|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 2 ΑΑΔ 254
9 Ιουνίου, 2003
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΦΡΑΝΤΖΗΣ,
Εφεσείων,
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 7395)
Ποινή ― Διάρρηξη καταστήματος και κλοπή ― Βεβαρημένο ποινικό μητρώο ― Αντίξοες και τραγικές οικογενειακές και προσωπικές περιστάσεις ― Αίτημα κατηγορουμένου για λήψη υπόψη κατά την επιμέτρηση της ποινής τη διάπραξη μεγάλου αριθμού άλλων αδικημάτων κατά περιουσίας, ήτοι διαρρήξεων και κλοπών και πλαστογραφίας ― Επιβολή ποινής φυλάκισης δεκαοκτώ μηνών ― Επίκληση λόγων δημιουργίας ευμενούς περιβάλλοντος για απάμβλυνση των προβλημάτων της συζύγου του εφεσείοντος η οποία θα προέκυπτε από την αποφυλάκισή του ― Αποφασίστηκε, κατά πλειοψηφία, ότι δεν συνιστούσε εξαιρετικές περιστάσεις για μείωση της ποινής υπό του Εφετείου για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους.
Ο εφεσείων καταχώρησε την παρούσα έφεση για μείωση της ποινής φυλάκισης δεκαοκτώ μηνών που του είχε επιβληθεί για διάρρηξη καταστήματος και κλοπή. Ο συνήγορος του υποστήριξε ότι όπου μεσολαβεί αλλαγή περιστάσεων η ποινή μπορεί για ανθρωπιστικούς λόγους να περιοριστεί οπότε, υπό αυτή την έννοια, η αρχικώς επιβληθείσα ποινή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως υπερβολική και εισηγήθηκε πως εδώ υπήρξε στο μεταξύ κάποια διαφοροποίηση. Παρουσίασε σχετικά με το θέμα επιστολή του Υπουργείου Υγείας αναφορικά με την κατάσταση της υγείας της συζύγου του εφεσείοντος.
Ήταν η θέση του εφεσείοντος ότι η όσο το δυνατό πιο γρήγορη απόλυσή του από τις φυλακές θα απέβαινε ενεργητική για τη σύζυγό του, η οποία έχοντας ψυχικά τραύματα από τις δικές της τραγικές οικογενειακές περιστάσεις είχε καταφύγει στον αλκοολισμό και υποβαλλόταν σε ειδική ψυχιατρική και φαρμακευτική αγωγή.
Τα παιδιά του ζεύγους καθώς και το παιδί της συζύγου του εφεσείοντος από προηγούμενο γάμο της έχουν τεθεί υπό τη φροντίδα των Υπηρεσειών Κοινωνικής Ευημερίας ένεκα της προφανούς αδυναμίας των γονέων τους.
Αποφασίστηκε ότι:
Α. Υπό Νικολάου, Δ., συμφωνούντος και του Αρτεμίδη, Δ.:
1. Η εν λόγω επιστολή δεν παρουσιάζει εικόνα στην ουσία διαφορετική από εκείνη που είχε δοθεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο με την Έκθεση Κοινωνικής Έρευνας.
2. Για πολλά χρόνια τώρα ο εφεσείων λόγω και δικής του αδυναμίας, δεν μπόρεσε να συμβάλει θετικά στη δημιουργία ευμενούς περιβάλλοντος για απάμβλυνση των προβλημάτων της συζύγου του, αλλ' αντιθέτως επέτεινε και αυτός την κατάσταση με την εγκληματική δραστηριότητά του.
3. Η επιβληθείσα ποινή ήταν προδήλως επιεικής και δεν δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου για μείωσή της.
Β. Υπό Χατζηχαμπή, Δ.:
Οι ενώπιον του Δικαστηρίου αποκαλυφθείσες συνθήκες είναι τόσο κραυγαλέα τραγικές, επιβεβαιώνοντας ότι οι παρανομούντες είναι συνήθως δυστυχισμένοι άνθρωποι, που έστω και η περιορισμένη δυνατότητα θετικής συμβολής του εφεσείοντα στην προσπάθεια για κάποιας μορφής ευημερία της οικογένειας του, που ίσως μόνο η ιδιαίτερη σχέση τους θα μπορούσε να φέρει, να υπερισχύει του οφέλους διατήρησης μιας κατά τα άλλα ορθής ποινής.
Η έφεση απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία.
Έφεση εναντίον Ποινής.
Έφεση από τον κατηγορούμενο εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, (Υπ. Αρ. 266/02), ημερ. 11/12/02, με την οποία προσβάλλει ως έκδηλα υπερβολική την ποινή της δεκαοκτάμηνης φυλάκισης που του επεβλήθη για διάρρηξη καταστήματος και κλοπή.
Ε. Χειμώνας, για τον Εφεσείοντα.
Ν. Κέκκος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Η απόφαση της πλειοψηφίας, Αρτεμίδη και Νικολάου, Δ.Δ., θα δοθεί από τον Νικολάου, Δ. Ο Χατζηχαμπής, Δ. θα δώσει διιστάμενη απόφαση.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ο εφεσείων είναι ηλικίας τριάντα οκτώ χρόνων. Στερήθηκε ομαλής οικογενειακής ζωής αφού οι γονείς του χώρισαν όταν αυτός βρισκόταν σε νηπιακή ηλικία. Με τον πατέρα του δεν είχε ποτέ επικοινωνία ενώ η μητέρα του έπασχε ψυχικά. Χωρίς τα εφόδια που παίρνει κανείς από την οικογένεια, πολύ δυσκολότερα είναι που αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες της ζωής. Και ο εφεσείων, χωρίς συμπαράσταση από οπουδήποτε, υπέκυψε από ενωρίς σε πειρασμούς. Από ηλικίας δώδεκα χρόνων άρχισε να καπνίζει χασίς και στα δεκαεπτά του άρχισε να κάνει χρήση ηρωίνης και κοκαΐνης. Απασχολήθηκε για κάποιο διάστημα ως οδηγός ταξί αλλά ένεκα της κατάστασης της υγείας του, από τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ, του αφαιρέθηκε η άδεια. Παραμένει, για πολλά χρόνια τώρα, άνεργος και συντηρείται με δημόσιο βοήθημα. Το 1989 τέλεσε γάμο με την Αθηνά Πολίτη, οι οικογενειακές περιστάσεις της οποίας ήταν ακόμα δυσμενέστερες από τις δικές του. Αυτή ήταν ηλικίας επτά χρόνων όταν ο πατέρας της δολοφόνησε μπροστά της τη μητέρα της. Με ανεξίτηλα ψυχικά τραύματα, η Αθηνά Πολίτη κατέφυγε στον αλκοολισμό και από καιρό υποβάλλεται σε ειδική ψυχιατρική και φαρμακευτική αγωγή και μάλιστα, κατά διαστήματα, υπό περιορισμό με δικαστικό διάταγμα. Χωρίς δυστυχώς ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Παιδί του ζεύγους ηλικίας τώρα τεσσάρων χρόνων όπως και άλλο παιδί ηλικίας έντεκα χρόνων που η κυρία Πολίτη είχε αποκτήσει από προηγούμενο δεσμό, έχουν τεθεί υπό τη φροντίδα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ένεκα της προφανούς αδυναμίας των γονέων τους. Το ίδιο ισχύει και για το τρίτο παιδί του ζεύγους, το οποίο γεννήθηκε πριν από μερικούς μήνες.
Στις 11 Δεκεμβρίου 2002 ο εφεσείων παραδέχθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου ενοχή σε αδίκημα διάρρηξης καταστήματος και κλοπής. Ζήτησε όπως κατά την επιμέτρηση της ποινής ληφθεί υπόψη και η διάπραξη μεγάλου αριθμού άλλων αδικημάτων κατά περιουσίας, ήτοι, διαρρήξεων, κλοπών και πλαστογραφίας. Ο εφεσείων βαρυνόταν δε με προηγούμενες καταδίκες για παρόμοια αδικήματα για τα οποία του είχαν επιβληθεί ποινές φυλακίσεων, στην επιμέτρηση των οποίων, σε κάθε περίπτωση, λήφθηκαν υπόψη και πολλά άλλα παρόμοια αδικήματα που είχε διαπράξει: στις 5 Ιουνίου 1996 καταδικάστηκε σε φυλάκιση έξι μηνών, στις 17 Οκτωβρίου 1997 σε φυλάκιση δύο ετών και στις 14 Σεπτεμβρίου 1998 σε φυλάκιση οκτώ μηνών.
Στην παρούσα υπόθεση το Επαρχιακό Δικαστήριο κατά την επιμέτρηση της ποινής έλαβε υπόψη τα όσα με λεπτομέρεια περιείχε η Έκθεση Κοινωνικής Έρευνας αναφορικά με τις οικογενειακές και προσωπικές περιστάσεις του εφεσείοντος και της συζύγου του, όπως και τις επεξηγήσεις στις οποίες προέβη ο τότε συνήγορός του. Ας σημειωθεί ότι σε σχέση με μερικά από τα αδικήματα τα οποία ο εφεσείων είχε ζητήσει να ληφθούν υπόψη κατηγορείτο και η σύζυγός του. Αλλά η δίωξη εναντίον της διακόπηκε ένεκα, όπως αντιληφθήκαμε, της τραγικότητας της κατάστασης. Στον εφεσείοντα το Επαρχιακό Δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης δεκαοκτώ μηνών.
Με την έφεση, την οποία ο εφεσείων άσκησε αυτοπροσώπως, προβάλλεται ότι η εν λόγω ποινή είναι υπερβολική. Όταν ήχθη η υπόθεση ενώπιόν μας δώσαμε οδηγίες για νομική αρωγή ώστε ο εφεσείων να έχει το ωφέλημα των υπηρεσιών συνηγόρου και στο Εφετείο. Ο συνήγορός του αναγνώρισε στην αγόρευσή του ότι η ποινή δεν θα μπορούσε να χαραστηριστεί ως υπερβολική. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως όπου μεσολαβεί αλλαγή περιστάσεων η ποινή μπορεί για ανθρωπιστικούς λόγους να περιοριστεί οπότε, υπό αυτή την έννοια, η αρχικώς επιβληθείσα ποινή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως υπερβολική και εισηγήθηκε πως εδώ υπήρξε στο μεταξύ κάποια διαφοροποίηση. Παρουσίασε σχετικά με το θέμα επιστολή, ημερ. 4 Μαρτίου 2003, του Υπουργείου Υγείας αναφορικά με την κατάσταση υγείας της συζύγου του εφεσείοντος. Η εν λόγω όμως επιστολή δεν παρουσιάζει εικόνα στην ουσία διαφορετική από εκείνη που είχε δοθεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο με την Έκθεση Κοινωνικής Έρευνας.
Ήταν η θέση του εφεσείοντος ότι η όσο το δυνατό πιο γρήγορη απόλυσή του από τις φυλακές θα αποβεί ευεργητική για τη σύζυγό του. Εξήγησε ότι η σύζυγός του, η οποία τώρα διαμένει με αδελφή της, χρειάζεται έλεγχο και φροντίδα που μόνο αυτός μπορεί να της προσφέρει. Παρατηρούμε με λύπη ότι για πολλά χρόνια τώρα ο εφεσείων λόγω και δικής του αδυναμίας, την οποία βέβαια κατανοούμε, δεν μπόρεσε να συμβάλει θετικά στη δημιουργία ευμενούς περιβάλλοντος για απάμβλυνση των προβλημάτων της συζύγου του, αλλ' αντιθέτως επέτεινε και αυτός την κατάσταση με την εγκληματική δραστηριότητά του.
Ο συνήγορος του εφεσείοντος εξήγησε πάντως ότι παρόλον που σε ελάχιστο χρονικό διάστημα θα συμπληρωνόταν η έκτιση της προσβληθείσας ποινής - απέμεναν, καθώς είπε, μόνο περίπου είκοσι ημέρες - εντούτοις αν μειωνόταν η ποινή ίσως το μέρος που ο εφεσείων θα είχε εκτίσει πέραν του εν τέλει καθορισθέντος, να λαμβανόταν υπόψη υπέρ του σε σχέση με προηγούμενη φυλάκισή του για την οποία του είχε δοθεί αναστολή υπό όρους βάσει των οποίων θα είχε τώρα να την εκτίσει και εκείνη. Είναι βέβαια αυτονόητο πως δεν υπάρχει δυνατότητα για μια τέτοια διασύνδεση.
Έχουμε εξετάσει την υπόθεση με κάθε δυνατή προσοχή. Δεν μας αφήνει ασυγκίνητους το δράμα του εφεσείοντος και της συζύγου του. Όμως δεν διακρίναμε οποιοδήποτε σφάλμα στην προσέγγιση του Επαρχιακού Δικαστηρίου το οποίο, όπως διαπιστώσαμε, αντικρίζοντας την περίπτωση με ανησυχία αλλά και με ευαισθησία, επέβαλε στον εφεσείοντα ποινή που κατά τη γνώμη μας ήταν προδήλως επιεικής. Και δεν διακρίναμε ο,τιδήποτε το οποίο θα μπορούσε να δικαιολογήσει επέμβαση του Εφετείου.
Η έφεση απορρίπτεται.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Η έφεση προσβάλλει ως έκδηλα υπερβολική την ποινή της δεκαοκτάμηνης φυλάκισης που επεβλήθη στον Εφεσείοντα για διάρρηξη καταστήματος και κλοπή.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσείοντα, αγορεύοντας σε στήριξη της έφεσης, δεν αμφισβήτησε ότι η ποινή αυτή καθ' αυτή δεν θα ήταν, υπό συνήθεις συνθήκες, έκδηλα υπερβολική για τέτοιο αδίκημα εφ' όσον μάλιστα ελήφθησαν υπ' όψη και άλλες δεκαπέντε υποθέσεις παρομοίας φύσεως ο δε Εφεσείων βαρύνεται με τρεις προηγούμενες καταδίκες σε φυλάκιση για επίσης παρομοίας φύσεως αδικήματα. Εισηγήθηκε όμως ότι συντρέχουν άκρως εξαιρετικές οικογενειακές συνθήκες του Εφεσείοντα που δικαιολογούν παρέμβασή μας.
Αυτές αφορούν όχι τόσο το πρόσωπο του Εφεσείοντα, τραγικές και αν προκύπτουν από την αναφορά του Γραφείου Ευημερίας οι συνθήκες των γονέων του και του ιδίου από νεαρής ηλικίας, όσο το πρόσωπο της συζύγου του. Ως να μην αρκούσε, όταν ο Εφεσείων ήταν δύο ετών, ο χωρισμός των γονέων του και η απομάκρυνση του πατέρα του, και ακόλουθα η καταβάρθρωση της ψυχικής υγείας της μητέρας του και ο δικός του εθισμός στα ναρκωτικά, η σύζυγος του Εφεσείοντα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα αλκοολισμού και ακολουθεί ειδική ψυχιατρική και φαρμακευτική αγωγή παραμένοντας κατά διαστήματα και στο ψυχιατρείο. Το έναυσμα για τον ανεπανόρθωτο τραυματισμό της ψυχικής υγείας της φαίνεται να ήταν η δολοφονία της μητέρας της από τον πατέρα της στην παρουσία της όταν ήταν μόλις 7 ετών. Το παιδί τους καθώς και ένα παιδί της συζύγου του Εφεσείοντα από προηγούμενο δεσμό είναι με θετή οικογένεια, ενώ πολύ πρόσφατα απέκτησαν άλλο ένα παιδί.
Με αυτά τα δεδομένα, ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσείοντα εισηγήθηκε ότι η παρουσία του Εφεσείοντα κοντά στη σύζυγό του της είναι απαραίτητη ώστε να έχει τη φροντίδα και τη στήριξη που χρειάζεται τόσο για τον εαυτό της όσο και για το νεογέννητο παιδί τους.
Φρονώ ότι με αυτά τα δεδομένα, που δεν αμφισβητούνται από την άλλη πλευρά, η ποινή της δεκαοκτάμηνης φυλάκισης απολήγει να είναι όντως υπερβολική. Ο ευπαίδευτος Δικαστής, θέτοντας την έμφαση στη σοβαρότητα του αδικήματος και στην ανάγκη επιβολής αποτρεπτικής ποινής, έθεσε σε δεύτερη μοίρα τα οικογενειακά δεδομένα του Εφεσείοντα. Αν και βεβαίως είναι ορθό ότι οι προσωπικές συνθήκες δεν έχουν βαρύνουσα σημασία προκειμένου για σοβαρά αδικήματα και μάλιστα όταν πρόκειται για σωρεία αδικημάτων από πρόσωπο που δεν είναι νεαρό και που ήδη βαρύνεται με προηγούμενες καταδίκες, εν τούτοις θεωρώ την προκειμένη περίπτωση ως περίπτωση στην οποία, όλως εξαιρετικώς, οι καθ΄όλα εξαιρετικά αντίξοες οικογενειακές συνθήκες του Εφεσείοντα δικαιολογούν επιεικέστερη αντίκριση του.
Δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε αν ο Εφεσείων όντως θα μπορέσει να ανταποκριθεί, όπως λέγει, στην ανάγκη που η σύζυγός του ιδιαιτέρως και το νεογέννητο παιδί του τον έχουν. Η πρόσφατη ποινική διαγωγή του, στην οποία φαίνεται να εμπλέκετο και η σύζυγός του, αλλά και η προηγούμενη, συνηγορεί εναντίον τέτοιων προσδοκιών. Οι ενώπιον του Δικαστηρίου αποκαλυφθείσες συνθήκες όμως είναι τόσο κραυγαλέα τραγικές, επιβεβαιώνοντας ότι οι παρανομούντες είναι συνήθως δυστυχισμένοι άνθρωποι, που έστω και η περιορισμένη δυνατότητα θετικής συμβολής του Εφεσείοντα στην προσπάθεια για κάποιας μορφής ευημερία της οικογένειας του, που ίσως μόνο η ιδιαίτερη σχέση τους θα μπορούσε να φέρει, να υπερισχύει, κατά την άποψή μου των πραγμάτων, του οφέλους διατήρησης μιας κατά τα άλλα ορθής ποινής. Εξ άλλου, ο Εφεσείων έχει ήδη, όπως αντιλαμβάνομαι, εκτίσει τα δύο τρίτα της ποινής του και τιμωρηθεί αναλόγως. Η τιμωρία αυτή ήταν ακόμα πιο έντονη εφ' όσον δεν ήταν κοντά στη σύζυγό του κατά την, πρέπει να ήταν, μοναχικά δύσκολη περίοδο της εγκυμοσύνης και του τοκετού της.
Είναι γι' αυτούς τους λόγους που φρονώ ότι στην προκειμένη περίπτωση η υποχώρηση της πρέπουσας αυστηρότητας μπροστά στην ανάγκη των πραγμάτων και τη δυνατότητα, μικρή και αν είναι, προσφοράς πάσχοντα προς πάσχοντα, δεν θα ζημιώσει τους διαχρονικούς σκοπούς της δικαιοσύνης.
Καθ' όσον θα εξαρτάτο από εμένα, θα εμείωνα την ποινή σε δωδεκάμηνη φυλάκιση.
Η έφεση απορρίπτεται κατά πλειοψηφία.