----------------------------

Για τον αιτητή: Αντ. Ανδρέου

Για τον καθού η αίτηση: Ε. Αντωνίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας

----------------------------

Η προσφυγή αφορά την επιβολή φόρου προστιθέμενης αξίας, κατ' επίκληση των διατάξεων του άρθρ. 34(1) του ομώνυμου νόμου. Επισημαίνω τώρα στην αρχή μια δικονομική ανωμαλία. Η προσφυγή στρέφεται κατά του "Εφόρου Προστιθέμενης Αξίας μέσω του Υπουργού Οικονομικών". Παρόλο που και οι δυο αξιωματούχοι έχουν ανάμιξη στη διαμόρφωση της φορολογίας εντούτοις η διαπλοκή με αυτό τον τρόπο των λειτουργημάτων τους είναι νομίζω λανθασμένη. Πιο σωστό θα ήταν αν εμφανιζόταν ως διάδικος η Κυπριακή Δημοκρατία μέσω 1. Εφόρου Φ.Π.Α. και 2. του Υπουργού Οικονομικών. Δε χρειάζεται όμως πέρα από τη επισήμανση να ληφθεί οποιοδήποτε διορθωτικό μέτρο: βλ. προσφ. αρ. 247/94 Μιλτιάδης Μιλτιάδους ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 9/12/94.

Στην απαντητική του αγόρευση ο αιτητής διευκρινίζει πως δεν είναι την απόφαση του Εφόρου ημερ. 19/4/99, αυτή καθαυτή, που πλήττει, αλλά την απόφαση ημερ. 7/6/99 με την οποία απορρίπτεται το αίτημα για διαφοροποίηση της βεβαίωσης της φορολογίας από τον Έφορο ημερ. 19/4/99.

Το αίτημα της προσφυγής είναι:

Χρειάζεται εδώ μια σύντομη εισαγωγή στα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη φορολογική διαφορά. Παρατηρώ, πρώτον, ότι ο αιτητής έχει εγγραφεί στο σχετικό μητρώο Φ.Π.Α., που τηρείται με βάση τις οικείες νομοθετικές διατάξεις, σε σχέση με την επιχείρηση υπεραγοράς που ο ίδιος διατηρεί στην Αραδίππου. Πρέπει να λεχθεί ότι της βεβαίωσης της φορολογίας προηγήθηκε επίσκεψη ελέγχου στα υποστατικά της επιχείρησης, που άρχισε στις 22/3/99 και περατώθηκε στις 6/4/99. Αφορά τις φορολογικές περιόδους 1/4/93 μέχρι και 31/12/98.

Ο αιτητής εξήγησε αρχικά στο συντάκτη της έκθεσης ότι οι πωλήσεις αυτές δεν ήταν πραγματικές, αλλά ότι έγιναν κατά την εκπαίδευση του ιδίου και της συζύγου του στη χρήση της μηχανής. Αργότερα, σε συνάντηση μαζί του, πρόβαλε ότι με τη μηχανή αυτή έπαιζαν τα παιδιά του και επομένως οι καταχωρήσεις σ' αυτήν δεν αντιπροσώπευαν στην πραγματικότητα πωλήσεις που έγιναν. Ο Έφορος δεν θεώρησε επαρκείς τέτοιες εξηγήσεις και προχώρησε σε βεβαίωση του φόρου χρησιμοποιώντας κατά το καλύτερο δυνατό την κρίση του (άρθρ. 34(1): προσφ. αρ. 75/94 Θεοδοσίου ν. Δημοκρατίας ημερ. 13/6/96.

Σύμφωνα με τη μαθηματική πράξη που ακολουθεί στην ίδια επιστολή, το οφειλόμενο ποσό φόρου του οποίου ζητήθηκε και η τακτοποίηση, είναι £2.465,33. Ο αιτητής αξίωσε, με επιστολή του λογιστή του ημερ. 3/5/99, αναθεώρηση της φορολογίας για τους εξής λόγους:

Η απάντηση δόθηκε στις 7/6/99. Την παραθέτω αυτούσια γιατί έχει σχέση με ένα από τους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης, δηλαδή, την έλλειψη αιτιολογίας:

Η κύρια αιτίαση κατά της νομιμότητας της απόφασης είναι ότι αυτή λήφθηκε χωρίς προηγούμενη επαρκή έρευνα. Αυτό, όπως εισηγείται ο δικηγόρος του αιτητή, είναι αναντίλεκτo. Και προκύπτει από το ότι η έρευνα των νέων στοιχείων, όπως τα αποκαλεί, που έθεσε στη διάθεση του Εφόρου ο λογιστής με την παραπάνω επιστολή του ημερ. 3/5/99, έγινε, στο βαθμό που έγινε, μετά τις 7/6/99, όταν ήδη στάληκε στον αιτητή η επίδικη απόφαση. Η απόφαση επομένως πάσχει γιατί ο Έφορος κατέληξε στα συμπεράσματα του και πήρε την επίδικη απόφαση πριν από την περάτωση της έρευνας του.

Σε επίρρωση της θέσης του ο αιτητής παρέπεμψε στα ερ. 44 και 45 του διοικητικού φακέλου. Είναι μονοσέλιδα σημειώματα που αφορούν την υπόθεση. Στο ερ. 44 υπάρχει πρακτικό της επίσκεψης του αιτητή και του λογιστή του στον τοπικό προϊστάμενο Φ.Π.Α., που έγινε στην παρουσία του αρμόδιου υπαλλήλου και συντάκτη της έκθεσης, στις 25/6/99. Για το σκοπό της επίσκεψης, μας διαφωτίζει το κείμενο: "επανέλαβαν τη διαφωνία τους αναφορικά με τη βεβαίωση του φόρου. Μας ανέπτυξαν όλα τα θέματα που αναφέρονται στην επιστολή τους ημερ. 3/5/99". Το ερ. 45 περιέχει παρατηρήσεις σχετικά με το συνολικό ποσό που είχε καταγράψει η δεύτερη ταμειακή μηχανή. Υπάρχει επίσης σημείωση (ερ. 44) ότι ο προμηθευτής της μηχανής και ο τεχνικός του, βεβαίωσαν το Γραφείο ότι οι αποτυπώσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση αφαιρούνται από τη μνήμη της μηχανής.

Περαιτέρω ο αιτητής εισηγείται ότι η έρευνα των νέων στοιχείων, που παραδεδεγμένως πραγματοποιήθηκε στις 18/5/99 (βλ. λεπτομέρειες ερ. 42), ήταν λανθασμένη. Περιέχει αριθμητικό λάθος. Αν εξυπηρετήθηκαν 400 πελάτες, όπως υπολόγισε ο Έφορος, ο μέσος όρος της αξίας των πωληθέντων αγαθών δεν ήταν £100, όπως αναφέρει η σχετική σημείωση, αλλά £194. Από τα δεδομένα αυτά προκύπτει ότι ο Έφορος, λαμβάνοντας την απόφαση, υπέπεσε σε πραγματική πλάνη. Επικρίνεται επίσης η απόφαση ημερ. 7/6/99 και για έλλειψη αιτιολογίας. Μπορούσαν να τη δικαιολογήσουν ενέργειες που έλαβαν χώρα πριν τις 7/6/99 και όχι μετά, όπως δείχνουν τα ερ. 44 και 45, ανωτέρω. Ο χειρισμός της υπόθεσης παραβιάζει, κατά το συνήγορο, τις αρχές της χρηστής διοίκησης. Ένα άλλο σημείο της τοποθέτησης του αιτητή είναι ότι αυτός είχε αναφέρει από την αρχή ότι τα παιδιά του έπαιζαν με τη μηχανή και δεν ήταν επομένως εκ των υστέρων σκέψη του.

Ο αιτητής, στην προσπάθεια να πείσει ότι η έρευνα για τα νέα στοιχεία ξεκίνησε μετά τη βεβαίωση της φορολογίας και την αποστολή της, έχει αναφερθεί στα παραπάνω σημειώματα. Απομονώνει όμως το περιεχόμενο τους. Είναι φανερό ότι το ζήτημα απασχόλησε προηγουμένως. Κι αυτό επιμαρτυρεί η ίδια η έκθεση (βλ. ερ. 18 και 42). Καταγράφτηκε η επικοινωνία με τον προμηθευτή της μηχανής, που διευκρίνησε ότι μετά την εκπαίδευση η μηχανή ξεκινά τις καταχωρήσεις με καθαρή μνήμη χωρίς τις αποτυπώσεις των κτυπημάτων που έγιναν κατά την εκπαίδευση. Φαίνεται ότι στις 26/5/99 έγινε νέα επαφή με τον πωλητή και προμηθευτή της μηχανής. Όμως αυτά συνέβησαν, ύστερα από την επιμονή του αιτητή να μεταπεισθεί ο Έφορος να τροποποιήσει τη φορολογία. Θα πρόσθετα πως είναι αμφίβολο αν η επιστολή της 3/5/99 περιείχε νέα στοιχεία. Θα θυμίσω εδώ ότι η δεύτερη παράγραφος ξεκινά με τη φράση "από τα στοιχεία που κατέχετε".

Επισημαίνω και κάτι άλλο: ότι το σχετικό χαρτί της μηχανής (ρολό), που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επαλήθευση των ισχυρισμών του αιτητή δεν παραδόθηκε. Αναφέρει γιαυτό η έκθεση:

Υπάρχει βεβαίως το υποδειχθέν αριθμητικό λάθος αναφορικά με το μέσο όρο της αξίας των πωληθέντων. Δεν καταδείχθηκε όμως πως ο Έφορος οδηγήθηκε εξαιτίας του λάθους αυτού σε ουσιαστική πλάνη δοθέντος ότι τα στοιχεία της επιστολής εξετάστηκαν μετά την υποβολή τους και δε βρέθηκε να ευσταθούν.

Συμμερίζομαι απόλυτα την απορία του αρμόδιου λειτουργού ότι η δεύτερη μηχανή, που αγοράστηκε αρχές Μαΐου, παρόλο που πέρασε ένας σχεδόν χρόνος, είχε, κατά τον έλεγχο, καταχωρήσεις μιας μόνο ημέρας. Προς τί τότε η αγορά της; Όμως υφίστανται οι συνολικές πωλήσεις της μηχανής που ανέρχονται σε 77 χιλιάδες λίρες. Εκτός φυσικά αν ένας δεχθεί ότι αγοράστηκε για να εκπαιδευτούν απλώς οι ιδιοκτήτες και για να τη χρησιμοποιούν σαν παιχνίδι τα παιδιά τους.

Η αιτιολογία της απόφασης αναφέρεται λεπτομερειακά στην επιστολή του Εφόρου ημερ. 19/4/99 και αναλύεται στην έκθεση. Δεν περιορίζεται στην επιστολή της 7/6/99. Το ενιαίο της υπόθεσης δεν επιτρέπει τον εισηγούμενο κατακερματισμό.

Θα ήθελα, προτού τελειώσω, να δώσω περισσή έμφαση στο ότι ο φόρος προστιθέμενης αξίας εκτιμάται, εισπράσσεται και αποδίδεται στο κράτος από το φορολογούμενο. Οι φόροι και ιδιαίτερα αυτή η φορολογία είναι ο αιμοδότης του προϋπολογισμού και έμμεσα της ανάπτυξης. Δεν γεννάται εδώ θέμα παραβίασης των αρχών της χρηστής διοίκησης. Φαίνεται παράξενος ο ισχυρισμός αυτός του αιτητή τη στιγμή που οι κατά συρροήν παραλείψεις του ανάγκασαν τον Έφορο να αντιμετωπίσει την περίπωση με βάση και πλαίσιο το άρθρ. 34(1) του νόμου και τα δεδομένα που είχε.

Υπό τις περιστάσεις που εξέθεσα, η απόφαση ήταν απόλυτα θεμιτή. Η προσφυγή απορρίπτεται. Ο αιτητής να πληρώσει τα έξοδα της Δημοκρατίας.