|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2001) 3 ΑΑΔ 1115
30 Νοεμβρίου, 2001
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ,
Εφεσείων-Αιτητής,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΛΑΤΣΙΩΝ ΚΑΙ/Η ΔΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΛΑΤΣΙΩΝ,
Εφεσιβλήτων-Καθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2899)
Δήμοι ― Υπάλληλοι ― Πειθαρχικό αδίκημα της «απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό» ― Αφορά τη συμπεριφορά του υπαλλήλου κατά την άσκηση των καθηκόντων του και όχι την εν γένη συμπεριφορά του ― Υπό τις περιστάσεις, η καταδίκη ακυρώθηκε.
Ο εφεσείων προσέβαλε, τόσο πρωτόδικα, όσο και κατ' έφεση, την απόφαση καταδίκης του για το πειθαρχικό αδίκημα της απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κάνοντας δεκτή την έφεση, αποφάσισε ότι:
Οι κανονισμοί ρυθμίζουν όχι τη συμπεριφορά των υπαλλήλων γενικά, αλλά μόνο τη συμπεριφορά τους στα πλαίσια της άσκησης των καθηκόντων τους. Οποιαδήποτε ευρύτερη αντίληψη της εμβέλειας τους θα ήταν έξω από το πνεύμα και τις όλες δομές τους. Απλή ανάγνωση των αδικημάτων που αναφέρονται στον Πρώτο Πίνακα, Μέρος Ι, δείχνει αναμφίβολα ότι αυτά αφορούν σε συμπεριφορά του υπαλλήλου στα πλαίσια των καθηκόντων του. Και η απρεπής συμπεριφορά προς το κοινό, αναφερόμενη μάλιστα σε συνάρτηση προς τοιαύτη συμπεριφορά προς ανωτέρους και προς συναδέλφους, δεν μπορεί να εκφεύγει των ορίων εκείνων. Εδώ όμως η επιστολή του Εφεσείοντα ουδεμία σχέση είχε με την εκτέλεση των καθηκόντων του απέναντι του κοινού. Του είχαν αποσταλεί δώρα, πράγμα που θεώρησε ότι δεν ήταν αρμόζον εφ΄ όσον έθιγε την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του. Και τα επέστρεψε, εξηγώντας γιατί. Η αποστολή των δώρων και η επιστροφή τους δεν είχε οτιδήποτε να κάνει με την άσκηση συνήθων καθηκόντων του Εφεσείοντα σε συνάρτηση με το κοινό. Δεν μπορούσε λοιπόν εκ προοιμίου να τεθεί θέμα απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό ώστε να στοιχειοθετηθεί το εν λόγω αδίκημα.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τον αιτητή εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αρ. Προσφυγής 381/98) ημερομηνίας 26/7/99 με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή του προσβάλλουσα απόφαση του Δημάρχου Λατσιών με την οποία ο Εφεσείων, υπάλληλος του Δήμου Λατσιών, εκρίθη ένοχος πειθαρχικού αδικήματος και του επεβλήθη η ποινή της επίπληξης.
Γ. Πασιαρδής, για τον Εφεσείοντα.
Α. Κωνσταντίνου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜIΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Δ. Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Η έφεση στρέφεται εναντίον απόφασης αδελφού μας Δικαστή με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή του Εφεσείοντα προσβάλλουσα απόφαση του Δημάρχου Λατσιών με την οποία ο Εφεσείων, υπάλληλος του Δήμου Λατσιών, εκρίθη ένοχος πειθαρχικού αδικήματος και του επεβλήθη η ποινή της επίπληξης.
Το υπόβαθρο του πράγματος ανάγεται σε επιστολή ημερομηνίας 17.12.1996 την οποία απέστειλε ο Εφεσείων προς την Εταιρεία Νέμεσις Λτδ και η οποία αποτέλεσε το δεδομένο στο οποίο στηρίχθηκε η καταδίκη του. Μιλά από μόνη της και την παραθέτουμε:
"ΘΕΜΑ: Διανομή δώρων σε υπαλλήλους του δήμου Λατσιών
Έχω παρατηρήσει ότι πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων κάθε έτους διανέμετε δώρα σε υπαλλήλους του δήμου. Σε κάποιους υπαλλήλους δίνετε απλώς ένα συνηθισμένο ημερολόγιο/σημειωματάριο και σε άλλους ένα μεγαλύτερο, στο οποίο αναγράφετε μάλιστα και το όνομα τους και τους δίνετε και κάποιο επιπρόσθετο άλλο δώρο. (π.χ. μια μπουκάλα αλκοολούχου ποτού).
Μου δημιουργείτε όμως η απορία, γιατί μας προσφέρετε αυτά τα δώρα και μας χωρίζετε σε κατηγορίες προβαίνοντας σε διακρίσεις; Να υποθέσουμε ότι η πράξη σας αυτή είναι υστερόβουλη και αναμένετε από τους "προνομιούχους" συναδέλφους ανάλογη μεταχείριση;
Επειδή θεωρώ ότι θίγεται η αξιοπρέπεια και η υπόληψη μου με την τακτική που ακολουθεί η εταιρεία σας, που στα καλά καθούμενα προσφέρει δώρα με τρόπο που να προσβάλλει και να μειώνει την προσωπικότητα μου, σας επιστρέφω τα δώρα σας για να προστατεύσω την προσωπικότητα και το status τιμής μου."
Η εταιρεία Νέμεσις Λτδ, προφανώς ενοχληθείσα με την επιστολή, προέβη σε καταγγελία του Εφεσείοντα προς το Δήμαρχο. Το θέμα εξέτασε κατ΄αρχή η Επιτροπή Προσωπικού του Δήμου που εισηγήθηκε να γίνει γραπτή αυστηρή επίπληξη προς τον Εφεσείοντα. Το Δημοτικό Συμβούλιο όμως δέχθηκε εισήγηση του Δημάρχου να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στους κανονισμούς. Πληροφορήθηκε σχετικά ο Εφεσείων ότι ο Δήμαρχος διερευνούσε το πειθαρχικό αδίκημα της απρεπούς συμπεριφοράς προς συναδέλφους και προς το κοινό και ότι ο Εφεσείων είχε το δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις του, εκαλείτο δε να υποβάλει γραπτή κατάθεση. Ο Εφεσείων το έκαμε με μακροσκελή επιστολή με την οποία εξηγούσε πλήρως τη θέση του με ιδιαίτερη έμφαση στην προσβολή της προσωπικότητας και αξιοπρέπειας του και εν γένει των υπαλλήλων του Δήμου και στον επακόλουθο εξευτελισμό τους ως αποτέλεσμα των συνθηκών υπό τις οποίες εδίδοντο τα δώρα. Ο Δήμαρχος τον πληροφόρησε στη συνέχεια ότι είχε αποφασίσει να εκδικάσει συνοπτικά, σύμφωνα με τους Κανονισμούς 63(α) και 64 της ΚΔΠ 11/77, κατά πόσο ο Εφεσείων είχε διαπράξει το πειθαρχικό αδίκημα της απρεπούς συμπεριφοράς προς συναδέλφους και προς το κοινό, διαβιβάζοντας του αντίγραφα της κατάθεσης του διευθυντή της εταιρείας Νέμεσις Λτδ και της έκθεσης του Δημοτικού Γραμματέα και καλώντας τον για ακρόαση σε τακτό χρόνο.
Η ακρόαση έγινε παρουσία του Εφεσείοντα, ο οποίος εκπροσωπείτο από δικηγόρο και κατέθεσε σχετικά, ο δε Δήμαρχος επιφύλαξε την απόφαση του την οποία και εξέδωσε ακολούθως. Έκρινε ότι ο Εφεσείων δεν ήταν ένοχος απρεπούς συμπεριφοράς προς τους ανωτέρους και τους συναδέλφους του αλλά ήταν ένοχος απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό. Παραθέτουμε το σκεπτικό του:
"Για σκοπούς ερμηνείας του όρου "κοινό" δέχομαι ότι η εταιρεία ΝΕΜΕΣΙΣ ΛΤΔ είναι κοινό. Με το μέρος της επιστολής ημερ. 17.12.96 και ιδίως με την παράγραφο 2 θέτει έστω και υπό ερωτηματικό την υπόθεση κατά πόσον η πράξη είναι υστερόβουλη και κατά πόσον η εταιρεία αναμένει από του "προνομιούχους" συναδέλφους ανάλογη μεταχείριση. Το μέρος αυτό της επιστολής αφήνει το υπονοούμενο ότι μπορεί η ενέργεια της εταιρείας να είναι υστερόβουλη και ότι η εταιρεία ίσως να αναμένει ανάλογη μεταχείριση. Σίγουρα εάν η εταιρεία ανέμενε ανάλογη μεταχείριση ήτοι "προνομιούχα" αυτή η μεταχείριση θα ήταν εκτός των ορίων της χρηστής διοίκησης. Με την τελευταία δε παράγραφο ενισχύεται ακόμη περισσότερο η πιο πάνω ερμηνεία που δίδω στην παράγραφο 2 με την αναφορά "που έτσι στα καλά καθούμενα προσφέρει δώρα με τρόπο που να προσβάλλει και να μειώνει την προσωπικότητα μου ..."
Για σκοπούς της απόφασης μου ούτε και θα σχολιάσω ούτε και θα λάβω υπόψη μου τα κίνητρα του κ. Γαβριήλ για να αποστείλει την συγκεκριμένη επιστολή όπως π.χ. ως συντεχνιακός αντιπρόσωπος των συναδέλφων του ή για να περιφρουρήσει το όνομα και την υπόληψη του Δημαρχείου κλπ. Γιατί και αν ακόμη έτσι είχαν τα πράγματα παραμένει προς εξέταση το περιεχόμενο του γραπτού κειμένου της επιστολής του κ. Γαβριήλ κατά πόσον αυτό καθεαυτό το κείμενο αποτελεί προσβολή προς το κοινό.
Έχοντας υπόψη αυτό το συγκεκριμένο κείμενο και το σύνολο των γεγονότων της υπόθεσης καταλήγω ότι έχει διαπραχθεί από τον κ. Αντώνη Γαβριήλ το πειθαρχικό αδίκημα του Μέρους Ι του Πρώτου Πίνακα, παράγραφος 4 των Περί Δημοτικής Υπηρεσίας Κανονισμών του Δήμου Λατσιών του 1989, ήτοι της απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό."
Ακολούθησε η επιβολή της ποινής της επίπληξης αφού ακούσθηκε και πάλι ο Εφεσείων.
Ο αδελφός μας δικαστής ο οποίος επελήφθη της προσφυγής σε πρώτο βαθμό απέρριψε όλες τις εισηγήσεις του Εφεσείοντα. Οι λόγοι έφεσης, πλην του αφορώντα τα έξοδα, έχουν δύο κατευθύνσεις: τη διαπίστωση διάπραξης του εν λόγω πειθαρχικού αδικήματος και την εφαρμογή των Κανονισμών ως προς τη διαδικασία. Και τα δύο διέπονται από τους Κανονισμούς. Με τους περί Δημοτικής Υπηρεσίας Κανονισμούς του Δήμου Λατσιών του 1989, ΚΔΠ 237/89, υιοθετήθησαν οι περί Δημοτικής Υπηρεσίας Κανονισμοί του Δήμου Λευκωσίας του 1977, ΚΔΠ 11/77. Παραθέτουμε τους Κανονισμούς 63(α) και 64 στους οποίους βασίσθηκε η διαδικασία:
"63. Εάν καταγγελθή εις τον Πρόεδρον ότι δημοτικός υπάλληλος δυνατόν να έχη διαπράξει πειθαρχικόν αδίκημα, τότε -
(α)εάν το αδίκημα είναι εκ των αναγραφομένων εις το Μέρος Ι του Πρώτου Πίνακος, η αρμοδία αρχή μεριμνά αμέσως όπως διεξαχθή ενδοτμηματική έρευνα κατά τοιούτον τρόπον οίον ο Πρόεδρος ήθελε διατάξει και ενεργεί ως προνοείται εν τω άρθρω 64:
.................................................................................................
64.- (1) Ο Πρόεδρος κέκτηται εξουσίαν όπως εκδικάζη συνοπτικώς οιαδήποτε πειθαρχικά αδικήματα αναγραφόμενα εις το Μέρος Ι του Πρώτου Πίνακος και επιβάλλη οιανδήποτε των ποινών, αι οποίαι αναγράφονται εις το Μέρος ΙΙ του Πίνακος τούτου.
(2) Όταν εκ της ενδοτμηματικής ερεύνης της διεξαχθείσης συμφώνως προς την παράγραφον (α) του άρθρου 63 ο Πρόεδρος κρίνη ότι διεπράχθη πειθαρχικόν αδίκημα, το οποίον δύναται να εκδικασθή συνοπτικώς, τότε ο περί ου πρόκειται υπάλληλος πληροφορείται περί της κατ΄αυτού αποδειχθείσης εκ πρώτης όψεως υποθέσεως και παρέχεται εις αυτόν ευκαιρία όπως ακουσθή.
(3) Αφού ακούση τον περί ου πρόκειται υπάλληλον, ο Πρόεδρος δύναται να επιβάλει οιανδήποτε των ποινών, αι οποίαι αναγράφονται εις το Μέρος ΙΙ του Πρώτου Πίνακος."
Σύμφωνα με τον αναφερόμενο Πρώτο Πίνακα, Μέρος Ι:
"Αδικήματα υπαλλήλου τα οποία δύνανται να εκδικασθώσιν υπό του Προέδρου:
.......................................................................................................
(4) Απρεπής συμπεριφορά προς τους ανωτέρους και τους συναδέλφους αυτού και προς το κοινόν."
Οι θέσεις του Εφεσείοντα ως προς την επάρκεια και ερμηνεία της ενώπιον του Δημάρχου μαρτυρίας προς απόδειξη του εν λόγω πειθαρχικού αδικήματος εγείρουν ένα ευρύτερο θέμα ως προς το ίδιο το αδίκημα. Τούτο, όπως τελικά απέληξε, ήταν η απρεπής συμπεριφορά προς το κοινό. Η εμβέλεια του αδικήματος καθορίζεται από τους ίδιους τους όρους του, που καθιστούν απρεπή συμπεριφορά καταδικαστέα εφ΄όσον είναι συμπεριφορά προς το κοινό. Τα περιστατικά της προκειμένης περίπτωσης όμως κάθε άλλο παρά συνάδουν με ένταξη της επιστολής του Εφεσείοντα στα πλαίσια συμπεριφοράς του προς το κοινό. Οι κανονισμοί ρυθμίζουν όχι τη συμπεριφορά των υπαλλήλων γενικά αλλά μόνο τη συμπεριφορά τους στα πλαίσια της άσκησης των καθηκόντων τους. Οποιαδήποτε ευρύτερη αντίληψη της εμβέλειας τους θα ήταν έξω από το πνεύμα και τις όλες δομές τους. Απλή ανάγνωση των αδικημάτων που αναφέρονται στον Πρώτο Πίνακα, Μέρος Ι, δείχνει αναμφίβολα ότι αυτά αφορούν σε συμπεριφορά του υπαλλήλου στα πλαίσια των καθηκόντων του. Και η απρεπής συμπεριφορά προς το κοινό, αναφερόμενη μάλιστα σε συνάρτηση προς τοιαύτη συμπεριφορά προς ανωτέρους και προς συναδέλφους, δεν μπορεί να εκφεύγει των ορίων εκείνων. Εδώ όμως η επιστολή του Εφεσείοντα ουδεμία σχέση είχε με την εκτέλεση των καθηκόντων του απέναντι του κοινού. Του είχαν αποσταλεί δώρα, πράγμα που θεώρησε ότι δεν ήταν αρμόζον εφ΄όσον έθιγε την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του. Και τα επέστρεψε, εξηγώντας γιατί. Η αποστολή των δώρων και η επιστροφή τους δεν είχε οτιδήποτε να κάνει με την άσκηση συνήθων καθηκόντων του Εφεσείοντα σε συνάρτηση με το κοινό. Δεν μπορούσε λοιπόν εκ προοιμίου να τεθεί θέμα απρεπούς συμπεριφοράς προς το κοινό ώστε να στοιχειοθετηθεί το εν λόγω αδίκημα.
Η κατάληξη μας είναι ότι η έφεση επιτυγχάνει και η εφεσιβαλλόμενη απόφαση και διαταγή για έξοδα παραμερίζεται, η δε προσβαλλόμενη απόφαση του Δημάρχου ακυρώνεται. Ο Δήμος Λατσιών θα καταβάλει τα έξοδα του Εφεσείοντα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.