|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2589
22 Οκτωβρίου, 1997
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ Λ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 155/96)
Διοικητικό Δίκαιο — Συλλογικά όργανα — Σύνθεση — Παράνομη σύνθεση της Υπουργικής Επιτροπής βάσει του Άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 λόγω της παρουσίας καθ' όλη τη συνεδρίαση υπηρεσιακών παραγόντων μη περιλαμβανομένων στη νόμιμη σύνθεση της επιτροπής.
Η αιτήτρια προσέφυγε κατά της απορρίψεως της ιεραρχικής προσφυγής της εναντίον της μη εκδόσεως άδειας διαχωρισμού την οποία είχε ζητήσει με αίτησή της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Είναι νομολογημένο και αποτελεί πάγια αρχή του Διοικητικού Δικαίου, πως η νόμιμη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου είναι απαραίτητη προϋπόθεση της έννομης λειτουργίας του. Αντίκειται προς την έννοια της νόμιμης σύνθεσης τέτοιου οργάνου η συμμετοχή σ' αυτό έστω και ενός μέλους που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των νομίμων του οργάνου μελών. Ακόμα και η απλή παρουσία προσώπων ξένων προς τη νόμιμη σύνθεση του κατά τη διάρκεια της συζήτησης και της λήψης αποφάσεων, είναι παράνομη.
Αναφορά στη σχετική νομολογία και στις αρχές του Διοικητικού Δικαίου που διέπουν το θέμα, το Δικαστήριο είχε την ευκαιρία να κάμει στην απόφαση στην υπόθεση Ζακχαίου ν. Συμβούλιο Βελτιώσεως Ορόκλινης (1991) 3 Α.Α.Δ. 4060.
Στο πρακτικό της συνεδρίας της Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 26.10.95, εν προκειμένω, γίνεται καθαρό πως από τους έξι Υπουργούς που απαρτίζουν την επιτροπή, παρόντες ήσαν μόνο τρεις, ενώ παρευρίσκοντο και δεκατρείς υπηρεσιακοί παράγοντες. Δεν γίνεται μνεία στο πρακτικό αυτό ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες αφού κατατόπισαν τους Υπουργούς, απεχώρησαν πριν αρχίσει η συζήτηση και η διεργασία για λήψη της επίδικης απόφασης. Τουναντίον, η παρουσία τους συμπεραίνεται ότι ήταν συνεχής από την έναρξη της συνεδρίας της Υπουργικής Επιτροπής μέχρι το τέλος, κατά τη διάρκεια της οποίας ελήφθη αριθμός αποφάσεων συμπεριλαμβανομένης και της επίδικης. Επίσης δεν φαίνεται από το πρακτικό αυτό ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες περιορίστηκαν μόνο στην κατατόπιση των Υπουργών και δεν έλαβαν μέρος στη συζήτηση του υπό κρίση θέματος. Τέτοιοι ισχυρισμοί παραμένουν ισχυρισμοί του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση και σαν τέτοιοι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Ο ρόλος και ο βαθμός της συμμετοχής των υπηρεσιακών παραγόντων και ο επηρεασμός που άσκησαν κατά τη λήψη της απόφασης, παραμένει άγνωστος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ζακχαίου ν. Συμβούλιο Βελτιώσεως Ορόκλινης (1991) 3 Α.Α.Δ. 4060,
Γεωργιάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά., Υπόθ. Αρ. 610/94, ημερ. 28.6.96,
Σοφοκλέους ν. Δήμος Λάρνακας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2353,
Σταύρου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2796.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με την οποία απορρίφθηκε η ιεραρχική προσφυγή του αιτητή κατά της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να μην χορηγήσει Πολεοδομική Άδεια για διαχωρισμό του ιδιόκτητου τεμαχίου της.
Α. Σ. Αγγελίδης, για την Αιτήτρια.
Χρ. Ιωσηφίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει την απόφαση των καθ' ων η αίτηση ημερ. 26.10.95, με την οποία απέρριψαν την ιεραρχική προσφυγή της που υπέβαλε εναντίον της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να μη της χορηγήσει Πολεοδομική Άδεια για διαχωρισμό του ιδιόκτητου της Τεμ. 490/2 του Φ/Σχ. LIIV55 στον Ύψωνα.
Η αιτήτρια στις 10.5.93 υπέβαλε στην Πολεοδομική Αρχή, Γραφείο Πολεοδομίας και Οικήσεως Λεμεσού, αίτηση για έκδοση Πολεοδομικής Άδειας για διαχωρισμό του προαναφερθέντος τεμαχίου.
Η Πολεοδομική Αρχή στις 5.3.94 απέρριψε το αίτημα και η αιτήτρια στις 2.8.94 υπέβαλε ιεραρχική προσφυγή με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν. 90/72).
Η Υπουργική Επιτροπή στην οποία εκχωρήθηκαν οι εξουσίες του Υπουργικού Συμβουλίου που απορρέουν από το άρθρο 31 του ως άνω Νόμου, στη συνεδρία της 26.10.95 απέρριψε την Ιεραρχική Προσφυγή της αιτήτριας, θεωρώντας πως η Πολεοδομική Αρχή εφάρμοσε ορθά και μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού.
Η απορριπτική απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής, κοινοποιήθηκε στο δικηγόρο της αιτήτριας με επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 12.12.95 (Παράρτημα X 1 στην ένσταση) και η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα προσφυγή.
Ο βασικός λόγος ακυρότητας που υποβλήθηκε από το δικηγόρο της αιτήτριας, είναι η κακή συγκρότηση της Υπουργικής Επιτροπής.
Είναι η εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας ότι η παρουσία υπηρεσιακών παραγόντων, που δεν ήσαν μέλη της Υπουργικής Επιτροπής, καθιστά τη σύνθεση του οργάνου πάσχουσα. Την εισήγηση του ο κ. Αγγελίδης την τεκμηρίωσε με αριθμό αυθεντιών.
Τουναντίον, ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση υποστήριξε τη θέση ότι κανείς από τους υπηρεσιακούς παράγοντες δεν έλαβε μέρος στη συζήτηση και ούτε επηρέασε με οποιοδήποτε τρόπο τη λήψη της επίδικης απόφασης. Την παρουσία των υπηρεσιακών παραγόντων τη δικαιολόγησε με το να ισχυρισθεί ότι υπήρχαν θέματα τεχνικής φύσεως πολύ εξειδικευμένου περιεχομένου, που έπρεπε να εξετασθούν, και οι Υπουργοί έπρεπε να τα κατανοήσουν πρώτα ακούγοντας τους υπηρεσιακούς παράγοντες και ύστερα να αποφασίσουν.
Μια τέτοια παρουσία είναι επιτρεπτή, δεδομένου όμως ότι ο αρμόδιος υπηρεσιακός παράγων παρευρίσκεται στη συνεδρία του οργάνου με σκοπό την παροχή πληροφοριών, αλλά μετά αποχωρεί και μάλιστα πριν αρχίσει η συζήτηση του υπό κρίση θέματος (Βλ. Αποφάσεις Σ.τ.Ε. 1733 του 1973 και 296 του 1974).
Είναι νομολογημένο και αποτελεί πάγια αρχή του Διοικητικού Δικαίου, πως η νόμιμη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου είναι απαραίτητη προϋπόθεση της έννομης λειτουργίας του. Αντίκειται προς την έννοια της νόμιμης σύνθεσης τέτοιου οργάνου η συμμετοχή σ' αυτό έστω και ενός μέλους που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των νομίμων του οργάνου μελών. Ακόμα και η απλή παρουσία προσώπων ξένων προς τη νόμιμη σύνθεση του κατά τη διάρκεια της συζήτησης και της λήψης αποφάσεων, είναι παράνομη.
Αναφορά στη σχετική νομολογία και στις αρχές του Διοικητικού Δικαίου που διέπουν το θέμα, είχα την ευκαιρία να κάμω στην απόφαση μου στην υπόθεση Ζακχαίου ν. Συμβούλιο Βελτιώσεως Ορόκλινης (1991) 3 Α.Α.Δ. 4060 και δεν κρίνω σκόπιμο να τις επαναλάβω. Σαν μια συνοπτική προσθήκη αναφέρω ακόμα και πιο πρόσφατη νομολογία, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες υποθέσεις:
Σόφικας Γεωργιάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά., Υπόθεση Αρ. 610/94, ημερ. 28.6.96,
Σοφοκλέους ν. Δήμος Λάρνακας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2353 και
Φωτεινή Σταύρου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2796.
Σύμφωνα με το άρθρο 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, η ιεραρχική προσφυγή υποβάλλεται στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο είναι και αρμόδιο να την αποφασίσει. Το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του ημερ. 17.3.93, εκχώρησε σε τριμελή Υπουργική Επιτροπή την αρμοδιότητα του αυτή, ακολούθως σε τετραμελή Επιτροπή μετά σε πενταμελή και τέλος με την απόφαση του ημερ. 2.7.93 σε εξαμελή.
Στο πρακτικό της συνεδρίας της Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 26.10.95, (Τεκμήριο 4), γίνεται καθαρό πως από τους έξι Υπουργούς που απαρτίζουν την επιτροπή, παρόντες ήσαν μόνο τρεις, ενώ παρευρίσκοντο και δεκατρείς υπηρεσιακοί παράγοντες. Δεν γίνεται μνεία στο πρακτικό αυτό ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες αφού κατατόπισαν τους Υπουργούς, απεχώρησαν πριν αρχίσει η συζήτηση και η διεργασία για λήψη της επίδικης απόφασης. Τουναντίον, η παρουσία τους συμπεραίνεται ότι ήταν συνεχής από την έναρξη της συνεδρίας της Υπουργικής Επιτροπής μέχρι το τέλος, κατά τη διάρκεια της οποίας ελήφθη αριθμός αποφάσεων συμπεριλαμβανομένης και της επίδικης. Επίσης δεν φαίνεται από το πρακτικό αυτό ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες περιορίστηκαν μόνο στην κατατόπιση των Υπουργών και δεν έλαβαν μέρος στη συζήτηση του υπό κρίση θέματος. Τέτοιοι ισχυρισμοί παραμένουν ισχυρισμοί του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση και σαν τέτοιοι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Ο ρόλος και ο βαθμός της συμμετοχής των υπηρεσιακών παραγόντων και ο επηρεασμός που άσκησαν κατά τη λήψη της απόφασης, παραμένει άγνωστος.
Κατά συνέπεια, η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί λόγω της παράνομης σύνθεσης της Υπουργικής Επιτροπής. Ενόψει της κατάληξης αυτής, δεν θα ασχοληθώ με τους άλλους λόγους ακυρότητας που υποβλήθηκαν.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με £200 έξοδα εις βάρος των καθ' ων η αίτηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.