|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 481
26 Φεβρουαρίου, 1997
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146,24 ΚΑΙ 30 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
THE CYPRUS CEMENT COMPANY LTD,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 732/95)
Φορολογία — Φορολογία εισοδήματος —Απαλλαγές — Η απαλλαγή από την αγορά μετοχών δημοσίων εταιρειών — Άρθρο 8 (κ.στ.) τον περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου ειδικά ως προς την επιφύλαξη (iii) — Περιεχόμενο ρύθμισης και ερμηνεία —Διαπίστωση πεπλανημένης ερμηνείας από τη διοίκηση.
Η αιτήτρια εταιρεία προσέβαλε τις ειδοποιήσεις επιβολής φορολογίας που δεν της αναγνώριζαν την απαλλαγή εκ της αγοράς μετοχών δημόσιας εταιρείας στην έκταση που διεκδικούσε.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Όσο στενά και να ερμηνευθεί το Άρθρο 8 (κ.στ.), δεν μπορεί ν' αποδοθεί σ' αυτό το νόημα που του αποδίδουν οι καθ' ων η αίτηση. Σύμφωνα με τους κανόνες ερμηνείας νομοθετημάτων, οι επιφυλάξεις πρέπει να διαβάζονται και να ερμηνεύονται σε συσχετισμό με το Άρθρο του Νόμου στο οποίο αναφέρονται (Maxwell on Interpretation of Statutes, 12η έκδοση, σελ. 189-190).
Η παράγραφος (κστ) του Άρθρου 8, στην οποία αναφέρεται η επιφύλαξη, επιτρέπει την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα προσώπου, του 30% του ποσού που δαπανήθηκε για την αγορά πρώτης έκδοσης μετοχών δημοσίων εταιρειών, στην έκταση όμως που η απαλλαγή αυτή δεν υπερβαίνει ποσό ίσο με το ένα τέταρτο του εισοδήματος του προσώπου τούτου (επιφύλαξη (ii)). Ποσόν δα-πανηθέν για απόκτηση πρώτης εκδόσεως μετοχών περιλαμβάνει (εκτός δηλαδή του ποσού που δαπανάται για την απόκτηση πρώτης εκδόσεως μετοχών δημόσιας εταιρείας κατά το χρόνο της έκδοσης τους) και ποσό που αντιπροσωπεύει την αγοραία αξία μετοχών ιδιωτικής εταιρείας που κατείχοντο κατά το χρόνο μετατροπής της σε δημόσια (επιφύλαξη (vi)). Επομένως η αναφερόμενη στην παράγραφο (κστ) απαλλαγή αφορά και τις δυο πιο πάνω περιπτώσεις.
Η παράγραφος (iii) της επιφύλαξης διευκρινίζει ότι στην περίπτωση που το πρόσωπο που διεκδικεί την έκπτωση είναι μέτοχος ιδιωτικής εταιρείας μετατρεπόμενης σε δημόσια, η "τοιαύτη απαλλαγή" (η αναφερόμενη δηλαδή στο κύριο σώμα της παραγράφου (κστ), η οποία έχει εφαρμογή και στις δυο περιπτώσεις κτήσης μετοχών σε δημόσια εταιρεία), μεταφέρεται, στην έκταση που δεν παραχωρήθηκε στον πρώτο χρόνο λόγω του περιορισμού της παραγράφου (ii) της επιφύλαξης, στον επόμενο χρόνο και ούτω καθ' εξής.
Η αναφορά του Άρθρου 8(κστ) και της παραγράφου (iii) της επιφύλαξης, είναι σε σχέση με το "πρόσωπο" και όχι τις μετοχές και δεν μπορούν να διαβασθούν σ' αυτό λέξεις και φράσεις που δεν υπάρχουν.
Η επίδικη απόφαση λήφθηκε κάτω από πλάνη περί το Νόμο και γι' αυτό πρέπει ν' ακυρωθεί.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η φορολογία φόρου εισοδήματος που επιβλήθηκε στους αιτητές για το έτος 1989.
Π. Λ. Κακογιάννης και Σία, για τους Αιτητές.
Ε. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Αντικείμενο της προσφυγής αυτής είναι η φορολογία φόρου εισοδήματος που επιβλήθηκε στους αιτητές για το έτος 1989.
Οι αιτητές είναι ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ήταν κατά τον ουσιώδη χρόνο μέτοχος της C.C.C. Holdings and Investments Ltd, που ήταν επίσης ιδιωτική εταιρεία. Κατά το 1988 η C.C.C. Holdings and Investments Ltd μετατράπηκε σε δημόσια εταιρεία και οι αιτητές, πλην των μετοχών τους που ήδη κατείχαν στην εν λόγω εταιρεία, προέβηκαν στην αγορά και νέων πρώτης έκδοσης μετοχών.
Με τους λογαριασμούς τους που υπέβαλαν για το έτος 1989, οι αιτητές διεκδίκησαν το υπόλοιπο της απαλλαγής του 30% του ποσού που επένδυσαν το 1988 σε μετοχές της πιο πάνω δημόσιας εταιρείας με βάση το άρθρο 8(κστ) των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων.
Οι καθ' ων η αίτηση με επιστολή τους ημερ. 3.1.95, πληροφόρησαν τους αιτητές τα ακόλουθα σχετικά με το θέμα:
"3. Η έκπτωση για επένδυση σε μετοχές νέων δημόσιων εταιρειών κατά το 1989 ύψους Λ.Κ.269.371 με βάση το άρθρο 8(κστ) περιορίζεται σε Λ.Κ. 13.200 που αποτελεί το 30% πάνω στις 44.000 της Λ.Κ.1 που η εταιρεία κατείχε στην εταιρεία CCC Holdings and Investments Ltd πριν την μετατροπή της σε δημόσια εταιρεία.
Η απαλλαγή του 30% του ποσού που δαπανάται για την αγορά πρώτης έκδοσης μετοχών νέων δημόσιων εταιρειών σύμφωνα με το άρθρο 8(κστ) του Περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου παραχωρείται στο έτος που γίνεται η δαπάνη.
Στην περίπτωση μετατροπής μετοχών ιδιωτικής εταιρείας σε μετοχές δημόσιας εταιρείας και εφόσον η απαλλαγή του 30% δεν χρησιμοποιηθεί πλήρως το χρόνο μετατροπής της εταιρείας σε δημόσια, λόγω της επιφύλαξης (ii) του άρθρου αυτού που περιορίζει την απαλλαγή στο 25% του εισοδήματος, το υπόλοιπο της απαλλαγής μπορεί να μεταφερθεί και να χρησιμοποιηθεί στα επόμενα 4 έτη, (Άρθρο 8 (κστ) επιφύλαξη (iii)).
Σε καμιά όμως περίπτωση δεν επιτρέπεται η μεταφορά της απαλλαγής που πηγάζει από τη δαπάνη για αγορά νέων μετοχών στη δημόσια εταιρεία, ούτε από τους νέους μετόχους ούτε από πρόσωπα που κατείχαν μετοχές στην ιδιωτική εταιρεία πριν τη μετατροπή της."
Οι αιτητές, με επιστολή των λογιστών τους ημερ. 30.1.95, εξέφρασαν, ανάμεσα σ' άλλα, τη δαφωνία τους όσον αφορά την ερμηνεία του πιο πάνω άρθρου του Νόμου από τον Έφορο, τονίζοντας ότι σε κανένα σημείο του άρθρου ή του Νόμου αναφέρεται ότι οι πρόνοιες της επιφύλαξης (iii) του άρθρου 8(κστ) ισχύουν μόνο για τις μετοχές που κατείχοντο πριν τη μετατροπή της εταιρείας σε δημόσια.
Με επιστολή τους ημερ. 18.5.95, οι καθ' ων η αίτηση πληροφόρησαν τους αιτητές ότι η μεταφορά της έκπτωσης για επένδυση σε νέα δημόσια εταιρεία περιορίζετο για τους λόγους που αναφέρονταν στην επιστολή τους ημερ. 3.1.95, αποστέλλοντας ταυτόχρονα και σχετικές ειδοποιήσεις επιβολής φορολογίας.
Οι αιτητές, με επιστολή των λογιστών τους ημερ. 29.6.95, υπέβαλαν ένσταση κατά της πιο πάνω φορολογίας, με την οποία εξέφρασαν και πάλι τη διαφωνία τους με τον τρόπο ερμηνείας του άρθρου 8(κστ) του Νόμου από τον Έφορο.
Ο Έφορος απορρίπτοντας την ένσταση των αιτητών, με την επιστολή του ημερ. 6.7.95 απέστειλε την επίδικη ειδοποίηση επιβολής φορολογίας για το φορολογικό έτος 1989.
Το μοναδικό θέμα που εγείρεται για εξέταση αφορά την ερμηνεία του άρθρου 8(κστ) των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων και ιδιαίτερα της παραγράφου (iii) της επιφύλαξης.
Παραθέτω τα σχετικά μέρη του άρθρου αυτού, όπως εκτίθενται στους τροποποιητικούς Νόμους 24/81, 33/84 και 14/85:
"8. Απαλλάττονται του φόρου-
..................................
"(κστ) τα τριάκοντα τοις εκατόν του ποσού του δαπανηθέντος υπό προσώπου τινός προς απόκτησιν της πρώτης εκδόσεως μετοχών δημοσίων εταιρειών αι οποίαι θα ιδρυθούν ή θα μετατραπούν εις δημοσίας εταιρείας εν τη Δημοκρατία μετά την έναρξιν της ισχύος του παρόντος Νόμου ή μολονότι ίδρύθησαν προ την ενάρξεως της ισχύος του παρόντος Νόμου εξέδωσαν πρόσκλησιν δι' εγγραφήν προς το κοινόν εν τη Δημοκρατία μετά την 1ην Ιανουαρίου 1981:
Νοείται ότι
(i) To πρόσωπον τούτο παραμένει ιδιοκτήτης των μετοχών πέραν του τέλους του έτους το οποίον έπεται του έτους κατά το οποίον εκτήθησαν αύται-
(ii) η τοιαύτη απαλλαγή δεν δύναται να υπερβή ποσόν ίσον προς το εν τέταρτον του φορολογητέου εισοδήματος του προσώπου τούτου, και εις την περίπτωσιν φυσικού προσώπου προτού αφαιρεθώσιν αι προσωπικαί αυτού εκπτώσεις"
(iii) εις την περίπτωσιν προσώπου τινός το οποίον είναι μέτοχος ιδιωτικής τινός εταιρείας μετατρεπομένης εις δημοσίαν εταιρείαν η τοιαύτη απαλλαγή, καθ' ην έκτασιν αύτη δεν παραχωρείται λόγω του εν τη υποπαράγραφο) (ii) της παρούσης επιφυλάξεως περιορισμού, δύναται να μεταφέρεται και, τηρουμένου του προαναφερθέντος περιορισμού, να παραχωρείται κατά τα επόμενα τέσσερα έτη."
Θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω και τις πρόνοιες της παραγράφου (vi) της ιδίας επιφύλαξης η οποία προστέθηκε με τον τροποποιητικό Νόμο 101/89, με ισχύ όμως, όπως αναφέρεται στον ίδιο το Νόμο, από 1.1.81.
"(vi) διά τους σκοπούς της παρούσης παραγράφου ποσόν δαπανηθέν δια την απόκτησιν μετοχών πρώτης εκδόσεως θεωρείται ότι περιλαμβάνει το ποσόν το οποίον αντιπροσωπεύει την αγοραίαν αξίαν υφισταμένων μετοχών ιδιωτικής εταιρείας αίτινες κατά την ημερομηνίαν της μετατροπής αυτής εις δημοσίαν κατείχοντο υπό προσώπου τινός, είτε αύται απεκτήθησαν διά καταβολής χρηματικού ποσού είτε δια δωρεάς (bonus) από τον χρόνον της ιδρύσεως της ιδιωτικής εταιρείας μέχρι και τον χρόνον μετατροπής αυτής εις δημοσίαν, και 'αγοραία αξία' δια τους σκοπούς της υποπαραγράφου αυτής είναι εκείνη εις την οποίαν προσφέρεται η μετοχή εις το κοινόν άμα τη προσκλήσει δι' εγγραφήν."
Η θέση των καθ' ων η αίτηση είναι όπως φαίνεται και στην επιστολή τους ημερ. 3.1.95, ότι η απαλλαγή του 30% του ποσού που δαπανήθηκε προς απόκτηση πρώτης έκδοσης μετοχών δημόσιας εταιρείας, παραχωρείται μόνο στο έτος που γίνεται η δαπάνη και ότι η παράγραφος (iii) της επιφύλαξης εφαρμόζεται μόνο σε σχέση με μετοχές που είχε ο μέτοχος πριν τη μετατροπή της εταιρείας σε δημόσια. Διαφορετική ερμηνεία θα δημιουργούσε, κατά την άποψη της δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση, άνιση μεταχείριση των νεοεισερχομένων μετόχων σε σύγκριση με τους παλιούς, όσον αφορά τις νέες μετοχές των παλιών μετόχων. Είναι η εισήγηση της ότι η υπό εξέταση διάταξη του Νόμου πρέπει να ερμηνευθεί στενά, εφόσον πρόκειται για παροχή φορολογικής απαλλαγής.
Έχω τη γνώμη ότι όσο στενά και να ερμηνευθεί το πιο πάνω άρθρο, δεν μπορεί ν' αποδοθεί σ' αυτό το νόημα που του αποδίδουν οι καθ' ων η αίτηση. Σύμφωνα με τους κανόνες ερμηνείας νομοθετημάτων, οι επιφυλάξεις πρέπει να διαβάζονται και να ερμηνεύονται σε συσχετισμό με το άρθρο του Νόμου στο οποίο αναφέρονται (Maxwell on Interpretation of Statutes, 12η έκδοση, σελ. 189-190).
Η παράγραφος (κστ) του άρθρου 8, στην οποία αναφέρεται η επιφύλαξη, επιτρέπει την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα προσώπου, του 30% του ποσού που δαπανήθηκε για την αγορά πρώτης έκδοσης μετοχών δημοσίων εταιρειών, στην έκταση όμως που η απαλλαγή αυτή δεν υπερβαίνει ποσό ίσο με το ένα τέταρτο του εισοδήματος του προσώπου τούτου (επιφύλαξη (ii)). Ποσόν δα-πανηθέν για απόκτηση πρώτης εκδόσεως μετοχών περιλαμβάνει (εκτός δηλαδή του ποσού που δαπανάται για την απόκτηση πρώτης εκδόσεως μετοχών δημόσιας εταιρείας κατά το χρόνο της έκδοσης τους) και ποσό που αντιπροσωπεύει την αγοραία αξία μετοχών ιδιωτικής εταιρείας που κατείχοντο κατά το χρόνο μετατροπής της σε δημόσια (επιφύλαξη (vi)). Επομένως η αναφερόμενη στην παράγραφο (κστ) απαλλαγή αφορά και τις δυο πιο πάνω περιπτώσεις.'
Η παράγραφος (iii) της επιφύλαξης διευκρινίζει ότι στην περίπτωση που το πρόσωπο που διεκδικεί την έκπτωση είναι μέτοχος ιδιωτικής εταιρείας μετατρεπόμενης σε δημόσια, η "τοιαύτη απαλλαγή" (η αναφερόμενη δηλαδή στο κύριο σώμα της παραγράφου (κστ), η οποία έχει εφαρμογή και στις δυο περιπτώσεις κτήσης μετοχών σε δημόσια εταιρεία), μεταφέρεται, στην έκταση που δεν παραχωρήθηκε στον πρώτο χρόνο λόγω του περιορισμού της παραγράφου (ii) της επιφύλαξης, στον επόμενο χρόνο και ούτω καθ' εξής.
Η αναφορά του άρθρου 8(κστ) και της παραγράφου (iii) της επιφύλαξης, είναι σε σχέση με το "πρόσωπο" και όχι τις μετοχές και δεν μπορούν να διαβασθούν σ' αυτό λέξεις και φράσεις που δεν υπάρχουν.
Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε κάτω από πλάνη περί το Νόμο και γι' αυτό πρέπει ν' ακυρωθεί.
Ως αποτέλεσμα, η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.