|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 4 ΑΑΔ 1300
1 Δεκεμβρίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 28, 122 ΕΩΣ 125 ΤΟΥ
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 424/97)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο — Λανθασμένος τίτλος προσφυγής — Εφόσον δεν επηρεάζεται δυσμενώς η άλλη πλευρά ή το συμφέρον της δικαιοσύνης, λανθασμένη περιγραφή του διοικητικού οργάνου δύναται να διορθωθεί και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
Διοικητική πράξη — Εκτελεστή — Δεν αποτελούν εκτελεστές πράξεις οι Κυβερνητικές — Αυτεπάγγελτη εξέταση της φύσης της πράξης — Έννοια της Κυβερνητικής πράξης — Σύγχρονη τάση για περιορισμό των πράξεων που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Υπουργικό Συμβούλιο — Αρμοδιότητα — Εκτελεστική εξουσία στην οποία ανήκουν θέματα εξωτερικών υποθέσεων — Η ανάθεση ειδικών καθηκόντων σε απεσταλμένους στο εξωτερικό, που δεν ανήκουν στην διπλωματική υπηρεσία, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου — Άρθρα 50(1)(Α)(α) και 54 του Συντάγματος — Τέτοια απόφαση η τοποθέτηση Μορφωτικού Ακόλουθου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα ως υπεύθυνου για το Πολιτιστικό Κέντρο «Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα».
Διοικητική πράξη — Αιτιολογία — Τοποθέτηση Μορφωτικού Ακόλουθου στο Εξωτερικό από το Υπουργικό Συμβούλιο — Παντελής έλλειψη πρακτικών και αιτιολογίας — Αποτελεί έλλειψη αιτιολογίας που καθιστά ανέφικτο τον δικαστικό έλεγχο.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Αντικείμενο — Παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας — Δεν αποτελεί τέτοια παράλειψη η «μη επιλογή» υποψηφίου ως ακολούθου στο εξωτερικό — Δεν υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο.
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο — Αιτούμενη θεραπεία — Εγκατάλειψη — Θεωρείται ότι εγκαταλείπεται, εφόσον δεν γίνεται καμία αναφορά στις γραπτές αγορεύσεις.
Ο αιτητής προσέβαλε την απόφαση των καθ' ων η αίτηση να τοποθετήσουν το ενδιαφερόμενο μέρος ως Μορφωτικό Ακόλουθο στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα ως υπεύθυνο για το «Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα», αντί του ιδίου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η προσφυγή στρέφεται κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού. Η προσβαλλόμενη όμως απόφαση λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Έχει νομολογηθεί ότι λανθασμένη περιγραφή του διοικητικού οργάνου που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση μπορεί να διορθωθεί και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο δεδομένου ότι διαπιστώνεται, όπως στην εξεταζόμενη υπόθεση, ότι μια τέτοια ενέργεια δεν επηρεάζει δυσμενώς την άλλη πλευρά ή το συμφέρο της δικαιοσύνης.
Ο τίτλος της προσφυγής τροποποιείται ως εξής:
Μεταξύ:
Σάββα Παύλου,
Αιτητή,
και Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργικού Συμβουλίου,
Καθ' ων η αίτηση
2. Εξετάσθηκε στη συνέχεια η προδικαστική ένσταση των καθ'ων η αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι Κυβερνητική Πράξη. O δικηγόρος των καθ'ων η αίτηση περιορίστηκε να προβάλει την ένσταση αυτή χωρίς να τη στηρίξει. Παρά τον αόριστο ισχυρισμό το θέμα εξετάζεται αυτεπάγγελτα αν το Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία να εκδικάσει την προσβαλλόμενη πράξη.
Δεν υπάρχει σταθερό και γενικά αποδεκτό κριτήριο για τη διαπίστωση του κυβερνητικού χαρακτήρα μιας πράξης. Στο Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο επικρατεί η γνώμη ότι κυβερνητικές πράξεις είναι εκείνες που περιορίζονται στον κατάλογο που έχει διαμορφωθεί από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με βάση τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (αρκετά περιορισμένη στο θέμα αυτό) ανήκουν στην κατηγορία των Κυβερνητικών Πράξεων οι ακόλουθες:
α) η απόφαση για απονομή ή άρνηση χάρης
β) ο διορισμός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του Προέδρου και των Μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και του Αρχηγού της Αστυνομίας. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να θεωρείται ως Κυβερνητική Πράξη ο διορισμός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του Γενικού Εισαγγελέα, του Προέδρου και των Μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Γενικού Ελεγκτή, του Επιτρόπου Διοίκησης και του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
Πρέπει να αναφερθεί ότι η σύγχρονη τάση στο Διοικητικό Δίκαιο είναι ο περιορισμός των πράξεων που ανήκουν στην κατηγορία των Κυβερνητικών Πράξεων διότι έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι η διαφυγή ορισμένων πράξεων της εκτελεστικής εξουσίας από το Δικαστικό έλεγχο αντίκειται στην έννοια του κράτους δικαίου. Απορρίπτεται ο προσβαλλόμενος ισχυρισμός των καθ' ων η αίτηση.
3. Εξετάσθηκε στη συνέχεια ο ισχυρισμός που πρόβαλε ο δικηγόρος του αιτητή για έλλειψη αρμοδιότητας του Υπουργικού Συμβουλίου και ότι αρμόδια για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης ήταν η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ή η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.
Η προσβαλλόμενη απόφαση αφορούσε τοποθέτηση του ενδιαφερομένου μέρους ως Μορφωτικού Ακόλουθου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και ως υπευθύνου για το "Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα". "Το Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα" ιδρύθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ως Κυπριακό Πολιτιστικό Κέντρο στην Αθήνα και αποτελεί ειδική υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού στο εξωτερικό. Το Δικαστήριο έχει τη γνώμη, ότι είναι αδόκιμος ο όρος "απόσπαση", που χρησιμοποιήθηκε σε όλη τη διαδικασία επιλογής. Πρόκειται για ανάθεση ειδικών καθηκόντων στο εξωτερικό σε άτομο που σύμφωνα με την προκήρυξη έπρεπε να υπηρετεί στην εκπαίδευση ή σε άλλη Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού. Γίνεται δεκτός ο ισχυρισμός των καθ' ων η αίτηση ότι αρμόδιο είναι το Υπουργικό Συμβούλιο δυνάμει των Άρθρων 54(β) και 50 1 Α (α) του Συντάγματος. Στο Άρθρο 54 καθορίζεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο ασκεί εκτελεστική εξουσία, μεταξύ άλλων, σε θέματα που αφορούν τις εξωτερικές υποθέσεις όπως καθορίζονται στο Άρθρο 50. Το Άρθρο 50 1 Α(α) καθορίζει ως εξωτερικές υποθέσεις, μεταξύ άλλων, την ανάθεση καθηκόντων στο εξωτερικό ως ειδικών απεσταλμένων, σε πρόσωπα που δεν ανήκουν στη διπλωματική υπηρεσία. Από τα γεγονότα εύλογα διαπιστώνεται η αρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης .
4. Στη συνέχεια εξετάστηκε η έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής που συστάθηκε για τη διαδικασία επιλογής. Μια πολύ συνοπτική έκθεση στην οποία καθορίζονται μόνο τα κριτήρια επιλογής και η σειρά επιτυχίας των τριών επικρατέστερων υποψηφίων. Παντελής έλλειψη των πρακτικών και της απόδοσης κατά τη συνέντευξη που προηγήθηκε. Έλλειψη αιτιολογίας παρουσιάζεται και στην τελική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Γίνεται αποδεκτός ο ισχυρισμός του αιτητή για έλλειψη αιτιολογίας που στην παρούσα περίπτωση όχι μόνο δυσχεραίνει αλλά καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο.
5. Ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο και δεύτερη θεραπεία:
"Δήλωση και/ή απόφαση με την οποία να κηρύττεται η παράλειψη των καθών να διορίσουν τον αιτητή στην ως άνω θέση άκυρη και ότι οι καθ' ων έχουν υποχρέωση να προχωρήσουν στο διορισμό του αιτητή στην εν λόγω θέση".
Η αξίωση του αιτητή για την πιο πάνω θεραπεία αρ.2 απορρίπτεται για δύο λόγους: Πρώτον, θεωρείται ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον αιτητή, αφού ο δικηγόρος του δεν έχει καθόλου αναφερθεί σ' αυτή στις γραπτές του αγορεύσεις. Δεύτερον, η μη επιλογή του αιτητή στην εν λόγω θέση δεν αποτελεί "παράλειψη" στην έννοια του Άρθρου 146 του Συντάγματος και δεν υπόκειται, ως εκ τούτου, σε δικαστικό έλεγχο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Sotiropoulou v. Republic (1968) 3 C.L.R. 596.
Προσφυγή.
Προσφυγή του αιτητή κατά της τοποθέτησης του ενδιαφερόμενου μέρους σαν Μορφωτικού Ακόλουθου στο "Σπίτι της Κύπρου" στην Αθήνα ως υπεύθυνου για τη λειτουργία του.
Θ. Ανδρέου για Χ. Κληρίδη, για τον Αιτητή.
Σταυρινός, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Οικονόμου για Κ. Χρυσοστομίδη,για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο τις ακόλουθες θεραπείες:
"Α. Δήλωση και ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου με την οποία να κηρύττεται η απόφαση και/ή πράξη των Καθ' ων να τοποθετήσουν με απόσπαση το ενδιαφερόμενο μέρος σαν μορφωτικό ακόλουθο στην Αθήνα και/ή άλλωσπως ημερ. κατά ή περί 13.3.1997 και/ή σαν υπεύθυνο για την λειτουργία του σπιτιού τη Κύπρου στην Αθήνα, άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε αποτελέσματος και/ή
Β. δήλωση και/ή απόφαση με την οποία να κηρύττεται η παράλειψη των Καθ' ων να διορίσουν τον Αιτητή στην ως άνω θέση είναι άκυρη και ότι οι Καθ' ων έχουν υποχρέωση να προχωρήσουν στον διορισμό του Αιτητή στην εν λόγω θέση."
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού υπέβαλε στις 29.1.97 πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο με θέμα: Τοποθέτηση του κ. Γιώργου Γεωργή ως Μορφωτικού Συμβούλου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και ως Υπευθύνου για το "Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα" λόγω του θανάτου του κ. Ανδρέα Μαλέκκου ο οποίος ασκούσε τα πιο πάνω καθήκοντα.
Στην πρότασή του το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ανέφερε συγκεκριμένα:
"2. Στο μεταξύ αρκετά πρόσωπα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τοποθέτηση και άσκηση των πιο πάνω καθηκόντων. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αξιολογώντας τα προσόντα και την πείρα των ενδιαφερομένων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κάτω από τις περιστάσεις, επιβάλλεται η αναπλήρωση του κενού με πρόσωπο το οποίο έχει πείρα σχετικά με τα πιο πάνω καθήκοντα. Για την απόφαση αυτή λήφθηκαν σοβαρά υπόψη οι προγραμματισμένες υποχρέωσεις/εκδηλώσεις του "Σπιτιού της Κύπρου" για το τρέχον έτος. Γι' αυτό εισηγείται τον κ. Γιώργο Γεωργή, καθηγητή φιλολογικών, ως το καταλληλότερο πρόσωπο για εκτέλεση των πιο πάνω καθηκόντων.
3. Η Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, που θα παρουσιάσει το θέμα, θα καλέσει το Συμβούλιο να εγκρίνει την τοποθέτηση του κ. Γιώργου Γεωργή ως Μορφωτικού Συμβούλου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και ως Υπεύθυνου για το "Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα" και να την εξουσιοδοτήσει να καθορίσει την ημερομηνία μετάβασής του στην Αθήνα αφού προβεί στις απαραίτητες ενέργειες με την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας για την απόσπασή του."
Το Υπουργικό Συμβούλιο ασχολήθηκε με το θέμα της επίδικης τοποθέτησης στις συνεδρίες του ημερομηνίας 5.2.97 και 19.2.97.
Συγκεκριμένα στη συνεδρία του ημερομηνίας 5.2.97 αποφάσισε να εξουσιοδοτήσει τους Υπουργούς Παιδείας και Πολιτισμού και Εξωτερικών να μελετήσουν το θέμα και να αποφασίσουν και σε περίπτωση διαφωνίας να επανέλθει το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Στη συνεδρία του ημερομηνίας 19.2.97 αποφάσισε να αναβάλει το θέμα για περαιτέρω μελέτη αφού τεθούν υπόψη του όλα τα δεδομένα που αφορούν τη διαδικασία πλήρωσης θέσεων Μορφωτικών Συμβούλων.
Στη συνέχεια, στη συνεδρία του ημερομηνίας 26.2.97 αποφάσισε να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία όπως και στην περίπτωση της πλήρωσης της θέσης Μορφωτικού Ακόλουθου στη Νέα Υόρκη και εξουσιοδότησε την Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες. Aπό τη μελέτη του φακέλου της υπόθεσης και του διοικητικού φακέλου δεν βρήκα το πρακτικό της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 26.2.97 ούτε ποιά ήταν η διαδικασία που ακολουθήθηκε στην αναφερόμενη περίπτωση.
Με βάση την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, το Υπουργείο Παιδείας & Πολιτισμού ανακοίνωσε στις 27.2.97 την πρόθεσή του να τοποθετήσει με απόσπαση ως Μορφωτικό Σύμβουλο στην Αθήνα άτομο που υπηρετούσε στην Εκπαίδευση ή σε άλλη Υπηρεσία του Υπουργείου και κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν σχετική αίτηση στην Υπηρεσία Προσωπικού του Υπουργείου μέχρι τις 5.3.97.
Στην ανακοίνωσή του η οποία δημοσιεύτηκε στον ημερήσιο τύπο, αναφέρονταν τα απαραίτητα προσόντα τα οποία έπρεπε να κατέχουν οι υποψήφιοι.
Ορίστηκε Ειδική Συμβουλευτική Επιτροπή, η οποία αφού μελέτησε τις αιτήσεις των υποψηφίων αποφάσισε να καλέσει σε συνέντευξη τους προσοντούχους ενδιαφερόμενους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν το ενδιαφερόμενο μέρος και ο αιτητής.
Στη συνέχεια συζήτησε και καθόρισε τα πιο κάτω κριτήρια επιλογής: ωριμότητα, αυτοπεποίθηση, ικανότητα για επικοινωνία και κριτική ικανότητα.
Εφαρμόζοντας τα πιο πάνω κριτήρια η Συμβουλευτική Επιτροπή επέλεξε και σύστησε τους πιο κάτω κατά σειρά επιτυχίας:
1. Γεωργή Γιώργο, 2. Παύλου Σάββα, 3. Σολέα Αριστόδημο.
Ακολούθως υπέβαλε σχετική έκθεση στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού.
Με βάση την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής, η Υπουργός Παιδείας & Πολιτισμού υπέβαλε στις 12.3.97 πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για το θέμα της επίδικης τοποθέτησης.
Στην πρόταση αναφέρθηκε συγκεκριμένα:
"4. Η Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού που θα παρουσιάσει το θέμα, θα καλέσει το Συμβούλιο να εγκρίνει την τοποθέτηση του κ. Γεώργιου Γιωργή ως Μορφωτικού Ακόλουθου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και να την εξουσιοδοτήσει να καθορίσει την ημερομηνία μετάβασής του στην Αθήνα."
Το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 12.3.97 αποφάσισε να εγκρίνει την τοποθέτηση του ενδιαφερόμενου μέρους για την άσκηση των αναφερθέντων καθηκόντων.
Ο Υπουργός Εξωτερικών κατά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 19.3.97 επανέλαβε την έντονη διαφωνία του (την οποία ανέπτυξε σε προηγούμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου αλλά δεν φαίνεται από το φάκελο ποιά ήταν αυτή) για την τοποθέτηση του ενδιαφερόμενου μέρους στην επίδικη θέση.
Ο αιτητής πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι η απόσπαση δεν ήταν θέμα του Υπουργικού Συμβουλίου ούτε του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού αλλά είτε την Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΕΕΥ) δυνάμει των άρθρων 5 και 38 (όπως τροποποιήθηκαν) του περί της Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου, Ν.10/69, όπου η απόσπαση είναι θέμα που υπάγεται στις αρμοδιότητες της ΕΕΥ, είτε της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και επομένως ακολουθήθηκε διαδικασία αντίθετη με το Νόμο.
Ισχυρίστηκε στη συνέχεια ότι η έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού είναι συνοπτική χωρίς αιτιολογία ως προς τα προσόντα των υποψηφίων όπως αυτά καθορίστηκαν στην προκήρυξη του Υπουργείου. Είναι ο ισχυρισμός του ότι χωρίς αιτιολογία είναι και η επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ανέφερε περαιτέρω ότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία την οποία καθόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο, σύμφωνα με την οποία εξουσιοδότησε τους Υπουργούς Παιδείας & Πολιτισμού και Εξωτερικών να συναποφασίσουν.
Παρέπεμψε στην πρόταση του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού ημερομηνίας 29.1.97 που υποβλήθηκε προς το Υπουργικό Συμβούλιο με θέμα: Τοποθέτηση του κ. Γιώργου Γεωργή ως Μορφωτικού Συμβούλου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και ως Υπεύθυνου για το "Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα". Είναι ο ισχυρισμός του ότι το εν λόγω Υπουργείο είχε αποφασίσει για την απόσπαση και ό,τι ακολούθησε ήταν διαδικασία για να καλυφθεί ειλημμένη απόφασή του.
Ο δικηγόρος του αιτητή αναφέρθηκε επίσης σε βάσιμες πληροφορίες του αιτητή ότι σημαντικό στοιχείο για την επιλογή του ενδιαφερομένου μέρους ήταν η υποστήριξη που είχε από χορηγούς του "Σπιτιού της Κύπρου στην Αθήνα". Ισχυρίστηκε ότι η παρέμβαση αυτή των χορηγών αντιβαίνει στις αρχές της χρηστής διοίκησης.
Οι καθ' ων η αίτηση ισχυρίστηκαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση τοποθέτησης του ενδιαφερομένου μέρους στην επίδικη θέση είναι Κυβερνητική Πράξη και επομένως εκφεύγει του ακυρωτικού ελέγχου του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Αντίκρουσαν τον ισχυρισμό του αιτητή για αναρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου. Παρέπεμψαν σχετικά στα άρθρα 54(β) και 50 1 Α(α) του Συντάγματος.
Ο δικηγόρος του ενδιαφερομένου μέρους πρόβαλε την προδικαστική ένσταση ότι η προσφυγή εγέρθηκε εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού ενώ η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Είναι ο ισχυρισμός του ότι η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί γιατί στρέφεται εναντίον λανθασμένου διοικητικού οργάνου.
Εξέτασα τις προδικαστικές ενστάσεις που έχουν εγερθεί. Αρχικά αυτήν που ήγειρε ο δικηγόρος του ενδιαφερομένου μέρους ότι η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί γιατί ασκήθηκε εναντίον λανθασμένου διοικητικού οργάνου.
Η προσφυγή στρέφεται κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού. Η προσβαλλόμενη όμως απόφαση λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Έχει νομολογηθεί ότι λανθασμένη περιγραφή του διοικητικού οργάνου που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση μπορεί να διορθωθεί και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο δεδομένου ότι διαπιστώνεται, όπως στην εξεταζόμενη υπόθεση, ότι μια τέτοια ενέργεια δεν επηρεάζει δυσμενώς την άλλη πλευρά ή το συμφέρο της δικαιοσύνης. (Sotiropoulou v. Republic (1968) 3 C.L.R. 596, 602).
Ο τίτλος της προσφυγής τροποποιείται ως εξής:
Μεταξύ:
Σάββα Παύλου,
Αιτητή,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Υπουργικού Συμβουλίου,
Καθ' ων η αίτηση.
Εξέτασα στη συνέχεια την προδικαστική ένσταση των καθ'ων η αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι Κυβερνητική Πράξη. Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση περιορίστηκε να προβάλει την ένσταση αυτή χωρίς να τη στηρίξει.
Παρά τον αόριστο ισχυρισμό εξέτασα το θέμα αυτό γιατί εξετάζεται αυτεπάγγελτα αν το Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία να εκδικάσει την προσβαλλόμενη πράξη.
Δεν υπάρχει σταθερό και γενικά αποδεκτό κριτήριο για τη διαπίστωση του κυβερνητικού χαρακτήρα μιας πράξης.
Στο Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο επικρατεί η γνώμη ότι κυβερνητικές πράξεις είναι εκείνες που περιορίζονται στον κατάλογο που έχει διαμορφωθεί από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με βάση τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (αρκετά περιορισμένη στο θέμα αυτό) ανήκουν στην κατηγορία των Κυβερνητικών Πράξεων οι ακόλουθες:
α) η απόφαση για απονομή ή άρνηση χάρης
β) ο διορισμός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του Προέδρου και των Μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και του Αρχηγού της Αστυνομίας. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να θεωρείται ως Κυβερνητική Πράξη ο διορισμός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του Γενικού Εισαγγελέα, του Προέδρου και των Μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Γενικού Ελεγκτή, του Επιτρόπου Διοίκησης και του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
Πρέπει να αναφερθεί ότι η σύγχρονη τάση στο Διοικητικό Δίκαιο είναι ο περιορισμός των πράξεων που ανήκουν στην κατηγορία των Κυβερνητικών Πράξεων διότι έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι η διαφυγή ορισμένων πράξεων της εκτλεστικής εξουσίας από το Δικαστικό έλεγχο αντίκειται στην έννοια του κράτους δικαίου.
Απορρίπτεται ο προβαλλόμενος ισχυρισμός των καθ΄ων η αίτηση.
Εξέτασα στη συνέχεια τον ισχυρισμό που πρόβαλε ο δικηγόρος του αιτητή για έλλειψη αρμοδιότητας του Υπουργικού Συμβουλίου και ότι αρμόδια για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης ήταν η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ή η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.
Μελέτησα τις σχετικές διατάξεις τόσο του περί της Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου Ν.10/69 όπως τροποποιήθηκε, όσο και του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου Ν.1/90.
Η προσβαλλόμενη απόφαση αφορούσε τοποθέτηση του ενδιαφερομένου μέρους ως Μορφωτικού Ακόλουθου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και ως υπευθύνου για το "Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα".
"Το Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα" ιδρύθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ως Κυπριακό Πολιτιστικό Κέντρο στην Αθήνα και αποτελεί ειδική υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού στο εξωτερικό. Έχω τη γνώμη ότι είναι αδόκιμος ο όρος "απόσπαση" που χρησιμοποιήθηκε σε όλη τη διαδικασία επιλογής.
Πρόκειται για ανάθεση ειδικών καθηκόντων στο εξωτερικό σε άτομο που σύμφωνα με την προκήρυξη έπρεπε να υπηρετεί στην εκπαίδευση ή σε άλλη Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού.
Δέχομαι τον ισχυρισμό των καθ' ων η αίτηση ότι αρμόδιο είναι το Υπουργικό Συμβούλιο δυνάμει των άρθρων 54(β) και 50 1 Α (α) του Συντάγματος.
Στο άρθρο 54 καθορίζεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο ασκεί εκτελεστική εξουσία, μεταξύ άλλων, σε θέματα που αφορούν τις εξωτερικές υποθέσεις όπως καθορίζονται στο άρθρο 50.
Το άρθρο 50 1 Α(α) καθορίζει ως εξωτερικές υποθέσεις, μεταξύ άλλων, την ανάθεση καθηκόντων στο εξωτερικό ως ειδικών απεσταλμένων, σε πρόσωπα που δεν ανήκουν στη διπλωματική υπηρεσία.
Μελέτησα τα καθήκοντα του Μορφωτικού Συμβούλου όπως καθορίζονται στην Προκήρυξη.
"Το άτομο που θα επιλεγεί θα έχει την ευθύνη για τη λειτουργία στου Σπιτιού της Κύπρου στην Αθήνα, θα εργάζεται για την προαγωγή των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών σχέσεων Ελλάδας - Κύπρου, την προώθηση και επίλυση των φοιτητικών προβλημάτων, την προβολή της Κύπρου, της Ιστορίας και του Πολιτισμού της και γενικά θα έχει την ευθύνη για όλα τα θέματα, που προσδιάζουν στη θέση του Μορφωτικού Συμβούλου."
Από τα πιο πάνω εύλογα διαπιστώνεται η αρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Στη συνέχεια στάθηκα στην έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής που συστάθηκε για τη διαδικασία επιλογής. Μια πολύ συνοπτική έκθεση στην οποία καθορίζονται μόνο τα κριτήρια επιλογής και η σειρά επιτυχίας των τριών επικρατέστερων υποψηφίων. Παντελής έλλειψη των πρακτικών και της απόδοσης κατά τη συνέντευξη που προηγήθηκε. Έλλειψη αιτιολογίας παρουσιάζεται και στην τελική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
"Αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης αποτελεί την έκθεση των πραγματικών και νομικών λόγων που οδήγησαν τη διοίκηση στην απόφαση της, καθώς και παράθεση των κριτηρίων επί τη βάσει των οποίων άσκησε η διοίκηση την διακριτική της ευχέρεια."
"Γενικά, αιτιολογία που δεν παρέχει στο δικαστή τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της διοικητικής πράξης, ή είναι τόσο αόριστη και ασαφής ώστε να καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο, δεν είναι νόμιμη και οδηγεί στην ακύρωση της πράξης"
(Δαγτόγλου Γενικό Διοικητικό Δίκαιο 2η Έκδοση 1985 παρ. 636, 647).
"Τότε μόνο είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη η διοικητική πράξη όταν παρέχεται στον ακυρωτικό δικαστή η δυνατότητα να αντιληφθεί επί τη βάσει ποιών στοιχείων κατέληξε η Διοίκηση στο συμπέρασμα που έγινε δεκτό."
(Ιωάννη Σαρμά, Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβ. της Επικρατείας, σελ. 130).
Αποδέχομαι τον ισχυρισμό του αιτητή για έλλειψη αιτιολογίας που στην παρούσα περίπτωση όχι μόνο δυσχεραίνει αλλά καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο.
Ασχολήθηκα και με τους υπόλοιπους ισχυρισμούς του αιτητή παρόλο που δεν έχουν σημασία για την έκβαση της προσφυγής.
Ισχυρίστηκε ότι σημαντικός παράγοντας για την επιλογή του ήταν η υποστήριξη χορηγών στο "Σπίτι της Κύπρου". Κρίνω αόριστο και αστήριχτο τον πιο πάνω ισχυρισμό. Αν είχε κάποια στοιχεία όφειλε να τα παρουσιάσει στο Δικαστήριο.
Αναφέρθηκε επίσης στην πρόταση του Υπουργείου Παιδείας & Πολιτισμού ημερομηνίας 29.1.97 προς το Υπουργικό Συμβούλιο για τοποθέτηση του ενδιαφερομένου μέρους στην επίδικη θέση προτού αρχίσει η διαδικασία επιλογής. Δεν βλέπω με ποιον τρόπο επηρέασε το Υπουργικό Συμβούλιο η πρόταση αυτή η οποία έγινε προτού ακόμα η θέση προκηρυχθεί.
Αναφέρω ότι κρίσιμη για την παρούσα περίπτωση ήταν η συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 26.2.97 στην οποία καθόρισε τη διαδικασία επιλογής η οποία όμως λείπει από το φάκελο του Δικαστηρίου και το διοικητικό φάκελο.
Ανεξάρτητα από τους πιο πάνω ισχυρισμούς του αιτητή, κρίνω ότι η επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την τοποθέτηση του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση του Μορφωτικού Συμβούλου στην Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα πρέπει να ακυρωθεί ως αναιτιολόγητη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο και δεύτερη θεραπεία:
"Δήλωση και/ή απόφαση με την οποία να κηρύττεται η παράλειψη των καθ' ων να διορίσουν τον αιτητή στην ως άνω θέση άκυρη και ότι οι καθ' ων έχουν υποχρέωση να προχωρήσουν στο διορισμό του αιτητή στην εν λόγω θέση".
Η αξίωση του αιτητή για την πιο πάνω θεραπεία αρ.2 απορρίπτεται για δύο λόγους. Πρώτο, θεωρώ ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον αιτητή αφού ο δικηγόρος του δεν έχει καθόλου αναφερθεί σ' αυτή στις γραπτές του αγορεύσεις. Δεύτερο η μη επιλογή του αιτητή στην εν λόγω θέση δεν αποτελεί "παράλειψη" στην έννοια του άρθρου 146 του Συντάγματος και δεν υπόκειται, ως εκ τούτου, σε δικαστικό έλεγχο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα υπέρ του αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.