|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D229
(2016) 1 ΑΑΔ 1127
9 Μαΐου, 2016
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΠΑΝΑΓΗ, ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΛΙΑΤΣΟΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/στές]
Σ' Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
1. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ,
2. ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΝΑ,
Αιτητές,
v.
ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Γενική Αίτηση Αρ. 1/2016)
Εκλογοδικείο ― Απορριπτική κατάληξη σε εκλογική αίτηση καταχωρισθείσα στο Εκλογοδικείο, με την οποία ζητούνταν διάφορες θεραπείες όπως η κήρυξη ακυρότητας τροποποιητικού νόμου, αναφορικά με την αύξηση του εκλογικού μέτρου για είσοδο στη δεύτερη και τρίτη κατανομή ― Δεν επρόκειτο περί αίτησης που αφορούσε σε βουλευτικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν, αλλά σε βουλευτικές εκλογές οι οποίες θα διεξάγονταν ― Δεν μπορούσε να θεωρηθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο ότι επρόκειτο περί αιτήσεως, για κήρυξη αντισυνταγματικότητας νομοθετικής πρόνοιας ως παραβιάζουσας το Ενωσιακό Δίκαιο, αλλά ούτε και εντοπιζόταν έρεισμα για παραπομπή της αίτησης αυτής σε οποιονδήποτε άλλο Δικαστήριο.
Εκλογοδικείο ― Απορριπτική κατάληξη και σε ενδιάμεση αίτηση για παραπομπή προδικαστικού ερωτήματος στο Δ.Ε.Ε. ― Υπό εξέταση τελούσε εκλογική αίτηση στην οποία, δεν εμπλέκετο οποιοδήποτε ζήτημα εφαρμογής του Δικαίου της Ένωσης και η σχετική Εθνική Νομοθεσία, δεν μπορούσε να ελεγχθεί με βάση τις αρχές του Ενωσιακού Δικαίου και συγκεκριμένα του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε..
Εκλογοδικείο ― Εκλογική αίτηση ― Άρθρα 85 και 145 του Συντάγματος ― Καθορίζουν τη δικαιοδοσία του Εκλογοδικείου ― Άρθρα 2 και 57 του Νόμου 72/1979, όπως τροποποιήθηκε ― Καθορίζουν τι είναι Εκλογική Αίτηση και πότε καταχωρίζεται ― Σημαίνει αίτηση δυνάμει του Άρθρου 57 η οποία καταχωρίζεται εντός 2 μηνών από της ημερομηνίας της δημοσιεύσεως του αποτελέσματος της Εκλογής, στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ― Καταχωρίζεται είτε από το Γενικό Εισαγγελέα, είτε από Εκλογέα εγγεγραμμένο στον Εκλογικό Κατάλογο και αφορά σε εκλογή η οποία διεξήχθη.
Εκλογοδικείο ― Εκλογική αίτηση ― Το αντικείμενο της εκλογικής αίτησης δεν μπορεί να είναι άλλο από την εγκυρότητα της εκλογής προσώπου στο βουλευτικό αξίωμα.
Ενωσιακό Δίκαιο ― Εκεί όπου εφαρμόζεται, έχει υπέρτερη ισχύ έναντι ακόμη και του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας ― Το Ενωσιακό Δίκαιο και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί πρωτογενές Ενωσιακό Δίκαιο, το οποίο εφαρμόζεται, τηρουμένης της αρχής της επικουρικότητας, μόνον όταν τα Κράτη Μέλη εφαρμόζουν το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ― Η εφαρμογή του Χάρτη δεν επεκτείνεται στη ρύθμιση εθνικών εκλογών.
Ενωσιακό Δίκαιο ― Θεμελιώδη δικαιώματα ― Δ.Ε.Ε. ― Τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στην έννομη τάξη της Ένωσης, μπορούν να εφαρμόζονται σε όλες τις καταστάσεις που διέπονται από το Δίκαιο της Ένωσης, αλλά όχι πέραν των καταστάσεων αυτών ― Το ΔΕΕ δεν μπορεί να εκτιμήσει εθνική κανονιστική ρύθμιση, που δεν εντάσσεται στο πλαίσιο του Δικαίου της Ένωσης, με γνώμονα τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.
[Πέραν των ως άνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της].
Η Αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα, ως απαράδεκτη, συμπαρασύρουσα και τη μονομερή αίτηση που καταχωρήθηκε στο πλαίσιο αυτής.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Μαυρογένης v. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 1034,
Alkagaren v. Hans Akerberg Fransson, C-617/10, ημερ. 26.2.2013, Δ.Ε.Ε.
Αίτηση.
Γ. Γεωργιάδης με Ντ. Βαρωσιώτη (κα), για τους Αιτητές.
Ξ. Ξενόπουλος με Χλ. Ξενοπούλου (κα), για τους Καθ' ων η αίτηση.
Παρών ο Έντιμος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας κ. Κ. Κληρίδης, ως Φίλος του Δικαστηρίου μαζί με την Γ. Χατζηχάννα (κα), Ανώτερη Δικηγόρο της Δημοκρατίας.
Παρών ο κ. Μιχάλης Μηνά, Αιτητής αρ. 2, Πρόεδρος του Κόμματος.
Ex tempore
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Νικολάτο, Π..
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η παρούσα καταχωρήθηκε ως Εκλογική Αίτηση ενώπιον του Εκλογοδικείου Κύπρου. Με αυτή ζητούνται διάφορες θεραπείες όπως η κήρυξη του Τροποιητικού Νόμου 181(Ι)/2015 δια του οποίου τροποποιείται το Άρθρο 33 του Βασικού Νόμου περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου του 1979, Ν. 72/1979, ως άκυρου και/ή ακυρώσιμου. Με το Νόμο εκείνο αυξήθηκε το εκλογικό μέτρο για είσοδο στη δεύτερη και τρίτη κατανομή, από 1.8% σε 3.6% και από 3.6% σε 7.2% αντίστοιχα.
Με την αίτηση ζητείται και διάταγμα παραπομπής προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ ως προς το κατά πόσον το γεγονός πως δεν παρέχεται η δυνατότητα αμφισβήτησης της νομιμότητας και/ή της αντισυνταγματικότητας του Ν. 72/1979, όπως τροποποιήθηκε, προγενέστερα της διεξαγωγής των Εκλογών και το δικαίωμα περιορίζεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα και όχι σε πολιτικά κόμματα, βρίσκεται σε αντίθεση με τα Άρθρα 6, 13, 14 και 18 της ΕΣΔΑ.
Με οδηγίες του παρόντος δικαστηρίου, το οποίο συνεδριάζει με πλήρη σύνθεση, για να επιληφθεί αιτήσεως την οποίαν οι αιτητές χαρακτήρισαν ως εκλογική, τόσο οι διάδικοι, όσο και ο Έντιμος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ο οποίος εμφανίζεται ως φίλος του Δικαστηρίου, καταχώρησαν γραπτές αγορεύσεις.
Στα πλαίσια της Εκλογικής Αίτησης καταχωρήθηκε και Μονομερής Αίτηση, από τους αιτητές, για προδικαστική παραπομπή νομικού ερωτήματος στο ΔΕΕ. Το νομικό ερώτημα αφορά σε πιθανή παραβίαση του Ενωσιακού Δικαίου και συγκεκριμένα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τις σχετικές πρόνοιες του Κυπριακού Εκλογικού Νόμου και συγκεκριμένα του Άρθρου 33 του Τροποποιητικού Νόμου 181(Ι)/2015 και του Άρθρου 57 του Βασικού Νόμου, Ν. 72/1979.
Αποφασίσαμε να εξετάσουμε πρωταρχικά το ζήτημα της δικαιοδοσίας το οποίο είναι καθοριστικό και για τις δύο αιτήσεις. Μελετήσαμε τόσο την αίτηση όσο και όλα τα ενώπιον μας στοιχεία, περιλαμβανομένης και της «Προδικαστικής Ενστάσεως», την οποία ήγειρε ο Έντιμος Γενικός Εισαγγελέας.
Συμφωνούμε με τις θέσεις του Εντίμου Γενικού Εισαγγελέα και του ευπαιδεύτου συνηγόρου της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δεν θα υπεισέλθουμε σε διαδικαστικά θέματα, όπως το κατά πόσον η Βουλή των Αντιπροσώπων θα έπρεπε να είναι διάδικος ή όχι στην παρούσα διαδικασία.
Για τους λόγους που εξηγήσαμε, κρίνουμε ότι η παρούσα αίτηση, η οποία καταχωρήθηκε στο Εκλογοδικείο, ως Εκλογική Αίτηση, δεν μπορεί να επιτύχει. Τα Άρθρα 85 και 145 του Συντάγματος καθορίζουν τη δικαιοδοσία του Εκλογοδικείου, ενώ τα Άρθρα 2 και 57 του Ν. 72/1979, όπως τροποποιήθηκε, καθορίζουν τι είναι Εκλογική Αίτηση και πότε καταχωρίζεται. Είναι προφανές ότι Εκλογική Αίτηση σημαίνει αίτηση δυνάμει του Άρθρου 57 του προαναφερόμενου νόμου, η οποία καταχωρίζεται εντός 2 μηνών από της ημερομηνίας της δημοσιεύσεως του αποτελέσματος της Εκλογής, στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Εκλογική Αίτηση καταχωρίζεται είτε από το Γενικό Εισαγγελέα, είτε από Εκλογέα εγγεγραμμένο στον Εκλογικό Κατάλογο και αφορά σε εκλογήν η οποία διεξήχθη.
Είναι προφανές ότι η υπό εξέταση αίτηση δεν είναι αίτηση που αφορά σε βουλευτικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν αλλά σε βουλευτικές εκλογές οι οποίες πρόκειται να διεξαχθούν στις 22.5.2016. Στην υπόθεση Μαυρογένης v. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.α. (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 1034, αποφασίστηκε ότι το αντικείμενο της εκλογικής αίτησης δεν μπορεί να είναι άλλο από την εγκυρότητα της εκλογής προσώπου στο βουλευτικό αξίωμα.
Ως προς το ζήτημα της κατ' ισχυρισμόν παραβίασης του Ενωσιακού Δικαίου παρατηρούμε τα εξής:
Το Ενωσιακό Δίκαιο, εκεί όπου εφαρμόζεται, έχει υπέρτερη ισχύ έναντι ακόμη και του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Ενωσιακό Δίκαιο όμως, και συγκεκριμένα, στην προκείμενη περίπτωση, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος έλαβε ισχύ με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, αποτελεί πρωτογενές Ενωσιακό Δίκαιο, το οποίο εφαρμόζεται, τηρουμένης της αρχής της επικουρικότητας, μόνον όταν τα Κράτη Μέλη εφαρμόζουν το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δέστε Άρθρο 51(1) του Χάρτη). Επομένως η εφαρμογή του Χάρτη περιορίζεται στην εφαρμογή του Ενωσιακού Δικαίου και δεν επεκτείνεται στη ρύθμιση εθνικών εκλογών, όπως είναι η περίπτωση των επερχόμενων Βουλευτικών Εκλογών της 22.5.2016.
Στην υπόθεση Alkagaren v. Hans Akerberg Fransson, C-617/10, ημερ. 26.2.2013, το ΔΕΕ επιβεβαίωσε ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη έννομη τάξη της Ένωσης μπορούν να εφαρμόζονται σε όλες τις καταστάσεις που διέπονται από το Δίκαιο της Ένωσης, αλλά όχι πέραν των καταστάσεων αυτών. Το ΔΕΕ δεν μπορεί να εκτιμήσει εθνική κανονιστική ρύθμιση, που δεν εντάσσεται στο πλαίσιο του Δικαίου της Ένωσης, με γνώμονα τον Χάρτη.
Στην προκείμενη περίπτωση, που αφορά τις επικείμενες εθνικές βουλευτικές εκλογές της 22.5.2016, δεν εμπλέκεται οποιοδήποτε ζήτημα εφαρμογής του Δικαίου της Ένωσης και επομένως η σχετική Εθνική Νομοθεσία δεν μπορεί να ελεγχθεί με βάση τις αρχές του Ενωσιακού Δικαίου και συγκεκριμένα του Χάρτη. Αυτή η θέση είναι διασαφηνισθείσα από τη νομολογία του ΔΕΕ και επομένως δεν χρήζει οποιασδήποτε περαιτέρω διευκρινίσεως από το ΔΕΕ (acte éclairé).
Η απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου του 2011, στην οποία έκαμε αναφορά, από ενημερωτικό δελτίο και χωρίς να μας δώσει το κείμενο, ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών, δεν αφορούσε σε Εθνικές Βουλευτικές Εκλογές αλλά σε εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και επρόκειτο προφανώς περί Αιτήσεως Ακυρώσεως συγκεκριμένης Γερμανικής Νομοθετικής Πρόνοιας, ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, η οποία ερχόταν σε αντίθεση με το Γερμανικό Σύνταγμα ή αρχές του Ενωσιακού Δικαίου.
Εν προκειμένω έχουμε Εθνικές Βουλευτικές Εκλογές και δεν έχουμε ενώπιον μας οποιαδήποτε αίτηση με την οποίαν προσβάλλεται ως αντισυνταγματική ή ως παραβιάζουσα τις αρχές του Ενωσιακού Δικαίου, η σχετική πρόνοια του Ν. 72/1979 όπως τροποποιήθηκε.
Όπως ήδη αναφέραμε εξετάζουμε Αίτηση, που επέλεξαν οι αιτητές να χαρακτηρίσουν ως εκλογική και να την καταχωρίσουν στο Εκλογοδικείον και δεν μπορούμε να θεωρήσουμε καθ' οιονδήποτε τρόπο ότι πρόκειται περί αιτήσεως, στο Ανώτατο Δικαστήριο για να κηρύξει άκυρη, ως αντισυνταγματική ή ως παραβιάζουσα το Ενωσιακό Δίκαιο, οποιαδήποτε νομοθετική πρόνοια, αλλά ούτε και εντοπίζουμε έρεισμα για παραπομπή της αίτησης αυτής σε οποιονδήποτε άλλο δικαστήριο.
Για τους προαναφερόμενους λόγους η Γενική Αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη και με αυτή συμπαρασύρεται και η Μονομερής Αίτηση, η οποία επίσης απορρίπτεται. Έξοδα εις βάρος των αιτητών και υπέρ των καθ' ων η αίτηση, να υπολογιστούν από τον αρμόδιο Πρωτοκολλητή και να υποβληθούν για έγκριση από το δικαστήριο.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα, ως απαράδεκτη, συμπαρασύρουσα και τη μονομερή αίτηση που καταχωρήθηκε στο πλαίσιο αυτής.