|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 600/93
ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.
ΜΕΤΑΞΥ:
Τάκη Αναστασίου, από την Ορμήδεια,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Εφόρου Φόρου Εισοδήματος,
Καθ'ων η αίτηση
-------------------------
27 Μαΐου 1998
Για τον Αιτητή: κ. Σπ. Ευαγγέλου.
Για τους Καθ'ων η αίτηση: κα Λ. Ζαννέτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα αίτηση ο αιτητής αμφισβητεί την εγκυρότητα του καθορισμού του φόρου εισοδήματος που του επιβλήθηκε για τα χρόνια 1978, 1979, 1982, 1983 και 1984.
(α) Τα γεγονότα
Ο αιτητής είναι γεωργός και κατά τον ουσιώδη χρόνο κατοικούσε στην Ορμήδεια όπου εξασκούσε το επάγγελμα του πατατοπαραγωγού. Υπέβαλε Δηλώσεις Εισοδήματος για φορολογικούς σκοπούς για τα χρόνια 1978, 1979, 1982, 1983 και 1984. Στις αρχικές φορολογίες φόρου εισοδήματος που επιβλήθηκαν ο αιτητής υπέβαλε ενστάσεις αφού τις θεώρησε ως υπερβολικές. Οι καθ'ων η αίτηση για την εξέταση των ενστάσεων ζήτησαν από τον αιτητή διάφορα στοιχεία σχετικά με,
(1) Κατάσταση Κεφαλαίου κατά την 31/12/84,
(2) Αδειες οικοδομής και σχέδια των κατοικιών που έκτισε για τις θυγατέρες του,
(3) Αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τα έξοδα ανέγερσης κάθε κατοικίας και
(4) Βεβαίωση από τη ΣΠΕ Ορμήδειας για τα υπόλοιπα των λογαριασμών του ιδίου και της συζύγου του κατά την 31/12/83.
Ο αιτητής υπέβαλε Κατάσταση Κεφαλαίου, τις άδειες οικοδομής με μέρος των αρχιτεκτονικών σχεδίων, βεβαίωση από τη ΣΠΕ Ορμήδειας και αντί αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τα έξοδα ανέγερσης των κατοικιών ενυπόγραφη δήλωση του ιδίου. Τα στοιχεία που υποβλήθηκαν εξετάστηκαν από τους καθ'ων η αίτηση και συζητήθηκαν σε διαφορετικές συναντήσεις με τον αιτητή, που σε μερικές από τις συναντήσεις συνοδευόταν από τον ελεγκτή του Δ. Παπαγεωργίου, χωρίς να επέλθει οποιαδήποτε συμφωνία. Κατόπιν τούτου οι καθ'ων η αίτηση πληροφόρησαν τον αιτητή στις 19/5/93 ότι είχαν προβεί στον καθορισμό της τελικής φορολογίας με κώδικα φορολογίας 4 (δηλαδή τελική φορολογία για διευθέτηση ένστασης χωρίς συμφωνία) επισυνάπτοντας προς τούτο τη σχετική αιτιολογία.
Είναι η θέση του αιτητή ότι αναγκάστηκε κάτω από πίεση που εξασκήθηκε από τους καθ'ων η αίτηση να υπογράψει στις 28/5/92 δήλωση ότι προέβηκε σε δωρεές στις δύο κόρες του για την ανέγερση κατοικιών και την αγορά επίπλων ύψους £35.000, άνκαι ουδέποτε είχε προβεί σε τέτοιες δωρεές. Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω δήλωσης, οι καθ'ων η αίτηση θεώρησαν το ποσό των £35.000 ως εισόδημα και το έλαβαν υπόψη με τα άλλα εισοδήματα του αιτητή, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των εισοδημάτων του αιτητή για τα χρόνια 1979-1984 να ανέλθει σε £52.000. Πάνω στο πιο πάνω ποσό βασίστηκαν οι σχετικές φορολογίες, την εγκυρότητα των οποίων ο αιτητής προσβάλλει με την παρούσα αίτηση.
Η θέση των καθ'ων η αίτηση είναι ότι δεν έχει εξασκηθεί καμιά πίεση στον αιτητή για να υπογράψει την πιο πάνω δήλωση. Αντίθετα η δήλωση ήταν το αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης του αιτητή που την υπέγραψε στην παρουσία του ελεγκτή του, ο οποίος την προσυπέγραψε ως μάρτυς.
(β) Ο ισχυρισμός ότι η σχετική δήλωση της 28/5/92 ήταν αποτέλεσμα πίεσης
Το βασικό ερώτημα που εγείρεται στην παρούσα υπόθεση είναι κατά πόσο ο αιτητής είχε δεχθεί πιέσεις από τους καθ'ων η αίτηση για να υπογράψει τη σχετική δήλωση της 25/8/92 (πάνω στην οποία έχουν βασιστεί και οι επίδικες φορολογίες) σε βαθμό που η πιο πάνω δήλωση να μην μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Στην πιο πάνω έγγραφη σημείωση ο αιτητής αναφέρει ότι δηλώνει υπεύθυνα και με πλήρη επίγνωση των συνεπειών του Νόμου για ψευδείς δηλώσεις, ότι η ανέγερση της κατοικίας για τη θυγατέρα του Αντρούλλα του στοίχισε £7.500 επιπλέον £2.000 για έπιπλα και η ανέγερση της κατοικίας για την κόρη του Αναστασία στοίχισε £19.000 πλέον £5.000 για έπιπλα. Τη δήλωση αυτή την υπογράφει ως μάρτυρας ο ελεγκτής του αιτητή Δ. Παπαγεωργίου, που ήταν παρών στη συνάντηση και υπογραφή της δήλωσης.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αιτητής 20 μέρες αργότερα, και πιο συγκεκριμένα στις 15/9/92, απέστειλε επιστολή στο γραφείο των καθ'ων η αίτηση στη Λάρνακα με την οποία υιοθετούσε τη δήλωση της 25/8/92 προσθέτοντας μερικά επεξηγηματικά στοιχεία.
Για το θέμα των πιέσεων καταχωρήθηκαν ένορκες δηλώσεις από τον αιτητή και από το Νίκο Προκοπίου, Φοροθέτη στο Γραφείο Φόρου Εισοδήματος στη Λάρνακα, που χειριζόταν την υπόθεση. Και οι δύο αντεξετάστηκαν πάνω στο περιεχόμενο των ισχυρισμών τους. Θα ήθελα σε αυτό το στάδιο να σταχυολογήσω μερικά στοιχεία που προκύπτουν από την αντεξέταση του αιτητή που δεν μπορούν παρά να ληφθούν σοβαρά υπόψη στην εξέταση του προβαλλόμενου ισχυρισμού του. Αντεξεταζόμενος πώς τον πίεζαν, ο αιτητής απάντησε ότι δεν έκλεινε η υπόθεση, έπρεπε να πήγαινε κάθε βδομάδα μια μέρα, τους έλεγε, του έλεγαν, απελπίστηκε και υπέγραψε. Δεν τον απείλησαν αλλά με τον ισχυρισμό του για φοβερή πίεση ανάφερε ότι τον πίεζαν ότι θα γίνει το ένα, θα γίνει το άλλο και τελικά αναγκάστηκε να υπογράψει. Οταν υπέγραφε τη δήλωση δεν γνώριζε ότι ήταν για φορολογικούς σκοπούς και δεν θυμόταν την επιστολή που είχε στείλει 20 μέρες αργότερα στις 15/9/92 με την οποία υιοθετούσε τη δήλωση της 25/8/92.
Εκ μέρους των καθ'ων η αίτηση ο Νίκος Προκοπίου ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια των διάφορων συναντήσεων που είχε με τον αιτητή, ο τελευταίος συνοδευόταν και από τον ελεγκτή του Δημ. Παπαγεωργίου. Στη συνάντηση της 25/8/92 ο μάρτυς ρώτησε τον αιτητή αν είχε κτίσει σπίτια για τις κόρες του (αφού μια τέτοια δήλωση δεν υπήρχε στην κατάσταση των περιουσιακών του δηλώσεων) και ο αιτητής απάντησε θετικά. Η δήλωση καταγράφηκε, υπογράφηκε από τον αιτητή και υπέγραψε ως μάρτυς ο Δ. Παπαγεωργίου που ήταν παρών, αφού ο κ. Προκοπίου εξήγησε στον αιτητή ότι η δήλωση θα λαμβανόταν υπόψη στον καθορισμό του εισοδήματος.
Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τόσο τον αιτητή όσο και το μάρτυρα των καθ'ων η αίτηση να καταθέτουν με όρκο και δεν έχω κανένα ενδοιασμό να αποδεχθώ την εκδοχή των καθ'ων η αίτηση και να απορρίψω τους ισχυρισμούς του αιτητή που δεν φαίνονται να έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Συνεπακόλουθα βρίσκω ότι δεν είχε εξασκηθεί οποιαδήποτε πίεση πάνω στον αιτητή από τους καθ'ων η αίτηση και ότι η σχετική έγγραφη δήλωση του αιτητή της 28/5/92 ήταν θεληματική.
(γ) Οι υπόλοιποι ισχυρισμοί του αιτητή
Εχει υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι οι ενυπόγραφες δηλώσεις του αιτητή, έστω και αν γίνουν αποδεκτές δεν καθιστούν τη φορολογία που επιβλήθηκε ως δεσμευτική γιατί σύμφωνα με την απόφαση Frangos v. Republic (1965) 3 C.L.R. 64, ο φορολογούμενος μετά τη φορολογία που επιβάλλεται πάνω σε συμφωνηθέντα στοιχεία, μπορεί να αλλάξει γνώμη και να υποβάλει ένσταση, δείχνοντας έτσι την καθαρή πρόθεση του να αμφισβητήσει τη φορολογία που επιβλήθηκε. Η πιο πάνω απόφαση δεν μπορεί να συσχετιστεί με την παρούσα υπόθεση. Στην υπόθεση Frangos αμφισβητήθηκε η εγκυρότητα της επιβολής που είχε γίνει παράνομα και τονίστηκε ότι η οποιαδήποτε δήλωση του φορολογουμένου να αποδεχθεί μια παράνομη φορολογία δεν νομιμοποιεί τη φορολογία, ενώ στην παρούσα περίπτωση αμφισβητείται το περιεχόμενο της δήλωσης του αιτητή. Εχοντας όμως υπόψη το εύρημα του Δικαστηρίου ότι η δήλωση του αιτητή της 25/8/92 ήταν εθελοντική, το θέμα παίρνει ακαδημαϊκή μορφή.
Στην παρούσα περίπτωση ζητήθηκε από το φορολογούμενο να παραθέσει αποδεικτικά στοιχεία τα οποία βρίσκονταν στην κατοχή του και τα οποία δεν μπορούσαν να γνωρίζουν οι καθ'ων η αίτηση. Ο φορολογούμενος έχει τη νομοθετική υποχρέωση να τεκμηριώνει τα στοιχεία που αναφέρονται στις δηλώσεις για τα εισοδήματά του. Η ευθύνη του Εφόρου περιορίζεται στον έλεγχο της ορθότητας των δηλώσεων του φορολογουμένου και σε μια τέτοια περίπτωση το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει αν η απόφαση του Εφόρου ήταν εύλογα επιτρεπτή. Ο αιτητής αντί αποδεικτικών στοιχείων παρουσίασε μια έγγραφη δήλωση. Το περιεχόμενο της έγγραφης δήλωσης εξετάστηκε από τους καθ'ων η αίτηση που κατέληξαν, με βάση τα στοιχεία που τους δόθηκαν, στον καθορισμό των σχετικών φορολογιών. Η απόφαση αυτή ήταν εύλογα επιτρεπτή κάτω από τις περιστάσεις.
Αναφορικά με την εισήγηση του αιτητή ότι ο Εφορος παρά τις δηλώσεις του αιτητή έπρεπε να προχωρήσει ο ίδιος σε έρευνα, πρέπει να αναφερθεί ότι ο Εφορος μπορούσε να βασιστεί στις δηλώσεις του αιτητή που φαίνεται ότι ήταν το μόνο πρόσωπο που μπορούσε να παρουσιάσει τα στοιχεία που του είχαν ζητηθεί. Επιπρόσθετα όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι ο Εφορος προχώρησε να εξετάσει την αλήθεια των περιεχομένων των δηλώσεων του αιτητή εξετάζοντας τις δηλώσεις εισοδημάτων άλλων προσώπων, όπως π.χ. των δύο γαμπρών του αιτητή που είχαν σχέση με τις δηλώσεις του αιτητή και επιπλέον ο Εφορος διενήργησε έρευνα ως προς τα έξοδα ανέγερσης των δύο κατοικιών. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι άνκαι ο Εφορος κατέληξε σε συμπέρασμα ότι η ανέγερση των δύο κατοικιών θα στοίχιζε πολύ περισσότερα, εντούτοις αποδέχθηκε τα ποσά που είχε δηλώσει ο αιτητής.
Η εισήγηση ότι η κατανομή του εισοδήματος για τα διάφορα χρόνια είναι αυθαίρετη αφού δεν έχει προσφερθεί οποιαδήποτε αιτιολογία, δεν μπορεί να επηρεάσει την εγκυρότητα των σχετικών φορολογιών. Το συνολικό ποσό των φορολογιών είναι το ποσό που προέρχεται από τις ίδιες τις δηλώσεις του αιτητή. Συνεπακόλουθα έστω και αν δεν έχει προσφερθεί συγκεκριμένη αιτιολογία για τον καθορισμό της φορολογίας για κάθε ένα χρόνο ξεχωριστά, η αποδοχή του συνολικού ποσού εκ μέρους του αιτητή δεν μπορεί να καταστήσει την πιο πάνω απόφαση ευάλωτη.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ σε μια τολμηρή εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή. Αυτή ήταν η εισήγηση ότι οι υπάλληλοι του Φόρου Εισοδήματος όταν υποβάλλουν ερωτήσεις σε φορολογουμένους αναφορικά με τα εισοδήματα τους δεν εξασκούν μόνο διοικητική εξουσία αλλά και ανακριτική εξουσία και σύμφωνα με το Νόμο Περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεων Φόρων αρ. 4/78 θα πρέπει να προειδοποιούν τους φορολογουμένους σύμφωνα με τους Δικαστικούς Κανόνες (Judges Rules). Δεν έχει γίνει οποιαδήποτε αναφορά σε συγκεκριμένο άρθρο του Περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεων Φόρων Νόμου 4/78 ή σε οποιαδήποτε απόφαση που θα μπορούσε να υποστηρίζει μια τέτοια εισήγηση. Οι Δικαστικοί Κανόνες εφαρμόζονται σε περιπτώσεις ανάκρισης υπόπτων και δεν μπορούν να επεκταθούν για να καλύπτουν τις εξετάσεις φορολογικών δηλώσεων. Η εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω βρίσκω ότι η απόφαση του Εφόρου για τον καθορισμό του φόρου εισοδήματος για τα επίδικα χρόνια ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του αιτητή. Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 146.4 του Συντάγματος.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ