|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
(1994) 4 ΑΑΔ 2141
31 Οκτωβρίου, 1994
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 28 ΚΑΙ 29 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, MEΣΩ
YΠOYPΓEIOY OIKONOMIKΩN KAI AΛΛΩN,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 885/92)
Φορολογία ― Επιβολή φορολογίας κεφαλαιουχικών κερδών ― Αόριστη αναφορά του Εφόρου σε "άλλους παράγοντες" που επηρεάζουν την αγοραία αξία της ιδιοκτησίας καθιστά αδύνατο το δικαστικό έλεγχο ― Άκυρη η επίδικη απόφαση του Εφόρου.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή του την απόφαση του καθ'ου η αίτηση Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων με την οποία του επιβλήθηκε φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών βάσει δωρεάς που έκαμε του κτήματός του υπ' αριθμόν εγγραφής 3180. Ανάμεσα στους ισχυρισμούς που προβλήθηκαν για ακύρωση της επίδικης απόφασης ήταν και αυτοί της έλλειψης δέουσας έρευνας καθώς και έλλειψη αιτιολογίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Ο Διευθυντής όπως ανέφερε στην επιστολή ημερ. 17.9.92, κατέληξε στην επίδικη απόφαση με βάση τα στοιχεία που είχε στα χέρια του και που αφορούσαν πωλήσεις άλλων παρομοίων κτημάτων στην περιοχή κατά το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα, καθώς επίσης και άλλους παράγοντες που κατά τη γνώμη του επηρεάζουν την αγοραίαν αξία της ιδιοκτησίας. Ο Διευθυντής δεν εξειδίκευσε τους παράγοντες αυτούς και από πουθενά δεν προκύπτει ότι τα στοιχεία και οι παράγοντες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη λήψη της απόφαση του υποστυλώνονται από το περιεχόμενο της Έκθεσης Εκτίμησης. Εφόσον οι ακριβείς παράγοντες δεν αποκαλύπτονται, το Δικαστήριο δεν μπορεί να αναφερθεί σ' αυτούς για να διαπιστώσει αν ήταν λογικά εφικτό για τον Έφορο να καταλήξει στην επίδικη απόφαση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, με την οποία επέβαλε στον αιτητή φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών για τη διάθεση κτήματός του.
Α. Κουκούνης, για τον Aιτητή.
Στ. Ιωσήφ, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Kαθ'ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
APTEMHΣ, Δ.: Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης του Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (ο Διευθυντής) με την οποία επέβαλε σ' αυτόν φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών (αρ. φορολογίας 880001 και 880002).
Ο αιτητής προέβη στις 3.5.88 στη μεταβίβαση 1/18 μεριδίου στην κάθε μια από τις δύο θείες του του κτήματός του με αρ. εγγραφής 3180 (βλ. Δηλώσεις Μεταβιβάσεως αρ. Δ.1223/88 και Δ.1224/88). Στα έντυπα μεταβίβασης και συγκεκριμένα στη στήλη "Τίμημα Πωλήσεως" δηλώθηκε η λέξη "δωρεά". Στο σημείο αυτό αναφέρω ότι αρχικά θεωρήθηκε ότι η μεταβίβαση προς τη μια θεία ήταν 1/6 μερίδιο αντί 1/18. Το σφάλμα όμως ανακαλύφθηκε και στάληκε αναθεωρημένη Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών. Ως προϊόν διάθεσης καθορίστηκε το ποσό των £12.667 για κάθε 1/18 μερίδιο και ως αγοραία αξία κατά την 27.6.78 το ποσό των £2.638.
Ο αιτητής στις 11.4.92 υπέβαλε ένσταση μέσω του δικηγόρου του στην οποία ανέφερε ότι διαφωνούσε με το προϊόν διάθεσης και ότι η δωρεά προς τις δύο θείες του ανά 1/18 στην κάθε μια δεν μπορούσε να φορολογηθεί γιατί αποτελούσε νομική υποχρέωση που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Στη σχετική επιστολή αναφέρεται:
"3. Ο πελάτης μας δεν έκαμε στην ουσία οποιανδήποτε δωρεάν προς τις δύο κυρίες στις οποίες έχει γίνει μεταβίβαση. Εκείνον τον οποίον έγινε ήταν ότι εξετέλεσε μίαν νομική υποχρέωση την οποίαν ο ίδιος είχε και την οποίαν είχεν κληρονομήση από τον πατέρα του και εάν δεν προέβαινε εις την μεταβίβαση αυτήν του μεριδίου αυτού επ' ονόματι των δύο θείων του τότε θα ωδηγήτο εις το Δικαστήριον από αυτές προκειμένου να υλοποιήση την υποχρέωση αυτή την οποίαν είχεν."
Ο Διευθυντής με επιστολή του προς τον αιτητή και με αντίγραφο προς το δικηγόρο του με ημερομηνία 28.5.92, ζήτησε να προσκομιστεί μελέτη από ανεξάρτητο εκτιμητή που να υποστηρίζει τον ισχυρισμό του αιτητή ότι η εκτίμηση του Διευθυντή για την αγοραία αξία της περιουσίας κατά τις 3.5.88 (ημερομηνία διάθεσης) δεν είναι ορθή. Ο αιτητής δεν ανταποκρίθηκε και ο Διευθυντής με νέα ασφαλισμένη επιστολή του ημερομηνίας 7.7.92 προς τον αιτητή και με αντίγραφο στο δικηγόρο του εζήτησε τα ίδια στοιχεία και ανέφερε ότι αυτή θα ήταν η τελευταία επιστολή που θα αποστέλλετο στον αιτητή. Η επιστολή αυτή επεστράφηκε από το Ταχυδρομείο ως αζήτητη (unclaimed).
Ο αιτητής δεν ανταποκρίθηκε και ο Διευθυντής πήρε απόφαση για την ένσταση και απέστειλε στον αιτητή Ειδοποιήσεις Επιβολής Φορολογίας με ημερομηνία 17.9.92 μαζί με συνοδευτική επιστολή ίδιας ημερομηνίας στην οποία αναφέρονται τα πιό κάτω:
"Αναφέρομαι στην ένστασή σας με ημερομηνία 11.4.92 κατά των φορολογιών Κεφαλαιουχικών Κερδών με αρ. 880001 και 880002 και σας πληροφορώ τα πιο κάτω:
Με επιστολή μου ημερ. 28.5.92 και ασφαλισμένη επιστολή ημερ. 7.7.92 σας ζήτησα να μου παρουσιάσετε συγκεκριμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν τον ισχυρισμό σας ότι η αγοραία αξία του ακινήτου που διαθέσατε στις 3.5.88 με αρ. εγγραφής 3180 τεμ.206/1, 206/2, 206/3 μερίδιο 2/18 στα Περβόλια Λάρνακας, ήταν μικρότερη από αυτή που έχω καθορίσει στις πιο πάνω φορολογίες. Μετά λύπης μου παρατηρώ ότι μέχρι σήμερα δεν έχει παρουσιάσει οποιαδήποτε στοιχεία.
Παρόλα αυτά εξέτασα την ένστασή σας και σας αναφέρω ότι με βάση τα στοιχεία που έχω στα χέρια μου και που αφορούν πωλήσεις άλλων παρομοίων κτημάτων στην ίδια περιοχή κατά το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα, καθώς και άλλους παράγοντες που έχω υπόψη μου ότι επηρεάζουν την αγοραία αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η εκτίμησή μου είναι κανονική και δεν μπορώ να την αλλάξω.
Επιπρόσθετα σας πληροφορώ ότι η δωρεά του πιο πάνω χωραφιού σας στις θείες σας Αργυρούλα Χρίστου Νικολαϊδη και Κωνσταντία Νικολαϊδη, αποτελεί, για σκοπούς του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου του 1980 με αρ.52/80, διάθεση ιδιοκτησίας η οποία υπόκειται σε Φόρο Κεφαλαιουχικών Κερδών, βάσει του Άρθρου 10 του ιδίου Νόμου.
Σας εσωκλείω Ειδοποιήσεις Επιβολής Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών και παρακαλώ να προσέξετε ιδιαίτερα την παράγραφο 7 στην οποία σας δίνεται το δικαίωμα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας μέσα σε 75 μέρες από την ημερομηνία της Ειδοποίησης αυτής αν θεωρείτε τον εαυτό σας αδικημένο από την πιο πάνω απόφασή μου".
H πιο πάνω επιστολή επεστράφηκε από το Ταχυδρομείο και στο φάκελό της αναγράφεται: "μόνιμος κάτοικος εξωτερικού".
Ο δικηγόρος του αιτητή επανήλθε με επιστολή ημερ. 14.10.92 στην οποία υποδεικνύεται ότι η μια φορολογία αφορά 1/18 μερίδιο και όχι 1/6 και επαναλαμβάνει τον ισχυρισμό ότι η μεταβίβαση αποτελούσε νομική υποχρέωση του πατέρα του αιτητή.
Στις 24.10.92 ο δικηγόρος του αιτητή απέστειλε στο Διευθυντή μαζί με επιστολή ίδιας ημερομηνίας και δύο ενόρκους δηλώσεις (από το διαχειριστή της περιουσίας του αποβιώσαντα πατέρα του αιτητή και από μια θεία του) για υποστήριξη του ισχυρισμού ότι οι δωρεές του αιτητή προς τις θείες του δεν μπορούσαν να θεωρηθούν διάθεση, γιατί ήταν το αποτέλεσμα νομικής υποχρέωσης του πατέρα του. Στην επιστολή του ο δικηγόρος του αιτητή ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η επιβολή της φορολογίας ήταν εσπευσμένη γιατί του δόθηκαν υποσχέσεις ότι τα στοιχεία που ζήτησε ο Διευθυντής μπορούσαν να παρουσιάζονται σταδιακά λόγω του ότι ο αιτητής βρισκόταν στο εξωτερικό και ο δικηγόρος του δεν είχε άμεση επικοινωνία μαζί του.
Στις 12.11.92 στάληκε από το Διευθυντή επιστολή προς το δικηγόρο του αιτητή στην οποία αναφέρετο ότι η επεξήγηση βρισκόταν στην επιστολή του Διευθυντή ημερομηνίας 17.9.92 και ότι ο χρόνος που δόθηκε και παρέμεινε η υπόθεση σε εκκρεμότητα (4 μήνες), ήταν υπεραρκετός για να παρουσιάσει ο δικηγόρος οποιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία. Στη συνέχεια ακολούθησε η καταχώρηση της παρούσας προσφυγής.
Οι λόγοι για ακύρωση που προβλήθηκαν από το δικηγόρο του αιτητή είναι οι ακόλουθοι:
(1) Ελλειπής έρευνα.
(2) Η απόφαση του Διευθυντή είναι αναιτιολογήτη.
(3) Ο Διευθυντής βεβιασμένα προχώρησε στην βεβαίωση της Φορολογίας δεδομένου του ότι ο αιτητής είναι κάτοικος εξωτερικού και η επικοινωνία μαζί του παρουσίαζε δυσκολίες.
(4) Ο Διευθυντής λανθασμένα κατέφυγε στην εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν. 52/80 και δεν ερεύνησε τους ισχυρισμούς ότι η μεταβίβαση δεν ήταν στην ουσία δωρεά αλλά εκπλήρωση νομικής υποχρέωσης που ανέλαβε ο πατέρας του αιτητή.
Αναφορικά με τους ισχυρισμούς για έλλειψη δέουσας έρευνας και για το αναιτιολόγητο της επίδικης απόφασης, είναι η θέση του δικηγόρου του αιτητή ότι ο Διευθυντής εκτός του ότι δεν ερεύνησε όλες τις πτυχές της υπόθεσης, δεν εξηγεί πώς κατέληξε στην επίδικη απόφαση. Ο Διευθυντής συνεχίζει ο δικηγόρος του αιτητή, αναφέρεται σε στοιχεία που έχει στα χέρια του και σε "άλλους παράγοντες" χωρίς να προσδιορίζει ποια είναι αυτά τα στοιχεία και οι παράγοντες.
Η δικηγόρος της Δημοκρατίας παρέθεσε με λεπτομέρεια τις νομολογιακές αρχές που διέπουν την αναθεώρηση φορολογικών αποφάσεων από το διοικητικό δικαστήριο. Στους ισχυρισμούς για έλλειψη έρευνας και αιτιολογίας απάντησε ότι παρόλον που ο αιτητής κλήθηκε επανειλημμένα να προσκομίσει στοιχεία, παρέλειψε να πράξει κάτι τέτοιο, και συνεπώς ο Διευθυντής δεν είχε άλλη εκλογή από του να βασιστεί στη δική του έρευνα και στα στοιχεία που είχε ο ίδιος στα χέρια του. Είπε στη συνέχεια ότι ο Διευθυντής προέβη ο ίδιος σε εκτίμηση των επίδικων ακινήτων και επεσύναψε ως Τεκμήριο 1 στη γραπτή της αγόρευση Έκθεση Εκτίμησης ημερ. 18/10/91 που ετοιμάστηκε από τον Γρ. Ματέα, εκτιμητή και Προϊστάμενο του Γραφείου Φόρου Κληρονομίας. Σ' αυτή συνέχισε, περιέχονται όλα τα στοιχεία πάνω στα οποία βασίστηκε ο Διευθυντής για να καταλήξει στην επίδικη απόφαση η δε αιτιολογία της απόφασης του συμπληρώνεται από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, στον οποίο περιέχεται η Έκθεση Εκτίμησης.
Διαφωνώ με την πιο πάνω θέση της δικηγόρου της Δημοκρατίας. Ο Διευθυντής όπως ανέφερε στην επιστολή ημερ. 17.9.92, κατέληξε στην επίδικη απόφαση με βάση τα στοιχεία που είχε στα χέρια του και που αφορούσαν πωλήσεις άλλων παρομοίων κτημάτων στην περιοχή κατά το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα, καθώς επίσης και άλλους παράγοντες που κατά τη γνώμη του επηρεάζουν την αγοραία αξία της ιδιοκτησίας. Ο Διευθυντής δεν εξειδίκευσε τους παράγοντες αυτούς και από πουθενά δεν προκύπτει ότι τα στοιχεία και οι παράγοντες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην λήψη της απόφαση του υποστηλώνονται από το περιεχόμενο της 'Eκθεσης Εκτίμησης. Εφόσον οι ακριβείς παράγοντες δεν αποκαλύπτονται, το Δικαστήριο δεν μπορεί να αναφερθεί σ' αυτούς για να διαπιστώσει αν ήταν λογικά εφικτό για τον Έφορο να καταλήξει στην επίδικη απόφαση.
Ενόψει της κατάληξής μου αυτής δεν θα ασχοληθώ με τους υπόλοιπους λόγους για ακύρωση που προβλήθηκαν από τον αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ του αιτητή.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ του αιτητή.