|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 1849
8 Αυγούστου, 1997
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
CYBARCO LTD,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 934/95)
Διοικητικό Δίκαιο — Διοικητική πράξη —Αιτιολογία — Όροι νομιμότητας — Όρια δικαστικού ελέγχου.
Ακίνητη Ιδιοκτησία — Μεταβίβαση — Τέλη μεταβιβάσεως — Εκτίμηση αγοραίας αξίας του εκποιουμένου — Αναιτιολόγητη η κατάληξη περί την αγοραία αξία στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη αιτιολογίας — Περιστάσεις βασιμότητάς της στην κριθείσα περίπτωση υπολογισμού αγοραίας αξίας ακινήτου για σκοπούς επιβολής τελών μεταβίβασης.
Η αιτήτρια προσέβαλε το ύψος των μεταβιβαστικών τελών που της επιβλήθηκαν ως προς μερίδιο ακινήτου που απέκτησε.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Όπως έχει επανειλημμένα τονισθεί είναι βασική αρχή του Διοικητικού Δικαίου ότι κάθε διοικητική απόφαση πρέπει να συνοδεύεται με τη δέουσα αιτιολογία για να μπορεί το δικαστήριο να ασκεί έλεγχο της απόφασης. Στην αιτιολογία όμως δεν είναι αναγκαίο να αναφέρονται όλα τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη και επιπρόσθετα η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης μπορεί να συμπληρωθεί από τα στοιχεία που περιέχονται στον φάκελο της διοίκησης.
Όπου υπάρχει η δέουσα αιτιολογία είναι θεμελιώδης αρχή του Διοικητικού Δικαίου ότι το δικαστήριο δεν υποκαθιστά την κρίση του αρμοδίου οργάνου με τη δική του σχετικά με την ορθότητα της πράξης και η εξουσία του περιορίζεται εις το να εξετάσει μόνο τη νομιμότητα αυτής και να βεβαιωθεί ότι η διοίκηση δεν υπερέβη τα όρια της διακριτικής της ευχέρειας.
Έχοντας εξετάσει την υπό κρίση διοικητική απόφαση το Δικαστήριο καταλήγει ότι αυτή στερείται αιτιολογίας. Η γνωστοποίηση της απόφασης εναντίον της οποίας προσφεύγει η αιτήτρια ημερομηνίας 8.9.95 καμιά αιτιολογία δεν περιέχει. Έτσι, θα πρέπει να εξετασθεί εάν παρέχεται αιτιολογία από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του φακέλου. Σε αυτόν αναφέρεται μια σειρά διαφωνιών τόσο με την εκτίμηση που γίνεται με βάση το σκεπτικό που ακολουθήθηκε όσο και με το σκεπτικό ότι λόγω του μεγέθους του επηρεάζεται αρνητικά η αξία του ακινήτου καθώς και για τα ποσοστά που υιοθετούνται εκ μέρους της αιτήτριας για τη διαφορά θέσης των δύο συγκριτικών κτημάτων και την αρνητική επίδραση λόγω του εμβαδού του υπό εκτίμηση ακινήτου. Πουθενά όμως δεν αιτιολογείται η διαφωνία αυτή με τις πιο πάνω θέσεις του εκτιμητή της αιτήτριας και ως εκ τούτου το δικαστήριο δεν μπορεί να γνωρίζει τους λόγους της διαφωνίας αυτής και της προτίμησης των απόψεων που εκφράζονται στην εκτίμηση που έγινε για τους καθ' ων η αίτηση. Έτσι το δικαστήριο δεν είναι σε θέση να ελέγξει τη νομιμότητα της απόφασης και να αποφανθεί πάνω σε αυτή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Φακοντής ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1694.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία καθορίστηκε η αγοραία αξία του ακινήτου (Τμήμα 25) στο ποσόν των £80.000 διά το 10%.
Στ. Παναγίδης, για τους Αιτητές.
Γ. Κυριακίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Α.: Με την προσφυγή της η αιτήτρια εταιρεία ζητά την πιο κάτω θεραπεία:
"Δήλωσιν του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξις και/ή απόφασις των καθ' ων η αίτησις που κοινοποιήθηκε με γνωστοποίηση προς τους αιτητές με ημερομηνίαν 8/9/95 και διά της οποίας εκαθορίσθη ως αγοραία αξία την 8/4/94 του μεταβιβασθέντος ακινήτου με αρ. εγγραφής 4271, Φ/ΣΧ. 21/54.2.2, τμήμα 25, τεμάχιον 1018 εις Τρυπιώτη, Λευκωσία, το ποσόν των £80,000.- διά το 10% του πιο πάνω τεμαχίου είναι άκυρη, παράνομη και εστερημένη οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος."
Στις 11.7.95 μεταβιβάστηκε στους αιτητές το 10% του επίδικου ακινήτου και κατά την ημερομηνία της μεταβίβασης δηλώθηκε ως αγοραία αξία του ακινήτου την 8.4.94 το ποσό των £57.500. Για το ποσό αυτό καταβλήθηκαν προσωρινά τέλη μεταβίβασης ανερχόμενα σε £3.687. Ακολούθως, αφού έγινε εκτίμηση εκ μέρους του Κτηματολογίου και αφού η αιτήτρια υπέβαλε και τη δική της εκτίμηση οι καθ' ων η αίτηση με γνωστοποίησή τους ημερομηνίας 8.9.95 κοινοποίησαν στην αιτήτρια ότι η αγοραία αξία του ακινήτου κατά την 8.4.94 καθορίστηκε στις £80.000 και ζητήθηκαν επιπρόσθετα δικαιώματα £1.713. Ο κυριότερος λόγος ακυρότητας που προβάλει η αιτήτρια είναι η έλλειψη αιτιολογίας.
Όπως έχει επανειλημμένα τονισθεί είναι βασική αρχή του Διοικητικού Δικαίου ότι κάθε διοικητική απόφαση πρέπει να συνοδεύεται με τη δέουσα αιτιολογία για να μπορεί το δικαστήριο να ασκεί έλεγχο της απόφασης. Στην αιτιολογία όμως δεν είναι αναγκαίο να αναφέρονται όλα τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη και επιπρόσθετα η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης μπορεί να συμπληρωθεί από τα στοιχεία που περιέχονται στον φάκελο της διοίκησης. (Φακοντής ν. Δημοκρατίας (1989) 3 ΑΛΛ. 1694.)
Όπου υπάρχει η δέουσα αιτιολογία είναι θεμελιώδης αρχή του Διοικητικού Δικαίου ότι το δικαστήριο δεν υποκαθιστά την κρίση του αρμοδίου οργάνου με τη δική του σχετικά με την ορθότητα της πράξης και η εξουσία του περιορίζεται εις το να εξετάσει μόνο τη νομιμότητα αυτής και να βεβαιωθεί ότι η διοίκηση δεν υπερέβη τα όρια της διακριτικής της ευχέρειας.
Η αιτήτρια παραπονείται ότι η υπό κρίση πράξη δεν συνοδεύεται από την αναγκαία αιτιολογία. Στη γνωστοποίηση ημερομηνίας 8.9.95 αναφέρεται ότι "μετά από επιτόπια έρευνα, αφού λήφθηκαν υπόψη συγκριτικές πωλήσεις παρόμοιων ακινήτων στην περιοχή, καθώς επίσης δικές σας παραστάσεις, η αγοραία αξία του μεταβιβασθέντος ακινήτου καθορίστηκε στις 80.000." Περαιτέρω, στο φάκελο της διοίκησης, Παράρτημα Ε στην ένσταση, περιέχονται παρατηρήσεις και σχόλια στην έκθεση εκτίμησης των εκτιμητών της αιτήτριας. Σχετικά με την παράγραφο 8 της εκτίμησης της αιτήτριας αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Διαφωνούμε με την εκτίμηση που γίνεται με βάση το σκεπτικό που ακολούθησαν στην παράγραφο 7 πιο πάνω. Επίσης διαφωνούμε με το σκεπτικό του ότι λόγω του μεγέθους του επηρεάζεται αρνητικά η αξία του. Και γι' αυτό διαφωνούμε και με τα ποσοστά που υιοθετούν για τη διαφορά θέσης των δύο κτημάτων και την δήθεν αρνητική επίδραση λόγω του εμβαδού του υπό εκτίμηση.
Με βάση τα πιο πάνω διαφωνούμε με την εκτίμηση που καταλήγουν σαν αγοραία αξία του κτήματος το ποσό των £625000."
Είναι η εισήγηση του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση ότι η αιτιολογία στην παρούσα περίπτωση καλύπτεται πλήρως από τα στοιχεία του φακέλου. Έχοντας εξετάσει την υπό κρίση διοικητική απόφαση καταλήγω ότι αυτή στερείται αιτιολογίας. Η γνωστοποίηση της απόφασης εναντίον της οποίας προσφεύγει η αιτήτρια ημερομηνίας 8.9.95 καμιά αιτιολογία δεν περιέχει. Έτσι, θα πρέπει να εξετασθεί εάν παρέχεται αιτιολογία από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του φακέλου και ιδιαίτερα από το παράρτημα Ε που συνοδεύει την ένσταση στο οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω. Σε αυτό όπως έχω ήδη υποδείξει σχετικά με την παράγραφο 8 της εκτίμησης εκ μέρους της αιτήτριας αναφέρεται μια σειρά διαφωνιών τόσο με την εκτίμηση που γίνεται με βάση το σκεπτικό που ακολουθήθηκε όσο και με το σκεπτικό ότι λόγω του μεγέθους του επηρεάζεται αρνητικά η αξία του ακινήτου καθώς και για τα ποσοστά που υιοθετούνται εκ μέρους της αιτήτριας για τη διαφορά θέσης των δύο συγκριτικών κτημάτων και την αρνητική επίδραση λόγω του εμβαδού του υπό εκτίμηση ακινήτου. Πουθενά όμως δεν αιτιολογείται η διαφωνία αυτή με τις πιο πάνω θέσεις του εκτιμητή της αιτήτριας και ως εκ τούτου το δικαστήριο δεν μπορεί να γνωρίζει τους λόγους της διαφωνίας αυτής και της προτίμησης των απόψεων που εκφράζονται στην εκτίμηση που έγινε για τους καθ' ων η αίτηση. Έτσι το δικαστήριο δεν είναι σε θέση να ελέγξει τη νομιμότητα της απόφασης και 5 να αποφανθεί πάνω σε αυτή.
Κατά συνέπεια η επίδικη απόφαση ακυρώνεται ως αναιτιολόγητη με έξοδα υπέρ του αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.