|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 1173/1998
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Groexport Ltd., από τη Λεμεσό
&# 9;Αιτητών
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος
2. Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών
3. Υπουργού Οικονομικών
4. Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών
Καθ'ων η αίτηση
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 26 Απριλίου, 2001.Για τους αιτητές: Στ. Μουσιούττα (κα).
Για τους καθ΄ων η αίτηση: Κλ. Θεοδούλου (κα).
Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Γ. Σεραφείμ για Τ. Παπαδόπουλο.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές στην παρούσα προσφυγή ζητούν την πιο κάτω θερεπεία:-
"Δήλωση και/ή διακήρυξη του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ΄ων η Αίτηση η οποία περιήλθε εις γνώση των Αιτητών με επιστολή των Καθ΄ων η Αίτηση ημερομηνίας 8 Οκτωβρίου 1998 και με την οποίαν ενέκριναν στις 17.6.1998 τη διάθεση των φρούτων εσπεριδοειδών του Πειραματικού Σταθμού Αχέλειας για την περίοδο 1998/1999 μέσω της ΣΕΔΙΓΕΠ είναι εξ ολοκλήρου άκυρη και/ή παράνομη και/ή ελήφθη κατά παράβαση του Νόμου και/ή του Συντάγματος και στερείται οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.".
Οι αιτητές είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και διεξάγουν εργασίες συσκευασίας, εμπορίας και εξαγωγής εσπεριδοειδών. Με επιστολή τους ημερ. 24.9.98 υπέβαλαν πρόταση στους καθ΄ων η αίτηση να αγοράσουν την παραγωγή εσπεριδοειδών του Πειραματικού Σταθμού Αχέλειας.
Οι καθ΄ων η αίτηση με επιστολή τους ημερ. 8.10.98 πληροφόρησαν τους αιτητές ότι με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ημερ. 17.6.98 εγκρίθηκε η διάθεση των φρούτων του πειραματικού σταθμού Αχέλειας στη ΣΕΔΙΓΕΠ (ενδιαφερόμενο μέρος).
Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών (ΙΓΕ) διαθέτει πειραματικές φυτείες με διάφορα είδη και ποικιλίες εσπεριδοειδών στους πειραματικούς σταθμούς του στην Αχέλεια και στο Ζύγι με σκοπό τη διεξαγωγή ερευνητικής εργασίας που σχετίζεται με την αξιολόγηση νέων ποικιλιών και υποκειμένων και τις διάφορες καλλιεργητικές φροντίδες, όπως είναι η ορθολογιστική άρδευση, λίπανση, κλάδεμα και καταπολέμηση ασθενειών.
Αφότου οι πειραματικές αυτές φυτείες άρχισαν την καρποφορία, το ΙΓΕ ζητούσε εκάστοτε από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Προσφορών, Γενικό Λογιστή της Δημοκρατίας, παράκαμψη της διαδικασίας προσφορών και τη διάθεση της παραγωγής μέσω της ΣΕΔΙΓΕΠ (ενδιαφερόμενο μέρος) για τους λόγους που αναφέρονται στην επιστολή του ημερ. 15.5.1998. Θεωρώ σκόπιμο να μεταφέρω από την εν λόγω επιστολή τους λόγους που προβάλλει το ΙΓΕ για την παράκαμψη των προσφορών. Είναι δε οι εξής:-
"Ο πιο βασικός λόγος που ζητείται παράκαμψη της διαδικασίας ζήτησης προσφορών είναι η ιδιαιτερότητα του γεωργικού πειραματισμού που θα πρέπει να εξυπηρετείται πρώτιστα. Η ιδιαιτερότητα αυτή έγκειται στην έγκαιρη εκτέλεση των διαφόρων πειραμάτων, κυρίως της συγκομιδής. Αν αυτό δεν γίνεται στην ώρα του τότε οπωσδήποτε υποφέρει ο πειραματισμός. Θα παραθέσω διάφορα πειράματα για να δείξω τη σημασία της έγκαιρης συγκομιδής.
1.
Πειράματα Υποκειμένων: Μελετάται η επίδραση 15 περίπου υποκειμένων στο ύψος της παραγωγής και ποιότητας των καρπών για κάθε είδος εσπεριδοειδούς. Η παραγωγή κάθε δένδρου ζυγίζεται ξεχωριστά από το τεχνικό προσωπικό των Σταθμών κατά τις εργάσιμες μέρες και ώρες μόνο. Αυτό βέβαια συνεπάγεται καθυστέρηση στις εργασίες συγκομιδής που ενδεχόμενα ένας προσφοροδότης να μην τη δέχεται, γεγονός που αναπόφευκτα θα προκαλέσει προστριβές.Για σκοπούς σύγκρισης της παραγωγής κάθε πειράματος η συγκομιδή πρέπει να γίνεται σε καθορισμένο και σύντομο χρονικό διάστημα, και όχι σταδιακά, έτσι ώστε να μην υπάρχει αλλοίωση των αποτελεσμάτων λόγω του παράγοντα χρόνου, που με την πάροδό του, τόσο το βάρος όσο και η ποιότητα των φρούτων μεταβάλλονται.
2.
Πειράματα Άρδευσης-ΛίπανσηςΣε μερικές από τις φυτείες εσπεριδοειδών γίνονται πειράματα άρδευσης και λίπανσης που βασικά αποσκοπούν στη διαπίστωση της επίδρασης της άρδευσης πάνω στην ποσότητα, ποιότητα και ιδιαίτερα στην πρωϊμότητα της παραγωγής. Γι΄ αυτό αν τα ώριμα φρούτα δεν μαζεύονται έγκαιρα και όλα μαζί, τότε τα στοιχεία που θα λαμβάνονται θα είναι αναξιόπιστα και τα πειράματα θα καταστραφούν.
3.
Πειράματα Ολοκληρωμένης Καταπολέμησης Εχθρών και ΑσθενειώνΜε την πρόσφατη εισβολή του Φυλλοκνίστη και άλλων εντομολογικών εχθρών των εσπεριδοειδών στην Κύπρο, γίνονται συντονισμένες προσπάθειες από το Ινστιτούτο για την εξεύρεση σημαντικών και αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισής τους. Μεταξύ άλλων, είναι η εισαγωγή και εγκατάσταση ωφέλιμων εντόμων. Προς τον σκοπό αυτό χρησιμοποιείται ο Σταθμός του ΙΓΕ στην Αχέλεια όπου καλλιεργείται ο όγκος των εσπεριδοειδών του Ινστιτούτου. Για την εγκατάσταση και ταχεία εξάπλωση των ωφελίμων αυτών εντόμων είναι απαραίτητη η επανασχεδίαση των προγραμμάτων προστασίας των δένδρων, η οποία δυνατόν να επηρεάσει, τα πρώτα χρόνια, δυσμενώς την ποιότητα των φρούτων. Σε τέτοιες περιπτώσεις και με τις επικρατούσες τιμές, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα φρούτα να παραμείνουν πάνω στα δένδρα. Παρά το γεγονός ότι κατά την περσινή περίοδο υπήρξε σοβαρό πρόβλημα ποιότητας η ΣΕΔΙΓΕΠ προχώρησε κανονικά στην εκκοπή και παραλαβή των φρούτων χωρίς καμμιά αρνητική επίδραση στα ερευνητικά μας προγράμματα.
Σε περίπτωση προκήρυξης προσφορών, είναι δυνατόν η προσφορά να κατακυρωθεί σε μικροέμπορα ο οποίος δεν θα εξάξει τα προϊόντα αλλά, ως συνήθως συμβαίνει, θα προσπαθήσει να τα διαθέσει σταδιακά στη ντόπια αγορά. Αυτό είναι αντίθετο με τους βασικούς σκοπούς των πειραμάτων.
Τέλος οι τιμές που εξασφαλίζονται μέσω της ΣΕΔΙΓΕΠ είναι σταθερές και πολλές φορές ψηλότερες από αυτές των ιδιωτών.".
Λόγω του ότι η συνεργασία του ΙΓΕ με το ενδιαφερόμενο μέρος ήταν άριστη και για τους πιο πάνω αναφερθέντες λόγους, ο Γενικός Λογιστής, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Προσφορών, ενέκρινε την παράκαμψη των προσφορών και την ανάθεση της συγκομιδής στην ΣΕΔΙΓΕΠ.
Σημειώνεται ότι τον προηγούμενο χρόνο 1997-1998 η συνολική αξία των εσπεριδοειδών που διετέθησαν μέσω της ΣΕΔΙΓΕΠ ανήλθε στο ποσό των £31.694,=.
Οι αιτητές προβάλλουν ως λόγους ακύρωσης της επίδικης πράξης παράβαση του Νόμου και των Κανονισμών, έλλειψη δέουσας έρευνας, παράνομη αιτιολογία και ότι ο Κανονισμός 38(στ) είναι αντίθετος με το νόμο (ultra vires).
Σχετικά με το τελευταίο, παρατηρώ ότι προβάλλεται για πρώτη φορά στη γραπτή αγόρευση των αιτητών. Δεν περιέχεται στους λόγους ακύρωσης που αναγράφονται στην προσφυγή. Είναι νομολογημένο ότι δεν εξετάζονται από το Δικαστήριο λόγοι ακύρωσης που δεν προβάλλονται στην προσφυγή, εκτός των περιπτώσεων αυταπάγγελτης ενέργειας του Δικαστηρίου που έχει καθορίσει η νομολογία. Κατά συνέπεια ο λόγος αυτός δεν μπορεί να εξετασθεί.
Ισχυρίζονται οι αιτητές ότι κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης υπήρξε παράβαση του νόμου και των Κανονισμών.
Σύμφωνα με το εδάφιο 1 του άρθρου 5 του Νόμου (ο περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμος του 1997 (Ν. 102(1)/97)) για κάθε σύμβαση του Δημοσίου επιβάλλεται καταρχάς η προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού προσφορών. Δυνάμει του εδαφίου 2 επιτρέπεται η παράκαμψη των προσφορών υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στους Κανονισμούς. Οι Κανονισμοί που ίσχυαν κατά τον επίδικο χρόνο ήσαν οι Κανονισμοί 19-39 των περί Κυβερνητικών Αποθηκών Κανονισμών.
Ο Κανονισμός 38 έχει ως εξής:-
"38. Η κανονική διαδικασία προκήρυξης προσφορών μπορεί να παρακαμφθεί στις πιο κάτω περιπτώσεις:
.............................. .................................................. .............................
.............................. .................................................. .............................
(δ) Αν για ειδικούς λόγους η ζήτηση κανονικών προσφορών δεν είναι εφικτή, ζητείται η υποβολή γραπτών προσφορών από περιορισμένο αριθμό προσφοροδοτών.
(στ) Αν είναι γνωστό ότι μόνο ένας προμηθευτής υπάρχει για ποσό που δεν αναμένεται να υπερβεί τις ΛΚ 50,000 ο Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών μπορεί να εγκρίνει την προμήθεια/ανάθεση στο μόνο προμηθευτή.".
Στην παρούσα υπόθεση είναι φανερό, έχοντας υπόψη τα γεγονότα, ότι ούτε η παράγραφος (δ) αλλά ούτε η παράγραφος (στ) του Κανονισμού 38 τυγχάνει εφαρμογής. Δεν έχει ζητηθεί η υποβολή γραπτών προσφορών έστω από περιορισμένο αριθμό προσφοροδοτών όπως προνοείται από την παράγραφο (δ). Επίσης, από το φάκελο της υπόθεσης και τα γεγονότα που προκύπτουν ήταν γνωστό στους καθ΄ων η αίτηση ότι οι αιτητές επανηλειμμένα στο παρελθόν ενδιαφέρθησαν έντονα και ανέμεναν πάντοτε την προκήρυξη των προσφορών. Μάλιστα, στην αλληλογραφία αυτή οι αιτητές σαφώς αναφέρουν ότι και ικανοί είναι και έτοιμοι να δεχτούν την προσφορά κάτω από οποιουσδήποτε όρους θα έθεταν οι καθ΄ων η αίτηση για να εξυπηρετηθούν τα πειράματα του Ινστιτούτου.
Υπάρχει κατά συνέπεια και θεωρώ ορθή την εισήγηση των αιτητών, τόσο για παράβαση του νόμου όσο και για πλάνη περί το νόμο. Η επίδικη πράξη οδηγείται σε ακύρωση εκ του λόγου τούτου.
Δεν θεωρώ αναγκαίο να επιληφθώ και των άλλων προτεινόμενων λόγων ακύρωσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Η επίδικη πράξη ακυρώνεται.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/Επσ