|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2001) 3 ΑΑΔ 943
12 Νοεμβρίου, 2001
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ,
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑ ΠΤΩΧΙΔΟΥ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητης-Καθ' ης η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2855)
Εκπαιδευτικοί Λειτουργοί ― Διορισμοί ― Σχέδια υπηρεσίας θέσης δασκάλου στη δημοτική εκπαίδευση ― Ισχυρισμός πως η απαίτηση πτυχίου ελληνικών εκπαιδευτηρίων είναι ultra vires του Νόμου 10/69 εφόσον αποτελεί δυσμενή διάκριση, απορρίφθηκε ― Η αναγνώριση όλων των πτυχίων στο Άρθρο 3 του Ν.41(Ι)/93 αποβλέπει στην ταύτισή τους από άποψη επιπέδου όχι όμως και του θεματικού περιεχομένου.
Η εφεσείουσα που ήταν κάτοχος πτυχίου Αγγλικού πανεπιστημίου επεδίωξε τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση την ακύρωση της απόφασης αποκλεισμού της από τους πίνακες διοριστέων δασκάλων.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Η εφεσείουσα εισηγήθηκε ότι τα σχέδια υπηρεσίας ήταν καθ' υπέρβαση (ultra vires) των προνοιών του Νόμου 10/69, που καθορίζει μεταξύ άλλων το διορισμό, προαγωγή και αφυπηρέτηση των εκπαιδευτικών λειτουργών, αφού ο Νόμος 10/69 δεν προέβλεπε δυσμενή διάκριση για πτυχία τα οποία θα αποκτούνταν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού (εκτός Ελληνικών Πανεπιστημίων και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως αυτά καθορίζονται στα σχέδια υπηρεσίας). Είναι η θέση της εφεσείουσας ότι τα σχέδια υπηρεσίας δεν μπορούσαν να περιορίσουν τα απαραίτητα προσόντα σε Πανεπιστημιακά διπλώματα της Κύπρου και της Ελλάδας, αποκλείοντας Πανεπιστήμια των υπόλοιπων χωρών με άμεσο επακόλουθο ο περιορισμός αυτός να είναι καθ' υπέρβαση (ultra vires) των προνοιών του Νόμου 10/69.
Επιπρόσθετα η εφεσείουσα εισηγήθηκε ότι τα σχέδια υπηρεσίας εισάγουν μια παράλογα άνιση διάκριση σε βάρος πτυχιούχων άλλων χωρών, αφού έρχονται σε αντίθεση με τις πρόνοιες του περί Συμβάσεως της ΟΥΝΕΣΚΟ για την Αναγνώριση Σπουδών, Διπλωμάτων και Πτυχίων τα οποία Αφορούν την Ανώτερη Εκπαίδευση στα Κράτη που ανήκουν στην Περιοχή της Ευρώπης (Κυρωτικού) Νόμου του 1985 (αρ. 11/85), που επιτρέπει την αναγνώριση πτυχίων άλλων χωρών. Η μη αναγνώριση των πτυχίων του εξωτερικού και στην παρούσα περίπτωση του πτυχίου της εφεσείουσας, παραβιάζει την αρχή της ισότητας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε πρωτόδικα ότι η αναγνώριση των πτυχίων σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 3 του Νόμου 41(Ι)/93 αποβλέπει στην ταύτιση τους από άποψης επιπέδου, όχι όμως και θεματικού περιεχομένου γιατί λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσης που είναι η άσκηση των καθηκόντων του δασκάλου στο δικό μας χώρο.
Το παρόν Δικαστήριο συμφωνεί με την πρωτόδικη απόφαση. Οι ιδιαιτερότητες του δικού μας χώρου δικαιολογούν την απαίτηση για κατοχή από ένα πρόσωπο που θα διδάξει στην Κύπρο, των βασικών εκείνων θεμάτων που είναι αναγκαία για την εκπαίδευση του Κύπριου μαθητή. Τα πιο πάνω θέματα θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη Νεοελληνική γλώσσα και Λογοτεχνία, τη Διδακτική της Ελληνικής γλώσσας, τα Θρησκευτικά και τη Διδακτική τους, την Ιστορία και Γεωγραφία και τη Διδακτική τους. Στην πραγματικότητα τα πιο πάνω θέματα συμπεριλήφθηκαν μέσα σε ένα σχετικό κατάλογο (όπως αυτός καθορίζεται στις σημειώσεις του σχεδίου υπηρεσίας για τις κλίμακες Α8-Α10) και δόθηκε η ευχέρεια σε κάτοχο πτυχίου μη Κυπριακού ή Ελληνικού Πανεπιστημίου να παρακολουθήσει ένα ειδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης για να μπορεί αργότερα να υποβάλει αίτηση για το διορισμό του ως δασκάλου. Επομένως η πιο πάνω διευθέτηση καθιστά τον υποψήφιο που δεν παρακολούθησε αυτή τη σειρά ισότιμο για διεκδίκηση διορισμού.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από την αιτήτρια εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αρ. Προσφυγής 797/97) ημερομηνίας 28/6/99 με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της κατά της απόρριψης του αιτήματός της για εγγραφή της στους πίνακες διοριστέων Δασκάλων, στις 18/7/97.
Α. Σ. Αγγελίδης, για την Εφεσείουσα.
Ε. Καρακάννα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, με Μ. Παπαδημήτρη, ασκούμενη δικηγόρο, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα απέκτησε στις 7/7/1983 το πτυχίο εκπαίδευσης (Bachelor of Education) του Πανεπιστημίου Middlesex Αγγλίας με θέματα εξειδίκευσης τα μαθηματικά και τη γεωγραφία. Οι προεκτάσεις του πιο πάνω πτυχίου της παρείχαν την ευχέρεια να διδάξει στην Αγγλία και Ουαλλία σε επίπεδο δημοτικής εκπαίδευσης (σε μαθητές ηλικίας 5-11 χρόνων) και ανώτερης εκπαίδευσης (σε μαθητές ηλικίας 12-16 χρόνων).
Η εφεσείουσα επέδειξε ενδιαφέρο να εργαστεί στην Κύπρο και προς τούτο υπέβαλε αίτηση στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας για την εγγραφή της στους πίνακες διοριστέων Δασκάλων Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Για τις θέσεις Δασκάλου (Δημοτική Εκπαίδευση), που είναι πρώτου διορισμού, καταρτίστηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο, βάσει του άρθρου 24 του περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (όπως ήταν πριν από τον τροποποιητικό Ν. 43(Ι)/96) δύο σχέδια υπηρεσίας, ανάλογα με τα προσόντα.
Το α΄ σχέδιο, που αφορούσε τις μισθοδοτικές κλίμακες Α5-Α7, απαιτούσε μεταξύ άλλων,
"3. Πτυχίο δασκάλου της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Κύπρου ή άλλης ισότιμης Παιδαγωγικής Ακαδημίας/ Διδασκαλείου της Ελλάδας τριετούς τουλάχιστο φοίτησης, και στην περίπτωση των δασκάλων Οικιακής Οικονομίας Πτυχίο Ανωτάτης Σχολής Οικιακής Οικονομίας τριετούς τουλάχιστο φοίτησης."
Το β΄ σχέδιο, που αφορούσε τις μισθοδοτικές κλίμακες Α8-Α10 απαιτούσε μεταξύ άλλων,
"3. Πτυχίο Δασκάλου από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Κύπρου ή Πτυχίο Τμήματος Παιδαγωγικών Δημοτικής Εκπαίδευσης Ελληνικού Κρατικού Πανεπιστημίου."
Επιπρόσθετα για πρόσωπα που απέκτησαν Πανεπιστημιακά διπλώματα στο εξωτερικό, που δεν συμπεριλάμβαναν θέματα που αφορούσαν την Ελληνική γλώσσα, το β΄ σχέδιο περιείχε τις εξής σημειώσεις:
"1. Πρόσωπα τα οποία κατά την ημερομηνία έγκρισης του παρόντος Σχεδίου Υπηρεσίας κατέχουν Πτυχίο Δασκάλου της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Κύπρου ή ισοδύναμο προσόν και (ι) Δίπλωμα Επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Κύπρου που αποκτήθηκε ύστερα από την παρακολούθηση των μαθημάτων του Προγράμματος Επιμόρφωσης όπως διαλαμβάνει η σχετική συμφωνία ή προσόν που να έχει αναγνωριστεί ως ισότιμο του Διπλώματος Επιμόρφωσης ή (ιι) Πτυχίο Πανεπιστημίου ή ισότιμο προσόν σχετικό με την εκπαίδευση, μπορούν να είναι υποψήφιοι για τη θέση Δασκάλου έστω και αν δεν έχουν πτυχίο Πανεπιστημίου όπως απαιτείται στην παράγραφο 3 πιο πάνω.
2. Πρόσωπα που θα αποκτήσουν την 1η Οκτωβρίου, 1997, πτυχίο από πανεπιστήμιο άλλο από τα αναφερόμενα στην παράγραφο 3(α) πιο πάνω, θα μπορούν να είναι υποψήφιοι για τη θέση αυτή, νοουμένου ότι κατέχουν πτυχίο δασκάλου ισοδύναμο ως προς το επίπεδο με το πτυχίο δασκάλου του Πανεπιστημίου της Κύπρου ή Ελληνικού Κρατικού Πανεπιστημίου και ότι θα αποκτήσουν πιστοποιητικό επιτυχούς συμπλήρωσης ειδικού προγράμματος επιμόρφωσης που οργανώνεται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και θα περιλαμβάνει όσα από τα ακόλουθα θέματα ο υποψήφιος δεν έχει διδαχθεί κατά τη διάρκεια των σπουδών του, στο επίπεδο και τη διάρκεια που αυτά προσφέρονται από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Κύπρου:
(ι) Ιστορία της Εκπαίδευσης.
(ιι) Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία.
(ιιι) Διδακτική της Ελληνικής Γλώσσας και Πρώτη Ανάγνωση.
(ιν) Θρησκευτικά και η Διδακτική τους.
(ν) Ιστορία και Γεωγραφία και η Διδακτική τους.
(νι) Οποιοδήποτε άλλο θέμα το οποίο κατά την κρίση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού θεωρείται απαραίτητο.
..............................................................................................................
5. Πανεπιστήμιο ή ανώτατη σχολή σημαίνει το πανεπιστήμιο ή το ίδρυμα που είναι αναγνωρισμένο από την κυβέρνηση της χώρας στην οποία βρίσκεται, ως πανεπιστήμιο ή ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης."
Η αίτηση της αιτήτριας για την εγγραφή της στους πίνακες διοριστέων Δασκάλων απορρίφθηκε από τους καθ'ων η αίτηση στις 18/7/1997 με την ακόλουθη δικαιολογία.
"Η αίτησή σας για τη θέση Δασκάλου δεν μπορεί να γίνει δεκτή, γιατί δεν κατέχετε "πτυχίο Δασκάλου από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Κύπρου ή πτυχίο Τμήματος Παιδαγωγικών Δημοτικής Εκπαίδευσης Ελληνικού Κρατικού Πανεπιστημίου" (για τη θέση Δασκάλου στις Κλίμακες Α8-Α10) ή "πτυχίο Δασκάλου της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Κύπρου ή άλλης ισότιμης Παιδαγωγικής Ακαδημίας/Διδασκαλείου της Ελλάδας" (για τη θέση Δασκάλου στις Κλίμακες Α5-Α7)."
Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι η εφεσείουσα δεν κατείχε την ειδική εκπαίδευση που αναφέρεται στα σχέδια υπηρεσίας ούτε και καλυπτόταν από τις πρόνοιες των σημειώσεων του β΄ σχεδίου υπηρεσίας.
Η εφεσίβλητη αμφισβήτησε την πιο πάνω απόφαση των καθ'ων η αίτηση αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία απέρριψε την προσφυγή της, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σχετική απόφαση δεν ήταν αποτέλεσμα πλάνης ή έλλειψης δέουσας έρευνας.
Με την παρούσα έφεση η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι η πρωτόδικη απόφαση είναι λανθασμένη γιατί οι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν από την εφεσείουσα ότι τα σχέδια υπηρεσίας συγκρούονταν με νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες δεν εξετάστηκαν στην ουσία και/ή λανθασμένα κρίθηκαν με την προσέγγιση της "γενίκευσης" και "θεματικής θεώρησης".
Πιο συγκεκριμένα η εφεσείουσα εισηγείται ότι τα σχέδια υπηρεσίας ήταν καθ' υπέρβαση (ultra vires) των προνοιών του Νόμου 10/69, που καθορίζει μεταξύ άλλων το διορισμό, προαγωγή και αφυπηρέτηση των εκπαιδευτικών λειτουργών, αφού ο Νόμος 10/69 δεν προέβλεπε δυσμενή διάκριση για πτυχία τα οποία θα αποκτούνταν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού (εκτός Ελληνικών Πανεπιστημίων και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως αυτά καθορίζονται στα σχέδια υπηρεσίας). Είναι η θέση της εφεσείουσας ότι τα σχέδια υπηρεσίας δεν μπορούσαν να περιορίσουν τα απαραίτητα προσόντα σε Πανεπιστημιακά διπλώματα της Κύπρου και της Ελλάδας, αποκλείοντας Πανεπιστήμια των υπόλοιπων χωρών με άμεσο επακόλουθο ο περιορισμός αυτός να είναι καθ' υπέρβαση (ultra vires) των προνοιών του Νόμου 10/69.
Επιπρόσθετα η εφεσείουσα εισηγήθηκε ότι τα σχέδια υπηρεσίας εισάγουν μια παράλογα άνιση διάκριση σε βάρος πτυχιούχων άλλων χωρών, αφού έρχονται σε αντίθεση με τις πρόνοιες του περί Συμβάσεως της ΟΥΝΕΣΚΟ για την Αναγνώριση Σπουδών, Διπλωμάτων και Πτυχίων τα οποία Αφορούν την Ανώτερη Εκπαίδευση στα Κράτη που ανήκουν στην Περιοχή της Ευρώπης (Κυρωτικού) Νόμου του 1985 (αρ. 11/85), που επιτρέπει την αναγνώριση πτυχίων άλλων χωρών. Η μη αναγνώριση των πτυχίων του εξωτερικού και στην παρούσα περίπτωση το πτυχίο της εφεσείουσας, παραβιάζει την αρχή της ισότητας.
Οι εισηγήσεις της εφεσείουσας δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.
Οι διατάξεις του Νόμου 11/85 υιοθετήθηκαν με το Νόμο 41(Ι)/93. Το σχετικό άρθρο του Νόμου 41(Ι)/93 για τους σκοπούς της παρούσας διαδικασίας είναι το άρθρο 3(3) το οποίο προνοεί ότι,
"Οποιοδήποτε δίπλωμα ή τίτλος, το οποίο ή ο οποίος αναγνωρίζεται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας που εκδίδεται, χορηγήθηκε από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο ή άλλο εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού, του οποίου τα διπλώματα ή οι τίτλοι αναγνωρίζονται στην Κύπρο, θεωρείται αναγνωρισμένο για όλους τους σκοπούς, περιλαμβανομένων των σκοπών της πρόσληψης και της προαγωγής στη δημόσια υπηρεσία, στη δημόσια εκπαιδευτική υπηρεσία ......."
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε πρωτόδικα ότι η αναγνώριση των πτυχίων σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 3 του Νόμου 41(Ι)/93 αποβλέπει στην ταύτιση τους από άποψης επιπέδου, όχι όμως και θεματικού περιεχομένου γιατί λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσης που είναι η άσκηση των καθηκόντων του δασκάλου στο δικό μας χώρο.
Συμφωνούμε με τις θέσεις που έχει υιοθετήσει το Ανώτατο Δικαστήριο στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία. Οι ιδιαιτερότητες του δικού μας χώρου δικαιολογούν την απαίτηση για κατοχή από ένα πρόσωπο που θα διδάξει στην Κύπρο, των βασικών εκείνων θεμάτων που είναι αναγκαία για την εκπαίδευση του Κύπριου μαθητή. Τα πιο πάνω θέματα θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη Νεοελληνική γλώσσα και Λογοτεχνία, τη Διδακτική της Ελληνικής γλώσσας, τα Θρησκευτικά και τη Διδακτική τους, την Ιστορία και Γεωγραφία και τη Διδακτική τους. Στην πραγματικότητα τα πιο πάνω θέματα συμπεριλήφθηκαν μέσα σε ένα σχετικό κατάλογο (όπως αυτός καθορίζεται στις σημειώσεις του σχεδίου υπηρεσίας για τις κλίμακες Α8-Α10) και δόθηκε η ευχέρεια σε κάτοχο πτυχίου μη Κυπριακού ή Ελληνικού Πανεπιστημίου να παρακολουθήσει ένα ειδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης για να μπορεί αργότερα να υποβάλει αίτηση για το διορισμό του ως δασκάλου. Επομένως η πιο πάνω διευθέτηση καθιστά τον υποψήφιο που δεν παρακολούθησε αυτή τη σειρά ισότιμο για διεκδίκηση διορισμού.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.