|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Δεν έχει εντοπιστεί νομοθεσία ή απόφαση ή δικονομικός θεσμός στον οποίο να κάνει αναφορά η απόφαση αυτή
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Αναφορικά με την αίτηση του Γιάννη Καλαβά κ.α., Αίτηση Αρ. 3/99, 5 Φεβρουαρίου 1999
Χατζηγρηγοριάδης Ανδρέας ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 ΑΑΔ 208
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΡ. 62/98.
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Δ.
Αναφορικά με τα ΄Αρθρα 146 και 28 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Κυριακής Παναγή Κασάπη από τη Λύση και τώρα στη Λευκωσία
Aιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
1. Υπουργείου Εσωτερικών
2. Υπηρεσίας Εγγραφής
Καθ΄ων η αίτηση
-----------------
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21 Οκτωβρίου
1998.Για την αιτήτρια: Α.Σ. Αγγελίδηs.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια στρέφεται κατά της απόφασης ημερομηνίας 13.11.97 με την οποία απορρίφθηκε αίτημά της για προσφυγική ταυτότητα. Το αίτημα είχε υποβληθεί κατ΄επίκληση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 42465 της 19.4.95. Ως τότε, για τους σκοπούς του Σχεδίου Βοήθειας Εκτοπισθέντων και Παθόντων ως εκτοπισθείς εθεωρείτο πρόσωπο του οποίου η μόνιμη κατοικία βρίσκεται σε περιοχή κατειλημμένη από τους τούρκους ή απροσπέλαστη ή που εκκενώθηκε μετά από υπόδειξη της Εθνικής Φρουράς ή κηρύχθηκε επικίνδυνη ή κατέστη ακατάλληλη για στέγαση λόγω ζημιών που προξενήθηκαν σ΄αυτή λόγω εχθροπραξιών. (βλ. την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 13503 ημερομηνίας 19.9.74).
Με την απόφαση της 19.4.95 ο όρος "εκτοπισθείς" επεκτάθηκε ώστε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνει και "πρόσωπα τα οποία πριν και μέχρι την εισβολή είχαν τη μόνιμη κατοικία τους στις ελεύθερες περιοχές λόγω του επαγγέλματός τους αλλά το σπίτι τους ή/και γενικά η περιουσία τους ήταν στις κατεχόμενες περιοχές". Ακολουθούν στην ίδια απόφαση 11 στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως "κύρια κριτήρια για κατάταξη αιτητών στον πιο πάνω ορισμό" και αριθμός αποφάσεων της διοίκησης πάνω στο θέμα ακυρώθηκαν για παράλειψη έρευνας και αιτιολογίας με αναφορά στα καθορισθέντα κριτήρια. (βλ. Σταύρος Φιλιππίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 711/96 - 27.5.97, Μάρω Βράκα ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 137/97 - 30.9.97, Μίμης Μακρυγιάννης ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 917/96 - 2.10.97 και Σωτήριος Παπασάββα ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 262/97 - 17.7.98).
Η διοίκηση χρησιμοποιεί πλέον ειδικό έντυπο, τουλάχιστον αυτό έκαμε στην προκειμένη περίπτωση, που περιλαμβάνει ξεχωριστή αναφορά στο κάθε ένα από τα κριτήρια. Τιτλοφορείται ως "Υπηρεσιακό Έντυπο Έρευνας" και παραπέμπει στην αναφερθείσα απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το έντυπο συμπληρώθηκε με καταγραφή των στοιχείων που αποκάλυψε η έρευνα, περιλαμβάνει παρατηρήσεις/εισηγήσεις του ερευνητή και συμπληρώνεται με την απόφαση του Λειτουργού Εγγραφής. Προκύπτει η ακόλουθη εικόνα.
Η αιτήτρια είναι αισθητικός και μέχρι την τουρκική εισβολή διέμενε στη Λευκωσία όπου διατηρούσε, ως αυτοεργοδοτούμενη, δικό της ινστιτούτο. Πρώτα σε κατοικία που ενοικίαζε και μετά σε ιδιόκτητη. Προκύπτει κάποια ασάφεια από τις δηλώσεις της αιτήτριας ως προς το πότε ακριβώς μετακινήθηκε στη Λευκωσία αλλά δεν έχει σημασία. Το λιγότερο μετακινήθηκε στη Λευκωσία από το 1973 και δεν έχουν συζητηθεί θέματα σε σχέση με αυτή τη λεπτομέρεια. Η αιτήτρια κατάγεται από τη Λύση όπου και διέμενε μαζί με τους γονείς της ως την απόφασή της να μετακινηθεί στη Λευκωσία. Δεν είχε ακίνητη ή άλλη περιουσία στη Λύση και τα προσωπικά της αντικείμενα τα διατηρούσε στο σπίτι της στη Λευκωσία. Προσδοκούσε όμως πως οι γονείς της θα της μεταβίβαζαν μερίδιο στην ακίνητη περιουσία τους στη Λύση. Ενόσω διέμενε στη Λευκωσία επισκεπτόταν τους γονείς της τακτικά στη Λύση.
Η υποβολή αιτήματος κατ΄επίκληση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 19.4.95 εμπεριέχει αναγνώριση πως πριν και μέχρι την εισβολή η "μόνιμη κατοικία" της αιτήτριας βρισκόταν στις ελεύθερες περιοχές. Και πράγματι έτσι ήταν. Σημειώνω πως, όπως έχει εξηγηθεί επανειλημμένα, ο όρος "μόνιμη κατοικία" για τους σκοπούς του Σχεδίου Βοήθειας Εκτοπισθέντων και Παθόντων σημαίνει τη συνήθη διαμονή σε αντιδιαστολή προς την προσωρινή ή έκτακτη. (βλ. Σοφούλη ΧατζηΠαναγή ν. Δημοκρατία Προσφυγή 151/88 - 13.5.89, Ξάνθη Χαραλάμπους κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 248/90 κ.α. 16.1.91, Κωστάκη Περατίτη ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 331/90 - 21.2.92, Αιδ. Παπαχριστάκης Ιάκωβος ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 1175/91 - 18.10.93, ΄Αγγελος Καζέλας ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 500/93 - 14.9.94, Ανδρέα Χ"Γρηγορίου ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 579/91 - 12.10.95, Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 319/94 - 9.9.96 και Παύλος Μιχαήλ ν. Κυπριακή Δημοκρατία Προσφυγή 610/95 - 27.12.96).
Αποτελεί τη βασική θέση της αιτήτριας πως δεν θα έπρεπε να είχε απορριφθεί το αίτημά της γιατί, παρόλα τα πιο πάνω, το σπίτι της στην πραγματικότητα βρισκόταν στη Λύση και η ίδια διέμενε στη Λευκωσία λόγω του επαγγέλματός της. ΄Ηταν τότε ανύπαντρη και, κατά τα ήθη και έθιμα του τόπου μας, "σπίτι" δεν ήταν η κατοικία, τελικά η ιδιόκτητη στην οποία διέμενε, αλλά το πατρογονικό της σπίτι. Από την αλλη, ήταν υποχρεωμένη να διαμένει και να εργάζεται στη Λευκωσία λόγω του επαγγέλματός της, γιατί στη Λύση τότε δεν υπήρχε δυνατότητα να επιβιώσει στο είδος εργασίας που σπούδασε. Πρόθεση και επιθυμία της ήταν να εγκατασταθεί στη Λύση αν "υπήρχε και η παραμικρή προοπτική να καταξιωθεί επαγγελματικά στο είδος εργασίας που επέλεξε". Υποστηρίζει, λοιπόν ο ευπαίδευτος συνήγορός της πως με την προσβαλλόμενη απόφαση διαγράφηκε η επιθυμία της για επιστροφή στην πατρογονική της εστία στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε και εμπλέκει στη συζήτηση τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και ακόμα την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Τιτίνας Λοϊζίδου. Επιπλέον, το άρθρο 28 του Συντάγματος, πρώτα με τον γενικό ισχυρισμό πως παραβιάστηκε η αρχή της ισότητας και μετά κατ΄επίκληση του γεγονότος ότι οι γονείς και τα αδέλφια της αναγνωρίστηκαν ως εκτοπισθέντες. Χωρίς όμως να αναφέρει οτιδήποτε για τις δικές τους συνθήκες ή οποιωνδήποτε άλλων. Θεωρεί τελικά η αιτήτρια πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη και πως ήταν, εν πάση περιπτώσει, για τους πιο πάνω λόγους, το αποτέλεσμα πλάνης ή παράλειψης διεξαγωγής δέουσας έρευνας ή και κατάχρησης εξουσίας. Μαζί με τα πιο πάνω υπέβαλε και τον ισχυρισμό πως η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε αναρμοδίως από το Λειτουργό Εγγραφής αφού δεν υπήρχε νόμιμη εξουσιοδότηση προς αυτή την κατεύθυνση.
Παλαιότερα η αρμοδιότητα ανήκε στην Υπηρεσία Μερίμνης και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων αλλά στις 24.5.86, με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 27130 ορίστηκε ως μόνη αρμόδια η Υπηρεσία Εγγραφής του Υπουργείου Εσωτερικών. [Βλ. το Τέταρτο Παράρτημα της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας αρ. 2146 της 30.5.86 και συναφώς την υπόθεση Μίμης Μακρυγιάννης (ανωτέρω)]. Ο ισχυρισμός σε σχέση με την αρμοδιότητα, δεν ευσταθεί.
Είναι ορθή η άποψη των καθ΄ων η αίτηση πως τα αναφερθέντα ως προς το διεθνές δίκαιο και την υπόθεση Τιτίνας Λοϊζίδου είναι άσχετα. Συζητούμε τον όρο "εκτοπισθείς" με την έννοια που του προσδόθηκε για τους σκοπούς του Σχεδίου Βοήθειας. Το Σχέδιο Βοήθειας, όπως το ίδιο προσδιορίζει, "θα διέπη την παρασχεθησόμενην βοήθειαν προς τους εκτοπισθέντες δια την συντήρησιν και στέγασιν των, αφετέρου δε σκοπό θα έχει την δημιουργίαν των αναγκαίων κινήτρων, τα οποία θα συμβάλουν στο να καταστούν ούτοι σταδιακώς ανεξάρτητοι δια της εντάξεως των στο εργατικόν δυναμικόν του τόπου". Η αιτήτρια, ενήλικη πλέον, ανεξαρτητοποιήθηκε από τους γονείς της και επέλεξε να σταδιοδρομήσει στη Λευκωσία. Προφανώς αφού έκρινε το περιβάλλον της Λευκωσίας καταλληλότερο για τη δημιουργία ινστιτούτου αισθητικής. Δεν επιβαλλόταν να μετακινηθεί στη Λευκωσία λόγω του επαγγέλματός της και, πάντως, όπως η ίδια δήλωσε στην αίτησή της, από το 1969 - 1973 εργαζόταν στη Λευκωσία αλλά διέμενε στη Λύση. ΄Ηταν ήδη ιδιοκτήτρια κατοικίας στη Λευκωσία στην οποία και διέμενε πλέον, είχε σε αυτή όλα τα προσωπικά της αντικείμενα και δεν είχε οποιαδήποτε περιουσία στη Λύση. Κάτω από αυτές τις περιστάσεις ήταν εύλογη η κρίση πως η αιτήτρια δεν ήταν εκτοπισθείσα στο πλαίσιο του ορισμού και των συναρτημένων προς αυτόν κριτηρίων για τους σκοπούς των παροχών που διαλαμβάνει το Σχέδιο Βοήθειας. Οι ισχυρισμοί για πλάνη ή για ελλιπή έρευνα είναι αβάσιμοι. Ερευνήθηκαν όλα τα σχετικά και όσα υποστήριξε η αιτήτρια ως προς την κατ΄ισχυρισμό πλάνη συνδέθηκαν με την αντίληψη της αναφορικά με τη σημασία των παραδεκτών γεγονότων που σημειώθηκαν, με την οποία δεν μπορώ να συμφωνήσω. Τελικά, αντίθετα προς την εισήγηση της αιτήτριας, η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν επαρκώς αιτιολογημένη. Εξηγείται και στην επιστολή προς την αιτήτρια ημερομηνίας 13.11.97 η βασική θέση αλλά και ο φάκελλος περιέχει συμπληρωματικά αιτιολογικά στοιχεία αντίστοιχα προς τα κριτήρια που έθεσε το Υπουργικό Συμβούλιο.
Δεν έχει στοιχειοθετηθεί λόγος ακυρότητας και η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ
/ΜΣι.