|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2011) 3 ΑΑΔ 555
13 Ιουλίου, 2011
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
OSTMAN SPICES LTD,
Εφεσείουσα - Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΔΙΑ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ,
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ,
Εφεσιβλήτων - Καθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 171/2008)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνη περί τα πράγματα ― Δεν στοιχειοθετήθηκαν στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Η εφεσείουσα ενέμεινε με την έφεσή της, στην αξίωσή της για ακύρωση της επιχορήγησης των δραστηριοτήτων της μόνο με Λ.Κ. 70.313, αντί του μεγαλύτερου ποσού που η ίδια η εφεσείουσα θεωρούσε ότι θα έπρεπε να λάβει.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Η έρευνα που διεξήγαγε το Υπουργείο εν προκειμένω ήταν πλήρης και ουδεμία πλάνη υπήρξε. Κατ' αρχάς, η αρχική του απόφαση εβασίσθη στα στοιχεία που η ίδια η Εφεσείουσα υπέβαλε με την αίτησή της, σύμφωνα με το τι απαιτείτο να υποβάλει δυνάμει του σχεδίου. Και βάσει αυτών, ήταν δικαιολογημένη η κρίση για το 10%, αφού αυτή ήταν η πρόβλεψη των ίδιων των συμβούλων της Εφεσείουσας στη μελέτη βιωσιμότητας που υπέβαλε με την αίτησή της. Έπειτα, και εφ' όσον η Εφεσείουσα αμφισβητούσε τα ίδια τα στοιχεία που αυτή είχε υποβάλει, το Υπουργείο, πέραν της επιτόπιας επίσκεψης, εδέχθη την προσκόμιση των νέων στοιχείων που η Εφεσείουσα το προμήθευσε, με ιδιαίτερη αναφορά στην ποσότητα των αρωματικών και βοτάνων που είχαν αγορασθεί το 2003 και που εφέρετο να είναι 2½ φορές μεγαλύτερη της αρχικώς δηλωθείσας. Για τους λόγους που ανεφέρθησαν, και οι οποίοι δεν περιορίζοντο στη μεγάλη διάσταση των νέων στοιχείων προς τα αρχικά, αλλά επεκτείνοντο στην ίδια την ποιότητά τους, ήταν εύλογη η κατάληξη της διοίκησης ότι αυτά δεν ήσαν αξιόπιστα, ούτε βοηθούσε την Εφεσείουσα η εξήγηση που έδωσε ότι τα στοιχεία που τώρα έδωσε δεν ήσαν υπ' όψη των συμβούλων της, οι οποίοι ετοίμασαν την τεχνοοικονομική μελέτη που συνόδευσε την αίτηση. Τούτο ήταν δε καταλυτικό και ως προς τη θέση της Αιτήτριας ότι οι πωλήσεις αρωματικών και βοτάνων το 2003 ήσαν το 35,5% των συνολικών, επιπροσθέτως της διάστασης αυτής της θέσης με την πρόβλεψη του 10% στη μελέτη βιωσιμότητας.
2. Όπως και το ίδιο το Υπουργείο παρατήρησε, η απόφαση για τον καθορισμό της χορηγίας λαμβάνεται στη βάση των στοιχείων που υποβάλλονται και δη την τεχνοοικονομική μελέτη και τη μελέτη βιωσιμότητας και τις προβλέψεις τους. Η ούτω καθοριζόμενη χορηγία δεν διαφοροποιείται αναλόγως της πραγματικής επίδοσης της επιχείρησης στα χρόνια που ακολουθούν, είτε καλύτερη είναι αυτή είτε χειρότερη. Δεν μπορούσε λοιπόν η Εφεσείουσα να επικαλεσθεί ούτε τα λογιστικά στοιχεία που αφορούσαν τα έτη 2004 και 2005 τα οποία και ήσαν προοπτικά του καθεστώτος της αίτησής της.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από την εφεσείουσα εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Αρτέμης, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 1573/06), ημερ. 30/9/08.
Γ. Βαλιαντής για Λ. Παπαφιλίππου, για την Εφεσείουσα.
Μ. Θεοκλήτου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δ. Χατζηχαμπή, Δ..
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Την 9.7.2004 η Εφεσείουσα υπέβαλε αίτηση για χορηγία στα πλαίσια προγράμματος του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για την Ενθάρρυνση της Βελτίωσης και Ανάπτυξης της Μεταποίησης και Εμπορίας Γεωργικών Προϊόντων. Η προτεινόμενη επενδυτική πρόταση της Εφεσείουσας, αναφερόμενη ως αφορώσα την αναβάθμιση και τον εξοπλισμό μονάδας συσκευασίας γεωργικών προϊόντων, αρωματικών φυτών και βοτάνων και περιέχουσα τις απαιτούμενες πληροφορίες, εξετάσθηκε και την 3.10.2005 ενεκρίθη χορηγία ύψους £70.313 σε σχέση μόνο με την επιλέξιμη δραστηριότητα των αρωματικών φυτών και βοτάνων. Η Εφεσείουσα, θεωρώντας τη χορηγία χαμηλή, την 6.10.2005 ζήτησε την αναλυτική βαθμολογία της αίτησής της και το σκεπτικό της έγκρισης. Πληροφορήθηκε επ' αυτών την 13.10.2005 ότι η βαθμολογία της ήταν 72,28 μονάδες και ότι:
«Με βάση τα στοιχεία που έχετε υποβάλει στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και την έρευνα που έχουμε διενεργήσει με άλλες Αρμόδιες Υπηρεσίες, η Συμβουλευτική Επιτροπή έκρινε ότι το 90% των προϊόντων που παράγει η μονάδα σας δεν θεωρείται επιλέξιμο γιατί το ρύζι, τα όσπρια, η ζάχαρη, και τα είδη ζαχαροπλαστικής δεν περιλαμβάνονται στον όρο Οπωροκηπευτικά. Επίσης όπως έχει αναφερθεί κατά την Συνεδρία, τα καρυκεύματα/μπαχαρικά προέρχονται από τρίτες χώρες και ως εκ τούτου με βάση σχετική πρόνοια του Προγράμματος ούτε αυτά δεν αποτελούν επιλέξιμη δραστηριότητα.
Σε ότι αφορά το σκεπτικό με βάση το οποίο η Επιτροπή αποφάσισε την έγκριση του ποσού των Λ.Κ. 70.313, αυτό βασίζεται στην αναλογική μείωση της συνολικής επένδυσης σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανήματα/εξοπλισμό που έχουν κοινή χρήση καθώς και για τα γενικά έξοδα αφού μόνο το 10% των συνολικών δραστηριοτήτων της εταιρείας αποτελούν επιλέξιμες δραστηριότητες. Επίσης, τα μηχανήματα/εξοπλισμός που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις μη επιλέξιμες δραστηριότητες της εταιρείας δεν περιλαμβάνονται στα επιλέξιμα κόστα για σκοπούς παραχώρησης χορηγίας.»
Η Εφεσείουσα επανήλθε την 17.10.2005, αναφέροντας ότι η συνολική δαπάνη για μηχανήματα που θα χρησιμοποιούντο αποκλειστικώς για σκοπούς επιλέξιμων δραστηριοτήτων ανήρχετο σε £339.000 (που ήταν σχεδόν όσο είχε αναφερθεί στην αίτηση), παραθέτοντας αναλυτικώς τις εν λόγω επί μέρους δαπάνες, και επέμενε στο μέγιστο ποσό της επιδότησης που προνοείτο στο σχέδιο και που ήταν £300.000.
Η απάντηση του Υπουργείου την 31.10.2005 ήταν απορριπτική, η Εφεσείουσα όμως και πάλι επέμενε, με νέα αναφορά την 14.12.2005, στη δαπάνη των μηχανημάτων που θα χρησιμοποιούντο αποκλειστικώς για την επιλέξιμη δραστηριότητα (παρατηρώντας ότι τα υπόλοιπα μηχανήματα θα χρησιμοποιούντο κατά κύριο λόγο για τον ίδιο σκοπό), την οποία τώρα υπολόγισε σε £263.000, και στο ποσό των £304.392 που αναφέρετο στην αίτησή της ως οι πωλήσεις για «βότανα τσάγια» και αντιπροσώπευε το 35,5% των συνολικών της πωλήσεων και που αυξήθηκε περαιτέρω το 2004 και το 2005. Επεδίωξε περαιτέρω να δικαιολογήσει τη διάσταση των στοιχείων που τώρα προσέφερε από εκείνα της υποβληθείσας με την αίτηση τεχνοοικονομικής μελέτης, λέγοντας ότι αυτή είχε προηγηθεί κατά πολύ της αίτησης και ότι δεν ήσαν τότε διαθέσιμα στους συμβούλους που την κατάρτισαν τα λογιστικά βιβλία του 2003, οι δε αναλύσεις εσόδων εβασίζοντο σε δικές τους εκτιμήσεις και όχι στα πραγματικά οικονομικά στοιχεία της Εφεσείουσας.
Την 1.3.2006 το Υπουργείο έστειλε λειτουργούς του στις εγκαταστάσεις της Εφεσείουσας για να διερευνήσουν και επί τόπου το βαθμό στον οποίο τα μηχανήματα εξυπηρετούσαν αποκλειστικώς τις επιλέξιμες δραστηριότητες της Εφεσείουσας, η έρευνα όμως κατέδειξε ότι αυτό ήταν δύσκολο να γίνει αφού τα μηχανήματα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους, ήσαν για ευρύτερη χρήση και μάλιστα αφού διεπιστώθη ότι στους θαλάμους φύλαξης (που περιλαμβάνοντο στα μηχανήματα) φυλάγονταν και μη επιλέξιμα προϊόντα.
Η Εφεσείουσα περαιτέρω προμήθευσε το Υπουργείο με καταστάσεις αγορών και πωλήσεων αρωματικών φυτών και βοτάνων για τα έτη 2003, 2004 και 2005, για να καταδείξει το ψηλό ποσοστό τους επί του συνολικού κύκλου εργασιών της, σύμφωνα με τα οποία το 2003 αγοράσθησαν 20.000 κιλά και όχι 8.500 κιλά όπως αναφέρετο στην αίτηση. Τα στοιχεία όμως που παρουσιάσθησαν δεν ήσαν πλήρη ούτε είχαν ελεγχθεί λογιστικώς παρά μόνο παρουσιάσθηκε βεβαίωση των λογιστών της Εφεσείουσας ότι οι καταστάσεις που είχαν ετοιμάσει οι διευθυντές της ήσαν ορθές. Το Υπουργείο κατέληξε ότι μέρος των υποβληθέντων στοιχείων δεν ήσαν πραγματικά ώστε να ήσαν αξιόπιστα και ότι δεν μπορούσε να αναθεωρήσει την αρχική του άποψη ότι οι επιλέξιμες δραστηριότητες ήσαν μόνο το 10% των συνολικών δραστηριοτήτων της Εφεσείουσας, ποσοστό στη βάση του οποίου εδόθη η χορηγία.
Η τελική απάντηση του Υπουργείου προς την Αιτήτρια την 13.6.2006 ήταν λοιπόν με αναφορά στην αντιφατικότητα των στοιχείων που η ίδια η Εφεσείουσα είχε υποβάλει. Παρετηρήθη συναφώς ότι, ενώ στην αίτηση της Εφεσείουσας οι πωλήσεις βοτάνων και αρωματικών για το 2003 αναφέροντο ως 35,5% του κύκλου εργασιών και οι αγορές ως 8.500 κιλά, στη μελέτη βιωσιμότητας που υπεβλήθη μαζί με την αίτηση οι πωλήσεις βοτάνων και αρωματικών προβλέπετο να είναι το 10% επί του κύκλου εργασιών τα επόμενα χρόνια. Παρατηρώντας δε ότι τώρα η Εφεσείουσα υπέβαλε νέα στοιχεία ότι οι αγορές βοτάνων και αρωματικών το 2003 ήταν 20.000 κιλά αντί 8.500 κιλά, υπέδειξε ότι:
«(ε) Η τροποποίηση της αρχικής απόφασης με βάση στοιχεία που υποβλήθηκαν εκ των υστέρων και αφού έγινε γνωστός ο τρόπος με τον οποίο αποφάσισε η Επιτροπή είναι εκ των πραγμάτων αντιδεοντολογική και αντίθετη με την τακτική που ακολουθείται σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Επιπρόσθετα το γεγονός ότι τα στοιχεία αγοράς πρώτων υλών αρωματικών/βοτάνων που αναφέρονται στην αίτηση δεν συμφωνούν με αυτά που υποβλήθηκαν εκ των υστέρων δημιουργεί αμφιβολίες ως προς το πραγματικό μέγεθος που κατέχουν τα προϊόντα αυτά στον κύκλο εργασιών της επιχείρησης.
(στ) Ανεξάρτητα από το (ε) πιο πάνω το σημαντικότερο στοιχείο βάση του οποίου βασίστηκε η απόφαση της Επιτροπής ήταν τα στοιχεία που φαίνονται στην Τεχνοοικονομική μελέτη δεδομένου ότι το επενδυτικό πρόγραμμα αφορά την ανέγερση νέου εργοστασιακού κτιρίου και αγορά νέων μηχανημάτων, άρχισε να υλοποιείται μετά την υποβολή της αίτησης δηλαδή τις 9/07/2004. Άρα η ανάλυση των μελλοντικών πωλήσεων ήταν ιδιαίτερα σημαντική για την απόφαση της Επιτροπής.»
Την απόφαση αυτή είναι που προσέβαλε η Εφεσείουσα, με κατάληξη την απόρριψη της προσφυγής της, αφού εκρίθη ότι δεν υπήρξε ούτε πλάνη περί τα πράγματα ούτε έλλειψη δέουσας έρευνας όπως είχε εισηγηθεί η Εφεσείουσα. Οι εισηγήσεις της είχαν διπλή κατεύθυνση. Πρώτον, ότι πεπλανημένως εθεωρήθη ότι τα μηχανήματα, για να τύχουν της χορηγίας, θα έπρεπε να χρησιμοποιούντο αποκλειστικώς για επιλέξιμες δραστηριότητες, αφού όλα τα μηχανήματα για τα οποία εζητήθη χορηγία ήσαν απαραίτητα για τις εν λόγω δραστηριότητες. Η εισήγηση επικεντρώνετο σε συγκεκριμένα μηχανήματα τα οποία είχαν επιχορηγηθει με 10%. Δεύτερον, ότι η έρευνα ήταν ελλιπής καθ' όσον κατά την επανεξέταση δεν ελήφθησαν υπ' όψη τα νέα στοιχεία που υπέβαλε η Εφεσείουσα, και δη ότι το 2003 οι αγορές βοτάνων και αρωματικών ήσαν 20.000 κιλά και όχι 8.500 κιλά ως αρχικώς εδηλώθη, οι δε πωλήσεις αυτών 35% και όχι 10% των ολικών πωλήσεων.
Οι εισηγήσεις αυτές αποτελούν και τη βάση των λόγων έφεσης, οι οποίοι ουσιαστικώς επαναλαμβάνουν τις θέσεις που η Εφεσείουσα είχε προωθήσει πρωτοδίκως. Πρέπει εξ αρχής να επισημάνουμε ορισμένα πράγματα. Το συγκεκριμένο παράπονο της Εφεσείουσας, όπως προέκυπτε από τα νομικά σημεία (ιδιαιτέρως το 7) και τα γεγονότα (ιδιαιτέρως το 8) της προσφυγής ήταν ότι κακώς κατά την επανεξέταση απερρίφθησαν τα νέα στοιχεία που η Εφεσείουσα προμήθευσε ως διαφέροντα των αρχικών και έτσι ως αναξιόπιστα. Αυτά τα στοιχεία αποσκοπούσαν στο να ανατρέψουν την αρχική βάση της χορηγίας που εκρίθη με αναφορά στο ότι τα βότανα και τα αρωματικά συνιστούσαν μόνο το 10% των δραστηριοτήτων της Εφεσείουσας. Δεν είχε τεθεί θέμα αμφισβήτησης της βάσης αυτής, και όντως οι εισηγήσεις που γίνονται ως προς τα μηχανήματα (και σημειώνουμε ότι σε αυτά περιορίζονται και δεν επεκτείνονται στα κτίρια) συμπλέκονται με την ευρύτερη διάσταση του μεριδίου των βοτάνων και αρωματικών στις δραστηριότητες της Εφεσείουσας. Την ίδια κατεύθυνση εξ άλλου είχαν και τα στοιχεία τα οποία περιλήφθησαν στην αίτηση. Με αυτό το δεδομένο, το ζητούμενο δεν μπορούσε να ήταν η αποκλειστικότητα της χρήσης των μηχανημάτων για την επιλέξιμη δραστηριότητα (που η επιτόπια έρευνα μάλιστα έδειξε ότι οι προδιαγραφές των μηχανημάτων δεν έδιδαν απάντηση, ενώ οι θάλαμοι χρησιμοποιούντο και για άλλους σκοπούς), αλλά ο ίδιος ο ορθός καθορισμός του ποσοστού συμμετοχής των αρωματικών και βοτάνων στις συνολικές δραστηριότητες της Εφεσείουσας, ως η δεδομένη και λογική βάση υπολογισμού της χορηγίας.
Ως προς τούτο, η έρευνα που διεξήγαγε το Υπουργείο ήταν πλήρης και ουδεμία πλάνη υπήρξε. Κατ' αρχάς, η αρχική του απόφαση εβασίσθη στα στοιχεία που η ίδια η Εφεσείουσα υπέβαλε με την αίτησή της σύμφωνα με το τι απαιτείτο να υποβάλει δυνάμει του σχεδίου. Και βάσει αυτών, ήταν δικαιολογημένη η κρίση για το 10%, αφού αυτή ήταν η πρόβλεψη των ίδιων των συμβούλων της Εφεσείουσας στη μελέτη βιωσιμότητας που υπέβαλε με την αίτηση της. Έπειτα, και εφ' όσον η Εφεσείουσα αμφισβητούσε τα ίδια τα στοιχεία που αυτή είχε υποβάλει, το Υπουργείο, πέραν της επιτόπιας επίσκεψης, εδέχθη την προσκόμιση των νέων στοιχείων που η Εφεσείουσα το προμήθευσε, με ιδιαίτερη αναφορά στην ποσότητα των αρωματικών και βοτάνων που είχαν αγορασθεί το 2003 και που εφέρετο να είναι 2½ φορές μεγαλύτερη της αρχικώς δηλωθείσας. Για τους λόγους που ανεφέρθησαν, και οι οποίοι δεν περιορίζοντο στη μεγάλη διάσταση των νέων στοιχείων προς τα αρχικά αλλά επεκτείνοντο στην ίδια την ποιότητα τους (και η ευπαίδευτη συνήγορος για τη Δημοκρατία κάνει σχετική αναφορά στο φάκελο) ήταν εύλογη η κατάληξη της διοίκησης ότι αυτά δεν ήσαν αξιόπιστα, ούτε βοηθούσε την Εφεσείουσα η εξήγηση που έδωσε ότι τα στοιχεία που τώρα έδωσε δεν ήσαν υπ' όψη των συμβούλων της οι οποίοι ετοίμασαν την τεχνοοικονομική μελέτη που συνόδευσε την αίτηση. Τούτο ήταν δε καταλυτικό και ως προς τη θέση της Αιτήτριας ότι οι πωλήσεις αρωματικών και βοτάνων το 2003 ήσαν το 35,5% των συνολικών, επιπροσθέτως της διάστασης αυτής της θέσης με την πρόβλεψη του 10% στη μελέτη βιωσιμότητας.
Πρέπει όμως να παρατηρήσουμε και κάτι άλλο. Όπως και το ίδιο το Υπουργείο παρατήρησε, η απόφαση για τον καθορισμό της χορηγίας λαμβάνεται στη βάση των στοιχείων που υποβάλλονται και δη την τεχνοοικονομική μελέτη και τη μελέτη βιωσιμότητας και τις προβλέψεις τους. Η ούτω καθοριζόμενη χορηγία δεν διαφοροποιείται αναλόγως της πραγματικής επίδοσης της επιχείρησης στα χρόνια που ακολουθούν, είτε καλύτερη είναι αυτή είτε χειρότερη. Δεν μπορούσε λοιπόν η Εφεσείουσα να επικαλεσθεί ούτε τα λογιστικά στοιχεία που αφορούσαν τα έτη 2004 και 2005 τα οποία και ήσαν προοπτικά του καθεστώτος της αίτησης της.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η Εφεσείουσα θα καταβάλει €2000 έξοδα στη Δημοκρατία.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.