|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 490/96 και 772/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Υπόθεση Αρ. 490/96
Μεταξύ:
Στέφανου Στεφάνου, από τη Λεμεσό
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
του Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ΄ων η αίτηση
--------------
Υπόθεση Αρ. 772/96
Μεταξύ:
Κυριάκου Δρουσιώτη, εκ Πάφου
και άλλων ως ο επισυνημμένος Κατάλογος
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
του Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ΄ων η αίτηση
--------------
10 Σεπτεμβρίου 1998
Για τους αιτητές και στις δυο προσφυγές: κ. Χρ. Κιτρομηλίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κ. Μ. Ραφτόπουλος, δικηγόρος της Δημοκρατίας Α.
-----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι υποθέσεις αυτές που συνεκδικάστηκαν, παρουσιάζουν κοινά πραγματικά και νομικά στοιχεία. Αντικείμενό τους είναι οι αποφάσεις των καθ΄ων η αίτηση ημερ. 17.4.96 και 27.6.96, αντίστοιχα, με τις οποίες απορρίφθηκαν οι αιτήσεις των αιτητών για παραχώρηση άδειας ελέγχου δημοσίων εταιρειών, των οποίων ζητούν την ακύρωση.
Όλοι οι αιτητές είναι πτυχιούχοι τριτοβάθμιων σχολών του εξωτερικού και ασκούν το επάγγελμα του λογιστή/ελεγκτή στην Κύπρο για σειρά ετών. Ήταν επίσης, κατά τον κρίσιμο χρόνο, μέλη του υπό σύσταση τότε Συνδέσμου Πτυχιούχων Εγκεκριμένων Λογιστών-Ελεγκτών Κύπρου και είχαν άδεια ελέγχου εταιρειών, εκτός δημοσίων εταιρειών, και ετοιμασίας φορολογικών δηλώσεων. Οι αιτητές στην υπόθεση 772/9
6 ζήτησαν, με επιστολή του δικηγόρου τους ημερ. 5.4.95, προς το Υπουργικό Συμβούλιο, όπως τους παραχωρηθεί άδεια για έλεγχο δημοσίων εταιρειών. Το ίδιο έπραξε και ο αιτητής στην υπόθεση 490/96, με επιστολή του ημερ. 19.9.95.Οι αιτήσεις στάληκαν από το Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για εξέταση, το οποίο με τη σειρά του ζήτησε τις απόψεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής Αξιολόγησης προσοντούχων αιτητών για εξάσκηση του επαγγέλματος εγκεκριμένων λογιστών, της οποίας προήδρευε ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας (η Συμβουλευτική Επιτροπή).
Η Συμβουλευτική Επιτροπή συνήλθε στις 16.1.96 και 2.4.96 και αφού εξέτασε το θέμα εισηγήθηκε την απόρριψη των αιτήσεων των αιτητών. Το σχετικό μέρος των πρακτικών της Συμβουλευτικής Επιτροπής ημερ. 16.1.96 έχει ως εξής:
"(γ) Καθόσον αφορά στο αίτημα των μελών του υπό σύσταση Συνδέσμου Πτυχιούχων Εγκεκριμένων Λογιστών-Ελεγκτών Κύπρου το οποίο έχει υποβληθεί με επιστολή του Δικηγορικού Γραφείου Χρ. Κιτρομηλίδης & Σία ημερ. 5.4.95, η Επιτροπή αφού έχει διαπιστώσει ότι πρόκειται για Σύνδεσμο του οποίου τα μέλη είναι πτυχιούχοι τριτοβάθμιων σχολών του εξωτερικού κατά κύριο λόγο απόφοιτοι της Α.Σ.Ο.Ε.Ε., έχει την άποψη ότι ο ισχυρισμός των αιτητών ότι τα επιστημονικά επαγγελματικά τους προσόντα είναι ισότιμα εκείνων των Αγγλικών Σωμάτων Λογιστών είναι αβάσιμος και υποδηλεί σύγχυση μεταξύ πτυχιούχου πανεπιστημίου στη λογιστική και επαγγελματικού διπλώματος ή τίτλου σώματος Εγκεκριμένων Επαγγελματιών Λογιστών/Ελεγκτών. Άλλο ο πτυχιούχος πανεπιστημίου Αγγλικού, Ελληνικού ή οποιασδήποτε άλλης χώρας και άλλο πράγμα το μέλος Εγκεκριμένου Σώματος Ελεγκτών.
Στην Αγγλία, όπως και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να καταστεί κάποιος μέλος Εγκεκριμένου Σώματος Λογιστών/Ελεγκτών και να δικαιούται να ελέγχει δημόσιες εταιρείες, εκτός του πανεπιστημιακού διπλώματος που στις περισσότερες χώρες αποτελεί κριτήριο εισδοχής, θα πρέπει απαραίτητα να επιτύχει σε εξετάσεις ψηλού επαγγελματικού επιπέδου στην Ελεγκτική, Λογιστική και συναφή θέματα και επιπρόσθετα να αποκτήσει και την απαιτούμενη επαγγελματική κατάρτιση, η οποία κυμαίνεται από 3-10 έτη, στην απασχόληση Εγκεκριμένου Επαγγελματία Ελεγκτή. Ειδικά στην Ελλάδα και σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα Αρ. 226 ημερ. 14.
.................................. .................................................. .......................
(ε) Καθόσον αφορά την αίτηση του κου Στέφανου Στεφάνου ο οποίος είναι πτυχιούχος Α.Σ.Ο.Ε.Ε. η Επιτροπή συμβουλεύει όπως το αίτημά του απορριφθεί για τους ίδιους λόγους που αναφέρονται στο (γ) πιο πάνω."
Κατά τη συνεδρία της ημερ. 2.4.96, η Συμβουλευτική Επιτροπή εξέτασε αίτημα του Διοικητικού Συμβουλίου του Παγκύπριου Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Αμερικής για τροποποίηση των κριτηρίων αναγνώρισης του τίτλου Certified Public Accountant (CPA) του American Institute of Certifie
d Public Accountants (AICPA) Ηνωμένων Πολιτειών για σκοπούς Ελέγχου Δημοσίων Εταιρειών και εισηγήθηκε ορισμένες τροποποιήσεις στα κριτήρια που τέθηκαν με σχετικές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.Στη συνέχεια ετοιμάστηκαν προτάσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο, με τις οποίες ο Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, καλούσε το Υπουργικό Συμβούλιο να υιοθετήσει τις εισηγήσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής.
Το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του ημερ. 17.4.96, απέρριψε την αίτηση του αιτητή Στεφάνου, για το λόγο ότι ήταν πτυχιούχος Α.Σ.Ο.Ε.Ε. και όχι μέλος εγκεκριμένου Σώματος Ελεγκτών. Κατά τη συνεδρία του ημερ. 27.6.96, το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε τις εισηγήσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής αναφορικά με τις αιτήσεις των υπολοίπων αιτητών και τις απέρριψε.
Οι αιτητές έλαβαν γνώση των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου με επιστολές ημερ. 15.5.96 και 15.7.96 αντίστοιχα και ως αποτέλεσμα καταχώρησαν τις παρούσες προσφυγές.
Ο κύριος ισχυρισμός των αιτητών είναι ότι οι καθ΄ων η αίτηση ενεργώντας κατά παράβαση του νόμου, ή/και παρερμηνεύοντας το νόμο, παρέλειψαν να ερευνήσουν και αξιολογήσουν κατά πόσο α) τα επιστημονικά προσόντα των αιτητών ήταν ισότιμα των προσόντων μελών αναγνωρισμένων σωμάτων της Αγγλίας και β) η γνώση και/ή πείρα που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής απασχόλησής τους σε γραφεία μελών αναγνωρισμένων σωμάτων, είναι επαρκή ούτως ώστε να δικαιολογούν την παραχώρηση της αιτηθείσας άδειας.
Ο σχετικός επί του θέματος νόμος είναι ο περί Εταιρειών Νόμος, Κεφ. 113 και συγκεκριμένα το άρθρο 155, το οποίο όπως τροποποιήθηκε και μεταφράστηκε στην Ελληνική, έχει ως εξής:
"155-(1) Πρόσωπο δεν έχει τα προσόντα για να διοριστεί ελεγκτής εταιρείας εκτός αν -
(α) είναι μέλος σώματος ελεγκτών που ιδρύθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και που είναι αναγνωρισμένο κατά τον ουσιώδη χρόνο από το Υπουργικό Συμβούλιο για τους σκοπούς της διάταξης αυτής
(β) είναι εξουσιοδοτημένο κατά τον ουσιώδη χρόνο από το Υπουργικό Συμβούλιο είτε διότι κατέχει παρόμοια προσόντα που αποχτήθηκαν εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου είτε ότι απόκτησε ικανοποιητική γνώση και πείρα είτε κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του από μέλος σώματος αναγνωρισμένων λογιστών για τους σκοπούς της παραγράφου (α) του εδαφίου αυτού είτε εξαιτίας της άσκησης του επαγγέλματος του λογιστή
στη Δημοκρατία πριν από την έναρξη της ισχύος του Νόμου αυτού:"
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι αιτητές δεν κατέχουν τα προσόντα του άρθρου 155(1)(α). Είναι κάτοχοι ακαδημαϊκών μόνο και όχι επαγγελματικών προσόντων. Στην επιστολή του δικηγόρου τους, με την οποία υπέβαλαν το αίτημά τους αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
"Ι. Οι πελάτες μας είναι επαγγελματίες λογιστές - ελεγκτές και ασκούν για χρόνια το επάγγελμα τους στην Κύπρο. Αυτοί δεν είναι μέλη οιουδήποτε σώματος Λογιστών, εγκαθιδρυθέντος στην Αγγλία, αλλά είναι πτυχιούχοι τριτοβάθμιων σχολών του εξωτερικού κατά κύριο δε λόγο απόφοιτοι της Ανωτάτης Εμπορικής Σχολής Αθηνών.
ΙΙ. Κατ΄ακολουθίαν των προνοιών του άρθρου 155 του Περί Εταιρειών Νόμου Κεφ. 113, έλεγχον Δημοσίων Εταιρειών μπορούν να κάμουν:
(α) Μέλη Σώματος Λογιστών της Αγγλίας και
(β) Μέλη στα οποία παρεχωρήθη από το Υπουργικό Συμβούλιο άδεια είτε λόγω κατοχής παρομοίων προσόντων αποκτηθέντων εκτός της Αγγλίας είτε λόγω γνώσεως και πείρας.
ΙΙΙ. Είναι ο ισχυρισμός των πελατών μας ότι τα επιστημονικά επαγγελματικά τους προσόντα είναι ισότιμα εκείνων των Αγγλικών Σωμάτων Λογιστών επιπρόσθετα δε έχουν πείρα αρκετών χρόνων στον έλεγχον λογιστικών βιβλίων και στην ετοιμασία φορολογικών καταστάσεων που να δικαιολογούν την παραχώρηση άδειας ελέγχου Δημοσίων Εταιρειών.
ΙV Διά τους πιο πάνω λόγους εκ μέρους των πελατών μας αιτούμεθα άδεια του Υπουργικού Συμβουλίου διά τον έλεγχον Δημοσίων Εταιρειών.
Είμαστε στη διάθεση σας διά οιεσδήποτε περαιτέρω πληροφορίες και ή διευκρινίσεις."
(Η υπογράμμιση είναι δική μου)
Είναι φανερό από την επιστολή αυτή ότι οι αιτητές ζητούσαν την παραχώρηση άδειας με βάση το άρθρο 155(1)(β). Το άρθρο αυτό παρέχει τη δυνατότητα απόκτησης άδειας σε άτομα που ανήκουν σε δυο διαφορετικές κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία καλύπτει άτομα που κατέχουν προσόντα παρόμοια με εκείνα της παραγράφου (α) που αποκτήθηκαν όμως εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου. Η δεύτερη κατηγορία καλύπτει άτομα που απόκτησαν ικανοποιητική γνώση και πείρα είτε κατά τη διάρκεια της απασχόλησής τους από άτομα που κατέχουν τα προσόντα της παραγράφου (β), είτε διότι άσκησαν το επάγγελμα του λογιστή στη Δημοκρατία πριν την έναρξη του νόμου.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, απορρίπτοντας τις αιτήσεις των αιτητών, υιοθέτησε τις εισηγήσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής και το περιεχόμενο των Προτάσεων, που βασίζονταν στις ίδιες εισηγήσεις. Είναι φανερό από το περιεχόμενο των εισηγήσεων της Συμβουλευτικής Επιτροπής ότι εκείνο που εξέτασαν ήταν μόνο το ενδεχόμενο να ενέπιπταν οι αιτητές στην πρώτη από τις πιο πάνω κατηγορίες, δηλαδή κατά πόσο τα προσόντα τους ήταν παρόμοια με εκείνα της παραγράφου (α). Δεν ερεύνησαν, ούτε έστρεψαν την προσοχή τους στο κατά πόσο οι αιτητές, ή οποιοσδήποτε από αυτούς είχε αποκτήσει ικανοποιητική γνώση και πείρα, όπως προνοεί το δεύτερο σκέλος της παραγράφου (β).
Ο δικηγόρος για τους καθ΄ων η αίτηση υποστήριξε ότι τα στοιχεία της πείρας των αιτητών είχαν τεθεί ενώπιον των καθ΄ων η αίτηση με την αίτηση των αιτητών και τεκμαίρεται ότι λήφθηκαν υπόψη. Όμως, οι καθ΄ων η αίτηση, όπως υποστηρίζει, ασκώντας την ευρεία διακριτική εξουσία τους, απόρριψαν τις αιτήσεις των αιτητών γιατί δεν ικανοποιήθηκαν ότι διέθεταν την απαιτούμενη πείρα, αφού δεν πέτυχαν σε ψηλού επιπέδου εξετάσεις στην Ελεγκτική και Λογιστική, ούτε απέκτησαν την απαιτούμενη επαγγελματική κατάρτιση
.Οι ισχυρισμοί του δικηγόρου των καθ΄ων η αίτηση αποτελούν απόπειρα εκ των υστέρων αιτιολογίας. Από κανένα μέρος όμως της εισήγησης και των πρακτικών μπορεί να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός του. Οι καθ΄ων η αίτηση δεν προέβησαν σε κανένα εύρημα ή αναφορά σχετικά με την πείρα και γνώσεις των αιτητών.
Από το σύνολο της εισήγησης και των πρακτικών συμπεραίνω ότι οι καθ΄ων η αίτηση δεν έστρεψαν την προσοχή τους και δεν ερεύνησαν το θέμα της πείρας και γνώσεων των αιτητών και το ενδεχόμενο να καλύπτονταν από το δεύτερο σκέλος της παραγράφου (β) του άρθρου 155(1) του Νόμου. Γι΄αυτό καταλήγω ότι η διεξαχθείσα έρευνα στις περιπτώσεις των αιτητών δεν ήταν η δέουσα υπό τις περιστάσεις και ως εκ τούτου η διακριτική ευχέρεια των καθ΄ων η αίτηση ασκήθηκε πλημμελώς.
Καταλήγω ότι οι επίδικες αποφάσεις πρέπει ν΄ακυρωθούν για τον πιο πάνω λόγο. Ενόψει δε της κατάληξής μου αυτής, δεν θα εξετάσω τους άλλους ισχυρισμούς των αιτητών οι οποίοι αποκτούν πλέον δευτερεύουσα σημασία.
Ως αποτέλεσμα, οι προσφυγές επιτυγχάνουν και οι επίδικες αποφάσεις ακυρώνονται με έξοδα εις βάρος των καθ΄ων η αίτηση.
Γ. Χρυσοστομής
Δ.
/ΚΧ"Π