|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 800/99
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Αναφορικά με τα Άρθρα 28 και 146 του Συντάγματος
Μεταξύ -
Μιχαήλ Μαυρονύχη από τη Λευκωσία
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθής η αίτηση
----------------------
Ημερομηνία:
4 Οκτωβρίου, 2001Για τον αιτητή: Α.Σ. Αγγελίδης
Για την καθής η αίτηση: Κ. Σταυρινός, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Λ. Παπαφιλίππου
------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με απόφαση μου, ημερ. 5/12/95, στην υπόθεση αρ. 1035/94 Μιχαήλ Μαυρονύχης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, ακύρωσα την προσφυγή του Ενδιαφερόμενου Μέρους Βασ. Βασιλείου (Ε.Μ.) στη θέση Διευθυντή του Τμήματος Ταχυδρομικών Υπηρεσιών. Η συζήτηση στην υπόθεση εκείνη στράφηκε γύρω από ένα μόνο ζήτημα, αν η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (Επιτροπή ή Ε.Δ.Υ.) προέβη σε δέουσα έρευνα αναφορικά με τα προσόντα του αιτητή, που είναι ο ίδιος και σ' αυτή την υπόθεση.
Τα προσόντα που απαιτεί το οικείο σχέδιο υπηρεσίας είναι:
"(1)(α) Πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν σε ένα από τα ακόλουθα θέματα ή συνδυασμό των θεμάτων αυτών: Οικονομικά, Κοινωνικές ή Πολιτικές Επιστήμες, Διοίκηση Επιχειρήσεων, Δημόσια Διοίκηση, Νομικά (περιλαμβανομένου του Barrister-at-Law).
ή (να είναι)
(β) Μέλος αναγνωρισμένου Σώματος Επαγγελματιών Λογιστών.
Ο λόγος ακύρωσης ήταν ότι δεν έγινε έρευνα για να διαπιστωθεί κατά πόσον το προσόν του αιτητή ως εταιρικό μέλος (associate member) του Institute of Commercial Management (I.C.M.) ικανοποιούσε το πρώτο σκέλος της παραγρ. 1 των προσόντων. Δηλαδή αν ήταν ισοδύναμο με οποιαδήποτε ειδικότητα που μπορεί να συσχετισθεί με το δίπλωμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Με την ίδια απόφαση μου έκρινα ότι το άλλο προσόν του αιτητή, ως εταιρικό μέλος του Association of International Accountants (A.I.A.), δεν απονεμήθηκε, υπό το πρίσμα του περιεχομένου σχετικής εγκυκλίου με αρ. 963 του Υπουργείου Οικονομικών, από αναγνωρισμένο σώμα επαγγελματιών λογιστών, όπως ορίζει η παράγ. 1(β), ανωτέρω.
Ασκήθηκε έφεση. Και αντέφεση. Η Ολομέλεια συμφώνησε ότι πράγματι δεν έγινε έρευνα αναφορικά με την υπόσταση του προσόντος που συνδέεται με το Ι.C.Μ. και την τυχόν ισοτιμία του προς οποιοδήποτε από τα καθοριζόμενα στην παράγ. 1(α) διπλώματα ή τίτλους. Στην απουσία τέτοιων στοιχείων δεν ήταν εφικτή η αξιολόγηση του: βλ. Α.Ε. 2186 Κυπριακή Δημοκρατία ν. Μιχαήλ Μαυρονύχη ημερ. 22/12/98.
Η αντέφεση πέτυχε. Η Ολομέλεια κατέληξε ότι και η κατοχή του άλλου προσόντος έπρεπε να είχε διερευνηθεί γιατί:
"(α) Η εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών με αρ. 963, που αφορά τα αναγνωρισμένα από τον Υπουργό Οικονομικών Σώματα Επαγγελματιών Λογιστών, δεν μπορεί να διευρύνει ή να τροποποιήσει Σχέδιο Υπηρεσίας γιατί δεν προήλθε από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας θεώρησε τον εαυτό της δέσμιο της Εγκυκλίου 963, ενώ αποτελούσε δικό της έργο και ευθύνη η διερεύνηση των αναγνωρισμένων Σωμάτων Λογιστών ώστε να αποφασιστεί κατά πόσον το Association of International Accountants εμπίπτει σ' αυτά."
Η Επιτροπή, έχοντας κατά νού την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ζήτησε από τον αιτητή να της υποβάλει στοιχεία αναφορικά με το περιεχόμενο των σπουδών του, τα θέματα που κάλυπταν και τον τρόπο εξέτασης, μαζί με σχετικές βεβαιώσεις από αρμόδια σώματα του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα στοιχεία που, στη συνέχεια, έστειλε ο αιτητής διαβιβάστηκαν από την Επιτροπή στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προς αξιολόγηση και για να κριθεί το ισότιμο ή μη των συγκεκριμένων τίτλων σπουδών με το προσόν της Διοίκησης Επιχειρήσεων της παραγρ. 1(α).
Είναι εδώ αναγκαία μία κρίσιμη παρένθεση. Τα ίδια αυτά έγγραφα εξέτασε η Ε.Δ.Υ. στις 6/4/99. Με την ευκαιρία πλήρωσης της θέσης Πρώτου Ταχυδρομικού Επιθεωρητή για την οποία ήταν υποψήφιος και ο αιτητής. Τα έγγραφα κατατέθηκαν με την έκθεση Συμβουλευτικής Επιτροπής (Σ.Ε.), που αξιολόγησε και τα προσόντα των υποψηφίων, που είναι ταυτόσημα με εκείνα που απαιτούνται για την επίδικη θέση. Έκρινε δε, για τους λόγους που έδωσε, ότι o αιτητής δεν ικανοποιούσε οποιεσδήποτε από τις δύο διαζευκτικές πρόνοιες των προσόντων της παραγρ. 1.
Μετά μία εβδομάδα, στις 14/4/99, η Επιτροπή συνήλθε για να επανεξετάσει την πλήρωση της επίδικης θέσης. Παρακολουθούμε μέσα από το σχετικό πρακτικό το χειρισμό του θέματος των προσόντων:
"Τα έγγραφα αυτά η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας τα εξέτασε στις 6.4.99, στα πλαίσια της κατάθεσης της έκθεσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την επανεξέταση της πλήρωσης θέσης Πρώτου Ταχυδρομικού Επιθεωρητή, για την οποία ήταν υποψήφιος και ο Μαυρονύχης, και για την οποία τα ακαδημαϊκά/επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται είναι ταυτόσημα με αυτά που απαιτούνται απο το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης Διευθυντή Τμήματος Ταχυδρομικών Υπηρεσιών.
Σύμφωνα με την απόφαση της ημερ. 6/4/99, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας έκρινε ότι ο ΜΑΥΡΟΝΥΧΗΣ Μιχαήλ δεν ικανοποιεί τα προσόντα της παρ. 3(1)(α) και (β) του Σχεδίου Υπηρεσίας, δεδομένου ότι δεν ικανοποιεί τη διαζευκτική απαίτηση για "Μέλος αναγνωρισμένου Σώματος Επαγγελματιών Λογιστών" ούτε και τον όρο της κατοχής πανεπιστημιακού διπλώματος ή τίτλου ή ισότιμου προσόντος στη Διοίκηση Επιχειρήσων, λόγω του ότι το προσόν "Member of the Institute of Commerci
Χρειάζεται να έχουμε υπόψη και την ουσία της σχετικής απόφασης της 6/4/99:
"Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, αφού εξέτασε την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής, υιοθέτησε τα πορίσματα της. Ειδικότερα, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ασχολήθηκε με το θέμα της κατοχής από τον Μαυρονύχη Μιχαήλ των απαιτούμενων προσόντων.
Προς το σκοπό αυτό, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας μελέτησε το περιεχόμενο των απόψεων του Γενικού Λογιστή και του Γραμματέα του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου αναφορικά με την αναγνώριση του Association of International Accountants και έχοντας υπόψη το έτος κατά το οποίο ο Μαυρονύχης απέκτησε την ιδιότητα του μέλους του Συνδέσμου αυτού έκρινε ότι δεν ικανοποιεί τη διαζευκτική απαίτηση για "Μέλος αναγνωρισμένου Σώματος Επαγγελματιών Λογιστών (παρ. 3(1)(β)".
Όσον αφορά το προσόν "Μember of the Institute of Commercial Management", που επίσης κατέχει ο Μαυρονύχης, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της επιστολής του Γενικού Διευθυντή, Υπουργείο Παιδείας, προς τη Συμβουλευτική Επιτροπή, από την οποία προκύπτει ότι τούτο είναι επαγγελματικό και μη συγκρίσιμο με ακαδημαϊκό προσόν, έκρινε ότι ο εν λόγω αιτητής δεν ικανοποιεί ούτε τον όρο της κατοχής πανεπιστημιακού διπλώματος ή τίτλου ή ισότιμου προσόντος στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Η Επιτροπή σημείωσε περαιτέρω ότι παρά τις επίμονες προσπάθειες της για καλύτερη καθοδήγηση από τον ίδιο τον αιτητή για να δώσει στοιχεία ως προς το περιεχόμενο των σπουδών του, τον τρόπο εισδοχής στο εν λόγω Ινστιτούτο και απόλυσης του, τα στοιχεία που έδωσε δεν ικανοποιούν την Επιτροπή ότι πρόκειται για πανεπιστημιακό προσόν ή ισότιμο πανεπιστημιακού προσόντος.
Η Επιτροπή σημείωσε ακόμα το περιεχόμενο επιστολής του Μαυρονύχη ημερ. 30.3.99, στο οποίο περιλαμβάνεται κατάλογος Ιδρυμάτων τα οποία δέχονται Μέλη του Association of International Accountants για σκοπούς εισδοχής σε μεταπτυχιακά προγράμματα. Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η αποδοχή κάποιου για να συνεχίσει σπουδές σε πανεπιστημιακό ίδρυμα δεν εξυπακούει κατοχή πανεπιστημιακού προσόντος ή ισοδυναμία με κατοχή πρώτου πτυχίου.
Όσον αφορά το πιστοποιητικό το οποίο εκδόθηκε το 1968 από το Υπουργείο Παιδείας αφορούσε την άποψη του τότε Διευθυντή Εκπαίδευσης σχετικά με τη δυνατότητα του κατόχου του εν λόγω πιστοποιητικού να ασκήσει, ως κάτοχος πτυχίου ισότιμων ανώτερων σχολών, καθήκοντα καθηγητή Λογιστικής, η οποία όμως Λογιστική δεν περιλαμβάνεται
Ο πρώτος λόγος ακύρωσης είναι ότι η όλη αντιμετώπιση του θέματος της έρευνας υπήρξε λανθασμένη. Με την παραπάνω στάση της η Ε.Δ.Υ. παρέβη το καθήκον της να διενεργήσει η ίδια την έρευνα. Αντ' αυτού παρέμεινε δέσμια της απόφασης της Σ.Ε., που ήταν αναρμόδια στην προκείμενη περίπτωση. Το άρθρ. 32 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου αρ. 1/90 δεν προβλέπει για τη λειτουργία Σ.Ε. στην περίπτωση πλήρωσης θέσης, όπως εδώ, προϊσταμένου υπηρεσίας. Τα πορίσματα της Σ.Ε. ήταν παράγων "εξωγενής".
Είναι ορθό ότι το άρθρ. 32 του νόμου δεν προβλέπει για τη λειτουργία Σ.Ε. για θέση όπως την επίδικη. Είναι εξίσου ορθό ότι η Ε.Δ.Υ. στην απόφαση της της 6/4/99, όπως και της 14/4/99, έλαβε υπόψη την έκθεση της Σ.Ε. επί του θέματος. Ωστόσο, όπως προκύπτει από την απόφαση που παρέθεσα, η Ε.Δ.Υ. υιοθέτησε αφού προβληματίστηκε και ερεύνησε η ίδια, επιθέτοντας στο εγχείρημα τη δική της σφραγίδα. Κατέληξε χωρίς, όπως υπαινίχθηκε η άλλη πλευρά, να δεχθεί αβασάνιστα ή δέσμια το πόρισμα
. Πέραν τούτου, η χρονική εγγύτης μεταξύ των δύο περιπτώσεων δύσκολα θα επέτρεπε διαφορετική αντιμετώπιση, εκτός φυσικά αν παρεμβαλλόταν οτιδήποτε που θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση άρδην. Και τούτο ακόμη θα χρειαζόταν ειδική αιτιολογία της Ε.Δ.Υ. για να αποστεί από απόφαση που πήρε πριν από μια εβδομάδα με δεδομένη την ταυτοσημία του θέματος. Εν πάση περιπτώσει δεν επισημάνθηκε κατά ποίον τρόπον οι ενέργειες της Ε.Δ.Υ. άφησαν ανολοκλήρωτη την έρευνα.Θα ήταν το ελάχιστο σχολαστικότητα, υπό τις συνθήκες που έχω περιγράψει, να αναμένεται από την Ε.Δ.Υ. να επαναλάβει το γύμνασμα, να ξαναγράψει, δηλαδή, στον αιτητή, να αποταθεί πάλιν στο Υπουργείο και γενικά να επαναλάβει τη διαδικασία που ακολούθησε πριν μια εβδομάδα για το ίδιο ζήτημα. Υπ' αυτό το πρίσμα ο χειρισμός του θέματος ήταν ορθός και άμεμπτος.
Ο άλλος λόγος ακύρωσης βάλλει κατά του ευρήματος της Ε.Δ.Υ. ότι ο αιτητής δεν κατέχει ούτε το ένα ούτε το άλλο προσόν της παραγρ. 1. Ισχυρίζεται πάλιν ότι η απόφαση είναι αναιτιολόγητη και ότι τα δύο διπλώματα που κατέχει ικανοποιούν σωρευτικά την πρόνοια αυτή. Δεν εκτιμήθηκαν όμως σωστά, υπό το φως των εγγράφων που απέστειλε και των βεβαιώσεων από διάφορους αρμόδιους φορείς του εξωτερικού, που τα συνόδευαν. Έχω υπόψη μου τον κατάλογο που παρουσίασε ο αιτητής και για τα δύο διπλώματα, όπως και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο ή βεβαίωση, (μολονότι δε γίνεται στην απόφαση μου ρητή αναφορά σ' αυτό) στην προσπάθεια να αποδειχθεί η ισοτιμία των προσόντων του με τα απαιτούμενα. Έχω επίσης κατά νουν τα μακρά σχόλια του
συνηγόρου του αιτητή προς την ίδια κατεύθυνση.Είναι αξιοσημείωτο ότι όλο αυτό το υλικό διαβιβάστηκε από την Ε.Δ.Υ. στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για αξιολόγηση. Περαιτέρω ζητήθηκε η συνδρομή του Γενικού Λογιστή της Δημοκρατίας και γνωμοδότηση από το Σύνδεσμο Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου. Από την επιστολή της πρώτης ημερ. 17/3/99 προκύπτει ότι η αναγνώριση του Μέλους του Α.Ι.Α. έγινε στην Κύπρο με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 44.402 ημερ. 27/6/96 (περιλαμβάνεται στο προσκομισθέν υλικό). Ο αιτητής απέκτησε την ιδιότητα του μέλους του Συνδέσμου το 1981 και είχε πετύχει στις εξετάσεις για απόκτηση του τίτλου το 1980. Στο Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίστηκε στις 7/7/94 (όλα τα σχετικά δικαιολογητικά είναι στο φάκελο).
Αναφορικά με το προσόν Member of the I.C.M. από την επιστολή του Υπουργείου Παιδείας φαίνεται ότι δεν θεωρήθηκε ομοταγές με το ζητούμενο [(της παραγ. 1(α)], αλλά απλώς επαγγελματικό προσόν που δεν μπορεί να συγκρίνεται με πανεπιστημιακό τίτλο. Πρέπει εδώ να αναφέρω ότι η αιτιολογία της απόφασης που αφορά τα δύο διπλώματα του αιτητή και οι λόγοι που δεν έγιναν δεκτά καταγράφονται στην απόφαση στο μέρος της που επανέλαβα προηγουμένως. Συμπληρώνεται δε ή υποστηρίζεται από τα στοιχεία του φακέλου.
Από τα προεκτεθέντα και γενικά από τα υφιστάμενα στοιχεία προκύπτει ότι το προσόν Associate Member of the Association of International Accountants (παραγρ. 3 (1)(β) σχεδίου υπηρεσίας) αναγνωρίστηκε στην Κύπρο μετά τον ουσιώδη χρόνο, δηλαδή την 13/6/94, που ήταν και η τελευταία ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων (κατά την οποία έπρεπε κάθε αιτητής να κατέχει τα προσόντα). Το άρθρ. 34(15) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου ορίζει σχετικά ότι:
"(15) Κανένας δε διορίζεται ή προάγεται σε θέση Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής, εκτός αν -
(α) Κατέχει τα προσόντα που προβλέπονται στο σχέδιο υπηρεσίας για τη θέση αυτή κατά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων και κατά το χρόνο που λαμβάνεται η απόφαση
(β)............................... ................"
Ακόμα δεν μπορεί να θεωρηθεί προσοντούχος ούτε και γιατί είναι αναγνωρισμένος ο τίτλος αυτός στην Αγγλία διότι η αναγνώριση εκεί έγινε στις 6/7/94 με ημερομηνία ισχύος την 7/7/94. Βλέπε επιστολή τεκμ. 8 και το συνημμένο σ' αυτή διάταγμα, με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 32 του αγγλικού νόμου περί
Εταιρειών του 1989, που ρητά προσδιορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης μία των οποίων είναι η επιτυχία σε εξετάσεις που λαμβάνουν χώραν μετά τον Ιούνιο του 1991.Το σχέδιο υπηρεσίας καθορίζει με σαφήνεια ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι μέλη αναγνωρισμένου Σώματος Λογιστών. Εφόσο στην Αγγλία η αναγνώριση έγινε μετά τον Ιούλιο του 1994 και στην Κύπρο τον Ιούνιο του 1996 και ο αιτητής πέρασε τις εξετάσεις το 1980, καταλήγω ότι η απόφαση της Επιτροπής ως προς το προσόν αυτό ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Έρχομαι τώρα στο διαζευκτικό προσόν, δηλαδή, την κατοχή του πανεπιστημιακού διπλώματος ή ισότιμου προσόντος. Η έρευνα κατέδειξε ότι η ιδιότητα του μέλους του Ι.C.M. δεν μπορεί να παραβληθεί με πανεπιστημιακό τίτλο αλλά ότι είναι επαγγελματικό προσόν (βλ. επιστολή Υπουργείου Παιδείας ημερ. 26/3/99). Ο κ. Αγγελίδης αντέκρουσε το συμπέρασμα με αναφορά σε τεχνικούς όρους. Η αξιολόγηση όμως δεν είναι έργο του Δικαστηρίου. Το Υπουργείο Παιδείας ήταν το μόνο αρμόδιο όργανο τότε στο οποίο η Επιτροπή απευθύνθηκε στα πλαίσια της έρευνας της.
Προτού καταλήξει η Επιτροπή είχε μπροστά της τις απόψεις του αρμοδίου οργάνου τις οποίες εξασφάλισε συμμορφούμενη προς τις ακυρωτικές αποφάσεις, αλλά και σεβόμενη την υποχρέωση της για πλήρη διερεύνηση κάθε πτυχής της υπόθεσης. Από το περιεχόμενο του εγγράφου, και ειδικότερα την απόφαση της Ε.Δ.Υ. ημερ. 6/4/99, παρέχεται πλήρης και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για τον αποκλεισμό του αιτητή από την παραπέρα διαδικασία πρόσληψης.
Η προσφυγή του αιτητή απορρίπτεται. Η επίδικη πράξη επικυρώνεται. Τα έξοδα σε βάρος του αιτητή.
Σ. Νικήτας, Δ.
/Κασ