|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2012) 1 ΑΑΔ 721
20 Απριλίου, 2012
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ/Η ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΖΑΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ/Η ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΖΑΝΑ ΕΚ ΛΕΜΕΣΟΥ, ΝΥΝ ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 35/2012)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Κατά πόσον ο αιτητής κρατείτο παράνομα στις Κεντρικές Φυλακές ― Επικύρωση από το Ανώτατο της απόφασης της Διεύθυνσης των Κεντρικών Φυλακών να ενεργοποιήσουν ανασταλείσα ποινή φυλάκισης του Αιτητή η οποία ανεστάλη δυνάμει Προεδρικού Διατάγματος το οποίο μεταξύ άλλων όρων, προνοούσε την ενεργοποίηση των ποινών για τις οποίες δόθηκε αναστολή μέρους αυτών με προεδρική χάρη, υπό την προϋπόθεση ότι οι ευεργετηθέντες δεν θα διέπρατταν κανένα νέο αδίκημα.
Ο Αιτητής αμφισβήτησε την απόφαση της Διεύθυνσης των Κεντρικών Φυλακών με την οποία αποφάσισαν να ενεργοποιήσουν μέρος της ποινής φυλάκισης του η οποία ανεστάλη δυνάμει Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο μεταξύ άλλων όρων προνοούσε την ενεργοποίηση των ποινών για τις οποίες δόθηκε αναστολή μέρους των με προεδρική χάρη, υπό την προϋπόθεση ότι οι ευεργετηθέντες δεν θα διέπρατταν κανένα νέο αδίκημα.
Στις 4.6.1998 ο Αιτητής είχε αρχικά καταδικαστεί από το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λεμεσού στα πλαίσια της ποινικής υπόθεσης, σε εικοσαετή φυλάκιση για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, της εν λόγω ποινής αρχομένης την 8.2.1998.
Η δε ενεργοποίηση του ανασταλθέντος μέρους της ποινής ήταν αποτέλεσμα καταδίκης του Αιτητή σε αδίκημα σχετικά με κατοχή ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια, το οποίο διέπραξε σε χρόνο που βρισκόταν σε άδεια.
Με την αίτηση για την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus ζητήθηκε η απόλυση του αιτητή και προβλήθηκαν προς τούτο οι εξής λόγοι:
α) Σύμφωνα με το πρώτο σκέλος, εφόσον το αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια, διαπράχθηκε πριν τις 8.1.2008, δηλαδή πριν από την έναρξη της περιόδου αναστολής, η ενεργοποίηση της ανασταλείσας δυνάμει της προεδρικής χάριτος πενταετούς περιόδου φυλάκισης ήταν, ενόψει των όρων της αναστολής, εσφαλμένη.
β) Η Διεύθυνση των Φυλακών, εσφαλμένα θεώρησε ότι σύμφωνα με το Άρθρο 12(3) του περί Φυλακών Νόμου, η πενταετής ανασταλείσα ποινή φυλάκισης θα έπρεπε να προστεθεί στην πενταετή ποινή φυλάκισης έτσι ώστε η συνολική περίοδος φυλάκισης που ο Αιτητής καλείτο να εκτίσει να μετρά 10 χρόνια. Η επιβληθείσα από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας ποινή φυλάκισης για το νέο αδίκημα «θα άρχιζε εξ 20.12.07» ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε υπό κράτηση «και θα συνέτρεχε με την εικοσαετή ποινή.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Ήταν αρκετό να διεξέλθει ένας το προεδρικό ένταλμα για να διαπιστώσει το ανεδαφικό των επί του προκειμένου θέσεων του Αιτητή.
2. Ήταν πασιφανές ότι η αναστολή δεν δόθηκε χωρίς όρους αλλά υπό τον όρο ότι ο Αιτητής δεν θα διέπραττε άλλο αδίκημα προτού εκπνεύσει η περίοδος της αναστολής η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι τρία χρόνια και για το οποίο αδίκημα θα καταδικαστεί. Στην παρούσα περίπτωση η περίοδος αναστολής άρχιζε στις 8.1.2008 και εξέπνεε στις 7.1.2011. Ο Αιτητής διέπραξε το νέο αδίκημα τον Ιούνιο του 2007 δηλαδή προτού η περίοδος αναστολής εκπνεύσει και καταδικάστηκε τον επόμενο χρόνο. Το γεγονός ότι το νέο αδίκημα διαπράχθηκε προτού η περίοδος αναστολής τεθεί σε ισχύ, ήταν άνευ σημασίας.
3. Εξάλλου, υιοθέτηση διαφορετικής ερμηνείας θα απέληγε στην εξουδετέρωση του σκοπού για τον οποίο ο νομοθέτης ενέδυσε τον Πρώτο Πολίτη με τη συγκεκριμένη εξουσία. Επομένως ορθά, υπό τις περιστάσεις, ενεργοποιήθηκε η ανασταλείσα ποινή.
4. Δεν επέστη ο χρόνος που θα έπρεπε το ζήτημα της μείωσης της ποινής να εξετασθεί από το Διευθυντή των Φυλακών. Με δεδομένο ότι η ημερομηνία έναρξης της συνολικής 10ετούς ποινής φυλάκισης είναι η 20.12.2007 -στη δε περίοδο της 5ετούς φυλάκισης που επεβλήθη στον Αιτητή από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας θα συνυπολογιζόταν και η περίοδος κράτησης του - η ημερομηνία απόλυσης του Αιτητή χωρίς τη μείωση της ποινής λόγω εργατικότητας και καλής διαγωγής, είναι η 19.12.2017. Νοουμένου ότι ο Αιτητής επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα, αυτός θα αποφυλακιστεί στις 24.1.2015. Συνεπώς δεν εγειρόταν θέμα παράνομης κράτησης σε εκείνο το στάδιο.
Η αίτηση απορρίφθηκε ως πρόωρη.
Αίτηση.
Ρ. Βραχίμης, για τον Αιτητή.
Α. Κάρνου, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Τα γεγονότα που συνθέτουν το ιστορικό της παρούσας αίτησης, είναι ουσιαστικά παραδεκτά. Τα συνοψίζω.
Στις 4.6.1998 ο Αιτητής καταδικάστηκε από το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λεμεσού στα πλαίσια της ποινικής υπόθεσης 5298/98, σε εικοσαετή φυλάκιση για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, της εν λόγω ποινής αρχομένης την 8.2.1998, ημερομηνία που ο Αιτητής είχε συλληφθεί για το εν λόγω αδίκημα.
Στις 3.3.2003 με την ευκαιρία της εγκατάστασης στον προεδρικό θώκο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ασκώντας τις εξουσίες τις οποίες του παρέχουν οι πρόνοιες του Άρθρου 53.4 του Συντάγματος, ανέστειλε υπό όρους το ένα τέταρτο της ποινής των καταδίκων, εξαιρουμένων για ειδικούς λόγους, ορισμένων τάξεων. Μεταξύ των καταδίκων που ευεργετήθηκαν ήταν και ο Αιτητής. Η αναστολή ήταν για περίοδο τριών ετών από την ημέρα αποφυλάκισης του και διαλάμβανε τον εξής όρο:
«1. Αναστέλλονται οι ποινές των Κυπρίων καταδίκων για περίοδο τριών ετών από την ημέρα αποφυλακίσεως τους. Εάν οποτεδήποτε προ της παρόδου της περιόδου αναστολής οποιοσδήποτε κατάδικος διαπράξει νέο αδίκημα και καταδικαστεί γι' αυτό είτε μετά τη λήξη της εν λόγω περιόδου των 3 ετών σε ποινή φυλάκισης, η ανασταλείσα κατά τα ανωτέρω ποινή θα ενεργοποιηθεί αυτόματα εις τρόπον ώστε, μετά την έκτιση της οποιασδήποτε τέτοιας νέας ποινής, ο κατάδικος να εκτίσει, εν συνεχεία, το υπόλοιπο της δυνάμει του παρόντος Εντάλματος ανασταλείσας ποινής.
Νοείται ότι σε περίπτωση κατά την εκπνοή της περιόδου αναστολής δεν θα εκκρεμεί οποιαδήποτε διαδικασία ενώπιον Ποινικού Δικαστηρίου κατά του κατάδικου για αδίκημα τιμωρούμενο με ποινή φυλακίσεως, το υπόλοιπο της ανασταλείσας ποινής μειώνεται κατά τρόπο ώστε ο κατάδικος να μην επανέλθει στη φυλακή. Περαιτέρω και εάν κατά την εν λόγω εκπνοή εκκρεμεί τέτοια διαδικασία εναντίον του κατάδικου, η αναστολή θα συνεχίζεται μέχρι εκδόσεως τελεσιδίκου δικαστικής αποφάσεως, οπότε, εν περιπτώσει αθωώσεως ή μη επιβολής ποινής φυλακίσεως, το υπόλοιπο της ανασταλείσας ποινής μειώνεται κατά τρόπο ώστε ο κατάδικος να μην επανέλθει στη φυλακή, ενώ εν περιπτώσει καταδίκης και επιβολής ποινής φυλακίσεως, θα ισχύουν όσα ανωτέρω αναφέρονται περί ενεργοποιήσεως της ανασταλείσας ποινής.»
Ένεκα της προεδρικής χάριτος και της εφαρμογής του Άρθρου 12 και του Παραρτήματος Α του περί Φυλακών Νόμου 1996, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον Ν. 12(1)/97, οι πρόνοιες του οποίου προβλέπουν μείωση της ποινής λόγω καλής διαγωγής και εργατικότητας, ως ημερομηνία αποφυλάκισης του Αιτητή σημειώθηκε η 8.1.2008, εκτός βέβαια αν στο μεταξύ παρεμβαλλόταν κάτι άλλο. Και παρενέβη το πιο κάτω περιστατικό.
Την 1.6.2007, ο Αιτητής, ενώ βρισκόταν με άδεια προσωρινής απουσίας διέπραξε το ποινικό αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α, με σκοπό την προμήθεια σε άλλο πρόσωπο. Εναντίον του Αιτητή καταχωρήθηκε στις 19.12.07 η ποινική υπόθεση 18476/07 στα πλαίσια της οποίας διατάχθηκε η κράτηση του μέχρι τη δίκη του. Στις 17.7.2008 και κατόπιν δικής του παραδοχής ο Αιτητής, ο οποίος συνέχιζε να τελεί υπό κράτηση, καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκιση. Σύμφωνα με την απόφαση του Κακουργιοδικείου στο συνυπολογισμό της πενταετούς φυλάκισης θα προσμετρούσε και η περίοδος κράτησης του Αιτητή. Ο αιτητής τελούσε υπό κράτηση από τις 19.12.07.
Η ποινή που είχε επιβληθεί στον Αιτητή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας τερματίστηκε στις 8.1.2008, ο Αιτητής όμως συνέχισε να παραμένει υπό κράτηση στις Κεντρικές Φυλακές, ως υπόδικος αυτή τη φορά στα πλαίσια της ποινικής υπόθεσης 18476/07.
Ο Αιτητής μέχρι σήμερα δεν αποφυλακίστηκε γιατί μετά την καταδίκη του τον Ιούλιο 2008 για το αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια, η Διεύθυνση των Φυλακών ενεργοποίησε την ανασταλείσα δυνάμει της προεδρικής χάριτος πενταετή περίοδο της ποινής την οποία και πρόσθεσε στην επιβληθείσα πενταετή περίοδο φυλάκισης που επεβλήθη στον Αιτητή για το νέο αδίκημα, επικαλούμενη τις πρόνοιες του Άρθρου 12(3)* του περί Φυλακών Νόμου.
Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω απόφασης της Διεύθυνσης των Κεντρικών Φυλακών ο Αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση αιτούμενος την έκδοση εντάλματος habeas corpus.
Η θέση του Αιτητή είναι δισκελής. Σύμφωνα με το πρώτο σκέλος, εφόσον το αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια, διαπράχθηκε πριν τις 8.1.2008, δηλαδή πριν την έναρξη της περιόδου αναστολής, η ενεργοποίηση της ανασταλείσας δυνάμει της προεδρικής χάριτος πενταετούς περιόδου φυλάκισης είναι, ενόψει των όρων της αναστολής, εσφαλμένη.
Σύμφωνα με το δεύτερο σκέλος της επί του προκειμένου θέσης του αιτητή, η Διεύθυνση των Φυλακών, εσφαλμένα θεώρησε ότι σύμφωνα με το Άρθρο 12(3) του περί Φυλακών Νόμου, η πενταετής ανασταλείσα ποινή φυλάκισης θα έπρεπε να προστεθεί στην πενταετή ποινή φυλάκισης έτσι ώστε η συνολική περίοδος φυλάκισης που ο Αιτητής καλείται να εκτίσει να μετρά 10 χρόνια. Προς επίρρωση του δεύτερου σκέλους της θέσης του, ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η επιβληθείσα από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας ποινή φυλάκισης για το νέο αδίκημα «θα άρχιζε εξ 20.12.07» ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε υπό κράτηση «και θα συνέτρεχε με την εικοσαετή ποινή».
Η θέση της ευπαιδεύτου συνηγόρου των καθ' ων η Αίτηση είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Σύμφωνα με την κα Κάρνου, εφόσον ο Αιτητής διέπραξε νέο ποινικό αδίκημα πριν την εκπνοή της περιόδου αναστολής που δόθηκε με την προεδρική χάρη, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν η 7.1.2011, η ανασταλείσα πενταετής περίοδος ενεργοποιήθηκε αυτόματα, ανεξάρτητα από την ημερομηνία διάπραξης του αδικήματος ή την ημερομηνία καταδίκης του Αιτητή. Ήταν επίσης η θέση της κας Κάρνου ότι, ενόψει των προνοιών του Άρθρου 12(α) του περί Φυλακών Νόμου, ορθά ο Αιτητής μετά τη δεύτερη καταδίκη του, καλείται να εκτίσει ποινή φυλάκισης 10 ετών. Νοουμένου ότι ο αιτητής θα επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα τότε, θα αποφυλακισθεί, σύμφωνα με την κα Κάρνου στις 4.1.2015.
Σ' αυτό το στάδιο κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι και οι δύο συνήγοροι με δηλώσεις τους στο Δικαστήριο δέχθηκαν ότι σε περίπτωση που οι θέσεις του Αιτητή γίνονταν δεκτές αυτός θα έπρεπε να είχε ήδη αποφυλακιστεί.
Ενόψει των εκατέρωθεν θέσεων, το βασικό ερώτημα που εγείρεται αφορά το κατά πόσο, λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των δεδομένων στην παρούσα περίπτωση, η Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών, ορθά ενεργοποίησε την ανασταλείσα δυνάμει του προεδρικού εντάλματος περίοδο φυλάκισης.
Είναι αρκετό να διεξέλθει ένας το προεδρικό ένταλμα - στο βαθμό και την έκταση που μας ενδιαφέρει το έχω παραθέσει αυτούσιο πιο πάνω - για να διαπιστώσει το ανεδαφικό των επί του προκειμένου θέσεων του Αιτητή. Είναι πασιφανές ότι η αναστολή δεν δόθηκε χωρίς όρους αλλά υπό τον όρο ότι ο Αιτητής δεν θα διαπράξει άλλο αδίκημα προτού εκπνεύσει η περίοδος της αναστολής η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι τρία χρόνια και για το οποίο αδίκημα θα καταδικαστεί. Στην παρούσα περίπτωση η περίοδος αναστολής άρχιζε στις 8.1.2008 και εξέπνεε στις 7.1.2011. Ο Αιτητής διέπραξε το νέο αδίκημα τον Ιούνιο του 2007 δηλαδή προτού η περίοδος αναστολής εκπνεύσει και καταδικάστηκε τον επόμενο χρόνο. Το γεγονός ότι το νέο αδίκημα διαπράχθηκε προτού η περίοδος αναστολής τεθεί σε ισχύ, είναι άνευ σημασίας. Εξάλλου, υιοθέτηση διαφορετικής ερμηνείας θα απέληγε στην εξουδετέρωση του σκοπού για τον οποίο ο νομοθέτης ενέδυσε τον Πρώτο Πολίτη με τη συγκεκριμένη εξουσία, που δεν είναι άλλος από το να δώσει την ευκαιρία στον ευεργετηθέντα κατάδικο να επανέλθει και να επανενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο νωρίτερα απ' ότι θα αναμενόταν. Επομένως ορθά, υπό τις περιστάσεις, ενεργοποιήθηκε η ανασταλείσα ποινή.
Το λεκτικό του προεδρικού εντάλματος, είναι σαφές και ως προς τις συνέπειες ενδεχόμενης ενεργοποίησης της ανασταλείσας ποινής. ο ευεργετηθείς κατάδικος, στην περίπτωση μας ο Αιτητής, θα εκτίσει το υπόλοιπο της ανασταλείσας ποινής μετά που θα εκτίσει την ποινή που του επιβλήθηκε για το νέο αδίκημα. Στην παρούσα περίπτωση ο Αιτητής καταδικάστηκε για το νέο αδίκημα σε πενταετή φυλάκιση στις 17.7.2008. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση η συγκεκριμένη ποινή δεν θα συνέτρεχε με την ποινή που του είχε επιβληθεί για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας. Επομένως, ορθά η Διεύθυνση των Φυλακών εφαρμόζοντας τις πρόνοιες της υποπαραγράφου (3) του Άρθρου 12 του περί Φυλακών Νόμου, για σκοπούς υπολογισμού της μείωσης της ποινής την οποία ο Αιτητής μπορεί να εξασφαλίσει λόγω εργατικότητας και καλής διαγωγής, λογίζει την ανασταλείσα ποινή των 5 χρόνων για την οποία διατάχθηκε η ενεργοποίηση της και την ποινή των 5 χρόνων που επέβαλε στον Αιτητή το Κακουργιοδικείο Λάρνακας για το νέο αδίκημα, ως μια ποινή.
Ενόψει όλων των πιο πάνω κρίνω ότι δεν επέστη ο χρόνος που θα πρέπει το ζήτημα της μείωσης της ποινής να εξετασθεί από το Διευθυντή των Φυλακών. Όπως πολύ ορθά επισημαίνει η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η Αίτηση με δεδομένο ότι η ημερομηνία έναρξης της συνολικής 10ετούς ποινής φυλάκισης είναι η 20.12.2007 - υπενθυμίζω ότι στην περίοδο της 5ετούς φυλάκισης που επεβλήθη στον Αιτητή από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας θα συνυπολογισθεί και η περίοδος κράτησης του - η ημερομηνία απόλυσης του Αιτητή χωρίς τη μείωση της ποινής λόγω εργατικότητας και καλής διαγωγής, είναι η 19.12.2017. Νοουμένου ότι ο Αιτητής επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα, αυτός θα αποφυλακιστεί στις 24.1.2015. Συνεπώς δεν εγείρεται θέμα παράνομης κράτησης στο παρόν στάδιο έτσι ώστε να χωρεί διάταγμα Habeas Corpus.
Η αίτηση είναι πρόωρη και ως τέτοια απορρίπτεται. Ενόψει όλων των περιστατικών δεν εκδίδω οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται ως πρόωρη.