δεκτή και δημιούργησε προηγούμενο."
Στη συνέχεια η Αιτήτρια εταιρεία καταχώρησε ένορκη δήλωση στην οποία αναφέρεται ότι η χρήση του εμπορικού σήματος της εγίνετο από το 1965 σε έξι καταστήματα στη Λάρνακα, Λεμεσό και Πάφο καθώς και σε επτά καταστήματα μεταπωλητών της και τρεις υπεραγορές, με ετήσιες πωλήσεις κυμαινόμενες μεταξύ 1994 και 1997 από πέραν των £600,000 και μέχρι πέραν των £900,00
0. Τα ίδια έτη, τα προϊόντα της εδιαφημίσθησαν από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και περιοδικά με κόστος £4,000-£8,000 ετησίως. Η ένορκη δήλωση καταλήγει ότι:"Λόγω της εκτεταμένης χρήσεως του σήματος μας στην Κύπρο και της προβολής του τούτο κατέστη πασίγνωστο, ως ανήκον αποκλειστικά στην εταιρεία μας και το αγοραστικό κοινό και οι συναλλατόμενοι μαζί μας εζητούσαν τα εμπορεύματα της εταιρείας μας ως ADAM'S."
Η μαρτυρία που καταχώρησε η Adams Childrenwear Ltd ως statutory declaration ήταν μάλλον υπό μορφή επιχειρηματολογίας ως εξής:
"4. While the word ADAMS is a fairly common surname, the word itself forms only a part of the trade mark. The apple logo is very distinctive and forms a major and predominating part of this composite trade mark.
5. Apple logos are a common device used in many trade marks. Our client's apple device is a unique, individual and novel representation of an apple and as such is distinguishable from any other devices of apples.
6. There are other "ADAMS" trade marks registered in Cyprus in Class 25. The fact that these other trade marks are in different ownership establishes that there is room for co-existence on the Cyprus register. A list of such trade marks is contained at Exhibit DVC 1 to this statement.
7. I submit that, given the distinctiveness of the apple device, the co-existence of ADAMS marks in Class 25 and the fact that our clients is a distinctive composite mark, there are sufficient differences between all of the marks in question to allow this mark to proceed to registration and we ask that the application be accepted and the mark be allowed on the Register."
Υπήρξε και απαντητική ένορκη δήλωση εκ μέρους της Αιτήτριας εταιρείας.
Κατά την ακρόαση κατεχωρήθησαν γραπτές αγορεύσεις στις οποίες ουσιαστικά επαναλαμβάνονται οι θέσεις των μερών. Επισημαίνω μόνο την αναφορά, που βεβαιώνεται και σε ένορκη δήλωση της εταιρείας Adams Childrenwear Ltd, ότι το επίδικο σήμα της είναι εγγεγραμμένο και χρησιμοποιείται σε 17 χώρες, περιλαμβανομένης της Αγγλίας.
Στην απόφαση της η Έφορος δίδει πλήρη περιγραφή μέσω απεικόνισης των εμπλεκομένων σημάτων. Το επίδικο σήμα έχει ήδη περιγραφεί, καλύπτει δε είδη ένδυσης, παπούτσια και καλύμματα κεφαλής. Το σήμα Β25762 της Αιτήτριας εταιρείας (ενεγράφη το 1984) αποτελείται από τη λέξη Adam's και ένα σχήμα στα αριστερά, καλύπτει δε γυναικεία εσώρουχα, σουτιέν, κορσέ, μεσοφόρια, νυχτικά, ρόπες, μαγιό και φόρμες γυμναστικής. Τα σήματα Β31941 (κλάση 25) και Β31942 (κλάση 26) της Αιτήτριας εταιρείας (ενεγράφησαν το 1990) είναι πανομοιότυπα και αποτελούνται από τις λέξεις ADAM'S TEMPTATION, καλύπτουν δε το μεν Β31941 είδη ενδύσεως το δε Β31942 δαντέλες, κεντήματα, κορδέλες, σειρήτια, κορδόνια και τεχνητά λουλούδια. Η Έφορος επεσήμανε ότι η ουσία της ένστασης της Αιτήτριας εταιρείας είναι ότι υπάρχει τέτοια στενή ομοιότητα του επίδικου εμπορικού σήματος προς τα δικά τους ώστε να είναι δυνατό να υπάρξει παραπλάνηση ή σύγχυση, και έτσι το επίδικο σήμα να μην είναι εγγράψιμο δυνάμει του άρθρου 14(1) του περί Εμπορικών Σημάτων Νόμου, Κεφάλαιο 268. Η Έφορος,
κάνοντας αναφορά και στη νομολογία, θεώρησε ότι, ναι μεν τα προϊόντα που αφορούσαν τα σήματα είναι είτε τα ίδια είτε της ίδιας περιγραφής, πλην όμως δεν υπήρχε λογική πιθανότητα παραπλάνησης ή σύγχυσης. Έκρινε προς τούτο ότι καμιά πλευρά δεν παρουσίασε μαρτυρία που να αποδείκνυε ή να αναιρούσε την ύπαρξη πιθανότητας παραπλάνησης ή σύγχυσης και κατέληξε ότι, με βάση τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και τα όσα εγέρθησαν στις ένορκες δηλώσεις, "ο μέσος καταναλωτής θα είναι σε θέση να ξεχωρίσει τα προϊόντα που καλύπτουν τα δύο διαφορετικά σήματα". Η σύγκριση των σημάτων, όπως είπε, πρέπει να γίνεται ολικά, απέδωσε δε "ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι το σήμα των Αιτητών εκτός από το σήμα ADAMS περιλαμβάνει και σχέδιο μήλου ενώ οι Αιτητές δεν έχουν αποκλειστικότητα στη χρήση της λέξης ADAMS. Συγχρόνως τα εμπορικά σήματα αρ. 31941 και 31942 των Αιτητών [sic] [των ενισταμένων] περιλαμβάνουν επίσης τη λέξη TEMPTATION. Το εμπορικό σήμα αρ. 25762 των ενισταμένων εκτός από τη λέξη ADAMS περιλαμβάνει και σχεδιάγραμμα που ομοιάζει με μπουκέτο από λουλούδια". Και κατέληξε:"Έχω την άποψη ότι συγκρίνοντας οπτικά τα δύο σήματα είναι φανερή η διαφορά μεταξύ τους. Λαμβάνω επίσης υπόψη την πιθανότητα σύγχυσης στις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και φθάνω στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει πιθανότητα σύγχυσης.......
.................................. .................................................. ...........
Στην παρούσα περίπτωση το πιο πιθανό είναι ότι το όνομα των σημάτων αυτών θα χρησιμοποιηθεί σε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις μεταξύ εμπόρων π.χ. για παραγγελίες, και όχι μεταξύ καταναλωτών. Οι έμποροι όμως, σαν πιο ειδικοί, μπορούν σίγουρα να ξεχωρίσουν κατά τη διάρκεια της συνομιλίας σε ποια ακριβώς εμπορεύματα αναφέρονται.
Επί του μητρώου του Εφόρου Εμπορικών Σημάτων βρίσκεται επίσης και το Ε.Σ.Αρ.Β31801 επίσης στην κλάση 25, Adam's Shoes. Και σε αυτό το σήμα επίσης δεν έχει δοθεί αποκλειστικότητα στη χρήση της λέξης "Adam's" πράγμα που δεικνύει μια πρακτική εκ μέρους του Εφόρου Εμπορικών Σημάτων να μην δίνει αποκλειστικότητα στη λέξη "Adam
's". Αυτό το σήμα ενεγράφει και βρίσκεται επί του μητρώου παρόλον που τα σήματα των ενισταμένων προ-υπήρχαν στο μητρώο."
Παρατήρησε επίσης ότι:
"Η λέξη "Adam" δηλ. "Αδάμος" είναι το πρώτο όνομα του ιδρυτή των ενισταμένων, όμως "Adam" ήταν σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη και ο πρώτος άνθρωπος που έφτιαξε ο Θεός και για αυτό το λόγο ο Έφορος δεν δίνει αποκλειστικότητα στη λέξη αυτή διότι είναι λέξη που χρησιμοποιείται για να υποδείξει γενικά τους άντρες όπως και η λέξη "Εύα" χρησιμοποιείται για να υποδείξει γενικά τις γυναίκες.
Η λέξη "Adam" χρησιμοποιείται επίσης για να καταδείξει γενικά τις ανθρώπινες αδυναμίες WEBSTER'S 3
Σαν αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης αυτός δεν εμποδίζει άλλους αιτητές από του να εξασφαλίσουν εγγραφή και μόνο για το λόγο ότι περιλαμβάνει το σήμα του τη λέξη "ADAM'S"."
Στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος για την Αιτήτρια εταιρεία αναφέρεται και σε άλλο ένα σήμα εγγεγραμμένο επ΄ονόματι του ιδρυτή της Αιτήτριας εταιρείας όμως, το Β15687 (ενεγράφη το 1974), που αποτελείται από τη λέξη ADAMS και καλύπτει είδη ενδύσεως. Επισημαίνει δε ότι ούτε αυτό το σήμα, αλλά ούτε και τα προαναφερθέντα σήματα της Αιτήτριας εταιρείας, υπόκεινται σε περιορισμό απαγόρευσης της αποκλειστικής χρήσης
της λέξης ADAMS, για να εισηγηθεί ότι η Αιτήτρια εταιρεία έχει ως εκ τούτου το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης της λέξης αυτής δυνάμει των άρθρων 7 και 14. Εκτός όμως του ότι ο λόγος ακύρωσης αυτός δεν εγείρεται στην ίδια την προσφυγή και έτσι δεν καλύπτεται από την εμβέλεια της και δεν μπορεί να εξετασθεί, δεν ευσταθεί ούτε επί των δικών του όρων αφού η προστασία που δίδεται στο άρθρο 7 είναι προς το ίδιο το σήμα, το δε κρινόμενο βάσει του άρθρου 14(1) είναι ακριβώς το ζητούμενο, δηλαδή η πιθανότητα σύγχυσης ή παραπλάνησης. Εδώ με το επίδικο σήμα δεν τίθεται θέμα χρήσεως των σημάτων της Αιτήτριας εταιρείας αλλά εγγραφή σήματος που επίσης περιέχει, αλλά όχι μόνο, τη λέξη ADAMS. Εξ άλλου, η εισήγηση του κ. Χριστοδουλίδη ισοδυναμεί με παραχώρηση αποκλειστικής χρήσης της λέξης ADAMS, με ή χωρίς οτιδήποτε άλλο, που ασφαλώς δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό.Η αγόρευση του κ. Χριστοδουλίδη όμως είναι στην εφαρμογή του άρθρου 14(1) που επικεντρώνεται. Ο κ. Χριστοδουλίδης εισηγείται ότι είναι πεπλανημένη η άποψη της Εφόρου ότι καμία πλευρά δεν προσκόμισε μαρτυρία που να αποδεικνύει ή να αναιρεί την πιθανότητα σύγχυσης. Η Έφορος όμως ήταν ορθή στη διαπίστωση της, εφ΄όσον καμία σχετική αναφορά δεν γίνεται στις ένορκες δηλώσεις, ο ίδιος δε ο κ. Χριστοδουλίδης παραδέχεται ότι δεν θα ήταν δυνατό να προσκομισθεί τέτοια μαρτυρία εφ΄όσον το επίδικο σήμα της εταιρείας Adams Childrenwear Ltd δεν έχει ακόμα χρησιμοποιηθεί στην Κύπρο. Ορθά λοιπόν ακόλουθα η Έφορος εξέτασε την πιθανότητα σύγχυσης με αναφορά μόνο στα ίδια τα σήματα
.Ο κ. Χριστοδουλίδης αμφισβητεί περαιτέρω ως αναιτιολόγητη την κατάληξη της Εφόρου ότι ο μέσος καταναλωτής θα ήταν σε θέση να ξεχωρίσει τα προϊόντα που κάλυπταν τα εκατέρωθεν σήματα. Η Έφορος όμως δεν περιορίσθηκε στη γενική αναφορά στις ένορκες δηλώσεις και στην αγόρευση στην οποία παραπέμπει ο κ. Χριστοδουλίδης. Προχώρησε να αιτιολογήσει την κατάληξη της με πλήρη αναφορά στη σύγκριση των σημάτων που καθιστούσε τη διαφορά μεταξύ τους φανερή στο μέσο καταναλωτή που θα αγόραζε λιανικά αλλά και στο μέσο έμπορο που θα συναλλάττετο από τηλεφώνου ως προς την πιθανότητα ακουστικής σύγχυσης. Η κατάληξη αυτή δεν καταδεικνύεται ως μη εύλογα επιτρεπτή, λαμβανομένου μάλιστα υπ΄όψη, όπως προκύπτει από την ίδια την ένορκη δήλωση της Αιτήτριας εταιρείας, ότι τα προϊόντα
της διατίθενται στα συγκεκριμένα δικά της καταστήματα και εκείνα των μεταπωλητών της όπου είναι απίθανο να γίνουν δεκτά και τα προϊόντα της Adams Childrenwear Ltd. Περαιτέρω, η Έφορος αιτιολόγησε την κατάληξη της και σε συνάρτηση με το ανεπιθύμητο της παραχώρησης αποκλειστικότητας στη χρήση της λέξης ADAMS. Η εισήγηση του κ. Χριστοδουλίδη ότι η τοποθέτηση αυτή της Εφόρου είναι ουσιαστικά αντιφατική και ανεδαφική καθ΄όσον είχε ήδη δοθεί αποκλειστικότητα στην Αιτήτρια εταιρεία με την εγγραφή των σημάτων της χωρίς περιορισμό απαγόρευσης αποκλειστικής χρήσης έχει ήδη απαντηθεί σε άλλο πλαίσιο, παρατηρώ δε απλώς ότι εν πάση περιπτώσει η εγγραφή των σημάτων εκείνων χωρίς τέτοιο περιορισμό δεν εξυπακούει και αναγνώριση αποκλειστικότητας χρήσης της λέξης ADAMS ή περιορισμό της προοπτικής ευχέρειας της Εφόρου να εγγράψει άλλο σήμα που να περιλαμβάνει αυτή τη λέξη εφ΄όσον ικανοποιούντο οι προϋποθέσεις του άρθρου 14(1).Ο κ. Χριστοδουλίδης εισηγείται τέλος ότι είναι πεπλανημένη και η αναφορά της Εφόρου στην ερμηνεία της λέξης ADAM σε συνάρτηση με τον πρωτόπλαστο Αδάμ. Δεν θεωρώ ότι προκύπτει τέτοιο θέμα πλάνης. Στο στάδιο αυτό η Έφορος ήθελε να τονίσει, πέραν των προαναφερθέντων, την εύλογη διασύνδεση της λέξης με τη γενικότητα του ανδρικού γένους που δικαιολογούσε έτι
περαιτέρω την άρνηση αποκλειστικότητας στη χρήση της λέξης. Το ότι η λέξη "Αδάμος" ήταν μέρος της ονομασίας της Αιτήτριας εταιρείας δεν διαφοροποιεί το συσχετισμό αυτό της λέξης, εφ΄όσον εμφανίζεται σε εμπορικό σήμα, από την άποψη του κοινού καταναλωτή όσο και της κοινής λογικής.Όταν όλα έχουν λεχθεί, συμφωνώ με την τοποθέτηση της ευπαίδευτης συνηγόρου για τη Δημοκρατία, με ευρεία αναφορά στη σχετική νομολογία, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν ήταν πεπλανημένη ή αναιτιολόγητη αλλά ήταν εύλογα επιτρεπτή με βάση όλα τα ενώπιον της Εφόρου δεδομένα και ότι δεν κατεδείχθη λόγος επέμβασης του δικαστηρίου στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της. Η προσφυγή έτσι αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της Δημοκρατίας και εναντίον της Αιτήτριας εταιρείας.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π