|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 440/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ
:Γερόλεμου Στυλιανού, από Ακρόπολη,
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση
---------------------------
18 Μαρτίου 1998
Για τον αιτητή: Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Λ. Κουρσουμπά.
Για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο: Ε. Ευσταθίου.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής η Ε.Δ.Υ.), ημερ. 26 Ιανουαρίου 1994, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο Κώστας Γρηγορίου προήχθη στη μόνιμη (Προϋπ. Αναπτ.) θέση Ανώτερου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών, Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών. Ο παρών αιτητής ήταν ένας από αριθμό υποψηφίων που προσέβαλαν την απόφαση με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο και στις 23 Οκτωβρίου 1995 πέτυχαν ακύρωση της. Η Ε.Δ.Υ. προέβη σε επανεξέταση και με απόφαση ημερ. 14 Μαρτίου 1996 επέλεξε για προαγωγή το ίδιο ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Πρόκειται για την απόφαση που προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή.
Η δικαστική ακυρωτική απόφαση ημερ. 23 Οκτωβρίου 1995 κάλυπτε, σε ό,τι αφορούσε την τότε προσφυγή του αιτητή, δύο σημεία. Το πρώτο ήταν το κατά πόσο το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατείχε το απαιτούμενο προσόν της παραγράφου 1 του σχεδίου υπηρεσίας όπου προβλέπονται τα εξής:
"Μεταπτυχιακός τίτλος (π.χ. M. Sc.) ή ισότιμον Πανεπιστημιακόν δίπλωμα ή τίτλος εις κατάλληλον επιστημονικόν κλάδον, π.χ. Γεωργία, Κτηνοτροφία, Προστασία Φυτών, Δενδροκομία, Εδαφολογία, Γεωργική Οικονομική κλπ.. (Ο επιστημονικός κλάδος θα καθορίζεται κατά την πλήρωσιν των θέσεων αναλόγως των αναγκών της υπηρεσίας). Διδακτορικός τίτλος εις τον οικείον επιστημονικόν κλάδον θα αποτελή πλεονέκτημα."
Για την πλήρωση της θέσης δεόντως καθορίστηκε ως επιστημονικός κλάδος η Οπωροκηπευτική. Η Ε.Δ.Υ. είχε θεωρήσει ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατείχε το υπό αναφορά προσόν. Ενώ ο αιτητής, που δεν το κατείχε, καλυπτόταν από τη Σημείωση (1) του σχεδίου, σύμφωνα με την οποία:
"Λειτουργοί Γεωργικών Ερευνών 1ης Τάξεως εξαιρούνται των εις το (1) ανωτέρω απαιτουμένων μεταπτυχιακών προσόντων."
Το Δικαστήριο κατέληξε ότι σε σχέση με το υπό αναφορά προσόν του ενδιαφερόμενου προσώπου - επρόκειτο για μεταπτυχιακό τίτλο "M. Sc. in Agriculture" - "η κρίση της Ε.Δ.Υ. χρειαζόταν εξηγήσεις που δεν δόθηκαν και περαιτέρω έρευνα που δεν διεξάχθηκε."
Δεύτερο σημείο ήταν ότι τόσο ο Διευθυντής στη σύσταση του όσο και ακολούθως η Ε.Δ.Υ. κατά την τελική κρίση, διέπραξαν σφάλμα αντικρύζοντας την αντίστοιχη αξία των υποψηφίων με αναφορά στο κατά πόσο ή όχι κατείχαν το προσόν της παραγράφου 1, θέτοντας έτσι τον αιτητή, που ήταν υποψήφιος με βάση μόνο τη Σημείωση (1), σε υποδεέστερη μοίρα. Το Δικαστήριο ανέφερε επ΄ αυτού τα εξής:
"Έχει διαπραχθεί εξώφθαλμο λάθος. Εξ ορισμού, σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας, θεωρούνται ικανοί να ανταποκριθούν στα καθήκοντα της θέσης όσοι κατέχουν οποιοδήποτε από τα διαζευκτικά προσόντα. Η γνώμη του Διευθυντή, την οποία υιοθέτησε δυστυχώς η ΕΔΥ, πως ο υποψήφιος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει το μεταπτυχιακό προσόν, παραγνώρισε αυτή την πραγματικότητα. Ουσιαστικά εξουδετέρωσε τη Σημείωση 1 στο σχέδιο υπηρεσίας και επέφερε το αντινομικό αποτέλεσμα να θεωρούνται από τη μια ως ισότιμοι υποψήφιοι όσοι έχουν κάποιο από τα εναλλακτικά προσόντα και από την άλλη να κρίνεται ότι εκείνος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει οπωσδήποτε το πρώτο."
Κατά την επανεξέταση η Ε.Δ.Υ. διερεύνησε περαιτέρω το επίμαχο προσόν του ενδιαφερόμενου προσώπου. Και σημείωσε ότι επιστολή του Πανεπιστημίου, ημερ. 1 Νοεμβρίου 1995, βεβαίωνε διευκρινιστικά "ότι όλα τα πτυχία στο Τμήμα Γεωπονίας μέχρι το 1993 ορίζονταν ως "Agriculture" ανεξάρτητα από τον τομέα σπουδών
και ότι συγκεκριμένα το M. Sc. του Γρηγορίου ήταν στον τομέα των Οπωροκηπευτικών (Horticulture).". Στη βάση αυτής της βεβαίωσης η Ε.Δ.Υ. κατέληξε ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατείχε το απαιτούμενο προσόν.Τη σύσταση κατά την επανεξέταση την έκαμε ο νέος Διευθυντής του Ινστιτούτου. Τόνισε κατ΄ αρχάς ότι τα όσα τη συνέθεταν αναφέρονταν στον ουσιώδη χρόνο, εννοώντας προφανώς τον χρόνο της προηγούμενης εξέτασης. Εξήγησε ακολούθως τη ζωτική για την Κύπρο σημασία του Κλάδου Οπωροκηπευτικής και αφού επεσήμανε ότι η υπό πλήρωση θέση είναι πολύ ψηλά στην ιεραρχία - είναι η αμέσως κατώτερη του Διευθυντή - εξέθεσε ως εξής τις ικανότητες και ιδιότητες που προσιδιάζουν στη θέση:
"..... απαιτούνται, ανάμεσα σ΄ άλλα, διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες. Θα πρέπει ο υποψήφιος που θα επιλεγεί για την υπό πλήρωση θέση να οργανώνει, συντονίζει και εποπτεύει την ερευνητική εργασία του Κλάδου Οπωροκηπευτικών, που απασχολεί πέραν των 20 λειτουργών και Τεχνικών, και ταυτόχρονα να διεξάγει ο ίδιος ερευνητική εργασία σε συνεργασία με το υφιστάμενό του προσωπικό ή και με άλλους Κλάδους του Ινστιτούτου.
Συνεπώς αυτός που θα επιλεγεί θα πρέπει να είναι υπόδειγμα υπαλλήλου και να παρωθεί τους άλλους για εργασία, να διατηρεί και αναπτύσσει ανθρώπινες σχέσεις με το προσωπικό, να έχει ενόραση για τις μελλοντικές κατευθύνσεις του ερευνητικού έργου του Κλάδου, να έχει μεθοδικότητα στην εργασία του και να είναι επιμελής. Ταυτόχρονα θα πρέπει να έχει καλή επιστημονική εργασία, να παρέχει συμβουλές, να αξιολογεί την εργασία του προσωπικού του και να συμβουλεύει το Διευθυντή σε θέματα της αρμοδιότητάς του."
Έπειτα από αυτό ο Διευθυντής διαβεβαίωσε ότι παρόλον που ήταν σχετικά νέος στη θέση, μπορούσε εντούτοις να μιλήσει για τις δυνατότητες των υποψηφίων. Εξήγησε ότι τους γνώριζε όλους από πολλά χρόνια λόγω συνεργασίας που είχε μαζί τους σε πολλά θέματα ως λειτουργός στο Ινστιτούτο σε ψηλή θέση, είχε πάρει πληροφορίες από τους άμεσα προϊσταμένους τους για την εργασία και την προσφορά τους και άντλησε στοιχεία από τη μελέτη των εργασιών τους.
Στη συνέχεια, αφού ασχολήθηκε με τα αντίστοιχα προσόντα τους, σύστησε τον Κώστα Γρηγορίου - ενδιαφερόμενο πρόσωπο - ως τον πιο κατάλληλο. Στο απόσπασμα που ακολουθεί εκτίθενται οι λόγοι του για την προτίμηση:"Με βάση τα πιο πάνω και αφού έλαβα υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - τις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης, καθώς και την καταλληλότητα των υποψηφίων γι΄ αυτήν, συστήνω για προαγωγή το Γρηγορίου Κώστα, τον οποίο θεωρώ ως τον πιο κατάλληλο. Ο Γρηγορίου υπερτερεί των άλλων υποψηφίων, με ιδιαίτερη υπεροχή στην οργάνωση, το συντονισμό και εποπτεία της ερευνητικής εργασίας.
Είναι υπόδειγμα υπαλλήλου που παρακινεί συνεχώς τους υφισταμένους του για εργασία, προάγει τις καλές ανθρώπινες σχέσεις και δίδει προσωπικά παραδείγματα προς μίμηση. Υπερτερεί επίσης των άλλων υποψηφίων στο ότι διαθέτει ενόραση για τις μελλοντικές κατευθύνσεις του ερευνητικού έργου και διακρίνεται για τη μεθοδικότητα και εργατικότητά του. Αναφέρω επίσης ότι εργαζόταν και εργάζεται τακτικά στο γραφείο εκτός του κανονικού ωραρίου, αλλά και κατά τα Σαββατοκυρίακα, για να προετοιμάζει εργασία, χωρίς να απαιτεί οποιαδήποτε αμοιβή ή ελεύθερο χρόνο.
Δεν παραβλέπω το γεγονός ότι ο Γρηγορίου υστερεί σε αρχαιότητα έναντι των ανθυποψηφίων του, και μάλιστα ουσιαστικά έναντι ορισμένων από αυτούς. Πιστεύω όμως ότι λόγω της σημασίας και των απαιτήσεων της υπό πλήρωση θέσης, που ανέλυσα εκτενώς πιο πάνω, και του γεγονότος ότι η θέση αυτή είναι ψηλά στην ιεραρχία του Ινστιτούτου, το στοιχείο της αρχαιότητας από μόνο του δεν μπορεί να αντισταθμίσει την ουσιαστική υπεροχή του Γρηγορίου έναντι των άλλων υποψηφίων στα στοιχεία και τις ιδιότητες που προανέφερα και οι οποίες, όπως τόνισα ήδη, είναι πάρα πολύ σημαντικές για την υπό πλήρωση θέση."
Έπειτα, απαντώντας σε ερωτήσεις, πρόσθεσε διευκρινιστικά τα ακόλουθα:
"Συνεκτιμώντας όλα τα σχετικά στοιχεία, δεν θεωρώ το στοιχείο της αρχαιότητας αρκετό για να αντισταθμίσει την εν γένει υπεροχή του συστηθέντος με βάση την προσφορά του και την ικανότητά του να αντεπεξέλθει καλύτερα στις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης και ιδιαίτερα στην οργάνωση της εργασίας, το συντονισμό, τον προγραμματισμό και στην εποπτεία και καθοδήγηση του υφιστάμενού του προσωπικού. Ο συστηθείς ξεχωρίζει επίσης για τον υπεύθυνο τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τα διάφορα θέματα και για τη συνέπεια που τον χαρακτηρίζει.
Τέλος αναφέρω ότι απέδωσα σχετικό βάρος στο γεγονός ότι ο Γρηγορίου κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο στα Οπωροκηπευτικά (Horticulture), που είναι ο κλάδος που ορίστηκε σύμφωνα με τις ανάγκες της υπηρεσίας κατά την πλήρωση της θέσης, τονίζω όμως με έμφαση πως δεν απέδωσα αποφασιστική σημασία στο στοιχείο αυτό, μια και όλοι οι δικαιούχοι υποψήφιοι ικανοποιούν τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας."
Η Ε.Δ.Υ., αφού αναφέρθηκε στο καθετί που προσμετρούσε στη λήψη της απόφασης, επέλεξε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο για προαγωγή αναδρομικά από 15 Φεβρουαρίου 1994. Το αιτιολογικό έρεισμα το συγκεφαλαίωσε ως εξής:
"Καταλήγοντας στην πιο πάνω απόφαση, η Επιτροπή δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι ο επιλεγείς υστερεί σε αρχαιότητα έναντι των ανθυποψηφίων του. Συνεκτιμώντας όμως όλα τα σχετικά στοιχεία, περιλαμβανομένων της αξίας, όπου ο Γρηγορίου υπερέχει ή δεν υστερεί των άλλων υποψηφίων, ιδιαίτερα κατά τα τρία τελευταία χρόνια που έχουν και τη μεγαλύτερη βαρύτητα
Τα όσα τίθενται για εξέταση με την προσφυγή αναφέρονται κυρίως στα δύο ζητήματα σε σχέση με τα οποία είχε ακυρωθεί η προηγούμενη απόφαση της Ε.Δ.Υ., παρόλον που εκτείνονται και ευρύτερα, με γενική αναφορά στην αντίστοιχη αξία, προσόντα και αρχαιότητα. Θα είμαι όσο το δυνατό πιο σύντομος γιατί όχι μόνο δεν διακρίνω ο,τιδήποτε το μεμπτό ή το άτοπο στην προσέγγιση είτε της Ε.Δ.Υ. αναφορικά με την επάρκεια του ακαδημαϊκού προσόντος του ενδιαφερόμενου προσώπου και την εν τέλει επιλογή του, είτε του Διευθυντή σε ό,τι αφορά τη σύσταση του, αλλά και θεωρώ τη σύσταση του Διευθυντή υποδειγματική στην κατάρτιση της, ενώ την εν τέλει επιλογή της Ε.Δ.Υ. ως ουσιαστικά αναπόφευκτη.
Ο αιτητής προέβαλε σχετικά με το ακαδημαϊκό προσόν του ενδιαφερόμενου προσώπου α) ότι δεν έπρεπε να ληφθεί υπόψη η επιστολή του Πανεπιστημίου ημερ.1 Νοεμβρίου 1995 γιατί επρόκειτο για στοιχείο μεταγενέστερο της προηγουμένως ληφθείσας απόφασης ενώ σύμφωνα με το δεδικασμένο η επανεξέταση περιοριζόταν στο ήδη υφιστάμενο πραγματικό καθεστώς
. β) ότι εναλλακτικά η ερμηνεία που δόθηκε στην εν λόγω επιστολή ήταν εσφαλμένη. και γ) ότι ούτως ή άλλως η έρευνα της Ε.Δ.Υ. δεν κάλυψε ό,τι έπρεπε.Δεν συμφωνώ με ο,τιδήποτε από αυτά. Ορθά ήταν που η Ε.Δ.Υ. διερεύνησε περαιτέρω το θέμα του ακαδημαϊκού προσόντος του ενδιαφερόμενου προσώπου. Το επέβαλλε η δικαστική απόφαση. Και ορθά ήταν που λήφθηκε υπόψη η επιστολή του Πανεπιστημίου δεδομένου ότι αναφερόταν διευκρινιστικά σε γεγονός που προϋπήρχε της προηγουμένως ληφθείσας απόφασης. Έπειτα, η ερμηνεία που δόθηκε στο περιεχόμενο της επιστολής ήταν όχι μόνο δικαιολογημένη αλλά και η
μόνη δυνατή. Προέκυπτε σαφώς ότι το ακαδημαϊκό προσόν του ενδιαφερόμενου προσώπου ήταν το υπό του σχεδίου υπηρεσίας απαιτούμενο. Περαιτέρω διερεύνηση δεν χρειαζόταν.Ως προς τη σύσταση, ο αιτητής εισηγήθηκε ότι αυτή έπασχε για τους εξής κυρίως λόγους: α) δεν ήταν αιτιολογημένη
. β) η προσωπική γνώμη για τους υποψήφιους την οποία επικαλέστηκε ο Διευθυντής ήταν εξωγενής διότι αποκτήθηκε προτού πάρει τη θέση. γ) δεν κατονόμασε τους προϊσταμένους από τους οποίους πήρε πληροφορίες. δ) εν πάση περιπτώσει δεν θα έπρεπε να πάρει πληροφορίες γιατί αυτό μετέβαλλε το χρονικό καθεστώς στο οποίο αναφερόταν η σύσταση. ε) άντλησε επιλεκτικά και αποσπασματικά από τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις σε ό,τι αφορά τις ιδιότητες και ικανότητες του ενδιαφερόμενου προσώπου. στ) παραγνώρισε την ως προς τα απαιτούμενα προσόντα ισοτιμία του αιτητή με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο με αποτέλεσμα να παραβιαστεί το δεδικασμένο. και ζ) δεν αναφέρθηκε στην αρχαιότητα του αιτητή.Η σύσταση του Διευθυντή, εκτενή αποσπάσματα της οποίας παρέθεσα για ανάδειξη της φυσιογνωμίας της, ήταν, κατά την άποψη μου, πλήρως, ακόμα και σχολαστικά θα έλεγα, αιτιολογημένη. Η προσωπική γνώση που ο Διευθυντής είχε αποκτήσει για τους υποψηφίους προτού καταλάβει τη θέση πέρασε εν τέλει μέσα από την κρίση του υπό την ιδιότητα του ως Διευθυντή και μπορούσε ως εκ τούτου να προσμετρήσει. Ως προς τις πληροφορίες του από άλλες πηγές, ο Διευθυντής προέβη σε επαρκή αποκάλυψη. Περαιτέρω εξειδίκευση δεν χρειαζόταν. Το ότι λήφθηκαν πληροφορίες για την ετοιμασία νέας σύστασης καθίστατο αναπόφευκτο από το ότι επρόκειτο περί νέου Διευθυντή και έπρεπε να υποβληθεί νέα σύσταση ενόψει του δικαστικού παραμερισμού της προηγούμενης. Σημαντικό είναι το ότι, όπως τόνισε ο Διευθυντής, τα στοιχεία αναφέρονταν στον ουσιώδη χρόνο, ήτοι, στον χρόνο της προηγούμενης εξέτασης και όχι της επανεξέτασης. Ως προς τις ιδιαίτερες ιδιότητες και ικανότητες του ενδιαφερόμενου προσώπου, ρητό έρεισμα τους ήταν οι πηγές που εκτίθενται στη σύσταση. Η όποια σύγκλιση με τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις δεν μειώνει τη σημασία των όσων αναφέρονται στη σύσταση αλλά προσθέτει εφόσον ιδιαίτερα πρόκειται για ιδιότητες και ικανότητες πέραν των αξιολογηθέντων. Ως προς το ότι αποδόθηκε κάποια αλλά όχι, καθώς τονίζεται, αποφασιστική σημασία στον μεταπτυχιακό τίτλο του ενδιαφερόμενου προσώπου, δεν θεωρώ ότι παραγνώριζε την ισοτιμία των απαιτούμενων προσόντων των υποψηφίων - ο Διευθυντής ρητά αναφέρεται σε αυτή την πτυχή - και δεν μου φαίνεται να παραβιάστηκε το επί του ζητήματος δεδικασμένο. Υπενθυμίζω ότι εκείνο που με την προηγούμενη δικαστική απόφαση θεωρήθηκε απαράδεκτο ήταν το ότι τόσο ο τότε Διευθυντής όσο και η Ε.Δ.Υ. θεώρησαν εκ προοιμίου ότι ο επιλεγείς θα έπρεπε οπωσδήποτε να κατείχε το μεταπτυχιακό προσόν χωρίς να αφήνεται περιθώριο για άλλη συγκριτική θεώρηση μεταξύ των προσοντούχων υποψηφίων. Τέλος, επισημαίνω ότι ο Διευθυντής στη σύσταση του δεν παραγνώρισε την αρχαιότητα του αιτητή. Τουναντίον αναφέρθηκε σε αυτή ρητά και τη στάθμισε με όλα τα άλλα.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται στην ολότητα της βάσει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος. Ως προς τα έξοδα, παρά το αποτέλεσμα, δεν εκδίδω οποιαδήποτε διαταγή για τον λόγο και μόνο ότι στην προηγούμενη προσφυγή του αιτητή, στην οποία πέτυχε ακυρωτική απόφαση, δεν εκδόθηκε διαταγή προς όφελος του.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ