|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 2 ΑΑΔ 643
23 Νοεμβρίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΟΣ ΧΑΡΤΟΥΜΠΑΛΟΣ,
Εφεσείων,
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 40/2009)
Θήραμα ― Προστασία θηράματος ― Ο περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμος του 2003, Ν.152(Ι)/2003 ― Δημιουργία αδικήματος αυστηρής ευθύνης προς διασφάλιση των σκοπών του Νόμου ― Κατά πόσο η ιδιοκτησία της γης εντός της οποίας διαπράττεται το αδίκημα, αποτελεί συστατικό του στοιχείο.
Απόδειξη ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Αξιολόγηση αξιοπιστίας μαρτύρων ― Αποτελεί κατ' εξοχήν έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου ― Προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου.
Απόδειξη ― Αντιφατική μαρτυρία ― Όταν οι αντιφάσεις στη μαρτυρία δεν είναι ουσιώδεις σε βαθμό που θα μπορούσαν να κλονίσουν την αξιοπιστία μάρτυρα, το Εφετείο δεν επεμβαίνει.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου βρήκε ένοχο τον εφεσείοντα σε κατηγορία κατοχής απαγορευμένων μέσων σύλληψης ή θανάτωσης αγρίων πτηνών, καθώς και σε κατηγορία καταδίωξης θηράματος με την χρήση διχτύων κατά παράβαση των Άρθρων 2, 3, 11(2) (δ) και 11(5), 44 (1) (α), 45 (1), 88, 90 και 100 του περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003, Ν.152(Ι)/2003. Τα εν λόγω αδικήματα διαπράχθηκαν εντός της νεκρής ζώνης.
Ο εφεσείων καταχώρησε έφεση αμφισβητώντας τη διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η μαρτυρία αποδείκνυε πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας το συστατικό στοιχείο των αδικημάτων που αντιμετώπιζε. Συγκεκριμένα υποστήριζε ότι δεν προσκομίστηκε οποιαδήποτε θετική μαρτυρία για απόδειξη κατοχής των διχτύων από τον εφεσείοντα και της «ένοχης γνώσης του» όπως την αποκαλούσε και επίσης ότι δεν ελήφθη υπ' όψιν ότι δεν αποδείχθηκε ότι ο εφεσείων είχε φυσική κατοχή των διχτύων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 44 του Νόμου 152(Ι)/03 δημιουργεί αδίκημα αυστηρής ευθύνης. Είναι δε γνωστό ότι στα αδικήματα αυτής της φύσης δεν απαιτείται η απόδειξη ούτε γνώσης, ούτε πρόθεσης.
2. Εκτός αν αποδειχθεί ότι υπάρχει ειδική άδεια από τον Υπουργό, αρκεί η απλή απόδειξη της κατοχής, εισαγωγής ή κατασκευής, για να αποδειχθεί το αδίκημα. Επίσης δεν χωρεί αμφιβολία ότι πρόθεση του νομοθέτη ήταν η δημιουργία αδικήματος απόλυτης ευθύνης ώστε να διασφαλιστούν οι σκοποί του Νόμου.
3. Υπήρχε θετική μαρτυρία για απόδειξη της κατοχής των διχτύων από τον εφεσείοντα, αφού ο ίδιος θεάθηκε και αναγνωρίστηκε τόσο να κατεβάζει τα δίχτυα και να απομακρύνεται, όσο και να παραδέχεται στη συνέχεια στον αξιωματικό του αποσπάσματος της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών Μ.Κ.1, ο οποίος τον αντιλήφθηκε ενώ περιπολούσε στην περιοχή μαζί με άλλους, ότι ήταν και ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου τεμαχίου. Και αυτό παρ' όλον ότι αργότερα ισχυρίστηκε ότι το τεμάχιο ήταν χαλίτικο και ότι είχε μεταβεί στην περιοχή για να ταΐσει τους χοίρους που εκτρέφει.
4. Στη μαρτυρία του Μ.Κ.1 δεν έχουν εντοπισθεί οποιεσδήποτε αντιφάσεις ή κενά που να υποστηρίζουν την εκδοχή του εφεσείοντος.
5. Η κυριότητα της γης εντός της οποίας ήταν στημένα τα δίχτυα δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο του αδικήματος. Για τον λόγο αυτό, δεν θα έπρεπε να αποδειχθεί και με άλλη μαρτυρία η ιδιοκτησία του συγκεκριμένου τεμαχίου, ήτοι, ότι αυτό ανήκε στον εφεσείοντα.
6. Δεν έχει τεκμηριωθεί οποιοσδήποτε λόγος για επέμβαση του Εφετείου στις διαπιστώσεις επί της αξιοπιστίας, ούτε του εφεσείοντος, αλλά ούτε και του Μ.Κ.1.
7. Ο Μ.Κ.1, ως αυτόπτης μάρτυρας, ήταν σε θέση να αναγνωρίσει τον εφεσείοντα, η δε κατάθεσή του σε σχέση με το θέμα αυτό, ήταν πειστική και δεν αποτελούσε προϊόν προκατάληψης από τον Μ.Κ.1 προς τον εφεσείοντα, όπως ο τελευταίος ισχυριζόταν.
Η έφεση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Κιτρομηλίδης v. Αστυνομίας (2009) 2 A.A.Δ. 162.
Έφεση εναντίον Kαταδίκης και Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Aμμοχώστου (Γεωργίου-Aντωνίου, E.Δ.), (Ποινική Yπόθεση Aρ. 1054/08), ημερομηνίας 2/12/08 και 9/12/08.
Τ. Μ. Κυρμίτσης, για τον Εφεσείοντα.
Λ. Χατζηαθανασίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου απαγγέλλεται από το Δικαστή Νικολαΐδη.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων καταδικάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου ότι σε τεμάχιο γης ιδιοκτησίας του που βρίσκεται στη νεκρή ζώνη είχε εγκατεστημένα δίχτυα για σύλληψη και κακοποίηση πτηνών. Αντιμετώπισε την κατηγορία της κατοχής απαγορευμένων μέσων σύλληψης ή θανάτωσης αγρίων πτηνών, καθώς και την κατηγορία καταδίωξης θηράματος με τη χρήση διχτύων κατά παράβαση των Άρθρων 2, 3, 11 (2) (δ) και 11 (5), 44 (1) (α), 45 (1), 88, 90 και 100 του περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003, Ν.152(Ι)/2003.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία ο Μ.Κ.1, μέλος της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών, ενώ περιπολούσε με άλλους στη νεκρή ζώνη αντιλήφθηκε άτομα τα οποία είχαν φτάσει στη σκηνή, να κατεβάζουν και να μεταφέρουν μακρυά με αυτοκίνητο δίχτυα για παγίδευση πουλιών. Όταν οι άντρες με τα αυτοκίνητα εγκατέλειψαν την περιοχή, ο μάρτυς αφού πλησίασε είδε φτερά, κεφάλια πουλιών και άδεια φυσίγγια. Αντιλήφθηκε επίσης λάστιχα γεμισμένα με μπετόν, στα οποία ήταν στερεωμένοι πάσαλοι, καθώς και μεγαλύτερους πασάλους στο έδαφος, αλλά και δύο μπαταρίες αυτοκινήτων. Ενώ απομακρυνόταν, ύστερα από λίγο από τη σκηνή, είδε τον εφεσείοντα να πλησιάζει με το αυτοκίνητό του. Ο εφεσείων συστήθηκε στον αξιωματικό του αποσπάσματος ως ο ιδιοκτήτης της γης και όταν του ζητήθηκαν εξηγήσεις ανέφερε ότι δεν γνώριζε οτιδήποτε για το θέμα. Ο Μ.Κ.1 ήταν σίγουρος ότι ένας από τους άνδρες που κατέβασαν τα δίχτυα ήταν ο εφεσείων τον οποίο, ας σημειωθεί, είχε φωτογραφήσει όταν προσπαθούσε να κατεβάσει τα δίχτυα.
Ο εφεσείων σε ένορκη γραπτή του κατάθεση ισχυρίστηκε ότι επισκέφθηκε χαλίτικο τεμάχιο για να ταΐσει τους χοίρους που εκτρέφει εκεί. Είδε από μακριά δύο άνδρες της Ειρηνευτικής Δύναμης να βγάζουν φωτογραφίες και στη συνέχεια συνομίλησε με ένα από αυτούς, ο οποίος του ζήτησε να του δείξει την άδεια για είσοδο στη νεκρή ζώνη. Λόγω του ότι δεν είχε τέτοια άδεια του ζητήθηκε το όνομά του. Ο ίδιος, ισχυρίστηκε, δεν είχε δει δίχτυα, αλλά και αν υπήρχαν δεν ήταν δικά του και πιθανόν να τα είχαν τοποθετήσει στο χώρο άλλοι.
Κατ' έφεση ο εφεσείων υποστήριξε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο λανθασμένα αποφάνθηκε ότι η μαρτυρία αποδείκνυε πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας το συστατικό στοιχείο των αδικημάτων που αντιμετώπιζε. Συγκεκριμένα υποστηρίζει ότι δεν προσκομίστηκε οποιαδήποτε θετική μαρτυρία για απόδειξη της κατοχής των διχτύων από τον εφεσείοντα και της «ένοχης γνώσης του» όπως την αποκαλεί. Υποστηρίζει ακόμα ότι δεν ελήφθη υπ' όψιν ότι δεν αποδείχθηκε ότι ο εφεσείων είχε φυσική κατοχή των διχτύων.
Προς υποστήριξη των επιχειρημάτων του ο δικηγόρος του εφεσείοντα ανέφερε αριθμό υποθέσεων, τόσο από την αγγλική, όσο και από την κυπριακή νομολογία για να καταλήξει ότι εφ' όσον πρόκειται για ποινικό αδίκημα, πέραν από τη φυσική κατοχή πρέπει να αποδεικνύεται πάντα και η «ένοχη γνώση» κάποιου. Υποθέτουμε ότι εννοεί την υποκειμενική υπόσταση (mens rea) του αδικήματος.
Δεν συμφωνούμε με το τελευταίο επιχείρημα, αφού είναι γνωστό ότι στα αδικήματα απόλυτης (ή αυστηρής) ευθύνης δεν απαιτείται η απόδειξη ούτε γνώσης, ούτε πρόθεσης. Και όπως έχει λεχθεί στην υπόθεση Κιτρομηλίδης ν. Αστυνομίας (2009) 2 A.A.Δ. 162, το Άρθρο 44 του Νόμου 152(Ι)/03 δημιουργεί αδίκημα απόλυτης ευθύνης. Κατά συνέπεια αρκεί η απόδειξη κατοχής και δεν απαιτείται περαιτέρω απόδειξη πρόθεσης ή γνώσης.
Στην υπόθεση Κιτρομηλίδης ν. Αστυνομίας, ανωτέρω, τονίστηκε ότι, εκτός αν αποδειχθεί ότι υπάρχει ειδική άδεια από τον Υπουργό, αρκεί η απλή απόδειξη της κατοχής, εισαγωγής ή κατασκευής, για να αποδειχθεί το αδίκημα. Τονίστηκε επίσης ότι δεν χωρεί αμφιβολία ότι πρόθεση του νομοθέτη ήταν η δημιουργία αδικήματος απόλυτης ευθύνης ώστε να διασφαλιστούν οι σκοποί του Νόμου.
Περαιτέρω, όμως, δεν συμφωνούμε ότι δεν υπήρχε θετική μαρτυρία για απόδειξη της κατοχής των διχτύων από τον εφεσείοντα, αφού ο ίδιος θεάθηκε και αναγνωρίστηκε τόσο να κατεβάζει τα δίχτυα και να απομακρύνεται, όσο και να παραδέχεται στη συνέχεια στον αξιωματικό του αποσπάσματος της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών ότι ήταν και ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου τεμαχίου. Και αυτό παρ' όλον ότι αργότερα ισχυρίστηκε ότι το τεμάχιο ήταν χαλίτικο και ότι είχε μεταβεί στην περιοχή για να ταΐσει τους χοίρους που εκτρέφει.
Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι το δικαστήριο δέχθηκε ως απόλυτα αληθή τη μαρτυρία του Μ.Κ.1, ενώ αντίθετα απέρριψε τη μαρτυρία του εφεσείοντα. Δεν έχουμε επισημάνει στη μαρτυρία του Μ.Κ.1 οποιεσδήποτε ουσιώδεις αντιφάσεις ή κενά που να υποστηρίζουν την εκδοχή του εφεσείοντα. Περαιτέρω το δικαστήριο δέχτηκε και την αναφορά του Μ.Κ.1 ότι λόγω ειδικής εκπαίδευσης που έτυχε στο F.B.I. δεν ξεχνά ποτέ του ένα πρόσωπο και μπορεί να το αναγνωρίσει ακόμα και μετά την παρέλευση χρόνου, μέσα στο πλήθος. Δεν υπήρχε ανάγκη να προσκομιστεί, όπως ζητήθηκε από τον εφεσείοντα, οποιοσδήποτε επίσημος τίτλος ότι ο μάρτυρας έτυχε τέτοιας εκπαίδευσης, ούτε και να παρουσιαστεί οποιαδήποτε μαρτυρία που να το αποδεικνύει. Απλώς το δικαστήριο, όπως είχε κάθε δικαίωμα, δέχτηκε την εκδοχή του μάρτυρα ως αληθή.
Ο δεύτερος λόγος έφεσης αναφέρεται στον ισχυρισμό ότι το πρωτόδικο δικαστήριο λανθασμένα στηρίχθηκε στο ότι η γη στην οποία διεπράχθη το αδίκημα είναι ιδιοκτησίας του εφεσείοντα, συμπέρασμα το οποίο είναι λανθασμένο. Ο εφεσείων υποστηρίζει ότι δεν προσήχθη καμιά μαρτυρία που να αποδεικνύει ότι η γη στην οποία βρίσκονταν τα δίχτυα ανήκε στον ίδιο.
Ήδη έχουμε δει ότι σύμφωνα με μαρτυρία που το δικαστήριο αποδέχτηκε ως αληθή, ο εφεσείων ακούστηκε να παραδέχεται στον επί κεφαλής του αποσπάσματος των Ηνωμένων Εθνών ότι ήταν ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου τεμαχίου. Συνεπώς, δεν βλέπουμε οποιοδήποτε λόγο γιατί θα έπρεπε να αποδειχτεί και με άλλη μαρτυρία η ιδιοκτησία του συγκεκριμένου τεμαχίου. Εξ άλλου θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, εν πάση περιπτώσει, η κυριότητα της γης εντός της οποίας ήταν στημένα τα δίχτυα δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο του αδικήματος, αφού τα συγκεκριμένα αδικήματα μπορούν να τελεστούν και εντός ακινήτου η ιδιοκτησία του οποίου δεν ανήκει στον κατηγορούμενο.
Ο εφεσείων υποστηρίζει ακόμα ότι το δικαστήριο λανθασμένα αξιολόγησε την ένορκη μαρτυρία του Μ.Κ.1. Δεν έχουμε πεισθεί από όλα όσα αναφέρει ότι οι κατ' ισχυρισμόν αντιφάσεις στην κατάθεση του συγκεκριμένου μάρτυρα είναι τέτοιες που να δικαιολογούν συμπέρασμα αναξιοπιστίας.
Αλλά ο εφεσείων παραπονείται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο λανθασμένα εξέτασε και τη δική του ένορκη μαρτυρία, αφού έδωσε υπέρμετρη βαρύτητα σε μη ουσιώδεις αντιφάσεις ή κενά.
Όπως είπαμε και προηγουμένως το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε τη μαρτυρία του εφεσείοντα ως μη αληθή. Είναι γνωστό ότι τυχόν αντιφάσεις ή αδυναμίες που μπορεί να υπάρχουν στη μαρτυρία, δεν αποτελούν λόγο επέμβασης του Εφετείου, εκτός αν είναι τόσο σημαντικές ούτως ώστε να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα αποδέχτηκε τη μαρτυρία αυτή ως αξιόπιστη. Δεν βρίσκουμε οποιονδήποτε λόγο να επέμβουμε στις διαπιστώσεις επί της αξιοπιστίας ούτε του εφεσείοντα, αλλά ούτε και του Μ.Κ.1.
Ο εφεσείων παραπονείται ακόμα ότι το δικαστήριο λανθασμένα δέχτηκε την κατάθεση ως τεκμηρίων των φωτογραφιών και των ψηφιακών δίσκων. Όπως ήδη έχουμε πει ο Μ.Κ.1 ανέφερε στη μαρτυρία του ότι φωτογράφησε πρόσωπα να κατεβάζουν τα δίχτυα, αλλά και την περιοχή, κατέθεσε μάλιστα ψηφιακούς δίσκους στους οποίους βρίσκονταν αποθηκευμένες οι φωτογραφίες αυτές. Ο εφεσείων παραπονείται ότι οι φωτογραφίες δεν δόθηκαν προηγουμένως στην υπεράσπιση. Η στέρηση της δυνατότητας εξέτασης του υλικού είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα πάντα με τον εφεσείοντα, την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του.
Ούτε αυτό το επιχείρημα ευσταθεί. Στον εφεσείοντα δόθηκε χρόνος για να εξετάσει τις φωτογραφίες σε υπολογιστή του δικαστηρίου, πράγμα το οποίο έπραξε. Περαιτέρω, όχι μόνο δεν προσκόμισε οποιαδήποτε μαρτυρία για αμφισβήτηση της αυθεντικότητας, ούτε καν αντεξέτασε επί του θέματος. Ο εφεσείων είχε κάθε ευκαιρία να ζητήσει ακόμα και αναβολή της διαδικασίας, αν είχε οποιαδήποτε αμφιβολία για την αυθεντικότητα των φωτογραφιών. Όμως θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι η σημασία των φωτογραφιών φαίνεται να είναι περιορισμένη, αφού η μαρτυρία εναντίον του εφεσείοντα ήταν κυρίως η κατάθεση του Μ.Κ.1 ο οποίος ρητά και σαφώς κατέθεσε ότι τον είδε να κατεβάζει τα δίχτυα και να τα φορτώνει σε αυτοκίνητο και στη συνέχεια ύστερα από λίγο να τους πλησιάζει και να παραδέχεται ότι ήταν ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου τεμαχίου.
Ο έκτος λόγος έφεσης εξαντλείται στον ισχυρισμό ότι το δικαστήριο λανθασμένα εξήγαγε το συμπέρασμα ότι η αναγνώριση του εφεσείοντα από τον Μ.Κ.1 ήταν πειστική, επειδή έτυχε ειδικής εκπαίδευσης. Περαιτέρω υποστηρίζει ότι δεν ελήφθη υπ' όψιν ότι ο Μ.Κ.1 ήταν προκατειλημμένος εναντίον του εφεσείοντα ένεκα του ότι είχε συμβεί κάποιο επεισόδιο στην ίδια περιοχή μεταξύ ανδρών των Ηνωμένων Εθνών στο οποίο είχαν ριφθεί πυροβολισμοί.
Ο ισχυρισμός για προκατάληψη είναι τουλάχιστον αστείος. Ο Μ.Κ.1 δεν μπορούσε να είναι προκατειλημμένος εναντίον του εφεσείοντα γιατί, ίσως, κάποιοι άλλοι, σε μια άλλη περίπτωση, ήταν αναμεμειγμένοι σε επεισόδιο στην ίδια περιοχή. Περαιτέρω, θα πρέπει να λεχθεί ότι την ειδική εκπαίδευση ο μάρτυρας ανέφερε απλώς για να ενισχύσει τη θετική αναγνώριση του εφεσείοντα από αυτόν. Δεν χρειάζεται και ειδική εκπαίδευση για να αναγνωρίσεις άτομο το οποίο είδες σε δύο περιπτώσεις και ιδίως με το οποίο συνομίλησες για κάποιο χρόνο μαζί του.
Η έφεση απορρίπτεται.
Η έφεση απορρίπτεται.