ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

ETAPOL LTD, από το Στρόβολο

Αιτητών

και

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Αρχής Λιμένων Κύπρου

Καθ΄ων η Αίτηση

--------------

(όπως τροποποιήθηκε στις 14.2.2000)

ETAPOL LTD, από το Στρόβολο

Αιτητών

και

Αρχής Λιμένων Κύπρου

Καθ΄ων η Αίτηση

--------------

Για τους Αιτητές: κ. Καραπατάκης.

Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κα Κουντουρή για κ. Τ. Παπαδόπουλο.

---------------------

Η προσφυγή ζητά την ακύρωση απόφασης της Αρχής Λιμένων με την οποία επιβλήθηκε στην Αιτήτρια το ποσό των £675 ως λιμενικά δικαιώματα για 135 ψυκτήρες που εισήχθησαν στο λιμάνι Λεμεσού, ήτοι £5 για κάθε ψυκτήρα.

Η Αιτήτρια κατέβαλε το εν λόγω ποσό με επιφύλαξη δικαιωμάτων, όπως τελικά δέχθηκε και η ευπαίδευτη συνήγορος για την Αρχή Λιμένων εγκαταλείποντας έτσι και την προδικαστική της ένσταση για έλλειψη εννόμου συμφέροντος ως εκ της αρχικά ισχυριζόμενης ανεπιφύλακτης καταβολής του εν λόγω ποσού, και, διαμαρτυρόμενη για την επιβολή των τελών ως παράνομη, καταχώρησε την προσφυγή. Άλλη προδικαστική ένσταση, ότι δεν πρόκειται περί εκτελεστής διοικητικής πράξης αλλά πράξης εκτελέσεως προηγηθείσας και μη αμφισβητηθείσας διοικητικής πράξης, απεσύρθη στο αρχικό στάδιο της υπόθεσης.

Η επιβολή των τελών βασίσθηκε στους περί Αρχής Λιμένων Κύπρου (Καταβλητέα Δικαιώματα) Κανονισμούς του 1976 μέχρι 1995 (ΚΔΠ 45/76 όπως τροποποιήθηκε ιδιαίτερα με την ΚΔΠ 165/92). Σύμφωνα με τον Πίνακα (Κανονισμός 3), Μέρος 1 - Γενικά Λιμενικά Δικαιώματα:

Η Αρχή Λιμένων επέβαλε τα εν λόγω τέλη θεωρώντας ότι ο ψυκτήρας είναι το κύριο και αναπόσπαστο μέρος του ψυγείου και έτσι θεωρείται "ψυγείο" εντός της έννοιας του κανονισμού. Η θέση της Αιτήτριας, όπως διατυπώθηκε και στην επιστολή της ημερομηνίας 21.9.1999 με την οποία διαμαρτύρετο για την επιβολή των τελών, ήταν ότι οι ψυκτήρες δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως ψυγεία αλλά ήσαν εξαρτήματα που χρησιμοποιούντο για την κατασκευή στην Κύπρο ψυκτικών θαλάμων.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος για την Αιτήτρια παρατηρεί ότι, δεδομένου, όπως είναι δεκτό από την Αρχή Λιμένων, ότι δεν υπάρχει φάκελος της υπόθεσης παρά μόνο το τιμολόγιο με το οποίο επιβλήθησαν τα τέλη, η απόφαση καθίσταται αναιτιολόγητη και ο δικαστικός έλεγχος αδύνατος. Περαιτέρω, εισηγείται ότι εν πάση περιπτώσει ο "ψυκτήρας" δεν μπορεί να εξισωθεί με το "ψυγείο", παραπέμποντας στους αντίστοιχους ετυμολογικούς ορισμούς των λέξεων.

Η ευπαίδευτη συνήγορος για την Αρχή Λιμένων επισημαίνει, ορθώς, ότι η έλλειψη αιτιολογίας δεν περιλαμβάνεται στους λόγους ακύρωσης που αναφέρονται στην προσφυγή και έτσι δεν θα μπορούσε να εξετασθεί, δεδομένου ότι η αγόρευση προορίζεται για ανάπτυξη των διατυπωθέντων στην προσφυγή λόγων ακύρωσης και δεν μπορεί να επεκτείνεται σε άλλους. Πέραν τούτου, όμως, εισηγείται ότι η προσβαλλόμενη πράξη στην προκειμένη περίπτωση εμπίπτει στην κατηγορία εκείνων που, εκδιδόμενες ομοιόμορφα, η αιτιολογία περιττεύει εκ των πραγμάτων (ίδε Δαγτόγλου, Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, 4η έκδοση (1997), σ. 298), ή εν πάση περιπτώσει εμπεριέχει την αιτιολογία της.

Χωρίς να υπεισέρχομαι στο ευρύτερο θέμα της δεδομένης ανάγκης αιτιολόγησης διοικητικών πράξεων, θεωρώ ότι, αν μπορούσε δικογραφικά να εξετασθεί η εισήγηση για έλλειψη αιτιολογίας, η προσβαλλόμενη πράξη εμπεριέχει την αιτιολογία της, όπως μάλιστα αυτή έγινε αντιληπτή και από την ίδια την Αιτήτρια, και που είναι ότι ο "ψυκτήρας" εκρίθη ότι ενέπιπτε στον όρο "ψυγείο" για το οποίο, βάσει του κανονισμού, καταβάλλονται δικαιώματα. Δεν υπάρχει λοιπόν έλλειψη καθόλου αιτιολογίας, όπως το θέμα έχει τεθεί, ούτε θέμα αδυναμίας δικαστικού ελέγχου λόγω ανυπαρξίας φακέλου. Το μόνο θέμα που υπάρχει και αποτέλεσε πάντοτε και την ουσία του παραπόνου της Αιτήτριας είναι το νομικά και πραγματικά πεπλανημένο της απόφασης που συναρτάται και προς την έλλειψη δέουσας έρευνας και απολήγει στο κατ΄ισχυρισμό παράνομο της επιβολής των τελών.

Επ΄αυτού, η ευπαίδευτη συνήγορος για την Αρχή Λιμένων εισηγείται ότι το θέμα δεν αφορά τη γραμματική ερμηνεία των όρων "ψυγείο" και "ψυκτήρας" αλλά την τελεολογική ερμηνεία τους που δείχνει ότι ο όρος "ψυγείο" στον κανονισμό πρέπει να περιλαμβάνει και το "ψυκτήρα" αφού ο ψυκτήρας αποτελεί κύριο, αναγκαίο και αναπόσπαστο μέρος του ψυγείου και της λειτουργίας του.

Δεν συμφωνώ με την προσέγγιση αυτή. Η συνήθης και γραμματική σημασία των λέξεων είναι ο κανόνας για το δικαστήριο. Ο νομοθέτης επέλεξε τον όρο "ψυγείο" και όχι "ψυκτήρας" ως προς την επιβολή τελών. Όπως και η ίδια η Αρχή Λιμένων δέχεται, ο ψυκτήρας δεν είναι το ίδιο το ψυγείο αλλά μέρος του ψυγείου, κύριο και αναγκαίο μεν αλλά μέρος του. Το ψυγείο, όπως είναι κοινά αντιληπτό και όπως προκύπτει από τις παραπομπές στα λεξικά τις οποίες κάνει ο κ. Καραπατάκης (παραπέμπω μάλιστα και στους ορισμούς που δίδονται στο Λεξικόν της Νέας Ελληνικής Γλώσσης του Σταματάκου), είναι η ίδια η πλήρης συσκευή η οποία χρησιμοποιείται ως παρέχουσα ψύξη, ενώ ο ψυκτήρας είναι εξάρτημα ή όργανο με το οποίο προκαλείται ψύξη, όπως εξάρτημα αναγκαίο του ψυγείου είναι και άλλα πράγματα που υπέδειξε η Αιτήτρια. Η Αρχή Λιμένων αγνόησε τη διαφοροποίηση αυτή όπως αγνόησε και δεν ερεύνησε τη θέση της Αιτήτριας ότι οι εισηχθέντες ψυκτήρες χρησιμοποιούνται για την επιτόπια κατασκευή ψυκτικών θαλάμων, ουσιαστικά δηλαδή χωρίς να διεξάγει και τη δέουσα έρευνα.

Δεν εντοπίζω οτιδήποτε στους κανονισμούς που να αντιστρατεύεται την προσέγγιση αυτή και να συνηγορεί υπέρ μιας ευρύτερης "τελεολογικής" ερμηνείας. Απεναντίας, τα αγαθά που αναφέρονται στον κανονισμό είναι πλήρεις συσκευές - οχήματα, ψυγεία, πλυντήρια, βίτεο, τηλεοράσεις, συσκευές κλιματισμού - και όχι τα εξαρτήματα τους, όσο βασικά και αναγκαία και αν είναι αυτά. Αν η εισηγούμενη από την Αρχή Λιμένων ερμηνεία ήταν ορθή, κατ΄επέκταση θα ίσχυε το ίδιο και για τα βασικά μέρη όλων των συσκευών αυτών - τη μηχανή του οχήματος, τον κάδο του πλυντηρίου, την "κεφαλή" του βίτεο, την οθόνη της τηλεόρασης, τον κομπρεσσόρο της συσκευής κλιματισμού. Δεν νομίζω να μπορεί να θεωρηθεί πρόθεση του νομοθέτη να είχε περιλάβει τα μέρη αυτά στον κανονισμό, παρά μόνο τις πλήρεις και συναρμολογημένες συσκευές.

Διαπιστώνω λοιπόν έλλειψη δέουσας έρευνας και νομική και πραγματική πλάνη που απέληγαν σε παράνομη επιβολή των αμφισβητουμένων δικαιωμάτων. Ακόλουθα, η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.

Η Αρχή Λιμένων θα καταβάλει τα έξοδα της Αιτήτριας.

Δ. Χατζηχαμπής

Δ.

/ΚΧ"Π