|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή Δημοκρατία ν. Πραξιτέλη Bογαζιανού (2001) 3 ΑΑΔ 254
Χατζηγρηγοριάδης Ανδρέας ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 ΑΑΔ 208
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2003) 3 ΑΑΔ 472
16 Σεπτεμβρίου, 2003
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
ΠΡΑΞΙΤΕΛΗΣ ΒΟΓΑΖΙΑΝΟΣ,
Εφεσείων-Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΕΓΓΡΑΦΗΣ,
Εφεσιβλήτων-Καθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3186)
Εκτοπισθέντες και Παθόντες ― Έκδοση προσφυγικής ταυτότητας ― Προώθηση αιτήματος με επίκληση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου αναφορικά πρόσωπα καταγόμενα από τα κατεχόμενα αλλά έχοντα την μόνιμη κατοικία τους στις ελεύθερες περιοχές ― Εφόσον τα επιχειρήματα του αιτητή δεν αφορούσαν τα κριτήρια που είχαν τεθεί, αλλά το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας στα κατεχόμενα, ορθά το αίτημα απορρίφθηκε.
Ο εφεσείων προσέβαλε πρωτοδίκως, αλλά και κατ' έφεση, την απόφαση απόρριψης της αίτησής του για απόκτηση προσφυγικής ταυτότητας, βάσει νέων κριτηρίων που είχαν τεθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, αναφορικά με κατοίκους των ελεύθερων περιοχών, οι οποίοι είχαν την περιουσία τους στα κατεχόμενα.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Η διοίκηση επανεξέτασε το θέμα με ρητή και αιτιολογημένη αναφορά στο κάθε ένα από τα έντεκα κύρια κριτήρια που προσδιορίζονται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, και κατέγραψε μια προς μια τις διαπιστώσεις της. Αυτά τα αντιμάχεται ο εφεσείων, αλλά, όχι με επισημάνσεις ενταγμένες στη λογική της επίκλησης των νέων κριτηρίων. Τα αντιμάχεται με επισημάνσεις στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται, η βασική του θέση πως στην πραγματικότητα ήταν στην Π. Ζώδια που κατοικούσε. Αυτή η τοποθέτησή του, εξ ορισμού αντιφατική προς την εναλλακτική έστω στόχευσή του, αφήνει χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο τους γενικούς ισχυρισμούς του, αναφορικά με τα συμπεράσματα στα οποία άχθηκε η διοίκηση, υπό το πρίσμα της αντίκρισης της περίπτωσης ως αφορώσας σε πρόσωπο το οποίο είχε τη μόνιμη κατοικία του στη Λευκωσία και όχι στις κατεχόμενες περιοχές.
Το αίτημα του εφεσείοντα ευλόγως απερρίφθη.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Χατζηγρηγοριάδης v. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2902, ημερ. 11.4.02.
Έφεση.
Έφεση από τον αιτητή εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Υπόθεση Αρ. 350/99) ημερομηνίας 29/11/2000, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή του κατά της απόρριψης εκ νέου, κατόπιν επανεξέτασης, του αιτήματός του να θεωρηθεί ως "εκτοπισθείς" με βάση τον διευρυμένο ορισμό για σκοπούς απόκτησης προσφυγικής ταυτότητας.
Α. Χαραλάμπους για Κ. Τσιρίδη, για τον Εφεσείοντα.
Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄ για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Γ. Κωνσταντινίδη.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Με διοικητική απόφαση ημερομηνίας 12.9.79 απορρίφθηκε το αίτημα του εφεσείοντα για προσφυγική ταυτότητα. Είχε ισχυριστεί πως πληρούσε την προϋπόθεση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 13503 ημερομηνίας 19.9.74 ως έχων τη μόνιμη κατοικία του μέχρι την τουρκική εισβολή στην κατεχόμενη Π. Ζώδια αλλά, όπως κρίθηκε, στην πραγματικότητα κατοικούσε σε διαμέρισμα πολυκατοικίας στην οδό Δημοσθένη Σεβέρη στη Λευκωσία.
Επανήλθε 16 χρόνια αργότερα όταν, πλέον, με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 42465 ημερομηνίας 19.4.95, ο όρος "εκτοπισθείς" διευρύνθηκε ώστε να καλύπτει και πρόσωπα τα οποία πριν και μέχρι την εισβολή είχαν τη μόνιμη κατοικία τους στις ελεύθερες περιοχές λόγω του επαγγέλματός τους ενώ το σπίτι ή και γενικά η περιουσία τους ήταν στις κατεχόμενες περιοχές. Η γραμμή του όμως εξελίχθηκε σε διπλή. Όπως είχε διευκρινίσει στην πορεία, διεκδικούσε προσφυγική ταυτότητα είτε δυνάμει των παλαιών κριτηρίων ως κάτοικος Π. Ζώδιας είτε δυνάμει των νέων κριτηρίων ως κάτοικος Λευκωσίας. Το δεύτερο, όπως αναφέρει, στην περίπτωση που η διοίκηση παρέμενε στη διαπίστωση στην οποία είχε αχθεί.
Οι απορριπτικές αποφάσεις της διοίκησης προσβλήθηκαν με δυο προσφυγές. Στην προσφυγή 301/97 απασχόλησε το κατά πόσο διάφορες βεβαιώσεις που προσκόμισε ο εφεσείων συνιστούσαν νέα στοιχεία ώστε να τίθεται ζήτημα επανεξέτασης στη βάση των παλαιών κριτηρίων. Στην προσφυγή 1029/96 απασχόλησε το νόμιμο της κρίσης πως ο εφεσείων δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις των νέων κριτηρίων. Πέτυχαν και οι δυο προσφυγές. Η 301/97 (30.9.98) επειδή, όπως κρίθηκε, είχαν πράγματι υποβληθεί νέα στοιχεία που επέβαλλαν επανεξέταση. Η 1029/96 (3.12.98) επειδή διαπιστώθηκε ελλιπής έρευνα και αιτιολογία συναρτημένες προς τα κριτήρια που είχαν τεθεί με τη νεώτερη από τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.
Το καθήκον επανεξέτασης επιβεβαιώθηκε με την απόφαση σε τρίτη προσφυγή που ασκήθηκε σε σχέση με αίτημα που υποβλήθηκε πριν εκδοθούν οι αμέσως πιο πάνω ακυρωτικές αποφάσεις. Πρόκειται για την προσφυγή 587/97 (20.5.99) το αποτέλεσμα της οποίας, όπως εξηγήθηκε, ουσιαστικά καθορίστηκε από τις δικαστικές αποφάσεις που είχαν ήδη εκδοθεί. Πραγματοποιήθηκε όμως επανεξέταση μόνο σε σχέση με τα νέα κριτήρια. Για την απόφαση ως προς τα παλαιά, το θέμα πρέπει να θεωρείται ότι έχει κλείσει. Η πρωτόδικη απόφαση στην Προσφυγή 301/97 ανετράπη κατ' έφεση και, στο πλαίσιο της απόφασης της Ολομέλειας (βλ. Α.Ε. 2721 ημερομηνίας 26.3.01,) ουσιαστικά επικυρώθηκε κατ' ουσίαν η κρίση της διοίκησης πως ο εφεσείων, πριν και κατά το χρόνο της τουρκικής εισβολής κατοικούσε στο διαμέρισμα της Δημοσθένη Σεβέρη, στη Λευκωσία.
Η παρούσα διαδικασία αφορά στη συνέχεια του θέματος ως προς τα νέα κριτήρια. Αυτό, όπως σημειώσαμε, επανεξετάσθηκε κατά συμμόρφωση προς την ακυρωτική απόφαση στην 1029/96 και, με ρητή αναφορά στο κάθε ένα από τα καθοριζόμενα ως κύρια κριτήρια στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίστηκε εκ νέου πως ο εφεσείων δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι κατοικούσε στη Λευκωσία λόγω του επαγγέλματός του και ότι, γενικότερα, ήταν εκτοπισθείς με την έννοια του διευρυθέντος ορισμού. Αντικείμενο της παρούσας έφεσης είναι η απόφαση του συναδέλφου μας με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή που ασκήθηκε.
Πρωτοδίκως ήταν ιδιαιτέρως μακροσκελής η αγόρευση του εφεσείοντα και είναι ένα από τα παράπονά του πως δεν απασχόλησαν όλα τα επιχειρήματα που ανέπτυξε. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Προέβη βεβαίως ο εφεσείων σε διάφορες ταξινομήσεις με παραπομπή σε λόγους που κατά το Άρθρο 146 του Συντάγματος επάγονται ακυρότητα αλλά στον πυρήνα όλων, ως προϋπόθεσή τους, βρισκόταν η κεντρική αντίληψη πως και πάλιν η διοικητική απόφαση δεν ήταν επαρκώς αιτιολογημένη, πως ήταν το αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας και πλάνης και πως, ούτως ή άλλως, σε τελική ανάλυση δεν ήταν ευλόγως επιτρεπτή.
Αλλά και τα πιο πάνω υπό τον βασικό ισχυρισμό πως στην πραγματικότητα η κατοικία του, πριν και κατά την εισβολή, βρισκόταν στην Π. Ζώδια και όχι στη Λευκωσία. Οπότε ορθά επισημαίνουν οι εφεσίβλητοι βασική αντίφαση στις θέσεις του. Προϋπόθεση για να εξεταστεί μια περίπτωση κάτω από το πρίσμα των νέων κριτηρίων είναι η ύπαρξη της μόνιμης κατοικίας στις ελεύθερες περιοχές. Και το επόμενο ζητούμενο είναι αν αυτό συμβαίνει λόγω του επαγγέλματος. (Βλ. την Ανδρέας Χατζηγρηγοριάδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Α.Ε. 2902, ημερομηνίας 11.4.02). Επομένως, θα είχε νόημα η διεκδίκηση από τον εφεσείοντα και στη βάση αυτού του διευρυμένου ορισμού μόνο στην περίπτωση που αυτή θα εδραζόταν στο δεδομένο πως είχε τη μόνιμη κατοικία του στις ελεύθερες περιοχές. Εν τούτοις, τόσο πρωτοδίκως όσο και ενώπιόν μας, με πληθώρα επισημάνσεων και συλλογισμών, ο εφεσείων προώθησε τη θέση του υπό το αντίθετο δεδομένο, ότι δηλαδή στην πραγματικότητα η κατοικία του κατά τον ουσιώδη χρόνο βρισκόταν όχι στη Λευκωσία αλλά στην Π. Ζώδια. Για να παραπονείται τώρα πως τα στοιχεία στα οποία παρέπεμπε αντί να αξιολογηθούν αγνοήθηκαν ως άσχετα, μάλιστα με ερώτημα αναφορικά με το κίνητρο της επίκλησής τους, ειδικά εκείνων που βεβαίωναν ότι κατά το πραξικόπημα είχε συνταχθεί με τις νόμιμες δυνάμεις του κράτους και διάφορα πολιτικά και άλλα πρόσωπα ακριβώς χρησιμοποιούσαν το σπίτι του στην Π. Ζώδια. Σημειώνουμε την επεξήγησή του πως αυτές τις βεβαιώσεις τις επικαλέστηκε μόνο για να δείξει ότι διέμενε στην Π. Ζώδια και όχι στη Λευκωσία αλλά παραμένει το γεγονός πως, ούτως ή άλλως, είναι αντινομικές προς τη θέση που εξακολουθούσε να προωθεί ότι εδικαιούτο σε προσφυγική ταυτότητα δυνάμει των νέων κριτηρίων.
Η διοίκηση επανεξέτασε το θέμα με ρητή και αιτιολογημένη αναφορά στο κάθε ένα από τα έντεκα κύρια κριτήρια που προσδιορίζονται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, και κατέγραψε μια προς μια τις διαπιστώσεις της. Αυτά τα αντιμάχεται ο εφεσείων, αλλά, όπως εξηγήσαμε, όχι με επισημάνσεις ενταγμένες στη λογική της επίκλησης των νέων κριτηρίων. Τα αντιμάχεται με επισημάνσεις στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται, επαναλαμβάνομε, η βασική του θέση πως στην πραγματικότητα ήταν στην Π. Ζώδια που κατοικούσε. Αυτή η τοποθέτησή του, εξ ορισμού αντιφατική προς την εναλλακτική έστω στόχευσή του, αφήνει χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο τους γενικούς ισχυρισμούς του αναφορικά με τα συμπεράσματα στα οποία άχθηκε η διοίκηση υπό το πρίσμα της αντίκρυσης της περίπτωσης ως αφορώσας σε πρόσωπο το οποίο είχε τη μόνιμη κατοικία του στη Λευκωσία και όχι στις κατεχόμενες περιοχές.
Δεν διαπιστώνουμε λόγο παρέμβασης και σε συμφωνία με το συνάδελφό μας καταλήγουμε πως το αίτημα του εφεσείοντα ευλόγως απερρίφθη. Η έφεση απορρίπτεται, με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.