|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1035/95
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ
:BLUE SALAMIS NAVIGATION LIMITED,
Αιτήτριας
- και -
Δήμου Λευκωσίας,
Καθ΄ ου η αίτηση
---------------------------
30 Ιουλίου 1998
Για την αιτήτρια: Α. Χαβιαράς.
Για τον καθ΄ ου η αίτηση: Τζ. Χ"Τζιοβάννης για Κ. Μιχαηλίδη.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια είναι ναυτιλιακή εταιρεία, ξένων συμφερόντων, η οποία ενεγράφη στην Κύπρο δυνάμει του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, κατόπιν σχετικής άδειας της Κεντρικής Τράπεζας, χορηγηθείσας βάσει του περί Ελέγχου Συναλλάγματος Νόμου, Κεφ. 199. Με την άδεια ετίθεντο διάφοροι όροι. Διαλαμβάνετο, μεταξύ άλλων, ο περιορισμός των δραστηριοτήτων της εταιρείας και, σε περίπτωση ίδρυσης γραφείου διοίκησης στην Κύπρο, η εκ των προτέρων εξασφάλιση έγκρισης της Κεντρικής Τράπεζας. Η αιτήτρια δεν ίδρυσε τέτοιο γραφείο στην Κύπρο.
Όμως, όπως κάθε εταιρεία συσταθείσα δυνάμει του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, διατηρούσε εγγεγραμμένο γραφείο. Βρισκόταν στη Λευκωσία, στη διεύθυνση του δικηγόρου της που επίσης ήταν το εγγεγραμμένο γραφείο μεγάλου αριθμού παρόμοιων εταιρειών. Το άρθρο 102(1) προνοεί ότι:
"102. - (1) Εταιρεία πρέπει από την ημέρα κατά την οποία αρχίζει να διεξάγει εργασίες ή από τη δέκατη τέταρτη ημέρα από την ημερομηνία σύστασής της, οποιαδήποτε από αυτές προηγείται, να διατηρεί εγγεγραμμένο γραφείο στη Δημοκρατία στο οποίο δύνανται να απευθύνονται όλες οι κοινοποιήσεις και ειδοποιήσεις."
Το ζήτημα που εγείρεται είναι το κατά πόσο, με αυτά τα δεδομένα, η εταιρεία θεωρείται ότι διεξάγει δραστηριότητες ώστε να υποχρεούται να λαμβάνει άδεια από τον Δήμο και να καταβάλλει τα προς τούτο προβλεπόμενα δικαιώματα δυνάμει των σχετικών διατάξεων του περί Δήμου Νόμου του 1985 (Ν. 111/85) όπως τροποποιήθηκε. Το άρθρο 104(1), στην έκταση που εδώ ενδιαφέρει, ορίζει ότι:
"104. - (1) Πρόσωπον ασκούν επί κέρδει, εντός οιωνδήποτε δημοτικών ορίων, οιανδήποτε επιχείρησιν, επιτήδευμα, εργασίαν ή επάγγελμα λαμβάνει προς τούτο άδειαν συμφώνως προς τας διατάξεις του παρόντος Νόμου:
.................................. .................................................. ......"
Κατ΄ ακολουθίαν, προβλέπεται στο άρθρο 105(1) ότι:
"105. - (1) Οιονδήποτε πρόσωπον επιθυμούν όπως ασκή επί κέρδει οιανδήποτε επιχείρησιν, επιτήδευμα, εργασίαν ή επάγγελμα εντός οιωνδήποτε δημοτικών ορίων, υποβάλλει αίτησιν προς το συμβούλιον διά την χορήγησιν εις αυτό σχετικής αδείας, και το συμβούλιον καθορίζει τα δικαιώματα τα καταβλητέα διά την έκδοσιν της τοιαύτης αδείας ......"
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 106:
"106. Εάν οιονδήποτε πρόσωπον παραλείψη να υποβάλη αίτησιν εις το συμβούλιον δι΄ άδειαν, ως εις το άρθρον 105 προνοείται, εντός ενός μηνός αφ΄ ότου ήρχισεν ή επανήρχισε να διεξαγάγη οιανδήποτε επιχείρησιν, επιτήδευμα, εργασίαν ή επάγγελμα, το συμβούλιον δύναται να καθορίζη τα καταβλητέα υπό του τοιούτου προσώπου δικαιώματα και καταχωρίζει το όνομα αυτού εις το μητρώον επαγγελματικών αδειών."
Η αιτήτρια δεν αποτάθηκε για τέτοια άδεια επειδή δεν ασχολείτο με ο,τιδήποτε στην Κύπρο. Ωστόσο, με απόφαση του Δήμου Λευκωσίας, ημερ. 15 Δεκεμβρίου 1994, της επιβλήθηκε για το έτος 1994 επαγγελματικός φόρος ύψους £15.=. Μνημόνιο του οικονομικού διευθυντή του Δήμου, ημερ. 27 Μαρτίου 1995, με θέμα "Ναυτιλιακές -Υπεράκτιες - Αδρανείς Εταιρείες" αποκαλύπτει ότι επρόκειτο για γενική απόφαση που αφορούσε περίπου 1650 τέτοιες εταιρείες στις οποίες επιβλήθηκε το - όπως εκεί χαρακτηρίζεται - "τυπικό ποσό των Λ.Κ. 15 το χρόνο".
Η αιτήτρια δεν προσέβαλε την απόφαση. Με επιστολή του δικηγόρου της, ημερ. 24 Φεβρουαρίου 1995, υπέβαλε προς τον Δήμο ένσταση στη βάση συγκεκριμένων στοιχείων η ουσία των οποίων συνίστατο στην έλλειψη οποιασδήποτε δραστηριότητας στην Κύπρο ενόψει της οποίας δεν εδικαιολογείτο η επιβολή τέτοιας φορολογίας. Ο Δήμος, αφού επιλήφθηκε του θέματος, απέρριψε την ένσταση. Απάντησε με επιστολή, ημερ. 27 Σεπτεμβρίου 1995, το κείμενο της οποίας παραθέτω:
"
Επαγγελματική Άδεια για το έτος 1994Αναφερόμαστε στην ένσταση σας ημερ. 24.2.95 για το πιο πάνω θέμα και σας πληροφορούμε ότι η ένσταση σας έχει μελετηθεί δεόντως αλλά η θέση του Δήμου παραμένει ότι οι υπό εξέταση εταιρείες υποχρεούνται να καταβάλουν επαγγελματικό φόρο που τους επιβλήθηκε με βάση τα σχετικά άρθρα του Νόμου και τη σχετική Νομολογία (απόφαση στην προσφυγή 3/93, Γεωργική Εταιρεία Αεροψεκασμών Ήλιος ν. Δήμος Λευκωσίας) καθότι όλες οι νομικές και πραγματικές προϋποθέσεις που αναφέρονται σ΄ αυτά έχουν ικανοποιηθεί.
Παρακαλούμε όπως μεριμνήσετε για διευθέτηση των οφειλομένων ποσών μέχρι την 31.10.1995. Σημειώστε ότι μετά την ημερομηνία αυτή θα επιβληθεί επιβάρυνση σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου και ο Δήμος θα είναι υποχρεωμένος να λάβει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για να εισπράξει το λαβείν του."
Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση η ληφθείσα κατόπιν επανεξέτασης. Μέχρι το τελικό στάδιο, θεωρήθηκε και εκ μέρους του Δήμου ως εκτελεστή. Που εν προκειμένω σήμαινε ότι λήφθηκε ως αποτέλεσμα προσκόμισης από την αιτήτρια νέων πραγματικών στοιχείων και νέας έρευνας. Ωστόσο, κατά τις διευκρινήσεις, όταν αυτεπάγγελτα διερεύνησα το ζήτημα, ο συνήγορος του Δήμου εξέφρασε για πρώτη φορά την άποψη ότι η απόφαση δεν ήταν
παρά μόνο βεβαιωτική. Όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει, ανέφερε ότι ουσιαστικά τα στοιχεία που προσκόμισε η αιτήτρια ήταν και προηγουμένως υπόψη του Δήμου και δεν επηρέασαν.Διαπιστώσεις επί πραγματικών θεμάτων δεν καθίστανται δυνατές με δηλώσεις των συνηγόρων. Δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδειξη ότι τα όσα η αιτήτρια υπέβαλε ως στοιχεία ήταν προηγουμένως γνωστά στο Δήμο. Η δε σημασία τους είναι νομίζω προφανής. Ούτε και υπάρχει ο,τιδήποτε που να δείχνει ότι ο Δήμος προέβη σε διερεύνηση των περιστάσεων της συγκεκριμένης εταιρείας επί του ζητήματος. Εν τέλει, η αναφορά που περιέχεται στο μνημόνιο του οικονομικού διευθυντή σε αδρανείς εταιρείες, σχετικά με τη λήψη της γενικής απόφασης για 1650 εταιρείες, φανερώνει ότι ο Δήμος θεώρησε πως η ύπαρξη εταιρείας υποδήλωνε από μόνη της σχετική δραστηριότητα και δεν παρίστατο ανάγκη για ο,τιδήποτε άλλο. Καταλήγω ότι υπήρξε νέα έρευνα στη βάση νέων πραγματικών στοιχείων με αποτέλεσμα την έκδοση νέας εκτελεστής απόφασης. Η προσφυγή μπορεί λοιπόν να προχωρήσει.
Ο συνήγορος του Δήμου επικαλέστηκε την απόφασαη του Παπαδόπουλου Δ. στη Γεωργική Εταιρεία Αεροψεκασμών Ήλιος ν. Δήμου Λευκωσίας, υπόθ. αρ. 3/93, ημερ. 19 Οκτωβρίου 1994, προς υποστήριξη της θέσης ότι η σύσταση εταιρείας σημαίνει εν πάση περιπτώσει και επιχειρησιακή δραστηριότητα. Λέχθηκε εκεί, με αναφορά στο άρθρο 105(1) του Νόμου (ενώ κρίσιμο είναι το άρθρο 104(1)) ότι:-
"Είναι φανερό ότι ο Νόμος δίνει αυτό το δικαίωμα στη Δημοτική Αρχή όπως επιβάλει επαγγελματικό φόρο σε νομικά πρόσωπα τα οποία δημιουργήθηκαν με ένα και μοναδικό σκοπό: τη διεξαγωγή εργασίας με σκοπό το κέρδος."
Και πιο κάτω:
"..... η ύπαρξη και μόνο του νομικού προσώπου υπονοεί τη διεξαγωγή εργασίας με σκοπό το κέρδος. Αν δεν ήταν έτσι τότε έπρεπε να διαγραφεί."
Ο ίδιος συνήγορος με κάλεσε εξ άλλου να μην ακολουθήσω τις μεταγενέστερες, με αντίθετο αποτέλεσμα, αποφάσεις του Νικολαίδη Δ. στις Louis Enterprises Ltd v. Δήμου Λευκωσίας και Seranova Trading Ltd v. Δήμου Λευκωσίας, υποθ. αρ. 894/95 και 895/95 αντίστοιχα, ημερ. 30 Σεπτεμβρίου 1997. Το κύριο σκεπτικό περιέχεται στο ακόλουθο απόσπασμα:
"Στην παρούσα περίπτωση νομίζω ότι ουσιαστικά πρόβλημα ερμηνείας δεν τίθεται. Το άρθρο 104(1) σαφώς απαιτεί την επί κέρδει άσκηση επιχείρησης. Αυτό σημαίνει ότι οποιοδήποτε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό που δεν ασκεί δραστηριότητα με σκοπό το κέρδος δεν υπόκειται και στην υποχρέωση αυτή.
Η εγγραφή εταιρείας από μόνη της δεν σημαίνει αυτομάτως και την έναρξη των δραστηριοτήτων της. Η διατήρηση εγγεγραμμένου γραφείου ή η σύσταση διοικητικού συμβουλίου που είναι ενέργειες που απαιτούνται από τον περί Εταιρειών Νόμο, Κεφ. 113, άμα τη συστάσει της εταιρείας, δεν μπορούν κατά τη γνώμη μου να θεωρηθούν ως δραστηριότητες της εταιρείας με σκοπό το κέρδος. Η σύσταση της εταιρείας από μόνη της δεν συνιστά διεξαγωγή κερδοφόρας επιχείρησης, έστω κι΄ αν η εταιρεία συστάθηκε με σκοπό το κέρδος. Όπως η γέννηση ενός φυσικού προσώπου από μόνη της δεν είναι αρκετή για να υπόκειται το πρόσωπο σε επαγγελματικό φόρο, έτσι και η σύσταση εταιρείας δεν είναι από μόνη της αρκετή. Θα πρέπει η εταιρεία να ασκεί επιχείρηση, επιτήδευμα ή εργασία και μάλιστα με σκοπό το κέρδος. Δεν συμφωνώ με την αντιμετώπιση στην υπόθεση Γεωργική Εταιρεία Αεροψεκασμών Ήλιος ν. Δήμου Λευκωσίας, (ανωτέρω)."
Συμμερίζομαι την επί του ζητήματος άποψη του Νικολαίδη Δ. Το άρθρο 104(1) του περί Δήμων Νόμου, με το οποίο επιβάλλεται η υποχρέωση, αναφέρεται στην πραγματική άσκηση επιχείρησης, επιτηδεύματος, εργασίας ή επαγγέλματος και όχι την εν δυνάμει. Η διά νόμου διατήρηση εγγεγραμμένου γραφείου προς το οποίο να "δύνανται να απευθύνονται όλες οι κοινοποιήσεις και ειδοποιήσεις", όπως ορίζει το άρθρο 102 του περί Εταιρειών Νόμου, δεν αποτελεί αφ΄ εαυτής ένδειξη για τέτοιου είδους δραστηριότητα. Και δεν αμφισβητήθηκε με στοιχεία ότι δεν υπήρξε δραστηριότητα. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η απλή και σύντομη απάντηση στο ζήτημα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ